Manu Chao

Manu Chao
Manu Chao
Genel bilgiler
Doğum	José-Manuel Thomas Arthur Chao Ortega; 21 Haziran 1961 (63 yaşında); Paris, Fransa
Tarzlar	Alternatif rock, ska, punk-rock, reggae, Latin, salsa
Meslekler	Müzisyen, yapımcı
Çalgılar	Vokal, gitar, bass, klavye
Etkin yıllar	1984–günümüz
Müzik şirketi	Nacional Records (ABD); Because Music (Fransa); Virgin Records
Resmî site	manuchao.net

Manu Chao (d. 21 Temmuz 1961, tam adı José-Manuel Thomas Arthur Chao) İspanyol asıllı Fransız şarkıcı. Fransızca, İspanyolca, İngilizce, Galiçyaca, İtalyanca, Arapça, Portekizce ve başka pek çok dilde şarkılar seslendiriyor. Chao'nun müzik kariyeri Paris'te sokak müziği yaparak, çeşitli dilleri ve müzik türlerini bir arada yaşatan Hot Pants ve Los Carayos gibi gruplarla çalarak başladı. 1987 senesi, kardeşi Antoine Chao'yla ve arkadaşlarıyla Mano Negra grubunu kurdular. Grup, özellikle Avrupa'da önemli bir başarı yakaladı. Chao 1995'te gruptan ayrılarak solo söylemeye başladı ve o zamandan beridir de Radio Bemba grubuyla belli aralıklarda çıktığı turnelerde canlı performans sergiliyorlar.

İlk Gençlik

Manu Chao İspanyol kökenli bir ailenin çocuğu. Annesi Felisa Ortega, Bask ülkesi, Bilbao’lı. Babası, gazeteci-yazar Ramon Chao’ysa Galiçya, Vilalba’lı. Aile, İspanya’yı içsavaşa sürükleyen Francisco Franco’nun diktatörlüğünden kaçarak Paris’e göç etti – o dönemde Manu’nun dedesi idam cezasına çarptırılmıştı. Manu’nun doğumundan kısa bir süre sonra aile Paris’in dışındaki banliyö bölgesine taşındı. Manu çocukluğunun büyük bir kısmını Boulogne-Billancourt ve Sevr komünlerinde geçirdi. İlerleyen yaşlarında Manu’nun yakın çevresini, pek çoğu babasının ahbabı olan sanatçılar ve entelektüeller oluşturuyordu. Chao çocukluğundan ve çocukken yaşadığı tecrübelerden, şarkılarının hemen hepsinin ilham kaynağı olarak söz eder.

Müzik yaşamı

İlk yıllar ve Mano Negra

The Clash, The Jam ve Dr. Feelgood gibi isimler başta olmak üzere, yoğunlukla İngiliz rock sahnesinden etkilenen Chao 1980’lerin ortalarında, İspanyol/İngiliz rockabilly grubu Hot Pants’i kurdu. Grup 1984 senesinde “Mala Vida” isimli bir demo kaydetti. Yayınladıkları demo kendi camiaları içerisinde övgüyle karşılansa da gereken ilgiyi görmedi. Grup 1986’da ilk albümünü yayınladığında, Parizyen alternatif müzik sahnesi düşüşe geçmişti. Manu, kardeşi Antoine Chao ve arkadaşları, Hot Pants’in rockabilly ve punk soundunun içerisinde bu Parizyen soundu da barındıran Los Carayos grubunu kurdu. Los Carayos 6 yıl boyunca ikinci bir proje olarak ayakta kaldı ve kuruluşunun ilk iki yılında üç albüm, 94 senesinde ise son albümünü çıkardı. 1987’de Chao biraderler ve kuzenleri Santiago Casariego, çokırklı bir grup olan Mano Negra’yı kurdu. Yeni kayıtlarını daha küçük bir plakşirketiyle yayınlayan grup, Hot Pants ile çıkardıkları singılları “Mala Vida”yı yeniden kavırladı ve parça kısa sürede Fransa’da hit oldu. Akabinde grup Virgin Records plakşirketiyle çalışmaya başladı ve ertesi sene ilk albümleri Patchanka’yı piyasaya sürdü. Grup, Anglofon pazarında ünü yakalayamasa da Hollanda, İtalya, Almanya gibi ülkelerde ilk 5’e yerleşmeyi başardı ve poplüleritesi hızla diğer dünya ülkelerine yayılmaya başladı. Grup 1992 yılında çıktığı Cargo Tour turnesiyle beraber Kuzey Amerika’da da duyuldu. Turne gemisinin ambarına kurdukları sahnede, Amerika’nın liman şehirlerini gezerek çeşitli performanslar sergilediler. Mano Negra, “Ice Express” isimli kullanımdışı bir trenle Kolombiya'yı neredeyse bir ucundan diğer ucuna gezdiği bir turne daha düzenledi. Ancak liman turnesinde ve sonraki yıl yapılan tren turnesinde, grup elemanları arasında anlaşmazlıklar doğmaya başladı. 94 yılının sonlarına doğru Manu'nun biraderi Antoine'de dahil grup elemanlarının çoğu gruptan ayrıldı. Aynı yıl içerisinde son albümleri Casa Babylon yayınlandıktan sonra Manu Chao grubu Madrid’e taşıdı. Yine de eski grup elemanlarıyla yaşadığı yasal sorunlar sebebiyle Chao 1995 yılında grubu dağıtmak durumunda kaldı. Mano Negra’nın soundu genellikle hareketli, canlı ve oynak ritimleri olan bir müzik olarak nitelendiriliyor. İlk albümleri Patchanka da, “parti” anlamına gelen paçanga kelimesinden türemiş ve Manu Negra'nın enerjik soundunu simgeler nitelikte; müziklerindeki rahatlık ve kayıtsızlık dinleyenlerin kendini müziğin içinde hissetmesini sağlıyor. Albümlerinde birden fazla müzik türünü bir arada yaşatan Manu Chao, Gogol Bordello ile de yakın arkadaş. 2006 senesinde Bordello, Mano Negra'nın “Mala Vida”sını Chao ile yeniden seslendirerek şarkıya albümünde yer verdi.

