İçeriğe atla

Mantar hastalığı

Mantar hastalığı, 50 kadar mantar türünün sebep olduğu çeşitli cilt ve tırnak hastalıklarıdır.

Bu mantarlar, dış etkilere karşı dirençli mikroorganizmalar olup her türlü kötü şartlar altında hayatlarını devam ettirebilirler. Temizliğe dikkat etmeyen kimselerin vücuduna yerleşip fırsatını bulduklarında tahribatlarını yaparlar.[1]

Hayvanlarda da çok çeşitli mantar enfeksiyonları oluşur ve bazıları kedilerden Microsporum canis gibi hayvanlardan insanlara bulaşabilir.[2][2]

Mantar türleri

Vücut mantarı

Cilt üzerinde pembe kırmızılıkta bir leke ile kendisini belli eder. Kırmızılık çevreye doğru yayılırken ortası iyileşmeye başlar. Böylece halka şeklinde kabarcıklar ve kabarcıkların üzerinde kepeklenmeler şeklinde asıl belirti olarak ortaya çıkar.[1]

Tedavisi

  • Hastalığa sebep olan mantar cinsi tespit edilmeden etkili bir tedavi mümkün değildir.
  • Kesin teşhis, cilt kazıntısının potasyum hidroksit eriyiği muamelesinden sonra, mikroskop altında incelenmesi ile konabilir.
  • Mantarın cinsine uygun antimikotik pomad, krem ve losyonlar kullanılır.
  • Geniş alanlara yayılmış mantar hastalığında harici tedaviye ilâveten, ağızdan griseofulvin ihtiva eden haplar verilir.[1]

Ayak mantarı

Genellikle sporcularda, toplu halde yaşanan yatılı okul ve kışla gibi yerlerde, ayak temizliğine dikkat etmeyen kimselerde sık görülür. Parmak aralarına yerleşerek kaşıntılara sebep olur. Kaşınan yerlerde deri kızarır ve bazen de kanar. Ağrılı iltihaplar oluşabilir. Rahatsız edici ayak kokusu yapar.[1]

Tedavisi

  • Özellikle ayak temizliğine dikkat etmeli; her ayak yıkayışta parmak araları iyice kurulanmalıdır.
  • Her gün temiz çorap giymeli; asla naylon çorap kullanmamalıdır.
  • Doktora muayene olup mantarın cinsine göre vereceği antimikotik ilaçlar kullanılmalıdır.
  • Hastalık belirtileri geçse bile, enaz bir ay tedaviye devam etmeli, hastalığın tekrarlamaması için temizliğe son derece önem vermelidir.[1]

Tırnak mantarı

Tedavi edilmeyen ayak mantarlarının gelişerek tırnakları da etkisi altına aldığı gözlenmiştir. El tırnaklarına nadiren geçer. Tırnaklar kalınlaşarak parlaklığını kaybederler. İlerleyen vakalarda tırnaklar yerlerinden ayrılarak çıkabilir.[1]

Tırnak mantarında çok daha dikkatli bir tedavi gerekir. Doktor, uygun gördüğü takdirde, deforme olmuş tırnakları sökerek tedaviyi kolaylaştırabilir. Altı ile on iki ay arasında değişen bir tedavi takvimi uygulanır.[1]

Kafa mantarı

Daha çok çocuklarda görülen bulaşıcı bir mantar hastalığıdır. Kafa derisini istila eden mantarlar, kepeklenmeye ve saç kırılmalarına sebep olurlar. Enfeksiyon küçük bir alanda kaldığı gibi; bütün kafa derisini de kaplayabilir. Mantarın istila ettiği alanda saç dökülmesi ve kabarık, iltihaplı bir deri tabakası görülür.[1]

Tedavisi

  • Hastalık bulaşıcı olduğundan, hasta kişi iyileşme görülünceye kadar aile üyelerinden tecrit edilmelidir.
  • Tedavinin şekli, doktor tarafından, kafa derisi Wood ışığı altında incelendikten sonra tespit edilir.
  • Tespit edilen ilaç tedavisi en az bir ay müddetle tatbik edilir.[1]

Bacak ve kasık mantarı

Vücut mantarına benzer belirtiler gösterir. Halka biçiminde, yayılma temayülü olan, pembe kırmızı kabartılar şeklinde ortaya çıkar. Tedavi, mantarın cinsine uygun ilaçlarla gerçekleştirilir.[1]

