İçeriğe atla

María Bibiana Benítez

María Bibiana Benítez
DoğumMaría Bibiana Benítez Batista
10 Aralık 1783
Aguadilla
Ölüm18 Nisan 1873 (89 yaşında)
San Juan
MeslekŞair, oyun yazarı
Dilİspanyolca
İkametMayagüez, San Juan, Luquillo
MilliyetPorto Riko
Vatandaşlıkİspanyol İmparatorluğu
KonuPorto Riko tarihi, millî duyguları
Önemli eser"La ninfa de Puerto Rico"
AkrabalarAlejandrina Benítez de Gautier, José Gautier Benítez

María Bibiana Benítez (10 Aralık 1783 - 18 Nisan 1873), Porto Rikolu yazar. Porto Riko'nun ilk kadın şairiydi ve adanın ilk oyun yazarıydı.[1][2][3]

Hayatı

María Bibiana Benítez Batista adıyla doğan Benítez, Aguadilla kasabasında orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası José Benítez Bermudez (1762-1832) İspanyol ordusunda subaydı, 28 Nisan 1797'de "La Puntilla"nın İngiliz saldırısına karşı savunmasında yer almıştı. Annesi Juana Constanza Batista Rodriguez'di (1832 doğumlu). Ailesi edebiyat sevdalısıydı, dönemin en iyisi kabul edilen kitapları bulundurdukları özel bir kütüphaneleri vardı. Babasının İspanyol sömürge yönetiminde bulunduğu önemli pozisyon ailenin böyle bir lükse sahip olabileceği anlamına geliyordu. Benitez böylece adanın en iyi özel okullarına gidebildi, buralarda edebi yazım ve şiir hakkında eğitim gördü.[2]

Mayagüez ve Luquillo kentlerinde yaşamını sürdürdü, şiirlerinin çoğunu Luquillo'da yazdı. 1826 yılında erkek kardeşlerinden Pedro Jose Benítez Batista ve eşi öldü, yetim kalan kızları Alejandrina Benítez de Gautier'i yetiştirme görevini Benítez üstlendi, eğitimini yürütmek için San Juan'a taşındı. Alejandrina ilerleyen yıllarda Benítez gibi şair oldu. Benítez ayrıca Porto Riko'nun en tanınan şairlerinden José Gautier Benítez'in de büyük halasıdır.[2]

Hiç evlenmeyen Benítez hayatını ailesinin başını çekmeye ve edebiyata adadı. Hayatının son yıllarında kör oldu.[3]

Eserleri

İlk şiiri "La ninfa de Puerto Rico" 1832 yılında adanın ilk gazetesi La Gaceta de Puerto Rico'da yayımlandı. Porto Rikolu bir kadının yazdığı ilk yayımlanan şiirdi.[2] Şiiri yazarken Kraliyet Bölge Mahkemesinin Porto Riko'da da açılmasından esinlenen Benítez, şiirinde Porto Riko'ya olan aidiyetinden duyduğu gururu, kimlik bilincini, henüz yerleşmemiş olsa da romantik bir eğilimle gösterdi. Şiirde Porto Rikoluların İspanyol kraliyetine olan sadakatini ve İngiliz saldırılarına karşı topraklarını savunmalarını vurguladı. Eleştirmenler tarafından bu şiir "Avrupa kökenli bir burjuvazinin henüz daha İspanyol kraliyetine sadıkken gözlemlenen bir izi" olarak yorumlanır.[3]

Daha sonraları Boletín Instructivo y Mercantil de Puerto Rico'da yayımladığı şiirleri arasında “Romance histórico”, “Oda a la Justicia”, “Diálogo alegórico”, “Soneto”, and “A la vejez” bulunur. Şiirlerinde klasik mitolojiye atıflar, ağdalı dil kullanılır.[2]

