Kangal koyunu, kangal köpeği kadar tanınmasa da yetiştiricileri ve besleyicileri tarafından bilinen ve tercih edilen bir Akkaraman ırkı koyun tipidir.
Öküz Çift sürmekte, kağnı çekmekte kullanılan, etinden yararlanılan, iğdiş (hadım) edilmiş erkek sığırdır. Hadım edilmemiş erkek sığır olan boğalar damızlık olarak, öküz ise iş ve besi hayvanı olarak kullanılır. Ortalama 800 kg gelebilen öküz, 4500 kg’lık yükü rahatça çekebilir. Traktörün giremediği yerlerde ziraatın temel direğidir. Sığırların eti ve sütü insan için en iyi bir besin kaynağı olduğu gibi derisinden de gön ve kösele yapılır. Boynuz ve kemikleri sanayide, gübresi tarlalarda kullanılır. Yayıldıkları merayı at, keçi ve koyun gibi kuvvetten düşürmez, bilakis düzenli otlayarak ıslahını sağlarlar.
Koyun (Ovis), keçiler ile birlikte Caprinae alt familyası içerisinde yer alan bir memeli cinsi. Cinsin coğrafi olarak ve nüfusça en yaygın türü Evcil koyun olmaktadır, ancak pek çok yabani tür de Ovis cinsine aittir.
Karayaka, Türkiye'den yerli koyun ırkıdır. Et ve süt üreten çift amaçlı bir cinsdir. Yün halılarda kullanılır. Karayaka uzun, ince kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılmıştır.
Yün bazı memelilerden elde edilen hayvansal kıl kökenli doğal bir elyaf türü. Sıcak tuttuğu için battaniye ve kışlık giysilerin üretiminde kullanılır. Yün elyafı koyundan genellikle canlı hayvanlardan kırkılmak suretiyle olmak üzere değişik yöntemlerle elde edilir. Bu tür yüne kırkım yünü denir. Bu yünün ticari değeri diğer yöntemlerle elde edilenlerinkinden yüksektir. Kasaplık hayvanların kesildikten sonra derilerinin işlenmesi ile elde edilen yüne ise tabak yünü veya kasapbaşı yünü denir. Herhangi bir nedenle ölmüş hayvanın postundan elde edilen yün ise post yapağısı adını alır. Tabak yünü veya post yapağısı (yapak) deriden yolunarak alınmışsa kıl köklerini de içerdiğinden kırkım yününe göre daha düşük kalitelidir.
Peste des petits ruminants, PPR, Ovine rinderpest, Pneumoenteritis comlex veya küçük ruminant vebası. Viral bir koyun-keçi hastalığıdır. Bu hastalık koyun ve keçilerin yüksek ateş, gözyaşı ve burun akıntısı, ağız lezyonları, sindirim sistemi mukozasında hemoraji, gastroenteritis, ishal, öksürük, bronco-pneumoni semptomları ile karakterize, mortalite ve morbitide oranı yüksek viral bir hastalıktır.
Evcil koyun, geviş getiren bir memeli türü. Ruminantia alt takımındaki Bovidae familyasına dahil olan Ovis cinsinin en yaygın türüdür. Muhtemelen Asya ve Avrupa'daki yabani koyunlardan türemişlerdir. İlk evcilleştirilen hayvanlardan olan koyun, tarımsal amaçlar için kullanılmakta ve yünü, sütü ve eti için yetiştirilmektedir. Koyun yünü, yün elbise yapmımında kullanılmaktadır. Evcil koyunun erkeğine koç, yavrusuna kuzu adı verilmektedir.
Ovis aries, Ovis cinsine bağlı bir memeli türüdür. Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve özellikle Afrika'da yayılmışlardır. Güney Amerika'ya ve Avustralya'ya insan eliyle ulaşmışlardır. Farklı biyotoplarda, özellikle steplerde, dağlık kesimlerde, az da olsa ormanlarda bulunurlar. Bitkisel besinlerle beslenirler, sürü oluşturma eğilimleri çok yüksektir.
Mavi dil ya da Blue tongue, Culicoides cinsi sokucu sinekler ile nakledilen, sığır, koyun, keçi ve deve gibi evcil hayvanlar ile bazı yabani gevişgetirenlerde görülen ve konjesyon, ödem, hemoraji ile karakterize bir enfeksiyondur. Hastalığa yol açan patojen Reoviridae ailesinin Orbivirus cinsinden olup Bluetongue virüsü olarak isimlendirilir.
Santa İnês koyunu et için yetiştirilen Brezilya'dan yünsuz bir koyun cinsi. Brezilya'nın en üretken koyun ırklarından biridir. Morada Nova, Bergamasca ve yerli kaba yünlü koyun cinslerin melezi olduğu düşünülüyor. Santa İnês koyunları tropikal iklimlere iyi adapte edilmiş, mesela parazitlere karşı direnç kapasiteleri diğer et koyunlarından daha fazla geliştirilmiştir.
