İçeriğe atla

Maorice

Maorice
Māori (Te Reo Māori)
Konuşan sayısı160.142  (2016)[1]
Dil ailesi
Avustronezya dilleri
Yazı sistemiLatin
Resmî durumu
Resmî dil Yeni Zelanda
Dil kodları
ISO 639-1mi
ISO 639-2mao (B) mri (T)
ISO 639-3mri
Maoricenin konuşulduğu yerler.

Maorice (Māori ya da Te Reo Māori) Yeni Zelanda yerlilerinin konuştuğu dildir. 1 Ağustos 1987'den beri İngilizcenin yanında Yeni Zelanda'da resmî olup, tehlike altında olan bir dildir.

Maori Alfabesi

Kâşif James Cook'un Yeni Zelanda'yı keşfetmesine ve Avrupalıların adaya yerleşmesine kadar Maoricenin bir yazı sistemi yoktu. Bugünlerde Maorice için Latin alfabesi kullanılıyor.

AĀEĒGHIĪKMNNGOŌPRTUŪWWH
aāeēghiīkmnngoōprtuūwwh

Makron üzerine geldiği sesli harfleri uzatması için kullanılır. Eski yazılış şekli ile makron yerine iki tane sesli harf yan yana da yazılabilir, örneğin "ō" veya "oo". Sesli harflerde okunuş uzunluğu bazı kelimelere başka anlam verir.

  • ata "sabah", āta "dikkatli"
  • wahine "kadın", wāhine "kadınlar"

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda</span> Pasifik Okyanusunun güneybatısındaki ada ülkesi

Yeni Zelanda, Güney Büyük Okyanus'ta bir ada ülkesidir. Güney Yarımkürede, Okyanusya'daki Güney Pasifik adaları arasında, Avustralya'nın yaklaşık 2.000 km güneydoğusunda yer almaktadır. Başlıca iki büyük ve 700'den fazla küçük adadan oluşur. Toplamda 268.021 kilometrekarelik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bölgedeki tektonik hareketler ve volkanik olaylar nedeniyle Yeni Zelanda birçok yüksek dağa sahiptir. Yeni Zelanda'nın başkenti Wellington ve en büyük şehri Auckland'dır.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Cook Adaları</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Cook Adaları, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Cook Adaları'nın başkenti Avarua'dır.

K-k, Türk alfabesinin 14. harfidir. Türkçede bu harfin işaret ettiği ses ke denilerek isimlendirilir. Sıklıkla, harfin işaret ettiği ses ka denilerek isimlendirilir, ancak TDK'ye göre bu isimlendirme yanlıştır. Bu durumda sesin ince ve kalın şekilleri vardır. Fonetik bakımdan kalın seslilerle birlikte art damak, ince seslilerle birlikte ön damaktan çıkarılan süreksiz ve sert bir sessiz harf olduğundan sesli-sessiz uyumunu gerektirir. Türkçe kelimelerde bu harfin kullanım sıklığı % 4,71'dir. Arap alfabesine dayalı Göktürk, Uygur ve Osmanlı alfabelerinde iki ayrı harf ve ses olarak kaf ve kef yerine bugünkü Türkçede k kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Maoriler</span> Yeni Zelandanın yerli Polinezya halkı

Maoriler, Yeni Zelanda anakarasının yerli Polinezya halkıdır. Maorilerin kökeni, Yeni Zelanda'ya kabaca 1320 ile 1350 yılları arasında çeşitli waka (kano) seferleri dalgasıyla gelen doğu Polinezya'dan gelen yerleşimcilere dayanır. Fiji ve Polinezya kökenlilerdir. Özgürlük düşkünlükleri ve savaşçılıkları ile ünlülerdir. Savaşa giderken tenlerini beyaza boyamaları ve de çok aç kaldıklarında insan eti yemeleri onları barbar bir kavim olarak gösterse de şartlar zorlamadıkça vahşi değildirler. Soyu tükenmekte olan kavimlerdendir. Yeni Zelanda nüfusunun %10-11'ini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Cook Dağı</span> dağ

Cook Dağı ya da Aoraki, Yeni Zelanda'nın en yüksek dağıdır. Yeni Zelanda Alpleri'nde Güney Adası üzerindeki Mackenzie Distrikt'inde Canterbury Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Adası</span>

Kuzey Adası, Yeni Zelanda'nın 35 km genişliğindeki Cook Boğazı ile Güney Adası'ndan ayrılan adasıdır. Kuzey Adası, ülkenin ağırlıklı yerleşim noktasını oluşturur ve en büyük şehri Auckland ile başkenti Wellington bu ada üzerinde bulunur. Alanı 114.597 km² tutar. Adanın iç kesimlerinde çok sayıda faal volkan ve gayzer bulunur. Buradaki en yüksek volkan 2.797 m yüksekliğindeki Ruapehu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Wellington</span> Yeni Zelandada yerleşim birimi

Wellington, Yeni Zelanda'nın başkenti, ülkenin en büyük ikinci yerleşim birimi ve Okyanusya'daki en kalabalık başkenttir. Yeni Zelanda'yı oluşturan adalardan Kuzey Adası'nın güney ucunda, ülkenin coğrafi merkezine yakın bir noktada yer alır.

