İçeriğe atla

Manuel Tamayo y Baus

Manuel Tamayo y Baus

Manuel Tamayo y Baus (d. 15 Eylül 1829, Madrid - ö. 20 Haziran 1898, Madrid) İspanyol oyun yazarı. 19. yüzyıl ortalarının en önemli yazarlarından biri.

Manuel Tamayo y Baus sanatçı bir ailede yetişti ve küçük yaşta yazarlığa başladı. Öyle ki ilk oyununu sahnelediğinde henüz 11 yaşındaydı. Sonraki yıllarda yazdığı çeşitli oyunlarla büyük başarılar kazandı. İspanyol Edebiyatı'nın romantizm'den gerçekçiliğe geçişinde önemli rol oynadı.

Manuel Tamayo y Baus'un sanat anlayışında ve üslubunda iki dönemden söz edilebilir. Birincisi, Alman oyun yazarı Friedrich Schiller'den etkilendiği ilk yıllarında yazdığı oyunlar. Bu oyunları arasında La ricahembra (Hanımefendi, 1854) ve Locura de amor (Aşk çılgınlığı, 1955) gibi oyunları sayılabilir. İkinci döneminde ise gerçekçilik akımıyla yazdığı ve İspanyol toplumsal olaylarına ilişkin olarak yazdığı eserlerinden söz edilebilir. Bu oyunları arasında Lo positivo (Gerçek, 1862), Lances de honour (Onur Kavgası, 1863) ve toplumda adalet duygusunu sorgulayan Los hombres de bien (Saygıdeğer Beyler, 1870) sayılabilir. Tüm bu yapıtları içinde onu uluslararası üne kavuşturan yapıtı Un drama nuevo (Yeni Bir Oyun, 1867) olmuştur. Başyapıtı sayılan bu eseri dokunaklı bir trajedidir.

1858 yılında İspanyol Akademisi yazmanı olan yazar, 1870 yılında yazarlığı bırakarak Ulusal Kütüphanenin müdürlüğünü yaptı.

Kaynakça

  • Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi cilt 20

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">José Ortega y Gasset</span> İspanyol düşünür ve yazar

José Ortega y Gasset, İspanyol filozof.

<span class="mw-page-title-main">Başar Sabuncu</span> Türk yazar, yönetmen, çevirmen, sahne tasarımcısı ve oyuncu

Fuat Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Dışavurumculuk</span> Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı

Dışa vurumculuk (ekspresyonizm), doğanın olduğu gibi temsili yerine duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da pozitivizm, naturalizm ve empresyonizm akımlarına karşı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl gerçekçilik ve idealizmine karşıt anti-natüralist öznelliğe sahip bir bakış açısı içerir. Ayrıca kuzeyli, Cermen halk sanatı biçimleri ve kabile sanatları da etkilendiği diğer kaynaklardır. Dışa vurumcu sanatın amacı, sanatçının duyguları ve iç dünyasını renk, çizgi, düzlem ve kütle aracılığıyla dışa vurmasıdır. Bu duyguları daha iyi yansıtabilmek için sanatçı geleneksel kuralların dışına çıkarak gerçeğin biçimini bozma yöntemini kullanır ve sanatçının öznel duygularına dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Henrik Ibsen</span>

Henrik Ibsen, Norveçli oyun yazarı ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Asena</span> Türk tiyatro yazarı

Orhan Asena, Türk oyun yazarı, şair, çocuk hastalıkları hekimidir.

<span class="mw-page-title-main">Aristofanes</span> Antik Yunan oyun yazarı

Aristofanes (Aristophanes), MÖ 446 - MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir komedya yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Manuel de Falla</span>

Manuel de Falla y Matheu, İspanyol besteci ve piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Karl Georg Büchner</span> Alman oyun yazarı

Karl Georg Büchner, Alman oyun yazarıdır. 20. yüzyıl Alman tiyatrosunun temellerini atmıştır. Alman romantizminin aksine yapıtlarında, insanları toplumsal, tarihsel ve psikolojik boyutları ile ele aldı. 1835'te yazdığı, ilk oyunu olan Danton'un Ölümü, Fransız Devrimi'ni konu alıyordu. 1836'da yazmaya başladığı fakat yarıda kalan oyunu Woyzeck sonradan Alban Berg tarafından opera olarak bestelendi. Lenz adında bir uzun öykü yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jacinto Benavente</span>

