İçeriğe atla

Mao Zedong'un kişilik kültü

Tiananmen'de Mao Zedong'un portresi sergilendi.

Mao Zedong'un kişilik kültü, Başkan Mao Zedong'un 1949'daki yükselişinden 1976'daki ölümüne kadar Çin'deki yönetiminin önemli bir parçasıydı. Kitle iletişim araçları, propaganda ve bir dizi başka teknik devlet tarafından Mao Zedong'un statüsünü Batı'ya karşı durabilecek ve Çin'i Komünizmin bir feneri haline getirebilecek yanılmaz bir kahraman lider konumuna yükseltmek için kullanıldı. Ancak Mao'nun kendisi, etrafında oluşturulan kişilik kültünü açıkça eleştirmiştir.[1]

Kültür Devrimi döneminde Mao'nun kişilik kültü daha önce görülmemiş bir boyuta ulaştı. Mao'nun yüzü Halkın Günlüğü'nün ön sayfasına sıkıca yerleşti ve burada her gün onun sözlerinden oluşan bir sütun da basıldı. Mao'nun Seçilmiş Eserleri daha sonra daha da büyük tirajlarla basıldı; portrelerinin sayısı (1.2 milyar) Çin'deki nüfustan fazlaydı. Ve çok geçmeden "Başkan Mao" rozetleri ortaya çıkmaya başladı; toplamda yaklaşık 4,8 milyar adet üretildi.[2] Her Çin vatandaşına Mao'dan alıntıların bir seçkisi olan "Küçük Kırmızı Kitap" hediye edildi. Bu kitabın her yerde taşınması ve tüm kamusal etkinliklerde sergilenmesi öngörülüyordu ve vatandaşlardan her gün kitabın içeriğinden alıntılar yapmaları isteniyordu.[3]

Kültür Devrimi'nden sonra, Deng Xiaoping ve diğerleri Kültür Devrimi'ni geçersiz kılan ve kişilik kültünün kullanımını terk eden (ve yasaklayan) "Boluan Fanzheng" programını başlattılar.[4][5][6] Ancak, Şi Cinping'in 2012 yılında Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak göreve gelmesinden bu yana, kişilik kültü Çin'de yeniden teşvik edilmektedir.[7][8]

Tarih

Kökeni ve gelişimi

Ayrıca bakınız: Yan'an Düzeltme Hareketi ve Sağcı Karşıtı Hareket
Mao Zedong'un Shenyang'daki heykeli.

Mao Zedong'un kişilik kültü 1930'lara, Jiangxi'deki Uzun Yürüyüş (1934-36) ve özellikle 1940'ların başındaki Yan'an dönemine kadar geri götürülebilir. 1943 yılında, Yan'an Düzeltme Hareketi sırasında, gazeteler başyazılarında Mao'nun bir portresiyle çıkmaya başladı ve kısa süre sonra "Mao Zedong'un fikirleri" Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) resmî programı haline geldi.[9][10]

Komünistlerin İç Savaş zaferinden sonra Mao'nun posterleri, portreleri ve daha sonra heykelleri şehir meydanlarında, ofislerde ve hatta vatandaşların evlerinde görünmeye başladı. 1957 yılında Mao, Yan'an Düzeltme Hareketi'nin devamı olarak görülen ve Çin anakarasında Komünist Parti ve Mao'nun egemenliğini daha da pekiştiren Sağcı Karşıtı Kampanya'yı başlattı.[11][12] Ancak Büyük İleri Atılım, Büyük Çin Kıtlığı sırasında on milyonlarca kişinin ölümüne yol açarak Mao'yu 1962'de yarı emekli rolünü üstlenmeye zorladı.[13][14] Çin'in 2. Başkanı olan Liu Shaoqi'nin itibarı Mao'nun statüsüne meydan okuyacak kadar yükseldi.[14][15] Buna karşılık olarak Mao 1963 yılında Sosyalist Eğitim Hareketi'ni başlattı.

