İçeriğe atla

Mangaia

Mangaia
Harita
Mangaia adası

Mangaia, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Bir zamanlar "teraslı" anlamına gelen AʻUaʻU olarak da adlandırılan Mangaia, ada ülkesinin en güneyde yer alan adası olup, 52 km²'lik bir alan kaplamaktadır. Ada bu alanı ile ülkenin en büyük ikinci adası konumundadır.

Tarihçe

Ada 29 Mart 1777'de ülkeye de adını veren İngiliz denizci James Cook tarafından keşfedildi. Cook, Mangaia'nın yerli halkı tarafından iyi karşılanmadığı için yıllarca unutulmaya yüz tuttu.

Haziran 1823'te Mangaia, İngiliz misyoner John Williams tarafından Rarotonga adasını ararken tesadüfen yeniden keşfedildi ve adalılar kendisini - Cook'un aksine - bu sefer nezaketle karşılandı.

Ada, 1888'de İngiltere tarafından diğer Cook Adaları ile birlikte “koruma altına alındı” (Protektora ) ve 1900'de ilhak edildi. Bugün adalar, Cook Adaları'nın bir parçası olarak Yeni Zelanda ile serbest ilişki içindedir.

İdarî yapılanma

Mangaia altı bölgeye (puna),[1] ve bunlar ayrıca 38 alt bölgeye (taper) ayrılmıştır.[2] Bununla birlikte, Cook Adaları anayasasında, altı bölge konik olarak anılır .[3]

Kaynakça

  1. ^ "Rod Dixon: I uta i tai — a preliminary account of ra'ui on Mangaia, Cook Islands" (PDF). 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  2. ^ DISTRICTS AND SUBDISTRICTS|work=MANGAIAN SOCIETY, Victoria University of Wellington 14 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (abgerufen am 27. Januar 2013)
  3. ^ "Constitution Amendment (No 11) Act 1982". 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avustralya</span> Güney Yarımkürede yer alan kıta ülkesi

Avustralya, resmî adıyla Avustralya Milletler Topluluğu, Güney Yarımkürede yer alan bir kıta ülkesidir. Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Okyanusya kıtasında bulunur ve kıtanın çok büyük bir bölümünü kaplar. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sidney'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kiribati</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Kiribati ya da resmî adıyla Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus'ta, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un orta kesiminde takımadalardan oluşan bir ada ülkesidir. Ada ülkesinin başkenti Güney Tarava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tonga</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Tonga ya da resmî adı ile Tonga Krallığı,, Büyük Okyanus'ta yaklaşık 169 adadan oluşan ada ülkesi. Toplam kara yüzölçümü yaklaşık 700 km2 olan ülke, Güney Pasifik Okyanusu'nun yaklaşık 700.000 km2 büyüklüğünde bir alanı kaplar. 2021 itibarıyla nüfusu 104.494 olan ada ülkesinin nüfusunun %70'i başkent Nuku'alofa'nın bulunduğu Tongatapu adasındadır. Ülke nüfusunun geri kalanı, ülkedeki 35 adada yaşamaktadır. Tonga, kuzebatısında Fiji ile Wallis ve Futuna (Fransa), kuzeydoğusunda Samoa, batısında Yeni Kaledonya (Fransa) ile Vanuatu, doğusunda Niue ve güneybatısında Kermadec ile sınırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda</span> Pasifik Okyanusunun güneybatısındaki ada ülkesi

Yeni Zelanda, Güney Büyük Okyanus'ta bir ada ülkesidir. Güney Yarımkürede, Okyanusya'daki Güney Pasifik adaları arasında, Avustralya'nın yaklaşık 2.000 km güneydoğusunda yer almaktadır. Başlıca iki büyük ve 700'den fazla küçük adadan oluşur. Toplamda 268.021 kilometrekarelik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bölgedeki tektonik hareketler ve volkanik olaylar nedeniyle Yeni Zelanda birçok yüksek dağa sahiptir. Yeni Zelanda'nın başkenti Wellington ve en büyük şehri Auckland'dır.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya</span> coğrafi bölge

Okyanusya, Büyük Okyanus'a dağılmış adaları kapsayan ülkelerden ve Avustralya'dan oluşan coğrafi bölgedir. Asya'nın güney ve güneydoğusunda, Antarktika'nın kuzeyinde ve Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nun arasında yer alır. Yüzölçümü 8.970.000 km², nüfusu 35.669.267'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Kaledonya</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Yeni Kaledonya, Melanezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneybatısında yer alan, Fransa'ya bağlı bir bölge olarak özel bir statü ile kendine özgü bölge konumunda olan Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Yeni Kaledonya'nın başkenti Nouméa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Cook Adaları</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Cook Adaları, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Cook Adaları'nın başkenti Avarua'dır.