Solo Yılları ve Radio Bemba

Chao and Mano Negra’nın diğer grup elemanları Madrid’e geldikten sonra (Küba Devrimi’ni başlatan Fidel Castro ve Guevara’nın Sierra Maestra dağlarına kurduğu haberleşme sistemine ithafen) Radio Bemba Sound System adında yeni bir grup kurdular. Mexican Tijuana No!, Brazilian Skank ve Argentinian Todos Tus Muertos gibi çeşitli grupların müziklerini yapan RBSS’nin ideali gösterilerinde farklı kültürlerin sokak müziğini ve bar ortamlarını yaşatmaktı. Bu düşünceyle Chao ve grubu birkaç yıl Güney ve Orta Amerika’yı dolaşarak gittikleri yerlerde yeni kayıtlar yaptı. Ortaya çıkan yeni sound, Mano Negra’dan pek çok yönüyle farklıydı; şarkıların ve liriklerin büyük çoğunluğu Fransızca’dan İspanyolca’ya kaymış, punk ve alternatif sounddan oluşan müzik tarzı da, Manu’nun hedeflediği gibi sokak ruhunu yansıtan bir altyapıya kurulmuştu. 1998 yılında şarkıları Manu Chao’nun kendi adıyla, toplu olarak Clandestino albümünde yayınlandı. Yıldızı kısa sürede parlamasa da albüm, “Bongo Bong” ve “Clandestino” gibi hit parçalarıyla Fransa’da sağlam bir dinleyici kitlesi yakaladı. Clandestino albümü 1999 Victoires de la Musique müzik ödüllerinde En İyi Dünya Müziği Albümü ödülünü aldı ve 5 milyon kopyanın üzerinde satışa ulaştı. Chao 2001 yılında, Radio Bemba Sound System ile ikinci albümü Próxima Estación: Esperanza’yı çıkardı. “Gelecek İstasyon: Umut” anlamına gelen albüm adını Madrid metrosundaki durakların birinden alıyor. Albümün soundu Clandestino ile benzeşse de Próxima Estación: Esperanza'da Karayip etkileri ilk albümdekinden daha yoğun duyuluyor. Albüm hızla hit olmayı başardı ve 2002'de, albüm turnesinde kaydedilen canlı performanslarından oluşan Radio Bemba Sound System albümü piyasaya sürüldü. Chao iki yıl sonra Fransız köklerine yeniden dokundu ve yalnızca Fransızca liriklerden oluşan Sibérie m'était contée’yi çıkardı. Bir sonraki albüm (“mini radyo” ya da “cep radyosu” anlamına gelen) La Radiolina, 17 Eylül 2007'de piyasaya sürüldü. Albüm 2001'de çıkan Próxima Estación: Esperanza’dan sonraki ilk uluslararası albüm oldu. İlk single "Rainin in Paradize", albüm yayınlanmadan önce Manu Chao'nun web sitesinden indirilebiliyordu. La Radiolina’da yer alan şarkılar daha Nisan 2007’de, Coachella festivalinde canlı seslendirilmişti.

Tarzı

Reggae, ska, hip hop ve Rock tarzı müzik yapmaktadır ve şarkılarını Fransızca, İspanyolca, Arapça, Portekizce, İngilizce ve Volof dilinde söylerken bazen bir şarkıda bu dillerin hepsini birden kullanmaktadır.

Sosyal sorumluluk

Şarkıları aşk sözlerinin yanı sıra, sık sık göçmenler üzerine, ayrımcılığa karşı ve uluslararası dayanışmayı destekleyen eleştirel sözler barındırır. Sol ve küreselleşme karşıtı çevrelerce yoğun ilgi görmektedir. Manu Chao, Fransa'nın Bayonne kentindeki konserinde "Sulukule Susmayacak" yazılı tişört giyerek kentsel yenileme projesiyle evleri yıkılan Romanlara da destek olmuştur. Ayrıca Konserlerinde Galatasaray forması giymesiyle biliniyor.^[1]