İçeriğe atla

Mancs

Mancs
TürüKöpek
IrkıAlman çoban köpeği
CinsiyetiErkek
Doğum1994
Miskolc, Macaristan
Ölüm2006 (12 yaşında)
Miskolc, Macaristan
MilliyetiMacar
MesleğiEnkaz arama ve kurtarma
İşverenSpider Ulusal Kurtarma Takımı
TanınmasıDünya çapında deprem alanlarındaki kurtarma çalışmaları
SahibiLászló Lehóczki
Adının kökeniHungarian word for "pençe"
Anısına şehir merkezinde dikilen heykeli.
Mancs Heykeli
Mancs'ı anma gününden.

Mancs (Hungarian: [mɒnt͡ʃ]; 1994–2006), erkek Alman çoban köpeğidir. Macaristan'ın, Miskolc kentinde Örümcek Özel Kurtarma Ekibinin en ünlü kurtarma köpeğiydi. Adı "pençe" anlamına geliyordu. Mancs'ın özel yeteneği, enkazın derinliklerinde sıkışmış depremzedeleri bulabilmek ve kurtarıcıları uyarmaktı. Deprem enkazı altında kalmış insanları bulabilmekte ve kişinin ölü mü diri mi olduğunu ayırt edebilmekteydi. Aynı zamanda kurtarma ekibinin diğer üyelerine de bunu anlatabilmekteydi. Ölü bir kişi sezerse yere yatmakta, enkaz altında canlı bir insan olduğunu hissettiğinde ayağa kalkıp, kuyruğunu sallayıp havlamaktaydı.[1]

Mancs ve sahibi László Lehóczki, El Salvador ve Hindistan'daki 2001 depremleri de dahil olmak üzere birçok deprem kurtarma görevinde yer aldı. Mancs, Türkiye'de 1999 Gölcük depreminde 82 saatini harabelerin altında geçiren 3 yaşındaki bir kızı (Hatıra Kaplan) kurtarmasında yaptığı görevle ünlendi.

Aralık 2004'te, Miskolc şehir merkezinde, Szinva deresi ve Yeni Halk Meydanı yakınında bir heykeli dikilmiştir. Heykel, heykeltıraş Borbála Szanyi tarafından yapılmıştır.

Mancs 22 Ekim 2006'da zatürreden ölmüştür.[2] Kurtarma ekibi, hayat kurtarmak için 20 yıllık çalışmaları nedeniyle 2015 yılında Avrupa Vatandaşı Ödülü'ne layık görmüştür.[3] 1999 yılında Türkiye'deki Gölcük depreminde kurtardığı Hatıra Kaplan törene onur konuğu olarak katılmış ve Miskolc'taki Mancs heykelini ziyaret etmiştir.[4][5]

Medyada Mancs

Dialectical Anthropology dergisinde yayınlanan bir makalede Melinda Kovács, başta Türkiye olmak üzere diğer ülkelere yaptığı uluslararası yardımın dikkate değer bir örneği olarak Mancs'ın kurtarma çabalarının basında yer alan haberlerini değerlendirmiştir.[6] Kovács şöyle yazmaktadır:

"Kısa bir süre önce Türkiye, yardımın nedeni olan depremle harap oldu. Medyada, TV talk show'larında defalarca görülen, yardım ve kurtarma çabalarıyla ilgili en göze çarpan kişilik, bir Alman çoban kurtarma köpeği olan Mancs'tı. En büyük başarısı enkaz altında bir bebek bulmaktı."

Türkiye'den Serdar Değirmencioğlu da bir yazısında onu şöyle anlattı;[7]

"Mancs, Marmara Depremi ardından arama kurtarma çalışmalarına katılan nice köpek gibi müthişti. Kendisi ve diğer köpeklere “pis”, “mundar”, “haram” diyenlerin gayet bol olduğu bir bölgede, hiçbir önyargı beslemeden çalıştı. Henüz dört yaşında olan Hatıra'nın enkazdan çıkarılmasını sağlaması, onun bu önyargısız ve koşulsuz çabasının sonucuydu. Onun “kahramanlığı” görevini her yerde, her zaman ve önyargısız olarak yapabilmesiydi."