1862 yılında yayımladığı oyun La cruz del Morro, 1625 yılında Hollandalıların San Juan'a saldırılarını anlatır. Oyun ilk kez 1897 yılında Teatro Municipal de San Juan'da ("San Juan Belediye Tiyatrosu") sahnelendi.[2] Bazı kaynaklara göre iki,[3] bazı kaynaklara göre üç perdeden oluşur.[2] 1858'de kaleme aldığı nazım türündeki oyun Diálogo günümüze ulaşamamıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ "María Bibiana Benítez - Primera Mujer Poetisa". Salon Hogar (İspanyolca). 2005. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 
  2. ^ a b c d e f g Grupo Editorial EPRL (15 Eylül 2014). "Benítez, María Bibiana". Enciclopedia de Puerto Rico. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2017. 
  3. ^ a b c d e Márquez, Robert (2007). Puerto Rican Poetry: A Selection from Aboriginal to Contemporary Times. Amherst: Massachusetts Üniversitesi Yayınları. ss. 55-57. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Juan Ponce de León</span>

Juan Ponce de León, İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Juan Ramón Jiménez</span> İspanyol şair (1881-1958)

Juan Ramón Jiménez İspanyol şair. Başlıca yapıtları arasında "Yeni Evlenmiş Şairin Güncesi", "Menekşe'nin ruhları", "Sonsuzluklar" ve "Birlik" sayılır. 1956' da Nobel Edebiyat Ödülü 'ne layık görüldü.

İspanyol edebiyatı, İspanya'da yazılan edebiyat yapıtlarını kapsar. İspanya'nın ulusal dili olan Kastilya lehçesinde kaleme alınan yapıtlar İspanyol edebiyatının ana bölümünü oluşturmakla birlikte, Katalan dili ve Galicia lehçesinde yazılmış yapıtlar da bu kapsamda sayılır.

Rubén Ángel Berríos Martínez, Porto Rikolu politikacı, avukat, Porto Riko bağımsızlık Partisi (PIP) Genel Başkanı.

San Juan Aziz John'un İspanyolcasıdır. San Juan Bautista' (Yahya)'nın kısaltması da olabilir.

Deniz Bozkurt, Türk asıllı Porto Rikolu millî futbolcudur. Orta saha mevkiinde oynayan Bozkurt, Rot Weiss Ahlen'de forma giymektedir.

Bodine Koehler Peña, Porto Rikolu model. Bodine Koehler, 2012 yılının "Miss Universe Puerto Rico" kraliçesi seçilmiştir. Bodine Koehler, 2012'de Miss Universe'de ülkesi Porto Riko'yu temsil etti.

Mayra Matos Pérez (d. 28 Ağustos 1988, San Juan, Porto Riko. Porto Rikolu model. Mayra Matos, 2019 "Miss Puerto Rico" seçilmiştir. Mayra, 2009 yılında katıldığı Miss Universe Güzellik Yarışması'nda beşinciliği elde etmeyi başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">St. Juan Ulusal Tarihi Sit Alanı</span>

San Juan Ulusal Tarihi Sit Alanı, Porto Riko'nun San Juan'daki Eski San Juan bölümünde yer alan ve Milli Parklar tarafından yönetilen bir millî parktır ve Castillo San Felipe del Morro, burçlar, baruthaneler ve eski şehir surlarının dörtte üçü gibi sömürge dönemi yapılarını içermektedir.

Elliott Castro Tirado ,Porto Rikolu spor yorumcusu, spor tarihçisi ve yazardır. Castro, Porto Riko'da spor alanında usta bir yorumcu olduğu kadar Olimpiyatlar, Panamerikan Oyunları ile Orta Amerika Karayip Oyunları gibi spor aktivitelerinde Porto Rikolu sporcularla ilgili geniş bir bilgi yelpazesine sahip kişiydi.