Jacinto Benavente y Martínez İspanyol yazardır. 20. yüzyıl İspanyol edebiyatının önde gelen isimleri arasında kabul edilir. Jacinto Benavente y Martinez 12 Ağustos 1866’da Madrid’de doğdu. 1894’te oyun yazmaya başladı. Toplumdaki üst ve orta sınıflara yöneltilmiş bir taşlama olan El nida ajeno adlı ilk komedyasıyla tanındı. 1909’da Madrid Çocuk Tiyatrosu’nu kurdu. 1922'de edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü. Uzun yıllar gazetecilik yaptı; tiyatro oyunlarında gelenek ve insani tutkuları işledi. 1928’de İspanya’da monarşi­nin yıkılacağını anlatan oyunu Para el cielo y los altanes zamanın diktacı hükûmeti tarafından yasaklandı. Benavente İspanya İç Savaşı sırasında bir süre tutuklandı. 14 Temmuz 1954’te Madrid’de öldü.

<span class="mw-page-title-main">Manuel Antônio de Almeida</span> Brezilyalı yazar (1831-1861)

Manuel Antônio de Almeida Günümüzde Brezilya edebiyatının ilk büyük romanı kabul edilen Memórias de um Sargento de Milícias'ın (Bir Milis Çavuşunun Anıları) yazarı.

İspanyol edebiyatı, İspanya'da yazılan edebiyat yapıtlarını kapsar. İspanya'nın ulusal dili olan Kastilya lehçesinde kaleme alınan yapıtlar İspanyol edebiyatının ana bölümünü oluşturmakla birlikte, Katalan dili ve Galicia lehçesinde yazılmış yapıtlar da bu kapsamda sayılır.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">August Strindberg</span>

Johan August Strindberg, İsveçli oyun yazarı ve romancıdır.

<span class="mw-page-title-main">D. H. Lawrence</span> İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarı (1885–1930)

David Herbert Richards Lawrence, İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leandro Fernández de Moratín</span>

Leandro Fernández de Moratín, 18. yy İspanyol Tiyatrosunun öne çıkan tiyatro yazarı ve şairlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Miguel Hernández</span>

Miguel Hernández Gilabert, 20. yüzyıl İspanyol edebiyatında özel bir öneme sahip şair ve drama yazarıdır. Geleneksel olarak adı 1936 Nesli'yle anılmış olsa da, Miguel Hernández, Alonso Damaso tarafından 1927 Nesli'ne olan yakınlığı sebebiyle "1927 Nesli'nin ışığı" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alejandro Casona</span>

Alejandro Casona 1927 Nesli'ne bağlı İspanyol şair ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda sahne sanatları</span> Osmanlı Devleti bünyesindeki tiyatro, sinema, müzik, dans, opera, gölge oyunu gibi sahnede icra edilen sanat türlerinin genel adı

Osmanlı'da sahne sanatları, Osmanlı Devleti bünyesindeki tiyatro, sinema, müzik, dans, opera, gölge oyunu gibi sahnede icra edilen sanat türlerinin genel adıdır. 18. yüzyıla kadar kukla, meddahlık, Karagöz ve Hacivat ve ortaoyunu gibi geleneksel Türk tiyatrosu olarak adlandırılan sahne sanatları egemendir. 18. yüzyılda başlayan batılılaşma çabaları ile çağdaş anlamdaki tiyatro, opera ve daha sonra sinema sergilenmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Calderón de la Barca</span>

Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker, din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Emilia Pardo Bazán</span>

Emilia Pardo-Bazán y de la Rúa-Figueroa ya da kısaca Emilia Pardo Bazán, kontes Pardo Bazán, İspanya'ya Natüralizm'i getiren İspanyol bir soylu ve aristokrat yazar, gazeteci, feminist, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni, şair, tiyatro yazarı, çevirmen, editör, profesör ve konuşmacıydı. Kadın hakları ve feminizm konusundaki fikirleriyle bir öncüydü. Kadınların eğitiminin temel bir gereksinim olduğunu belirterek bu hakkı talep etti ve her çalışmasının önemli bir bölümünü bu fikri savunmaya adadı. Edebi eserlerinin arasında en tanınmış olanlarından biri Ulloa Malikaneleri'dir («Los pazos de Ulloa») (1886).