İçeriğe atla

Manolya

Manolya
Magnolia x wieseneri
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms
(Kapalı tohumlular)
Klad Magnoliids
Takım: Magnoliales
Familya: Magnoliaceae (Manolyagiller)
Cins: Magnolia
L.
Türler

Metne bakınız.

Yıldız manolya
Büyük çiçekli manolya
Şemsiye manolya

Manolya, manolyagiller (Magnoliaceae) familyasından Magnolia cinsini oluşturan her dem yeşil ve yaprak döken odunsu bitki türlerinin ortak adı.

Morfolojik özellikleri

Saçak kök yapısına sahiptirler. Çok kalın değildir. Genç sürgünler, tomurcuk ve agregat meyve pas rengi tüylerle sık bir biçimde örtülmüştür. Çok çatlaklı değildir. Yaşlandıkça çatlaklar oluşur. Kahverengindedir. Ucu küt ya da hafif sivri, dip tarafı kama şeklinde sonuçlanır.

Dağılımı

Mor çiçekli manolya (Magnolia x soulangeana)

Manolya türlerinin tabii alanı oldukça dardır. Kuzey Amerika'nın doğusu, Orta Amerika, Batı Hindistan ve de Doğu ve Güneydoğu Asya'yı içerir. Bugün manolyanın çok türü ve herhangi bir zamanda artırılan miktarı, Kuzey Amerika'nın büyük bir kısmında, Avrupa, Avustralya ve Yeni Zelanda'da süs ağacı olarak bulunabilir. Tür adını, Montpellierli Fransız botanikci Pierre Magnol'dan alır.

Manolyaların ilkel türler olduğu kabul edilir. Arıların yayılıp görünmesinden önce, çiçekler tozlaşmayı kın kanatlı böcekleri teşvik ederek sağlıyordu. Sonuç olarak, manolya çiçeklerinin dişi üreme organlarının (karpel) böceklerin yeme ve sürünmele zaralarından sakınacağı düşünülür M. acuminata'nın 20 milyon yıl öncesine tarihli fosilleşmiş türü bulundu.

Kültür

Manolya, Mississippi ve Louisiana'nın resmi devlet çiçeğidir. Missisipi'de çiçeklerin bolluğu "Manolya Devleti" takma adına yansıdı.

Türler

Alt cins Magnolia: Anterler çiçeğin merkezinden çıkar. Yaprak döken veya her dem yeşil türlerdir. Çiçekler yapraklanmadan sonra açar.

    • Çin her dem yeşil manolyası (Magnolia delavayi)
    • Fraser manolyası (Magnolia fraseri)
    • Top manolya (Magnolia globosa)
    • Büyük çiçekli manolya (Magnolia grandiflora)
    • Guatemala manolyası (Magnolia guatemalensis)
    • Magnolia lenticellata
    • Büyük yapraklı manolya (Magnolia macrophylla)
    • Ashe manolyası (Magnolia macrophylla subsp. ashei)
    • Meksika büyük yapraklı manolyası (Magnolia macrophylla subsp. dealbata)
    • Magnolia nitida
    • Japon büyük yapraklı manolyası (Magnolia obovata)
    • Houpu manolyası (Magnolia officinalis)
    • Siebold manolyası (Magnolia sieboldii)
    • Şemsiye manolya (Magnolia tripetala)
    • Magnolia virginiana
    • Wilson manolyası (Magnolia wilsonii)
  • Alt cins Yulania: Anterler, kenardan ayrılarak çıkar. Yaprağını dökerler. Çiçekler yapraklanmadan önce açar. (M. acuminata dışında).
    • Hıyar ağacı (Magnolia acuminata)
    • Magnolia amoena
    • Magnolia biondii
    • Campbell manolyası (Magnolia campbellii)
    • Magnolia cylindrica
    • Dawson manolyası (Magnolia dawsoniana)
    • Yulan manolyası (Magnolia denudata)
    • Kobushi manolyası (Magnolia kobus)
    • Mulan manolyası (Magnolia liliiflora)
    • Söğüt yapraklı manolya (Magnolia salicifolia)
    • Sargent manolyası (Magnolia sargentiana)
    • Sprenger manolyası (Magnolia sprengeri)
    • Yıldız manolya (Magnolia stellata)
    • Magnolia zenii
    • Magnolia hodgsonii
    • Magnolia sirindhorniae

Melezler

  • Mor çiçekli manolya (M. × soulangeana) (M. liliiflora x M. denudata)
  • Magnolia × wieseneri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak</span> bitki cinsi