Giannina Braschi , Porto Riko'lu yazar. İlk Spanglish romanı Yo-Yo Boing! (1998), şiir üçlemesi Empire of Dreams ve Latin Amerika göçmenlerinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki deneyimlerinden bahseden felsefe romanı United States of Banana (AmazonCrossing, 2011) ile bilinmektedir. "Onlarca yıldır, Dominik ve Porto Riko yazarları bir dil devrimi gerçekleştirdiler." diye yazan The Boston Globe "ve Giannina Braschi, özellikle de YO-YO BOING! romanında bunu kanıtlamaktadır." şeklinde yazısına devam etti. Çağdaş Latin Amerika edebiyatında etkili ve devrimci bir ses olarak kabul edilmektedir. Çalışmaları "ABD Hispaniklerinin yaşadığı deneyimleri belirleyici bir şekilde dikkate alan sinerjik bir kaynaşma" olarak tanımlanmaktadır. Braschi'nin çalışmaları, İngilizce, Spanglish ve İspanyolca dillerinde yazılmış olup, Birleşik Devletler'deki 50 milyon İspanyol kökenli kişinin kültürel deneyimini yakalamaya ve ayrıca Porto Riko'nun üç siyasi tercihini keşfetmeye çalışmaktadır. Adanın egemenlik eksikliği konusunda Braschi, "Özgürlük bir seçenek değil, bir insan hakkıdır." demektedir.

Gabriela Berríos Pagán , Porto Riko. Porto Rikolu manken. Berrios, 'Miss Universe Puerto Rico' 2014 unvanı sahibidir. Berrios, 2015 yılının Ocak ayında Amerika Birleşik Devletleri'nin Miami kentinde yapılan Miss Universe güzellik yarışmasında 'Fotojenik' ödülüne sahip olmuştur.

Danyeshka Danna Hernández Valentín. Porto Rikolu manken. Esmer olan Hernández, 'Miss Universe Puerto Rico' 2017 unvanını kazanarak güzellik tacına layık görülmüştür. Hernández, 2017 yılının Kasım ayında Amerika Birleşik Devletleri'nin Las Vegas kentinde yapılan Miss Universe güzellik yarışmasında Porto Riko'yu temsil etmiştir.

Mariana Paola Vicente Morales, Porto Rikolu manken ve oyuncu. Sarışın olan Vicente ülkesinde 'Miss Universe Puerto Rico 2010' seçilerek birinci olmuştur. 2010 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Las Vegas kentinde yapılan Miss Universe yarışmasında ilk 10 arasına kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marisol Malaret</span>

Marisol Malaret Contreras, Porto Rikolu manken. 1970 'Miss Universe Porto Riko' unvanının sahibidir. 1970 yılında ABD'nin Miami kentinde yapılan Miss Universe yarışmasında birinci olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Romero Barceló</span>

Carlos Antonio Romero Barceló, Porto Rikolu siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Stahl</span> Porto Rikolu tıp doktoru ve bilim insanıdır (1842-1917)

Agustín Stahl, etnoloji, botanik ve zooloji alanlarında çeşitli ilgi alanlarına sahip Porto Rikolu bir tıp doktoru ve bilim insanıdır. Porto Riko'nun İspanya'dan bağımsızlığını savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">El Pepino Muharebesi</span>

El Pepino Muharebesi, Grito de Lares devrimi sırasında Lares Cumhuriyeti güçleri ile İspanyol sömürge hükümeti arasındaki tek askeri karşılaşmaydı. Olay, 24 Eylül 1868'de, şu anda Porto Riko'nun San Sebastián kentinde bulunan El Pepino kasabasında gerçekleşti. Devrimci güçler, kasabayı ele geçirme girişimleri sırasında Milis Birlikleri ve bazı El Pepino sakinleri tarafından püskürtüldü. Bu savaş, Lares Cumhuriyeti'nin devrimci güçleri için ciddi bir yenilgiydi çünkü bir daha asla İspanyol birliklerine karşı savaş alanına giremeyeceklerdi.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko romları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rom üretimi, 16. yüzyıldan bu yana Porto Riko ekonomisinin önemli bir parçası olmuştur. Porto Riko'da şeker kamışı hasadı neredeyse tamamen ortadan kalkmış olsa da, adanın çevresindeki damıtım evleri hâlâ her yıl büyük miktarlarda rom üretmektedir. Don Q, Amerika Birleşik Devletleri'nde tüketilen romun %70'inden fazlasının üretildiği adada en çok satan rom markasıdır.