İçeriğe atla

Maquis (Limousin)

Fransa çapında verilen direniş mücadelesinde Limousin bölgesi R5 ile işaretlidir

Maquis (Limousin) II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgaline maruz kalan Fransa'da işgalcilere ve işbirlikçilerine karşı silahlı direniş göstermiş olan Maquis gruplarının en büyüğüydü. Büyük oranda günümüzdeki Limousin bölgesini kaplayan coğrafyada etkili olmuştur.

Arka planı

1939 yılında Nazi Almanyasının Polonya'ya saldırması üzerine İngiltere ve Fransa Almanya'ya savaş ilan eder. II. Dünya Savaşı bu şekilde başlar. Ancak Tuhaf Savaş adı verilen dönemde İngiltere ve Fransa'dan oluşan Müttefikler Almanya'ya saldırmaz ve sınırda beklemeye geçer. 1940 baharında başlayan Fransa Muharebesi'nın ardından Fransız Ordusu beklenmedik bir şekilde ve çok kısa sürede yenilgiye uğrar. Fransa Ordusunun 22 Haziran 1940 Ateşkesiyle teslim olmasının ardından Mareşal Petain önderliğinde Vichy adında işbirlikçi rejim kurulur. Kağıt üzerinde bağımsız olan bu rejim aslında Nazi kuklasıdır ve Alman siyasetini ülkenin güney bölgelerde uygulamaya koyulur. Ordudan terhis edilen askerler, yurtseverler ve ülkede örgütlü Fransız Komünist Partisi üyeleri silahlı direniş için biraraya gelmiştir. Fransız Komünist Partisi üyesi direnişçi Georges Guingouin önderliğinde Limousin bölgesinde Maquis adı verilen direniş örgütü kurulur. Örgüt ilk silahlı eylemini 30 Eylül 1941 gecesi gerçekleştirir ve halka dağıtılmak üzere gıda karneleri zorla alınır.

Faaliyetleri

Temmuz 1944'te Naziler tarafından yakalanan Maquis üyeleri

Fransa'nın işgalden kurtuluşuna kadar geçen sürede Limousin bölgesindeki Maquis çok sayıda sabotaj, imha, yiyeceğe el koyma eylemlerine imza atar. Direnişe destek veren İngiliz gizli servisiyle eşgüdüm halinde çalışır, yapılacak harekâta destek amacıyla stratejik öneme sahip yerlere saldırır.[a] Maquis birliklerinin Nazilerden denetimi büyük oranda ele geçirdiği bölgelerde karaborsa ve yolsuzluğu engellemek için ekmek ve gıda üretimini ve satışını denetler. Mayıs 1944'e gelindiğinde Guingouin'in emrinde 8 binden çok silahlı direnişçi mevcuttur.[1] Guingouin'a bağlı FTP birlikleri 18-24 Temmuz 1944 tarihleri arasında Otto-Ernst Ottenbacher komutasındaki düzenli Alman birlikleriyle çatışmaya girmiş ve Mont Gargan Muharebesi olarak bilinen çatışmada 300'ün üzerinde kayıp verdirmiştir. Almanlar, taktiksel şekilde geri çekilen direnişçileri dağlardan atamayacaklarını görmüşlerdir. Bu muharebe Fransız direnişçilerin düzenli Alman birlikleriyle cepheden savaşa girdiği ilk örnek olmuştur. Bu dönemlerde Limoges'a saldırarak kenti Nazi işgalinden kurtarması istense de Guingouin, erken kalkışılacak bir saldırının başarısız olması durumunda Tulle'da yaşanan gibi katliamların yaşanmaması için emre uymamıştır.[b] Fransız direnişçiler 21 Ağustos günü Limoges kentini kuşatmış ve kansız bir şekilde kenti teslim almışlardır. Guingouin ve direnişçiler, kurtardıkları bölgelerdeki Nazi işbirlikçilerini halkın dahil olduğu süreçlerde hızlı bir şekilde yargılamıştır. Bu süreçlerde 45 kişi idama mahkûm edilmiş ve infazlar gerçekleştirilmiştir. Direnişçiler takip eden dönemde sanıklara savunma hakkı tanınmadığından dolayı eleştirilmiştir.