Vücutta görülen mantar, bazen beyazdan açık kahverengiye kadar değişen, mercimek büyüklüğünde lekeler halinde başlamaktadır. Malassezia furfur isimli mantar tarafından yapılan bu deri hastalığı, lekelerin büyüyerek birleşmeleri ve deri üzerinde haritaya benzer alanlar oluşturması ile karakterizedir. Hafif pullanma da vardır. Tedavi, selenyum sülfür şampuanı, üç-dört gün müddetle, gece yatarken deriye sürülerek gerçekleştirilir. Sabah kalkınca, şampuanlı bölge yıkanır. Yıkanmasının sebebi, uzun müddet kaldığında deriyi tahriş etmesidir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann
  2. ^ a b Seyedmousavi, Seyedmojtaba; Bosco, Sandra de M G; de Hoog, Sybren; Ebel, Frank; Elad, Daniel; Gomes, Renata R; Jacobsen, Ilse D; Jensen, Henrik E; Martel, An; Mignon, Bernard; Pasmans, Frank; Piecková, Elena; Rodrigues, Anderson Messias; Singh, Karuna; Vicente, Vania A; Wibbelt, Gudrun; Wiederhold, Nathan P; Guillot, Jacques (April 2018). "Fungal infections in animals: a patchwork of different situations". Medical Mycology. 56 (Suppl 1): S165-S187. doi:10.1093/mmy/myx104. ISSN 1369-3786. PMC 6251577 $2. PMID 29538732. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayak mantarı</span> Ayak hastalığı

Ayak mantarı, ayaklarda oluşan bir mantar enfeksiyonudur. Sporcularda sık görülen bir rahatsızlık olduğundan bazı dillerde atlet ayağı olarak bilinir. Ayak mantarı rahatsızlığına neden olan cilt mantarı, nemli ortamlarda yaşamakta ve duş gibi ortak kullanım alanlarında ve ortak kullanılan havlu, çorap gibi nesneler vasıtasıyla kolaylıkla bulaşabilmektedir.

Kasık mantarı veya tıbbî ismiyle Tinea cruris, kasık bölgesinde oluşan bir mantar enfeksiyonudur. Genellikle sporcularda ve şişman, çok terleyen kişilerde görülür. "Kasık kaşıntısı" diye de bilinir.

Porfiria, hem biyosentezinde yer alan enzimlerin doğuştan ya da kazanılmış bozukluğu ya da eksikliği sonucunda gelişen bir hastalıktır. Fotosensitivite ve nöropsikiyatrik bulgular sebebiyle vampir efsanelerinin yayılmasına sebep vermiştir. Porfirinlerin ya da kimyasal öncülerinin biriktiği yere göre akut (hepatik) porfiria ya da kutanöz (eritropoetik) porfiria olarak iki ana grupta incelenir. Ortaya çıkışları nörolojik komplikasyonlarla, cilt bozukluklarıyla ya da nadiren her ikisiyle olur. Hastalık, ismini Yunancada morumsu pigment anlamına gelen porphyra kelimesinden almıştır. Bu da, atak sırasında hastaların idrar ve dışkılarının bu rengi almasıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Egzama</span> Deri hastalığı

Egzama, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve deride kızarıklık, veziküller, kaşıntı gibi belirtilerle görülen daha çok alerjilerin neden olduğu deri hastalığı. Başlıca özelliği, kızarık deri üzerinde beliren kabarcıklardır. Akut, kronik, yaş ve kuru egzama gibi türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tifüs</span> Rickettsia bakterilerinin etken olduğu bulaşıcı hastalık

Tifüs, Rickettsia bakterilerinin etken olduğu bulaşıcı hastalıktır. Neden olan etken bakteriler hücre içinde yaşama özelliği gösterirler, hücre dışında uzun süre canlı kalamazlar.


Gül hastalığı, nedeni belirlenemeyen ve stres ile semptomları artış gösteren bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Sedef hastalığı</span>

Sedef hastalığı (psoriasis), deride kabartılarla karakterize, uzun süreli, bulaşıcı olmayan bir otoimmün hastalık. HLA-Cw6 doku uygunluk antijeni birçok türünde genetik yönü oluşturur. Bu nedenle bazı hastaların ailelerinde de hastalık görülebilmektedir. Bazı ilaçlar ve duygusal dalgalanmalar hastalığı ortaya çıkarabilir veya aktifleştirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl (hastalık)</span>

Kızıl, özellikle 3-7 yaş aralığındaki çocuklarda görülen bakteriyel bir enfeksiyon hastalığıdır. Adını genelde hastanın vücudunda, özellikle dil, yüz, koltuk altları ve kasık bölgesinde kırmızı lekeler oluşturmasından alır. Ancak bu lekelerin hiç oluşmadığı enfeksiyonlar da görülür. Yetişkin yaşlarda da hastalığa yakalanmak mümkündür.

Uyuz, Sarkoptların deri altına yerleşmesiyle oluşan, insanlar da dahil her yaş hayvanda görülebilen, çok bulaşıcı, şiddetli kaşıntılı paraziter bir hastalıktır. Sarcoptes scabiei var. hominis paraziti uyuza neden olur. 15-20 dakikalık bir sürede yakın temasla bulaşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Alopesi areata</span>

Alopesi areata veya halk arasındaki adıyla saçkıran ya da kılkıran hastalığı; saçlı deri, sakal bölgesi, kaşlar, kirpikler ve diğer vücut kıllarının, belli bir belirti olmaksızın tüm vücuda yayılmış bir biçimde dökülmesiyle kendini gösteren bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Zona</span>

Herpes zoster, genel adıyla zona, varisella zoster virüsünün sebep olduğu ve daha önce su çiçeği geçirmiş kişilerde görülen, vücudun tek tarafında deride su toplamış ağrılı kabartılarla seyreden bir hastalıktır. Halk arasında kuşak hastalığı veya gece yanığı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Fil hastalığı</span>