Charmoise, Fransa'dan gelen tek renkli bir beyaz evcil koyun ırkı. 18. yüzyılda Fransa'nın Centre-Val de Loire bölgesindeki Loir-et-Cher semtinde, İngiltere'den ihracat edilen Romney koyununu yerli Merino, Berrişon ve Solognot ırkların dişileriyle melezleştirilerek geliştirilirdi. Pontlevoy'da Charmoise koyun ırkını geliştiren Édouard Malingié'ye anıt var. Koçlar 70 kilogram (150 lb) ve dişi koyunlar 45 kilogram (99 lb) oluyor. Charmoise sayısı 1993 ve 2001 yılları arasında 122,000'den 21,000'e kadar azaldı.
Sakız koyunu, kökenleri belli olmayan bir yerli koyun türüdür. Yarı yağlı kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılır. Sakız koyunu esas olarak süt üretimi için yetiştirilmektedir. Bu cinsin Kıvırcık ile Dağlıç cinslerinin çiftleşmesi sonucunda ortaya çıktığı yönünde iddialar olmasına rağmen, Yunanistan'ın Sakız adasında ortaya çıktığı yaygın olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de çeşme koyunu olarak da anılır. Bu isim İzmir’in Çeşme ilçesinde koyunların yetiştirilmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca Çeşme Belediyesi’nin düzenlediği Ovacık Tarım ve Sakız Koyunu Şenliği, Türkiye’de sakız koyunu yetiştiriciliğinin önemini vurgulayan temalardan biridir. Şenlikte veteriner ve yetiştiricilerden oluşan jüri üyeleri, ırkının özelliklerini en iyi taşıyan sakız koyunu, koçu, dişi toklu ve erkek toklu olmak üzere koyunları çeşitleri kategorilerde ayırarak koyunları ödüllendirmektedir.
Scrapie koyun ve keçilerin sinir sistemlerini etkileyen ölümcül, dejeneratif bir hastalıktır. Birkaç bulaşıcı spongiform ensefalopatiden (TSE) biridir ve bu nedenle priondan kaynaklandığı düşünülmektedir. Scrapie en az 1732'den beri biliniyor ve insanlara bulaşabilir görünmüyor.
Hemşin koyunu, Artvin başta olmak üzere, Rize'nin doğu kesimleri, Erzurum'un kuzey ilçeleri, Ardahan ve Posof'ta yetiştirilen bir koyun ırkıdır. Hemşin koyunları, Türkiye'deki diğer koyun türlerine kıyasla ince ve uzun kuyruklu, orta boylu, dar vücutlu ve bol süt veren bir ırktır. Genellikle eti ve sütü için yetiştirilmektedir. Hemşin koyunu, 2005-2010 yılları arasında organize edilen "Yerli hayvan ırklarının çiftçi şartlarında korunması" projesi kapsamında Artvin'in Ardanuç ilçesindeki Konaklı köyünde koruma altına alınmıştır.
Lopapeysa, İzlanda yününden elde edilen özel bir kazak türüdür. İzlanda'da 20. yüzyılın başları ve ortalarını kapsayan dönemde ithalatın yerini alması için yerli koyun yününü kullanımına yönelik bir teşvik başlamıştır. Lopapeysanın ilk olarak bu dönemlerde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tasarım o zamandan beri İzlanda kültürel kimliği için ulusal bir simge haline gelmiştir.
Cymric kedisi bir kedi ırkıdır. Bazı kedi dernekleri, Cymric'i ayrı bir cins yerine sadece yarı uzun tüylü bir Manx cinsi olarak kabul eder. Kürk uzunluğu dışında, diğer tüm açılardan bu iki tür aynıdır ve her iki türden yavru kedi aynı yavruda görünebilir. Man Adası kökenli olmasından dolayı bazı kayıtlarda Longhair Manx olarak adlandırılır.
Soay koyunu St Kilda Takımadaları'nda, 100 hektar Soay adasındaki yabani koyun popülasyonundan türeyen bir evcil koyun cinsidir. Kuzey Avrupa kısa kuyruklu koyunu ırklarından biridir.
Aşağıdaki kedi ırkları listesi yalnızca evcil kedi ırklarını ve evcil ve yabani melezleri içerir.
Of koyunu, Trabzon'un Of, Hayrat, Çaykara ve Dernekpazarı ilçelerinde yetiştirilen bir koyun ırkıdır. 2020'da "yöresel tip" olarak tescil edilen Of koyununun nüfusunun 1800 ila 2000 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Of koyununda diğer koyun ırklarından farklı olarak ikiz doğum oranı %35-40'lara kadar çıkmaktadır.
Koyun çiftliği evcil koyunların yetiştirildiği bir çiftlik'dir. Hayvancılığın bir koludur. Bazen keçi'ler de yetişdirilebilir.