Önemli isimler

Geleneği

Hatıra madalyası

Bölgenin kurtuluşunun 70. yıldönümü şerefine üzerinde R5-Le Maquis du Limousin yazılı hatıra madalyası basılmıştır.

Notlar

  1. ^ 14 Temmuz 1943 tarihinde Bordeaux'daki denizaltı üssüyle Berlin arasında iletişimi sağlayan sualtı kabloları Guingouin ve ekibi tarafından imha edilmiştir.
  2. ^ 2. Waffen-SS Panzer Tümeni Das Reich tarafından 9 Haziran 1944 günü yapılan katliamda 117 sivil katledilmiş, 149 kişi de Dachau İmha Kampına gönderilmiştir. Bu kişilerden 101 tanesi kampta katledilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ 30 Nisan 2017 tarihli Franceinfo haberi 23 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 23 Kasım 2022 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Maquis</span> Fransız direniş örgütü

Maquis, II. Dünya Savaşı yıllarında Fransız Direnişi doğrultusunda hareket eden gerilla grupları. Genellikle taşrada etkin oldular.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Yakıp yıkma taktiği</span>

Yakıp yıkma taktiği, işgal eden düşman ordusuna karşı geri çekilen ordu tarafından kullanılan ve düşmana faydalı olabilecek her şeyin tahrip edilip kullanılamaz hale getirilmesine dayanan askerî taktiktir.

<span class="mw-page-title-main">Violette Szabo</span> Fransız casus (1921-1945)

Violette Reine Elizabeth Bushell Szabo, II. Dünya Savaşı'nda Birleşik Krallık yararına çalışmış İngiliz casusu.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Direnişi</span>

Yunan Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941-44 yılları arasında Mihver Devletleri işgali altında bulunan Yunanistan’da işgale karşı faaliyet gösteren silahlı ve silahsız farklı siyasi görüşlere sahip grupları içeren terimdir. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden az önce Almanların ülkeden atılmasının ardından direnişin farklı unsurları iktidarı almak için birbirleriyle mücadeleye girişmiş ve sonunda Yunan İç Savaşı patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız İç Kuvvetleri</span>

Fransız İç Kuvvetleri, II. Dünya Savaşı sırasında işgal edilen ve ikiye bölünen Fransa topraklarında Nazi İşgal Güçlerine karşı mücadele yürüten direniş örgütlerinin genel adı. Yurt dışında Fransız Silahlı Kuvvetleri adına Müttefik Devletler ile birlikte Nazilere karşı savaşı örgütleyne General Charles de Gaulle Fransız İç Kuvvetleri ismini, tüm direniş savaşçılarının resmi adı olarak kullandı. Fransa'nın çeşitli bölgeleri, özellikle Normandiya Çıkarması ile kurtarıldıkça, FFI gerilla savaşı yapan milis güçleri yerine resmi olarak hafif piyade birimleri halinde örgütlendi ve düzenli Özgür Fransız Kuvvetlerine eklenen değerli bir insan gücü olarak hizmet etti. Bu rolde, FFI birimleri ön safların daha az aktif bölgelerinde personel bulundurarak, düzenli Fransız ordusu birimlerinin kuvvet tedbirlerinden tasarruf etmelerine ve birliklerini cephenin belirleyici bölgelerine yığmalarına olanak tanıdı. Nihayet, Ekim 1944'ten itibaren ve Fransa'nın büyük bir kısmının özgürleştirilmesiyle, FFI birimleri Batı Cephesinde savaşı sürdüren Fransız düzenli kuvvetleriyle birleştirildi ve böylece II. Dünya Savaşı'ndaki Fransız düzensiz birlikleri dönemi sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da Holokost</span>