Mao kültü 1960'ların ortalarında Lin Biao tarafından zirveye çıkarıldı. 1964 yılında, genellikle "Küçük Kırmızı Kitap" olarak bilinen Başkan Mao Tse-tung'dan Alıntılar ilk kez yayınlandı ve daha sonra Kültür Devrimi'nin en ünlü sembollerinden biri haline geldi.

Kaynakça

  1. ^ Lin, Xu and Wu 1995. s. 48.
  2. ^ Barmé, Geremie. (1996). Shades of Mao : the posthumous cult of the great leader. Armonk, NY: M.E. Sharpe. ISBN 0-585-26901-7. OCLC 45729144. 
  3. ^ Chang, Jung, 1952- (2007). Mao : the unknown story. Halliday, Jon. Londra: Vintage. ISBN 978-0-09-950737-6. OCLC 71346736. 
  4. ^ Teon, Aris (1 Mart 2018). "Deng Xiaoping On Personality Cult And One-Man Rule – 1980 Interview". The Greater China Journal (İngilizce). 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  5. ^ Huang, Zheping (26 Şubat 2018). "Xi Jinping could now rule China for life—just what Deng Xiaoping tried to prevent". Quartz (İngilizce). 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  6. ^ "第八章: 十一届三中全会开辟社会主义事业发展新时期". cpc.people.com.cn. 1 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  7. ^ Luqiu, Luwei Rose (1 Aralık 2016). "The Reappearance of the Cult of Personality in China". East Asia (İngilizce). 33 (4). ss. 289-307. doi:10.1007/s12140-016-9262-x. ISSN 1874-6284. 
  8. ^ "Xi personality cult brings back memories of 1960s China". South China Morning Post (İngilizce). 7 Ağustos 2018. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  9. ^ Selden, Mark (1995). "Yan'an Communism Reconsidered". Modern China. 21 (1). ss. 8-44. doi:10.1177/009770049502100102. ISSN 0097-7004. JSTOR 189281. 
  10. ^ Judd, Ellen R. (1985). "Prelude to the "Yan'an Talks": Problems in Transforming a Literary Intelligentsia". Modern China. 11 (3). ss. 377-408. doi:10.1177/009770048501100304. ISSN 0097-7004. JSTOR 188808. 
  11. ^ King, Gilbert. "The Silence that Preceded China's Great Leap into Famine". Smithsonian (İngilizce). 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2019. 
  12. ^ Mu, Guangren. "反右运动的六个断面". Yanhuang Chunqiu. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020. 
  13. ^ MacFarquhar, Roderick (1999). The Origins of the Cultural Revolution: Volume III, the Coming of the Cataclysm 1961--1966 (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11083-9. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  14. ^ a b "Three Chinese Leaders: Mao Zedong, Zhou Enlai ve Deng Xiaoping | Eğitimciler için Asya | Columbia University". afe.easia.columbia.edu. 26 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  15. ^ Gao, Hua. "从《七律-有所思》看毛泽东发动文革的运思". Chinese University of Hong Kong. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kültür Devrimi</span> Çinde var olmuş ekin çalışması

Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.

<span class="mw-page-title-main">Deng Şiaoping</span> Çinli politikacı

Deng Şiaoping (Türkçe okunuşu: Dınğ Şiavpinğ; Çince : 邓小平; Çince : 鄧小平; pinyin: Dèng Xiǎopíng; Wade–Giles: Teng Hsiao-p'ing;

<span class="mw-page-title-main">Lin Piao</span>

Lin Piao (Çince: 林彪; pinyin: Lín Biāo; Wade-Giles: Lin Piao, asıl adı Lin Yurong, Çinli asker ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Çin değerleri ile sosyalizm</span>

"Çin değerleri ile sosyalizm" Çin'in tarihsel pratiklerinden yola çıkarak uyguladığı sosyalizm metodunun isimlendirilme şeklidir. Bu isimlendirme Deng şiaoping döneminde ortaya çıksa da Deng öncesinde gerçekleşen tecrübeleri de içerisine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Sovyet Cumhuriyeti</span>

