İçeriğe atla

Maniple

Maniple

Maniple (Latince: manipulus) Samnit Savaşları sırasında Samnitlerden uyarlanmış Roma Lejyonlarının taktik bir birimi.

Tarihsel kökeni

Manipular sistem MÖ 315 yılı civarında, İkinci Samnit Savaşları sırasında uyarlandı.[1] Samnitlerin ülkesi engebeli bir araziye sahip olduğu için Etrüsklerden miras kalan phalanx düzeni Roma ordusunun manevra kabiliyetini zaafa uğratıyordu.

Caudine Çatal Vadisi savaşı sırasında tam donanımlı bir Roma lejyonunun hiçbir direniş gösteremeden teslim olmak zorunda kalması üzerine Romalılar phalanks düzenini terk etmişler ve çok daha esnek bir manevra kabiliyeti sağlayan Manipular sisteme geçmişlerdir.

Manipular lejyon

MÖ 107 yılındaki Marian reformlarına kadar geçen yaklaşık iki yüzyıllık süre boyunca Roma ordusu üç hat şeklinde organize edilmişti: hastati, principes ve triarii. Bu hatlar deneyim ve dövüşme kabiliyetlerine göre bölünmüştü ve hastati olarak bilinen en genç ve deneyimsiz askerlerden oluşan hat genellikle ilk teması sağlayan hat olurdu. Direnişin güçlü olduğu bölümlerde bu sınıf Roma hatlarının arasına doğru geri çekilir ve daha tecrübeli askerlerden kurulu principes hattı savaşa dahil olurdu. Gerektiği durumlarda en kıdemli askerlerden kurulu triarii hattı devreye girerdi. Kaynaklar net sayı hakkında emin olmasa da, bir lejyonda genellikle her birinde ortalama 120 asker bulunan 20 hastati maniplesi ve 20 principes maniplesine ilave olarak 20 yarım mevcutlu "triarii" maniplesiyle birlikte toplam 6,000 adamdan oluşan bir güç bulunurdu.

Aynı Manipleye mensup askerler birbirlerini silah arkadaşı olarak görürler ve commanipulares (tekil commanipularis) olarak çağrılırlardı.

Kaynakça

  • Roma askeri teşkilatlanması hakkında antik yazarlar Polybius ve Livy'ye ait yazmalar.
  • Geç Roma askeri teşkilatlanması ve taktikleri hakkında Flavius Vegetius Renatus tarafından yazılmış olan Epitoma rei militaris (De Re Militari) adlı eser.

Kaynakça

  1. ^ "Roma, Samnit Savaşları". 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falanks</span>

Falanks, genellikle mızrak ve benzeri silahlar kullanan askerlerin birbirinden ayrılmadan art arda saflar halinde savaşmasını esas kabul eden bir savaş düzenidir. İlk uygulamaları Arkaik Yunanistan'da Hoplites adı verilen ağır piyadelerin savaş düzeni olarak ortaya çıkmıştır. Falanks düzeninden önce savaşlar, düzensiz gruplar arasında bire bir çatışmalar şeklinde yürütülmektedir. Falanks düzeni, kütlesel bir vuruş gücüyle son derece etkili bir savaş düzeni olarak ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lejyoner</span> Roma ordusu askeri

Lejyoner kelimesinin Türkçe karşılığı çarkacıdır. Roma ordusundaki askerlere verilen isimdir. Ayrıca Fransız yabancılar lejyonundaki askerlere ve ünlü Fransız nişanı Légion d'honneur'u alan kişiye denir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ'da savaş</span> Antik Çağ Savaşları

Antik çağlarda savaş yazılı tarihin başlangıcından antik dönemin sonuna kadar geçen dönemdeki savaş tarzıdır. Avrupa'da Eski Çağ'ın sonu genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla (476) eş tutulur. Çin'de de aynı şekilde beşinci yüzyılın sonu sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

<span class="mw-page-title-main">Varus Muharebesi</span> Romalılar ile Cermenler arasında gerçekleşen bir savaş

Roma tarihçileri tarafından Varian Felaketi olarak tanımlanan Varus Savaşı, günümüzde Almanya'nın kuzeyindeki Teutoburg Ormanında, MS 9 yılında Cermen halklarının bir ittifakının bir Roma İmparatorluğu generali olan Publius Quinctilius Varus liderliğindeki Roma lejyonlarını ve yardımcı birliklerini pusuya düşürmesiyle gerçekleşmiş bir savaştır. Cermen halklarının bu ittifakı, General Varus'un yardımcı birliklerinde görev alan Cermen subayı Arminius tarafından yönetilmiştir. Bir Roma vatandaşı olan Arminius, Romalı komutanını metodik olarak aldatmasına ve Roma ordusunun taktik tepkilerini tahmin etmesine olanak sağlayan bir Roma askeri eğitimi almıştı.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Germanicus</span> imparator Tiberiusun yeğeni ve evlatlık oğlu, Roma Imparatorluğunun varisi

Germanicus Julius Caesar Claudianus, Roma İmparatorluğu'nun başlangıcında etkin bir hanedan olan Julio-Claudian Hanedanı mensubu Romalı general. Ayrıca Nero Claudius Drusus ya da Tiberius Claudius Nero olarak da bilinir ve genellikle çağrıldığı adı olan agnomen'i (lâkabı)"Germanicus", MÖ 9 yılında babasının Cermanya'da kazandığı zaferlerin onuruna verilmiştir.