Film

Mancs (uluslararası olarak Paw adıyla piyasaya sürüldü) adlı uzun metrajlı film, birkaç yıllık bir gecikmenin ardından 2014 yılının sonlarında gösterime girmiştir. Aksiyon ağırlıklı animasyon olan film Mancs'ın hayat hikayesine zayıf bir şekilde dokunuyordu. Film, Róbert Adrián Pejó tarafından yönetilmişti ve Macaristan'da olumlu karşılanmamıştır. Eleştirmenler özellikle aile dostu olmayı amaçlayan bir köpek hikayesinin deprem gibi trajik olayları küçümsemesini dile getirdiler. Ayrıca zaman periyodu olarak 1980'ler, 1990'lar ve 2000'lerin olaylarının birbirine karıştırılmasını hoş karşılamamışlardır.[8][9] Film, 2015 yılında Schlingel Uluslararası Film Festivali'nde ana ödülü kazanmıştır.[10] Jüri, animasyonlara ve aile dostu yaklaşıma övgüde bulunmuştur. Film Almanya'da Mika - Dein Bester Freund ein grosser Held! adıyla gösterime girmiştir ("Mika - En İyi Arkadaşın Harika Bir Kahraman").

Kaynakça

  1. ^ (Macarca) Under the rubble – An interview with László Lehóczki 29 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ (Macarca) News about his death 22 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Communication of the European Parliament concerning the European Citizen's Prize — CIVI EUROPAEO PRAEMIUM (2015/C 217/03) 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. listed as Miskolci Speciális Felderítő és Mentőcsoport, Miskolc Special Search and Rescue Team
  4. ^ A SPIDER Miskolci Mentőcsoport átvette az Európai Polgári Díjat 9 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. europarl.hu, September 18, 2015.
  5. ^ Egy szál virág. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Szabolcs Online, September 19, 2015.
  6. ^ Melinda Kovács, Gazing 'There and Back Again': Bilateral Relations as Constructions of Hungarian Identity in the Press, Dialectical Anthropology 27: 297–312, 2003, pages 306 & fn.29
  7. ^ "Mancs, Hatıra ve deprem dersleri". 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  8. ^ (Macarca) Mancs-film: legalább a kutya aranyos 19 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ (Macarca) A gyerekeket akarja elbűvölni a Mancs-film előzetese 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ "INTERNATIONALES FILMFESTIVAL". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 

Diğer

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Gölcük depremi</span> 17 Ağustos 1999da Kocaelide meydana gelen 7.4-7.6 büyüklüğündeki deprem

1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi veya 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03.02'de meydana gelen Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Aletsel büyüklüğü Mw=7,4 veya Mw=7,6 (USGS) ölçülen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.

Arama Kurtarma Derneği ; mağara, dağ gibi ulaşılması zor olabilecek yerlerde veya doğal afetlerde kaybolanların aranması ve bu koşullarda kaza geçirenlerin kurtarılması için etkinlik gösteren, Türkiye'nin arama kurtarma konusunda ilk sivil toplum örgütü olan dernek.

<i>Üçüncü Türden Yakınlaşmalar</i> Steven Spielbergın yönettiği 1977 yapımı bilimkurgu filmi

Üçüncü Türden Yakınlaşmalar, yönetmenliğini Steven Spielberg'ın yaptığı, başrollerinde Richard Dreyfuss, François Truffaut, Bob Balaban, Melinda Dillon, Teri Garr ve Cary Guffey'ın oynadığı 1977 yapımı bilimkurgu filmidir.

<i>Ve Yaşam Sürüyor</i> (film)

Ve Yaşam Sürüyor, 1992 İran yapımı Abbas Kiyarüstemi filmidir. Kiyarüstemi'nin Köker Üçlemesinin ikinci filmi sayılır. Yönetmen, 30 binden fazla kişinin öldüğü 1990 İran depreminden sonra, bir önceki filmi Arkadaşımın Evi Nerede'de oynayan oyuncuları bulmak amacıyla bölgeye gitmiştir. Belgesel tarzında çekilmiş olan bu film, söz konusu arayışın yarı kurgusal olarak anlatılmasına dayanır. Filmin konusunu, Farhad Kheradmand'ın oynadığı bir yönetmenin, deprem sonrası bölgeye yaptığı yolculuk oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Barbaros Hayrettin Anadolu Lisesi</span> Lise

