İçeriğe atla

Mansur bin Aziz

Mansur bin Aziz
Eyyûbîler Mısır Sultanı
Hüküm süresi29 Kasım 1198 – 1200
Önce gelenAziz Osman bin Selahaddin
Sonra gelenI. Adil
Doğum1189
Ölüm1216
Tam adı
Melik Mansur Muhammed bin İmâdeddîn Osman
HanedanEyyûbîler
BabasıAziz Osman bin Selahaddin
Diniİslam

Malik Mansur bin Aziz (Malik Mansur Nasreddin bin Aziz) (Arapça: "المنصور ناصر الدين محمد بن العزيز‎ " al-Mansur Nāsir ad-Dīn Muḥammad bin al-ʿAzīz) (d. 1189 – ö. 1216'dan sonra). 29 Kasım 1198 - Şubat 1200 döneminde üçüncü Eyyubiler Mısır Sultanlığı maliki görevi yapmıştır.

Yaşamı

Selahaddin Eyyubi'nin torunu olup ikinci Eyyubiler sultanı Aziz Osman bin Selahaddin'in oğludur. Babası 1198'de Piramidler civarında bir sürek avında iken attan düşme kazası geçirerek öldükten sonra, Kahire'de bulunan Mısır Sultanlığı ileri gelenleri, Eyyubiler Suriye Emiri olan Adil'in iktidarı eline almasını önlemek için, Eyyubiler Mısır Sultanlığına Aziz Osman bin Selahaddin'in 9 yaşında olan oğlu Mansur bin Aziz'i getirdiler. Böylece Mansur Aziz üçüncü Eyyubiler Mısır sultanı olarak Eyyubiler Mısır Sultanlığı tahtına geçirildi.

Önce naipliği atabek unvanı ile Emir "Bahaddin Karakuş" aldı. Mısır ilerigelenleri babası ile (Adil ile birlikte) çatışmış olup emirlik görevlerini kaybetmiş olan eski Suriye Şam Emiri olan ve yeni sultan amcası olan Afdal bin Selâhaddîn'i Mısır'a davet ettiler. Afdal Ocak 1199'da Kahireye vardığında şehir halkının büyük tezehüratı ile karşılandı ve "atabek" unvanı ile Sultan naibi görevini üzerine aldı.[1]

Afdal önce Mısır ordusu ile Mardin'de bulunan Suriye Şam Sultanı Adil'in merkezi olan Şam'a hücum edip bu şehri tekrar ele geçirmeyi planladı. Fakat Adil daha önce davranıp 7 Haziran 1199'da Şam'a geri döndü. Afdal Mısır ordusuyla ve ağabeyi olan Eyyubiler Halep Emiri Zahir Gazi desteğiyle 14 Haziran 1199'da Şam önüne geldi. Amca ve yeğen, hem Adil hen=m de Afdal, bir savaşa girmeyi göze alamadılar. Kendilerine danışmanlık yapan emirlerin tavsiyelerine aldırmadan, aralarında 6 ay sürecek bir barış üzerine anlaştılar. Afdal Şam önünden, ordu ile Mısır'a geri döndü.[1]

Mısır'a döndükten sonra Efdal bu anlaşmaya dayanarak Mısır ordusunun askerlerinin çoğunu evlerine dönüp tarımla uğraşmaları gereği dolayısıyla ve mali yük olmaları nedeniyle dağıttı. Fakat Adil anlaşmaya uymadı; Suriye Şam ordusuyla Mısır'a girdi. Bilbays'da çok zayıf kalmış Mısır orduyla bir çarpışmada galip geldikten sonra 5 Şubat 1200'de Kahire'yi eline geçirdi. Adil, yeğeni 11 yaşında olan Sultan Mansur Aziz'i tahttan indirdi ve dördüncü Eyyubiler Mısır Sultanı olarak kendi tahta geçti. Aziz Mansur'un küçük yaşı dolayısıyla kendine Urfa valisi unvanı verildi. Afdal Mısır atabek'liğinden ayrıldı ve Havran'a sürgüne gönderildi.[1]

