İçeriğe atla

Mançuca

Mançuca
Mançuca: ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
manju gisun
Ana dili olanlarMançurya (Jilin, Liaoning ve Heilongjiang bölgesi)
Konuşan sayısı20 (2007)[1]  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Tunguz dilleri
  • Güney Tunguz dilleri
    • Mançu grubu
      • Mançuca
Yazı sistemiMançu alfabesi
Dil kodları
ISO 639-1yok
ISO 639-2mnc
ISO 639-3mnc

Mançuca, (ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
manju gisun; Çince (basitleştirilmiş): 满语; Çince (geleneksel): 滿語; pinyin: Mǎnyǔ; Rusça: Маньчжурский язык, Japonca: 満洲語) Tunguz dillerinden Kuzey Çin'deki Mançurya'da konuşulan dil. Mançuların ana dili genelde Çincedir. Günümüzde Dünya üzerinde sadece 20 kişinin ana dili Mançucadır. Mançucanın kendine özgü bir alfabesi vardır. Mançuca bugün ölmek üzere olan dillerdendir.

Mançu sembolü

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tatarca</span> Tatarlar tarafından konuşulan Türk dili

Tatarca veya İdil Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Korece</span> Kore yarımadasında ve komşusu Çine bağlı Yanbian Kore Özerk İlinde yaygın olarak kullanılan bir dil

Korece, Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Wu Çincesi</span>

Wu, başlıca olarak Şanghay Şehri, Zhejiang Eyaleti, Jiangsu Eyaleti'nin güneyi ve buraların sınırlarında konuşulan bir grup Çin dili; bu dillerin hepsi dilbilimsel açıdan birbirine benzer, tarihsel olarak da birbiriyle ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Tayca</span>

Tayca ya da Merkez Tay dili, tarihî olarak Siyamca olarak bilinirdi, Merkez Tay halkıyla Çin asıllı Tayların büyük çoğunluğu tarafından konuşulan bir dil. Kra-Dai dil ailesinin Tay dalına ait. Tayland devletinin tek resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin dilleri</span> Doğu Asyada ki Sinitik diller

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Sahalin</span> Kuzey Pasifikte bulunan Rus adası

Sahalin, ayrıca Kuye olarak da bilinen, Kuzey Pasifik Okyanusu'nda 45°50' ve 54°24' K paralelleri arasında yer alan, Rusya'nın en büyük adası. Rusya'da Sahalin Oblastına bağlıdır. Japonya'nın beşte biri büyüklüğünde olan ada Rusya'nın doğu kıyısında ve Japonya'nın hemen kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nurhaci</span>

Nurhaci 16. yüzyılın sonlarına doğru Mançurya'da önem kazanan Curçen lider. Aisin Gioro boyunun bir üyesi olup Curçen kabilelerini bir araya toplayarak Mançu Qing Hanedanı'nı kurmuş, Moğolların ve Han Çinlilerinin de bulunduğu Sekiz Sancak Ordusu'nu oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dunganca</span>

Dunganca, Orta Asya'da yaşayan, Çin'in Hui etnik grubuna yakın bağları olan Dunganlar tarafından konuşulan Sinik dildir.

Zhuangca ya da Zhuang dili, Çin'de yaşayan Zhuang halkının konuştuğu çeşitli lehçelere verilen isimdir. Zhuangcayı konuşanların çoğu, Zhuangcanın resmi dil olduğu Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşar. Asilimasyon yoluyla bu dilin yayılımı geri alınıyor.

Min ya da Miin, 70 milyondan fazla kişi tarafından konuşulan Çin dilidir. Güneydoğu Çin Fujian eyaletinin yanı sıra Guangdong 'da, Hainan'da, Zhejiang'in güneyindeki üç ilde, Ningbo'nun dışındaki Zhoushan takımadasında, Liyang'daki bazı kasabalarda, Jiangsu-Jiangyin şehrinde ve Tayvan'da yaşayan Fujianli göçmenler tarafından konuşulur. Dilin ismi Fujian'deki Min Irmağı'ndan türetilmiştir. Min lehçelerinin diğer Çin dilleriyle karşılıklı anlaşılabilirliği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Chengde Dağ Konutu</span>

Chengde Dağ Konutu, Çin'in Hebei eyaletine bağlı Chengde kentinde bulunan imparatorluk sarayları ve bahçeler kompleksidir. 1703-1792 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

<span class="mw-page-title-main">Formosa dilleri</span> Tayvan aborjinlerinin konuştuğu diller

Formosa dilleri, Tayvan aborjinlerinin konuştuğu dillerdir. Tayvan aborjinleri günümüzde ada nüfusunun yaklaşık %2.3'ünü oluşturmaktakla birlikte, yüzyıllarca süren dil değişikliğinden sonra ana dillerini daha az konuşmaktadırlar. Tayvan kökenli yaklaşık 26 dilden en az 10'u ölü, dördü tehlike altında ve bir kısmı daha az tehlike altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Huizhou Çincesi</span>

Huizhou ya da Hui, bir grup birbirine yakın Çin dilinin kolektif ismidir. İsmini aldığı tarihi Huizhou bölgesinin içi ve çevresinin yanı sıra güney Anhui eyaletinin sayılı dağlık illeri ve Zhejiang ile Jiangxi eyaletlerinin bazı illerinde konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Jin Çincesi</span>

Jin, kuzey Çin'de aşağı yukarı 63 milyon insanın konuştuğu Çin dilidir. Dilin coğrafi dağılımı; aşağı Fen Nehri vadisi haricinde Şansi eyaletinin çoğunu, merkez İç Moğolistan'ın büyük bir alanı ve Hebei, Henan ile Şensi eyaletlerindeki bunlara bitişik alanları kapsar. Jin Çincesinin statüsü dilbilimcileri arasında tartışılmaktadır; bazıları Jin'i Mandarin'in bir dalı olarak, bazıları da bundan bağımsız bir Çince dalı olarak sınıflandırmayı tercih eder.

Tujia dili, Çin merkez güneyindeki Tujiaların konuştuğu dil. Çin-Tibet dil ailesine üye olmakla birlikte komşu dillerden büyük oranda etkilenmesi nedeniyle bu aile kapsamındaki hiçbir dala sınıflandırılmamıştır. İki tane lehçesi var: Kuzey ve Güney. Her iki lehçe tonlu dil; ton geçişkenliği Uluslararası Fonetik Alfabesi'nde şu formatta gösterilir: ˥ (55), ˥˧ (53), ˧˥ (35), ˨˩ (21).

Tsat dili, Utsat, Hainan Çamcası veya Huíhuī olarak da bilinen Tsat dili, Yanglan'da 4.500 kişi tarafından konuşulan bir dildir Yangka yakınlarındaki Sanya, Hainan'da da konuşulur. Tsat dili, Avustronezya dil ailesi içindeki Malayo-Polinezya grubunun bir üyesidir ve günümüz Vietnam kıyılarında ortaya çıkan Çam dillerinden biridir.