Barbaros Hayrettin Lisesi, Kocaeli ili Gölcük ilçesinde bulunan bir Anadolu Lisesidir. 2012 yılına kadar genel lise olarak faaliyetini sürdürmüştür. Bir dönem Yabancı Dil Ağırlıklı lise statüsünde de faaliyet göstermiştir. 2012-2013 eğitim ve öğretim yılından itibaren ise Anadolu Lisesi statüsünde faaliyet göstermektedir. Kısa adı GBHL biçimindedir. 1958 yılında kurulduğunda adı Gölcük Lisesi (GL) olarak belirlenen liseye, 1970 yılında Kavaklı'daki kalıcı binasına geçişi ile beraber Barbaros Hayrettin Lisesi adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahalle Afet Gönüllüleri</span>

Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG) 1999 depremlerinden sonra başlatılan Mahalle Afet Destek Projesi (MADP) kapsamında eğitilen gönüllü kişilere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">1988 Spitak depremi</span>

Gümrü Depremi olarak da adlandırılan Spitak Depremi, o tarihte Sovyetler Birliği bünyesinde bulunan Ermenistan'ın Spitak bölgesinde 7 Aralık 1988 günü yerel saatle 11.41'de meydana gelen 6.8 büyüklüğünde bir sarsıntıdır.

<span class="mw-page-title-main">1976 Çaldıran depremi</span>

1976 Çaldıran depremi, 24 Kasım 1976 tarihinde yerel saatle 12:22'de merkez üssü Van'ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 Ms büyüklüğündeki deprem. 3840 kişi öldü, 9232 bina hasar gördü. 2000 kilometrekarelik bir alandaki evlerin %80'i yıkıldı. Deprem en çok Muradiye ve çevre ilçeler olan Erciş ve Özalp'de can ve mal kaybına sebep oldu. 3.304 kişilik nüfusa sahip Çaldıran'da evlerin %95'i yıkıldı ve 615 kişi öldü. Ağrı iline bağlı Diyadin ve Taşlıçay ilçeleri dolayları da etkilendi. Depremin yanı sıra bölgede gece hava sıcaklığının -17 dereceye kadar düşmesi sonucu donma nedeniyle de ölümler oldu. Yağmur ve kar yağışları nedeniyle kurtarma ve yardım çalışmaları gecikti.

<span class="mw-page-title-main">2004 Doğubayazıt depremi</span> 2 Temmuz 2004te yaşanan bir deprem

2004 Doğubayazıt depremi, 2 Temmuz 2004 tarihinde Türkiye saati ile ile 01.30'da Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde 5,1 Mw veya 5,2 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Deprem sonucu 18 veya bazı kaynaklara göre 17 kişi öldü. Deprem sonucu 32 kişi de yaralanmıştır. Depremde en büyük hasarı Yığınçal köyü görmüş, Kutlubulak ve Sağlıksuyu köylerinde de hasar meydana gelmiştir. Kandilli Rasathanesi'ne göre depremde 1000 bina hasar almıştır. Deprem, Ağrı, Iğdır, Kars ve İran-Türkiye sınırının İran tarafında, sınıra yakın olan bölgelerde hissedildi. Depremin şiddeti VII, derinliği ise 5 km veya 27,1 idi. Deprem sırasında köy sakinlerinin çoğunun yaylada olması, can kaybını azalttı. Depremden sonra çeşitli kuruluşlar bölgeye yardım gönderdi, üç bakan bölgeye gitti, Yunanistan yardım teklif etti ve Fransa Türkiye'ye dayanışma mesajı gönderdi.

<span class="mw-page-title-main">2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi</span> 11 Mart 2011de Japonyada gerçekleşen deprem ve tsunami

2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi, 11 Mart 2011 tarihinde, merkez üssü Japonya'nın Tōhoku bölgesindeki Oshika Yarımadası'nın 72 km doğusunda, Pasifik Okyanusu'nda 9,1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Yaklaşık 6 dakika süren deprem bazı bölgelerde 40.5 metreye kadar ulaşan tsunamiye neden oldu. Tsunami dalgaları saatte 500 km hızla 6.372 km uzaklıktaki Amerika Birleşik Devletleri'nin Hawaii adalarını vurdu. Yerin 29 km derinliğinde olan deprem, yerel saatte 14.46'da gerçekleşti. Japonya hükûmeti, felaketi resmi olarak Büyük Doğu Japonya depremi olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı</span> kamusal acil yardım kuruluşu

'Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı veya kısa adıyla AFAD, 29 Mayıs 2009 tarih ve 5902 sayılı Kanun'un 17 Haziran 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanmasıyla; İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü (SSGM) ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü (TAY) yerine kurulan afet ve acil durum yönetimi kurumudur. Kurum, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışmaktadır. Afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet esnasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmek, kurumun temel görev ve amacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2011 Van depremi</span> Türkiyenin Van şehrinde gerçekleşmiş bir deprem