Afdal sürgüne gitmekte iken yeğeni olan 11 yaşındaki Mansur bin Aziz'i Suriye'de Halep Emiri olan Zahir Gazi'in yanında bıraktı. Mansur bin Aziz amcası olan Zahir Gazi sarayında yaşamaya başladı. Bundan sonra Mansur Aziz'in hayatı hakkında pek az bilgi bulunmaktadır. 1216'da amcası olan Halep Emiri Zahir Gazi, eğer kendinin iki oğlu da hayata iken ölürlerse, Mansur bin Aziz'in Halep emirliğine geçmesini bildiren bir belge yayımlamıştır ve bu belge Mansur bin Aziz'in Halep'te yaşamı hakkında elimizde olan tek kaynaktır.[2] Mansur bin Aziz'in ne zaman ve nerede vefat ettiği bilinmemektedir..

Kaynakça

  1. ^ a b c Grousset, Rene (1934-1936)Histoire des Croisades et du royaume franc de Jérusalem, 3 Cilt. Paris: Plon. s.198 (Fransızca)
  2. ^ Ebu Feda (1869) Tarih-ül-muhtasar fi Ahbarı'l-beşer 2 Cilt, İstanbul. Bu kaynağın basit özeti [1][] "Foundation for Medieval Genealogy (Orta Çağ Soyağaçları Vakfı" websitesinde bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Aziz Osman bin Selahaddin		Eyyûbîler Mısır Sultanı
29 Kasım 1198 - Şubat 1200 		Sonra gelen:
I. Adil

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci Haçlı Seferi</span>

Beşinci Haçlı Seferi, 1217–1221 yılları arasında Katolik kilisesine mensup Avrupalılar tarafından gerçekleştirilen haçlı seferidir. Avrupalılar, Mısır'daki Eyyubiler'i yenerek Kudüs ve diğer kutsal toprakları ele geçirmek istemişlerdir ancak amaçlarına ulaşamamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

Muizzuddin El-Mansur Aybeg, Mısır Memlûk Sultanlığı'nın kurucusu ve ilk sultanı olan Türkmen kökenli hükümdar. 1250 ve 1257 yılları arasında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Şecerüddür</span> Memlûk Sultanlığının ilk hükümdarı

Şecerüddür, Memlûk Sultanlığı'nın ilk hükümdarı.

Haçlı seferleri kronolojisi:

Mansur Abdülaziz tam ismiyle Malik Mansur Abdulaziz bin Berkuk, 1405'te 70 gün saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlük Devleti hükümdarı. Sultan Berkuk'un ikinci oğlu ve Sultan Nasır Farac'ın küçük kardeşi olup 1405'te kardeşi Sultan Nasır Farac aleyhine yapılan başarılı bir hükûmet darbesi ile Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk Devleti hükümdarı olmuştur. Ama kısa bir saltanattan sonra kardeşi Sultan Nasır Farac tarafından tahttan indirilmiştir.

Nasır Ferec tam ismiyle Melik Nasır Zeynedin Ebu-Saadet Ferec bin Berkuk 1399'de ölen babası Berkuk'un yerine daha 10 yaşında iken tahta çıkan ve 1405'te 2 ay süren kısa ara hariç 1412'de bir darbe ile öldürülünceye kadar saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlük Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Altıncı Haçlı Seferi</span>

Altıncı Haçlı Seferi, Kudüs'ün geri alınması için 1228 yılında Beşinci Haçlı seferi'nin başarısızlıkla bitmesinden yedi yıl sonra başlatılan Haçlı Seferidir.

Melik Aziz İmadeddin Ebu'l Feth Osman bin Selahaddin Eyyubi Selahaddin Eyyubi'nin ikinci oğlu olup onun 4 Mart 1193'te ölümünden sonra Eyyubiler Mısır Sultanı oldu. 1198'de bir attan düşme kazası geçirerek öldü ve yerine oğlu Mansur bin Aziz geçti.