Ses, dilin parçalanamayan en küçük parçasıdır. Sesten daha küçük bir dilbirliği yoktur. Sesler bazen tek başlarına, çok defa da yan yana gelerek, canlı cansız varlıkları, kavramları ve durumları karşılayan dil öğelerini, dil biçimlerini meydana getirirler.

Maorice Vikipedi Vikipedi'nin Maorice dilindeki versiyonudur. Kasım 2003'te yazılmaya başlanmıştır. Haziran 2008 sonunda madde sayısı 6500'e ulaşmış böylece madde sayısına göre 88. büyük Vikipedi olmuştur.

Yunancanın romanizasyonu, genelde Yunan alfabesi ile yazılan Yunanca metinlerin, Latin alfabesi ile temsili veya bunu yapmayı sağlayan bir sistemdir. Yunancanın romanizasyonu için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, kaynak metnin Eski Yunanca mı Modern Yunanca mı olduğuna ve arzu edilen dönüştürmenin transkripsiyon mu transliterasyon mu olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda pasaportu</span>

Yeni Zelanda pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla Yeni Zelanda vatandaşlarına verilir. Yeni Zelanda İçişleri Bakanlığı pasaportları çıkarmaktan sorumludur. İçişleri Bakanlığı 1948'de ilk kez Yeni Zelanda pasaportlarını çıkarmaya başlamıştır. Yeni Zelanda Pasaportuna Māori dili, 2000 yılında Fransızcanın yerine kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dunedin</span> Yeni Zelandada yerleşim birimi

Dunedin, Yeni Zelanda'ya bağlı Güney Adası'nın ikinci büyük şehri.

Yeni Zelanda İşçi Partisi, Yeni Zelanda'da merkez sol bir siyasi partidir. Parti, uluslararası İlerici İttifak üyesidir. 1916 yılınca çeşitli sosyalist parti ve sendikaların birleşmesiyle kurulmuştur. Yeni Zelanda'nın en eski siyasi partisi olma özelliğini taşır. Bunun yanında, en büyük rakibi Yeni Zelanda Ulusal Partisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Foveaux Boğazı</span>

Foveaux Boğazı, Yeni Zelanda'nın güneyinde bulunan bir boğazdır. Boğaz, Yeni Zelanda'nın üçüncü büyük adası olan Stewart Adası'nı Güney Adası'ndan ayırmaktadır. Boğaz yaklaşık 130 km uzunluğundadır ve doğudan batıya doğru genişler ve derinleşir. Boğaz, Yeni Zelanda'nın kıta sahanlığı alanı içinde yer alır ve muhtemelen Pleistosen döneminde kuru topraktı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda mutfağı</span>

Yeni Zelanda mutfağı, Yeni Zelanda'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Yeni Zelanda mutfağı, büyük ölçüde yerel malzemeler ve mevsimsel değişiklikler tarafından yönlendirilir. Öncelikle tarım ekonomisine sahip bir ada ülkesi olan Yeni Zelanda, karadan ve denizden ürün vermektedir. Avustralya mutfağına benzer şekilde, Yeni Zelanda mutfağı, ülke daha kozmopolit hale geldikçe, Akdeniz ve Pasifik Kıyıları etkileriyle, Birleşik Krallık kökenli çeşitli bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">Little Barrier Adası</span>

Little Barrier Adası, Yeni Zelanda'da Hauraki Körfezi'nde bulunan bir adadır. Ada, Coromandel Yarımadası'nın kuzeyinde yer almakta olup Cradock Kanalı ile Great Barrier Adası'ndan ayrılmaktadır. İdari olarak, Auckland'a bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda arması</span> Ulusal arma

Yeni Zelanda arması, Yeni Zelanda'nın ulusal resmî armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Patu Hohepa</span>

Sir Patrick Wahanga Hohepa "KNZM", Maorice dili konusunda uzman olan Yeni Zelandalı dilbilimci ve akademisyen.