Dişbudak, zeytingiller (Oleaceae) familyasının Fraxinus cinsini oluşturan türüne göre maksimum boyu 10–30 m arasında değişebilen dolgun ve düzgün gövdeli yuvarlak tepeli ağaç türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Söğüt</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Söğüt (Salix), söğütgiller (Salicaceae) familyasından Salix cinsini oluşturan boylu ağaç veya bodur çalı halinde, çoğunluğu kışın yaprak döken, ender olarak da her dem yeşil kalan odunsu bitkiler. Söğüt ağacının kabuğundan elde edilen salisin vücutta metabolize olarak Aspirin ilacının aktif maddesi olan salisilik asit'e dönüştürülür.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Erguvan</span> Baklagiller familyasından bir bitki türü

Erguvan, baklagiller (Fabaceae) familyasından, 10 metreye kadar boylanabilen, tek gövdeli, yaprak döken, çalı görünümünde bir ağaççıktır.

<span class="mw-page-title-main">Rhamnus</span>

Cehri, cehrigiller (Rhamnaceae) familyasından Rhamnus ve Frangula cinsini oluşturan küçük çalılara verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Çiçekli dişbudak</span> bitki türü

Çiçekli dişbudak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından 8–10 m ye kadar boylanabilen küçük bir dişbudak türü.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Müge</span> Çiçek türü

Müge, çiçekli bitkilerin Ruscaceae familyasına dahil cinslerden Convallaria içindeki tek türdür. Kuzey yarım kürenin ılıman iklimli tüm bölgelerinde yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Orman gülü</span> Rhododendron cinsinin 800 kadar türünü içeren çiçekli bitkilerin ortak adı

Orman gülü, fundagiller (Ericaceae) familyasından Rhododendron cinsinin 800 kadar türünü içeren çiçekli bitkilerin ortak adı. Gösterişli çiçekleri nedeniyle bahçelerde ve saksıda yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Manolyagiller</span>

Manolyagiller (Magnoliaceae), Magnoliales takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfergiller</span>

Nilüfergiller (Nymphaeaceae), Nymphaeales takımına ait genellikle sucul bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muzgiller</span>

Muzgiller, (Musaceae) Zingiberales takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Sarı çiçekli yasemin</span>

Sarı çiçekli yasemin, zeytingiller (Oleaceae) familyasından çiçekleri sarı renkli bir yasemin türü.

<span class="mw-page-title-main">Her dem yeşil</span> her mevsim yeşil yaprakları olan bitki

Her dem yeşil ya da yaprak dökmeyen, botanikte yaprakları yılın her dönemi yeşil kalan ve dökülmeyen bitkileri tarif eden bir sıfattır. Her dem yeşil bitkiler, yaprak döken bitkilerin aksine kış ya da kurak mevsim gelince yapraklarını dökmeyen bitkileri kapsadığı gibi tamamen sıcak ve nemli iklimlerde yetiştiği için yaprak dökmeyen bitkileri de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Çit sarmaşığı</span>

Çit sarmaşığı, bilimsel adıyla Calystegia sepium Kahkahaçiçeğigiller familyasından bir türdür ve kısmen kozmopolit bir dağılıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yaprak döken bitkiler</span>

Yaprak döken bitkiler, ağaçlar, çalılar ve çok yıllık otsu bitkiler dahil olmak üzere yılın bir bölümünde tüm yapraklarını kaybeden bitkiler. Yaprak kaybı, ılıman veya kutup iklimlerinde sonbahar ve kışla aynı zamana denk gelir, ancak tropikal, subtropikal ve kurak bölgeler dahil olmak üzere dünyanın diğer bölgelerinde bitkiler yapraklarını yağışın az olduğu kuru sezonda dökerler.

<span class="mw-page-title-main">Toros akçaağacı</span> sapindaceae familyasından bir akçaağaç türü

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

<i>Tilia dasystyla</i> bitki türü

Tilia dasystyla, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<i>Carpinus cordata</i>

Carpinus cordata, Betulaceae (huşgiller) familyasının Carpinus cinsinden bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Liriodendron</span> bitki cinsi

'Liriodendron , Manolya (Magnoliaceae) familyasındaki popülasyonlarının çoğunda yaprak döken, karakteristik olarak büyük ağaçların iki türünün bir cinsidir. Bu ağaçlar, yüzeysel olarak Lale'ye benzeyen büyük çiçekleri nedeniyle yaygın olarak Lale ağacı adıyla bilinir. Mevcut iki tür, Kuzey Amerika'nın doğusuna özgü Liriodendron tulipifera ve Çin ile Vietnam'a özgü Liriodendron chinensedir. Her iki tür de sıklıkla büyük boyutlara ulaşır; Kuzey Amerika türlerinin yüksekliği 58,5 m'ye kadar ulaşabilir ve bahçecilikte yaygın olarak kullanılmaktadır.