Bulgaristan'da Holokost Bulgaristan Krallığı'nın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri saflarında yer alması süreciye beraber gelişen ve hem Bulgaristan topraklarında hem de işgal edilen Yugoslav ve Yunanistan topraklarında gerçekleştirilen Yahudi soykırımını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">22 Haziran 1940 Ateşkesi</span>

22 Haziran 1940 Ateşkesi veya İkinci Compiègne Ateşkesi, II. Dünya Savaşı Batı Cephesindeki Fransa Muharebesinde Nazi Almanyası'nın Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'ni mağlup etmesi üzerine saat 18:36'da imzalanmıştır. Ateşkes 25 Haziran geceyarısı itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız donanmasının Toulon'da batırılması</span>

Fransız donanmasının Toulon'da batırılması II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesi harekâtı olan Anton Harekâtı sürerken donanmanın Almanların eline geçmesini engellemek üzere Fransız donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis öncülüğünde 27 Kasım 1942 tarihinde Toulon limanında yapılan sabotaj eylemidir. Sabotajın ardından Fransız donanmasının geriye kalan varlığı belirleyici bir faktör olmaktan çıkmıştır.

Georges Guingouin Fransız Komünist Partisi üyesi direnişçi. II. Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası işgaline karşı direniş mücadelesi veren Limousin bölgesi Maquis lideriydi. Kurtuluşun hemen ardından Limoges Belediye Başkanı seçilmiştir.

Tulle katliamı, II. Dünya Savaşı sırasındaki Normandiya Çıkarmasını takip eden 9 Haziran 1944 tarihinde 2. Waffen-SS Panzer Tümeni Das Reich tarafından gerçekleştirilen sivillere yönelik katliamdır.

<span class="mw-page-title-main">Samuel Tyszelman</span> Fransız siyasetçi (1921 – 1941)

Samuel "Titi" Tyszelman Polonya asıllı Yahudi Fransız direnişçi. Fransız Komünist Partisi üyesiydi. Fransa Muharebesi sonrasında Nazi Almanyası'nın işgaline uğrayan Paris'te açıktan ilk Nazi karşıtı gösteriyi düzenleyenlerdendi. Tutuklandı ve Châtenay-Malabry'de kurşuna dizildi.

<span class="mw-page-title-main">Roger Bauduin de Belleval</span>

Roger Bauduin de Belleval Fransız eğitimci ve direnişçi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Georges</span> Fransız direnişçi (1919 – 1944)

Pierre Georges veya Albay Fabien Fransız Komünist Partisi üyesi Fransız direnişçi. II. Dünya Savaşı'daki Fransa Muharebesi'nin ardından ülkeyi işgal eden Nazilere karşı ilk silahlı direnişi başlatan ve Paris'in Kurtuluşu'nda önemli rol oynayan kişi olarak bilinir. Ölümünün ardından ülkesi için hayatını verenlerin eklendiği Morts pour la France listesine eklenerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">31000'lerin konvoyu</span>

31000'lerin konvoyu sürmekte olan II. Dünya Savaşı sırasında Fransa Muharebesi'nin ardından Nazi Almanyası işgaline uğramış olan Fransa'da Vichy rejimi ve Nazilere karşı direniş eylemleri içindeki Fransız Komünist Partisi üyesi 230 kadının Romainville'den Auschwitz Toplama Kampına gönderildiği konvoydur. Bu konvoy Fransız Direnişi için özel olarak ayarlanmıştır. 230 kadından ancak 49 kişi savaşın sonunda hayatta kalabilmiştir. Bu kişiler Nazilerin işlediği suçlara karşı şahitlik yapmış ve Légion d'honneur nişanıyla ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Francs-Tireurs et Partisans</span>

Francs-tireurs et partizans français (FTPF) veya yaygın olarak Francs-tireurs et partizans (FTP), II. Dünya Savaşı sırasında (1939-45) Fransız Komünist Partisi liderleri tarafından oluşturulan silahlı bir direniş örgütüydü. Türkçesiyle Fransız Keskin-Nişancılar ve Partizanlar ya da Keskin-Nişancılar ve Partizanlar.