Ekim 2011 Van depremi, 23 Ekim 2011 günü Türkiye saati ile 13.41'de Van'da meydana gelen ve 25 saniye süren bir depremdir. Depremin merkez üssü Van'a 17 kilometre uzaklıktaki Tabanlı köyüdür. Yapılan değerlendirmelerde depremin büyüklüğü; Kandilli Rasathanesi tarafından Richter ölçeğine göre 6.6ML, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu tarafından ise Moment magnitüd ölçeğine göre 7.2 Mw olarak duyuruldu. Kandilli Rasathanesi'nden daha sonra yapılan açıklamada depremin moment büyüklüğü 7.2 Mw olarak düzeltildi.

<span class="mw-page-title-main">2003 Bem depremi</span>

2003 Bem depremi, 26 Aralık 2003 tarihinde İran'ın Kirman Eyaleti'ndeki Bem şehrinde yerel saatle 05:56'da meydana gelmiş, 6.6Mw büyüklüğündeki depremdir.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2011 Van depremi</span>

Kasım 2011 Van depremi; 9 Kasım 2011 tarihinde, TSİ 21:23'te meydana gelen ve 5,6 Mw büyüklüğündeki depremdir. Depremin merkez üssü, Van'a 16 km uzaklıktaki Edremit ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Atsushi Miyazaki</span>

Atsushi Miyazaki, 1970, Ōita - 10 Kasım 2011, Van), Ekim 2011 Van depreminin ardından meydana gelen artçı sallantılarda göçük altında kalarak ölen Japon yardım gönüllüsüdür. Mesleği, çatışma çözümü ve müzakere uzmanlığı olan Miyazaki, Yardımlaşma ve Kurtarma Derneği, Japonya şubesinin bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">2020 Elazığ depremi</span> 24 Ocak 2020de Elazığda meydana gelen 6.5 büyüklüğündeki deprem

2020 Elazığ depremi, 24 Ocak 2020 tarihinde yerel saatle 20.55'te Türkiye'nin Elazığ ilinde meydana gelen ve başta Elazığ ve Malatya olmak üzere tüm Doğu Anadolu Bölgesini etkisi altına alan merkez üssü Elazığ'nın Sivrice ilçesine bağlı Çevrimtaş köyü olan ve yaklaşık 22 saniye kadar süren deprem. Kandilli Rasathanesi depremin büyüklüğünü 6,5 Mw, USGS ise 6,7 Mw olarak açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Péter Balázs</span> Macar ekonomist ve siyasetçi (1941)

Péter Balázs, 1941 yılında Kecskemét'te doğan bir Macar politikacı ve eski Macaristan Dışişleri Bakanıdır. Ana dili Macarca'nın yanı sıra İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça bilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Proteo</span> Arama kurtarma köpeği

Proteo, Arama-kurtarma köpeği ve polis köpeğidir. Alman çoban köpeği ırkındandır. Meksika Savunma Bakanlığı (SEDENA) dört aylıktan itibaren onu eğitti, ona esas olarak insanların korunmasını, patlayıcıların ve narkotiklerin tanınmasını öğretti. Proteo, Meksiko'daki 1-A Askeri Kampı'nda bulunan Birinci Askeri Polis Tugayı'nın bir elemanıydı. Meksika Savunma Bakanlığı'na bağlı ekiplerin arama kurtarma köpeklerinden biriydi. Proteo; Meksika, Haiti, Guatemala, Ekvador gibi birçok bölgede operasyonlara katılmıştır.Guatemala'daki toprak kayması (2015) ve Ekvador'daki 7,8 büyüklüğündeki deprem (2016) gibi çeşitli doğal afetlerin ardından uluslararası insani yardım gruplarının bir parçası oldu. Meksika'da ise 2017'de Chiapas'ı etkileyen toprak kaymaları, aynı yıl Meksiko'yi vuran 7,1 büyüklüğündeki deprem ve 2022'de Oaxaca'daki Agatha Kasırgası sonrasında hizmet verdi.

Rönesans Rezidans, Antakya'ya bağlı Ekinci mahallesinde bulunan, Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde çöken bir konut binasıdır. Pay sahipleri Hüseyin Yalçın Coşkun ve Mehmet Yaşar Coşkun’dan oluşan Antis Yapı Ticaret Limited Şirketi adlı yerel bir firma tarafından yapılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.