Çin Sovyet Cumhuriyeti; Kuomintang-ÇKP arasındaki ittifakın çöküşünden sonra gerçekleşen uzun yürüyüş sürecinde, geleceğin Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong, general Zhu De ve diğerleri tarafından kurulan, 1931-1937 yılları arasında var olan tanınmamış devlet. Devlete Kuomintang tarafından son verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl siyasi üs</span>

Kızıl siyasi üs, Mao Zedong'un ortaya attığı, şehir merkezlerine uzak kırsal bölgelerde köylüleri örgütleme yoluyla kurulan komün köylerin genel kapitalist rejime baskısını ifade eden terimdir. 1949 yılında gerçekleşen Çin Komünist Devrimi'nin ardından Marksist literatüre girmiştir. "Kızıl" ifadesi sosyalizmi sembolize etmesinden ileri gelir.

Kapitalist yolcular, Maoist teoride önceden komünist olmasına rağmen kapitalist burjuva güçlerin baskısına boyun eğmek için belirgin bir eğilim gösteren ve daha sonra kapitalizmi savunan kişi veya grupları ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Deng Şiaoping Teorisi</span>

Deng Şiaoping Teorisi veya Dengizm, Çinli lider Deng Şiaoping tarafından geliştirilen siyasi ve ekonomik ideolojiler dizisi.

<span class="mw-page-title-main">Kişi kültü</span> Bir liderin veya kişinin idealize edilmiş, kahramanca ve tapınılacak bir imajını yaratmak için kitle iletişim araçları, propaganda, sanat, vatanseverlik ve hükümet tarafından düzenlenen gösteri tekniklerinin kullanılması

Kişi kültü veya lider kültü, genellikle hükûmet tarafından liderin idealize edilmiş ve kahramanlaştırılmış bir imajının oluşturulması amacıyla yapılan bir çabadır. Tarihsel olarak, kitle iletişim araçlarının, propaganda, gösteri, sanat, vatanseverlik ve hükûmet tarafından organize edilen gösteri ve mitingler gibi teknikler aracılığıyla geliştirilmiştir. Kişilik kültü, apotheosis ile benzerdir, ancak modern toplumsal mühendislik teknikleriyle genellikle tek parti rejimlerinde veya baskın parti rejimlerinde devlet veya parti tarafından oluşturulur. Kişilik kültleri genellikle totaliter veya otoriter hükûmetlerin liderleriyle ilişkilendirilir. Aynı zamanda bazı monarşilerde, teokrasilerde, başarısız demokrasilerde ve hatta liberal demokrasilerde de görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Liu Şaoçi</span> Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı

Liu Şaoçi Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı (1954-1959), Çin Komünist Partisi'nin ilk Başkan Yardımcısı (1956-1966) ve Çin'in de jure Devlet Başkanı (1959-1968). Döneminde ekonomik yeniden yapılanma politikaları uygulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sağcı Karşıtı Hareket</span>

Sağcı Karşıtı Hareket, Sağ Karşıtı Kampanya, Çin Halk Cumhuriyeti'nde 1957'den 1959'a kadar süren, Çin Komünist Partisi içinde ve yurtdışındaki "sağcı" olduğu iddia edilenlere karşı tasviye hareketiydi. Sağcıların belirlenişi her zaman tutarlı değildi, bazen hükûmetin solundaki eleştirmenler de dahil edilse de, resmî olarak kapitalizmi desteklediği ve kolektivizasyona karşı çıktığı iddia edilen entelektüeller ima edilmişti. Kampanyalar Başkan Mao Zedong tarafından başlatıldı ve Çin'in resmî istatistiklerine göre, en az 550.000 kişi siyasi baskıya maruz kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.