Fil hastalığı ya da elefantiyazis, Wuchereria bancrofti ve Brugia malayi adlarındaki ipliksi solucanların neden olduğu, en çok tropikal bölgelerde görülen bir hastalıktır. Bazen lenf ödemi (lymphedema) için de "fil hastalığı" adı kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tularemi</span>

Tularemi, kemirgenlerde öldürücü nitelikte olan bu hastalığın etkeni Francisella tularensis'tir. Hastalık hayvanlardan doğrudan temasla geçe­bildiği gibi sinek ve kenelerle de taşınabilir. Kuluçka devresi, üç gündür. Türkiye'de Emen-Beyşehir ve Yukarçiğil-Ilgın (Konya) endemik bölgelerdir.

Disidroz, ayrıca Disidrotik Egzama ve Pompholyx olarak da bilinir. Ellerde ve ayaklarda ufak su toplamaları ile görünür. Akut, kronik veya tekrarlayan şekilde ellerde veya ayaklarda kabarcıklarla ile başlar. Bu aşamadan itibaren kaşıntı da başlar. Asidik sıvı patladıktan sonra pullaşma, kuruma ve derin çatlaklar oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Podoloji</span>

Podoloji, ismi Yunanca podos (ayak) ve logos (bilim) kelimelerinden türeyen ayak hastalıkları üzerine tedavi ve bakım hizmeti sunan bir sağlık alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Enfeksiyon hastalıkları (tıp uzmanlığı)</span> enfeksiyonların teşhisi, kontrolü ve tedavisi ile ilgilenen tıbbi uzmanlık dalı

Enfeksiyon hastalıkları, bulaşıcı hastalıklar ve intaniye olarak da bilinir, bulaşıcı hastalıkların tanısı, tedavisi ve kontrol altına alınması alanında uzmanlaşmış bir tıp dalı. Bir enfeksiyon hastalıkları uzmanı büyük ölçüde hastane kaynaklı enfeksiyonlarla ya da hastane dışında gelişen salgınlarla mücadele eder.

<span class="mw-page-title-main">Michael Jackson'ın sağlığı ve görünümü</span>

Michael Jackson, Amerikalı bir şarkıcıydı. 1980'lerin ortalarından itibaren Jackson'ın görünümü değişmeye başladı. Yüzündeki değişiklikler, özellikle burnu, kapsamlı kozmetik cerrahinin yaygın spekülasyonunu tetikledi ve cilt tonu çok daha hafif hale geldi. Ciltte beyaz lekeler ve güneş ışığına duyarlılık ile sonuçlanan cilt bozukluğu vitiligo teşhisi kondu. Durumu tedavi etmek için, hastalığın neden olduğu düzensiz renk lekelerini örtmek için açık renkli makyaj ve muhtemelen cilt beyazlatıcı reçeteli kremler kullandı. Kremler cildini daha da hafifletirdi. Daha açık olan cilt beyaz görünmeye çalıştığı eleştirisine yol açtı. Jackson, cildini kasıtlı olarak ağartmadığını ve olmadığı bir şey olmaya çalışmadığını söyledi.

<span class="mw-page-title-main">Büllöz pemfigoid</span>

Büllöz pemfigoid (BP), kabarma, ürtikeryal lezyonlar (kurdeşen) ve kaşıntı ile karakterize nadir, otoimmün, kronik bir deri hastalığıdır. Daha az yaygın olarak bu kabarcıklar, gözler, oral mukoza, özofagus ve genital mukoza dahil olmak üzere mukoza zarlarını içerebilir. Tipik olarak yaşlı erişkinlerde genel olarak yoğun kaşıntılı bir cilt rahatsızlığı durumu olarak kendini gösterir.

Konak hastalığı , bebeğin kafa derisinde kabuklu veya yağlı pullu lekelere neden olur. Durum ağrılı veya kaşıntılı değildir, ancak çıkarılması kolay olmayan kalın beyaz veya sarı pullara neden olabilir . En sık olarak ilk üç ayda başlar, ancak daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Daha büyük çocuklarda benzer semptomların kepek olma olasılığı beşik başlığından daha fazladır. Döküntü genellikle kulak, kaş veya göz kapaklarının çevresinde belirgindir. İnfantil seboreik dermatit olarak adlandırılan başka yerlerde de görünebilir. Bu durumun sadece özel ve daha iyi huylu bir durumudur. Kesin nedeni bilinmemektedir. İnsandan insana bulaşmaz. Ayrıca kötü hijyenden de kaynaklanmaz. Alerjik ve tehlikeli değildir. Genellikle birkaç ay sürer. Bazı çocuklarda durum 2 veya 3 yaşına kadar sürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Pemfigus</span> kabarcıklı otoimmün hastalık

Pemfigus nadir görülen ve deri ve mukoza zarlarını etkileyen bir grup kabarcık oluşturan otoimmün hastalığa verilen genel isimdir İsim, "püstül" anlamına gelen Yunanca "pemphix" kökünden türemiştir.