Aktium Muharebesi, MÖ 2 Eylül 31 günü Octavianus'un komutasındaki Roma güçleriyle Marcus Antonius ve Kleopatra'nın kontrolündeki güçler arasında Yunanistan'ın batı kıyılarındaki Aktium önlerinde yaşanmış olan deniz muharebesidir. Antonius'un Kleopatra ile evlenerek bir doğu imparatorluğu kurmaya kalkması Roma ile arasının açılmasına neden olmuştu. Muharebeyi kazanan Octavianus Roma'nın yegane lideri haline geldi. Octavianus'un filosuna Marcus Vipsanius Agrippa komuta ediyordu.

Munda Muharebesi, 17 Mart MÖ 45 tarihinde Hispania'nın güneyindeki Munda ovasında yapılan muharebe. Bu muharebe Jül Sezar ve Muhafazakâr Cumhuriyetçiler arasındaki iç savaşın son çarpışmasıdır. Zaferin kazanılması ve Titus Labienus ve Gnaeus Pompeius'un öldürülmesinin ardından artık Sezar'ın Roma'ya dönerek diktatör yetkileriyle yönetimi ele almasının önünde hiçbir engel kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Centuria</span>

Centuria Latince centum (yüz) kökünden türetilen ve 100 kişiden oluşan birliğe karşılık gelen isim. Aynı zamanda alan ölçü birimi olarak da kullanılır ve 1 centuria = 100 heredia'ya karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Velites</span>

Velites Roma Cumhuriyetinin erken dönemlerinde lejyonlarda görev yapmış olan bir piyade sınıfı. Velites, düşmana fırlatmak için birkaç hafif mızrak ve yakın dövüşler için kullanılmak üzere kısa bir tür kılıç olan gladii taşıyan hafif piyadelerdi. Lejyonların en genç ve en fakir askerleri olarak çok fazla donanıma sahip olamadıklarından dolayı nadiren zırh giyerlerdi. Kendilerini korumak için küçük ahşap kalkanlar taşırlar ve lejyonun ağır piyadelerinden ayırt edilebilmek için kurt derisinden yapılmış bir başlık takarlardı. Veliteler, kısmen taktik nedenlerle ve ayrıca teke tek dövüşte kendilerine şans sağlama fırsatına sahip olmaları için öne yerleştirilirdi.

Principes, Roma Cumhuriyetinin erken dönem ordularında başlangıçta mızrakçı, sonradan ise kılıç kullanımında uzmanlaşmış askerler olarak görev yapan birim. Genellikle hayatlarının en verimli çağlarında, iyi askeri teçhizatlar satın alabilecek kadar zengin erkeklerden seçilirlerdi. Lejyonun ağır piyadeleri olan ve büyük kalkanlar taşıyan bu lejyonerler iyi kalite örme zincir zırhlar giyerdi. Genellikle ordunu savaş tertibinde ikinci hat olarak görev yaparlardı. Hafif birlikler tarafından desteklendikleri quincunx adlı savaş düzeninde dövüşürlerdi. MÖ 107 yılındaki Marian reformlarının ardından lağvedilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Triarii</span>

Triarii Roma Cumhuriyeti'nin erken dönem manipüler ordularında görev yapan ve ordunun iyi savaş teçhizatları satın alabilecek kadar zengin ve kıdemli askerlerinden oluşan birimdir. Ağır ve sağlam zırhlar giyen ve büyük kalkanlar taşıyan bu askerler Roma lejyonlarının savaş düzeninde üçüncü ve son hat olarak görev yapardı. Triarii, ordunun en yaşlı ve tecrübeli üyeleriydi. Her bir triarii maniplesinde 60 asker bulunuyordu. Manipüler lejyonun diğer birimleri olan hastati ve principes pila taşırken, triarii düşmana saldırmak ya da toprağa saplanarak mızraklardan oluşan sabit bir savunma hattı oluşturmak için kullanılabilen hasta mızraklarına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Marius Reformları</span>

Marius reformları, MÖ 107 yılında Roma Cumhuriyetinin devlet adamı ve generallerinden Gaius Marius tarafından yapılan bir dizi askeri reform.

<span class="mw-page-title-main">Centurio</span>

Centurio, aynı zamanda hekatontarh olarak da bilinen ve MÖ 107 yılındaki Marius Reformlarının ardından ortaya çıkan bir lejyon rütbesi. Centurioların çoğu 80 askerden oluşan centurialara komuta ederdi ancak bazı kıdemli centuriolar Kohortlara komuta edebildiği gibi bazıları da lejyon içerisinde diğer önemli görevleri üstlenebilirdi.

Panormus Muharebesi, MÖ 251 yılında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında gerçekleşen Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Roma kuvvetlerine Lucius Caecilius Metelius, Kartaca kuvvetlerine ise Hasdrubal komuta etmiştir. Muharebe sonucu ortaya çıkan Roma zaferi, Sicilya'daki Panormus'un savaşın sonuna kadar Roma Cumhuriyeti hakimiyeti altında kalmasını sağlamıştır. Panormus Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nın en büyük kara muharebesidir.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<i>World of Tanks</i> video oyunu

World of Tanks, Belaruslu Wargaming şirketi tarafından 12 Ağustos 2010 tarihinde yayınlanan Tank savaşı temalı, 20. yüzyıl ortalarının zırhlı birlik savaşlarına yönelik bir takım tabanlı multiplayer online oyundur. Oyunun özellikleri, aynı şirket tarafından geliştirilen World of Warships ve World of Warplanes oyunlarına benzemektedir. Temelde ücretsizdir fakat oyun içindeki bazı üst seviye özelliklere erişmek ve oyundaki tankları almayı hızlandırmak için premium hesap veya altın gerekir.