Hu Yaobang, Çin Halk Cumhuriyeti'nin üst düzey bir yetkilisiydi. 1981'den 1987'ye kadar Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) en üst makamını, önce 1981'den 1982'ye kadar Başkan olarak, ardından 1982'den 1987'ye kadar Genel Sekreter olarak görev yaptı. Hu, ÇKP'ye 1930'larda katıldı ve bir yoldaş olarak öne çıktı. Kültür Devrimi (1966–1976) sırasında Hu, Mao Zedong tarafından tasfiye edildi, geri çağrıldı ve yeniden tasfiye edildi.

<span class="mw-page-title-main">Peng Zhen</span>

Peng Zhen, Çin Komünist Partisi mensubu bir Çinli siyasetçi. 1949'da Çin İç Savaşı'nda komünistlerin zaferini takiben Pekin'deki parti örgütüne liderlik etti, ancak Kültür Devrimi sırasında Mao Zedong'nun edebiyatın devletle ilgili rolüne ilişkin görüşlerine karşı çıktığı için tasfiye edildi. 1982'de diğer "yanlışlıkla suçlanan" yetkililerle birlikte Deng Xiaoping yönetiminde itibarı iade edildi ve Merkezi Siyasi ve Hukuki İşler Komisyonu'nun ilk başkanı ve Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'nin dördüncü başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Chen Yun</span>

Chen Yun, Çin Komünist Partisi mensubu bir Çinli siyasetçi. Yun, 1980'ler ve 1990'larda Çin Halk Cumhuriyeti'nin en etkili liderlerinden biri ve Deng Xiaoping ile birlikte Çin ekonomik reformunun en önemli mimarlardan ve önemli politika yapıcılardan biriydi. Ailesi öldükten sonra kendisi tarafından evlat edinildiğinde amcasının soyadını aldığı için Liao Chenyun olarak da biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ağustos</span>

Kızıl Ağustos ,, 1966 yılındaki Kültür Devrimi sırasında Pekin'de meydana gelen bir dizi şiddet olayıdır. Resmi istatistiklere göre, o yılın Ağustos ayından Eylül ayına kadar kentte aralarında öğretmen ve okul müdürlerinin de bulunduğu 1.772 kişi Kızıl Muhafızlar tarafından öldürülmüştür. Ayrıca 33.695 ev yağmalanmış ve 85.196 aile Pekin'i terk etmek zorunda kalmıştır. Şiddet şehrin kırsal bölgelerine de yayıldı ve 325 kişinin öldürüldüğü Daxing Katliamı'na yol açtı. Daxing Katliamı'nın en yaşlı kurbanı 80 yaşındayken en genci sadece 38 günlüktü ve 22 aile tamamen yok edildi. Genel olarak, resmi istatistikler Kızıl Ağustos sırasında 10,275 kişinin dövüldüğünü ya da öldürüldüğünü göstermektedir. Kızıl Ağustos, Kültür Devrimi sırasında Kızıl Terör'ün başlangıcı olarak görülüyor ve benzer şiddet olayları Şangay, Guangzhou, Nanjing ve Xiamen de dahil olmak üzere Çin'in dört bir yanındaki şehirlerde meydana geldi. Kızıl Ağustos, Nazi Almanyası'ndaki Kristallnacht ve İkinci Çin-Japon Savaşı sırasındaki Nanjing Katliamı ile karşılaştırılmıştır.

Feodal faşizm, aynı zamanda devrimci-feodal totalitarizm, Mao Zedong sonrası Çin Komünist Partisi tarafından uygulanan ve Kültür Devrimi sırasında Lin Piao ile Dörtlü Çete'nin ideolojisini ve yönetimini belirtmek için kullanılan resmi terimlerdir. 1979'da Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Ye Jianying, Mao Zedong'un saltanatını, yüzeysel sosyalist politikalara rağmen devrimci teröre dayalı kişilik kültü, milliyetçiliği ve otoriterliği nedeniyle “feodal-faşist diktatörlük” olarak tanımladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.