<span class="mw-page-title-main">I. Adil</span>

Melik Âdil Seyfeddîn. Necmeddīn Eyyûb'un oğlu, Selâhaddîn Eyyûbî'nin küçük kardeşi olup 1196-1218 yılları arası Eyyûbîler Suriye Sultanı olarak ve 1200-1218 yılları arasında da Eyyûbîler Mısır Sultanı olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Kamil bin Adil</span> Eyyûbiler Devletinin Mısır Sultanı

Kamil bin Âdil (Arapça: "الملك الكامل" محمد بن سيف الدين أحمد" 1218-1238 döneminde dördüncü Eyyubiler Mısır Sultanı olarak, 1237-1238 yılları arası ise sekizinci Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hüküm sürdü. Melik Kâmil feraseti ve siyasetteki ustalığıyla kardeşleri arasında temayüz etmiş, zekâsını ve dürüstlüğünü fark eden babası tarafından veliaht tayin edilmiştir. Sultan Adil henüz sağlığında ülkeyi oğulları arasında bölüştürmüş, Bilädü'şâm bölgesindeki Eyyübi topraklarını Melik Muazzam İsa'ya; Cezire'nin bir kısmını, Meyyafärikîn, Ahlât ve civar bölgelerini Melik Eşref Musa'ya; Ruha'yı Şihäbüddin Gâzi'ye; Caber Kalesi'ni Hafız Arslanşah'a, Mısır'ı ise Melik Kâmil'e bırakmıştır. Yemen ve Mekke, Mısır, Suriye, Anadolu ve el-Cezîre gibi çok geniş bir alanda hâkimiyet kurmayı başaran el-Melikü'l-Kâmil Mekke'de okunan bir hutbede “sultânü’l-kıbleteyn, rabbü’l-alâmeteyn, hâdimü’l-haremeyni’ş-şerîfeyn, Halîlü emîri’l-mü’minîn” lakaplarıyla anılmış ondan fazla hükümdar tarafından metbû tanınmıştır.

Efdal bin Selâhaddîn, tam adı Ebū Hasan Nūreddīn Melik el-Efḍal Alī bin Salāḥaddīn Yūsuf, Selahaddin Eyyubi'nin 17 oğlundan en büyüğüdür. 1186–1196 döneminde Eyyubiler Suriye Sultanı ve üst Eyyubiler Sultanı olarak hükümdarlık yapmıştır.

Muazzam bin Adil, 1218-1227 döneminde dördüncü Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hüküm sürdü.

Eşref Musa veya Melik Eşref Musa çocuk yaşında Emir Aybeg tarafından ismen son Eyyubiler Mısır Sultanı olarak 1250-1254 döneminde Mısır Sultanı olarak tahta geçirilmiş ve tahttan indirilmiş hükümdar.

II. Adil Seyfeddin Sultan Kamil bin Adil'in oğlu ve vârisi olarak 1238-1239 döneminde Eyyubiler Mısır Sultanı olarak ve 1238-1239 döneminde Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hükümdarlık yapmıştır.

es-Sâlih Eyyûb ya da tam adıyla Ebü'l-Fütûh el-Melikü's-Sâlih Necmüddîn Eyyûb b. Muhammed 1240-1249 döneminde Eyyubiler Mısır Sultanı olarak ve 1239 ile 1245-1224 döneminde Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hükümdarlık yaptı.

Nasır Davud, babası ölünce 1227 – 1229 döneminde kısa bir süre beşinci Eyyubiler Suriye Sultanlığı yapmış; bu sultanlıktan azlinden sonra 1229 – 1248 döneminde Kerek Emirliği görevine geçmiş; 1248'de bu emirlikten azledilikten sonra 21 Mayıs 1259'da Moğollardan kaçmakta iken Şam yakınlarında Buvayda köyünde ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. İmâdüddin Zengî</span>

Ebul Fetih İmadeddin el-Malik el-Adil Zengi, Sincar merkezli Zengi hanedanının emiri ve Kutbüddin Mevdud'un ilk oğludur. 1171'den 1197'ye kadar Sincar'da ve 1181-83 arasında Halep'te hüküm sürdü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.