<span class="mw-page-title-main">Niue</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Niue, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Niue'nin başkenti Alofi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tokelau</span> Büyük Okyanusta bulunan, Yeni Zelandaya bağlı bölge

Tokelau, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde, Yeni Zelanda'ya tam bağımlı bir bölgedir. Birçok küçük Okyanusya ülkesi gibi mercan adalardan oluşur. Tokelau resmî olarak bir başkente sahip olmayıp, her üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">James Cook</span> 18. yy.da yaşamış İngiliz denizci, kaşif.

James Cook İngiliz denizci ve kâşif. Özellikle Büyük Okyanus'ta yaptığı seyirleri ve bu seyirlerde yaptığı ada keşifleri ile ünlüdür. Yeğeni Tahora, Osmanlılı din alimi Ebubekir Efendi ile evliydi.

<span class="mw-page-title-main">Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, dünya ülkelerinin ve bağımlı topraklarının kara, su ve toplam alana göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Adası</span>

Güney Adası, Yeni Zelanda'nın, 35 kilometre genişliğindeki Cook Boğazı ile yoğun yerleşimi olan Kuzey Adası'ndan ayrılan adasıdır. Alanı 151.757 km² tutar. Ada üzerinde, Yeni Zelanda'nın en yüksek dağı olan, Yeni Zelanda Alpleri'nin Cook Dağı bulunur. Adanın doğusunda Canterbury Düzlükleri bölgesi bulunurken, güneyinde çok sayıda fiyort vardır. Güney Adası'nın en büyük şehirleri Christchurch ve Dunedin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cook Dağı</span> dağ

Cook Dağı ya da Aoraki, Yeni Zelanda'nın en yüksek dağıdır. Yeni Zelanda Alpleri'nde Güney Adası üzerindeki Mackenzie Distrikt'inde Canterbury Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Adası</span>

Kuzey Adası, Yeni Zelanda'nın 35 km genişliğindeki Cook Boğazı ile Güney Adası'ndan ayrılan adasıdır. Kuzey Adası, ülkenin ağırlıklı yerleşim noktasını oluşturur ve en büyük şehri Auckland ile başkenti Wellington bu ada üzerinde bulunur. Alanı 114.597 km² tutar. Adanın iç kesimlerinde çok sayıda faal volkan ve gayzer bulunur. Buradaki en yüksek volkan 2.797 m yüksekliğindeki Ruapehu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Wellington</span> Yeni Zelandada yerleşim birimi

Wellington, Yeni Zelanda'nın başkenti, ülkenin en büyük ikinci yerleşim birimi ve Okyanusya'daki en kalabalık başkenttir. Yeni Zelanda'yı oluşturan adalardan Kuzey Adası'nın güney ucunda, ülkenin coğrafi merkezine yakın bir noktada yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

Yeni Zelanda Krallığı, Yeni Zelanda hükümdarının devletin başı sayıldığı bölgelerdir. Yeni Zelanda Krallığı bir federasyon olmayıp hükümdarının altında birleşmiş devletler ve bölgeler topluluğudur. Krallık, egemen ve bağımsız bir devlet olan Yeni Zelanda, Antarktika'da bir bölgesel iddia olan Ross Bölgesi, bir bağımlı bölge Tokelau ile iki ilişkili devlet olan Cook Adaları ve Niue'den oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rarotonga</span>

Rarotonga, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Cook Adaları'nın en büyük ve en kalabalık adasıdır. Ada volkanik bir ada olup, 67,39 km2 yüzölçümüne sahiptir. Ada ülkesinin 17.434 olan toplam nüfusunun 13.007'si bu adada yaşamakta olup, ada ülke nüfusunun neredeyse %75'ine ev sahipliği yapmaktadır. Cook Adaları'nın Parlamento binaları ve uluslararası havaalanı Rarotonga'dadır. Ülkenin başkenti Avarua, ada üzerinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aitutaki</span>

Aitutaki, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Aitutaki, adanın Rarotonga'dan sonra en kalabalık ikinci adası konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda coğrafyası</span>

Yeni Zelanda coğrafyası, Yeni Zelanda'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Yeni Zelanda, Büyük Okyanus'un güneybatısında, su yarımküresinin merkezine yakın bir yerde bulunan bir ada ülkesidir. 700 civarında olduğu tahmin edilen çok sayıda adadan oluşur ve esas olarak günümüzde denizin altında kalan daha büyük bir kara kütlesinin kalıntılarıdır. Büyüklüklerine göre kara kütleleri, Cook Boğazı ile ayrılan Kuzey Adası ve Güney Adası'dır. Üçüncü en büyüğü, Foveaux Boğazı'nın karşısındaki Güney Adası'nın ucundan 30 kilometre uzakta bulunan Stewart Adası'dır. Diğer adalar bölgede önemli ölçüde daha küçüktür. En büyük üç ada, 35° ila 47° güney enlemlerinde 1.600 km boyunca uzanmaktadır. Yeni Zelanda, 268.710 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük altıncı ada ülkesidir.