İçeriğe atla

Manastır

Trabzon'daki Sümela Manastırı

Manastır, din görevlilerinin ve kendini dine adayan kimselerin bir arada yaşadığı dinî yapıdır. Hristiyanlıkta, Budizm'de ve Hinduizm'de önemli bir yer tutar. Genelde şehirden ve uygarlıktan uzakta, ulaşılması zor alanlara kurulurlar. Bunun amacı, inzivaya çekilen kişilerin beşerî sorunlardan olabilecek en az düzeyde etkilenmesi ve şehirlere yapılacak olası askerî saldırıları en az zararla atlatmaktır.

İspanya’daki San Lorenzo de El Escorial kraliyet manastırı 1563–1584 yılları arasında İspanya Kralı II. Felipe tarafından inşa edilmiş dini ve kültürel bir yapıdır.
Finlandiya, Heinävesi’deki New Valamo manastırı bir Doğu Ortodoks manastırıdır.
Japonya, Kyoto’daki Hongan manastırı.

Manastır binaları genellikle kilise, yemekhane, yatakhane, kütüphane, revir ve bahçelerden oluşur. Manastırın bulunduğu yere, manastır düzenine ve içinde yaşayanların mesleklerine göre manastırda kendi kendine yeterlilik ve topluma hizmet etmek için bir takım binalar vardır. Bunlar okul ve darülaceze gibi hizmet binaları ve demirci, bira imalathanesi, ahır, ambar vb. imalat ve tarımsal binalardır.

Etimoloji

Manastır kelimesi, Yunanca: monastírios, μοναστήριος‘nün Yunanca: monastírion, μοναστήριον nötür halidir. Kelime, Yunanca: monazein, μονάζειν – "yalnız yaşamak",[1] "yalnız veya bekar" (tüm hristiyan keşişler yalnız yaşar) anlamında Yunanca: mónos, μόνος kelimesi ile "-terion" "bir şey yapmak için yer" anlamındaki son ek iki kelimenin birleşimidir.

Manastır hayatı

Pek çok dinde manastırdaki hayat, sakinlerinin bekar hayatı sürmelerini ve hiç mal ve mülke sahip olmamalarını şart koşan cemaat kurallarınca belirlenir. Manastırın içindeki hayatın çevre halktan ayrı olma derecesi de manastırdan manastıra değişir. Bazı dini gelenekler, gündelik hayattan kopuk derin düşünceye dalmaları için manastır cemaati üyelerinin birbirinden bile ayrı zaman geçirmelerini zorunlu kılar. Bazı keşişler veya rahibeler de eğitim, tıbbi bakım gibi hizmetler vererek yerel halkla etkileşim kurar.

Bazı manastır cemaatleri ise hem ilgili geleneklere hem de yerel hava durumuna göre mevsimsel olarak bir araya gelir. Manastırdaki keşiş veya rahibeler, birkaç günden bir ömre kadar değişen sürelerde manastır cemaatine dahil olabilirler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Online Etymology Dictionary". 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tibet Budizmi</span> Budizmin Vajrayana kolundan Budist inanış

Tibet Budizmi. Tibet, Moğolistan ve Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve bazı Orta Asya Türklerinde takip edilen Budizm koludur. Kimi yerlerde Lamacılık olarak da adlandırılmaktadır. Tibetçe Lama den doğan bu kelime, aynı zamanda bir unvan olarak da kullanılmaktadır. Budizmin Vajrayana koluna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Nursialı Benediktus</span> İtalyada yaşamış hem ortodoks hem katolik mezhebine göre aziz kabul edilen bir din adamı

Nursialı Benediktus, İtalya'da yaşamış, Ortodoks ve Katolik Kiliselerince aziz kabul edilen bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ávilalı Teresa</span>

Ávilalı Teresa, İspanyol Katolik rahibe ve mistik. 12 Mart 1622 tarihinde Papa XV. Gregorius tarafından Azize ilan edildi. Papa VI. Pavlus 1970 yılında Teresa'ya Kilisesi Doktoru" unvanını verdi. Yortusu 15 Ekim'dir.

<span class="mw-page-title-main">Adalar</span> İstanbulun ilçesi ve Marmara Denizinde takımada

Adalar, Prens Adaları, İstanbul Adaları ya da Kızıl Adalar, İstanbul'un Anadolu Yakası'nın güney kıyılarının açıklarında, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu kesiminde yer alan, ilin en az nüfuslu ilçesi ve takımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Aynoroz</span> Kuzeydoğu Yunanistanda bir dağ ve yarımada

Aynoroz, Balkanlar'da Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasından Ege Denizi'ne doğru uzanan 3 dar ve uzun yarımadanın en doğuda olanı. Doğu Ortodoks manastırının önemli bir merkezidir. Yunanistan Cumhuriyeti içinde özerk bir hükûmet olarak yönetilmektedir. Aynoroz yarımadasının toprağı kalkerli olup, oldukça dağlıktır. En yüksek noktası adanın en güneyindeki Athos Dağı'dır (2.033m). Nüfusun çoğunluğu rahiplerden meydana gelir ve 2.250 kişi kadardır. Athos Dağı'nda, Konstantinopolis Ekümenik Patriğinin doğrudan yetkisi altında 20 kadar manastır vardır. Devletin yönetim biçimi 20 manastırı temsil eden 20 kişi ve küçük bir meclis tarafından yönetilir ve Yunanistan'a bağlıdır. Halkın başlıca gelir kaynağı zeytin ve üzümcülük gibi Akdeniz ürünleri ve hayvancılıktır.

<span class="mw-page-title-main">Keşiş</span> evlenmeyen inzivaya çekilmiş din adamı

Keşiş, Hristiyanlık'ta evlenmemiş, manastırda yaşayan rahip ve rahibe.

Bhikku,, dişil Bhikkuni, Sanskrit dilinde Bhikshu, dişil Bhikshuni, Budacılıkta, dünyadan el etek çekip tefekkür yolunu seçen ve dilenci keşiş cemaatine katılan kişi. Küçük yaşta manastır yaşamına katılabilmek olanaklıysa da bhikku'luğa kabul edilebilmek için en az 21 yaşında olmak, ana babanın iznini almış bulunmak, borçlu olmamak, beden ve zihin bakımından da sağlıklı olmak gerekir.

Sangha Pali dilinde ve Sanskritçe'de ortak amaç veya vizyona sahip topluluk, dernek ya da cemiyet anlamında kullanılan bir kelimedir. Budist Keşişler Topluluğu da denir. Değişik anlamlarda Budist veya Jainist grupları tanımlamak amacıyla da kullanılmaktadır. Geleneksel olarak Sangha Budistlerde iki anlamda kullanılmaktadır: en yaygın olarak rahipler Sanghası, yani rahip ve rahibelerden oluşan topluluk anlamına gelir. Daha dar anlamda ise, Sangha, arya-sangha, "soylu Sangha" da denilen belli bir yüksek farkındalığa ulaşmış varlıkların oluşturduğu topluluk veya gerçeğin ne olduğunu arayanların oluşturduğu topluluk anlamında da kullanılmaktadır. Bu madde de öncelikle anlatılan rahipler Sanghasıdır. Budistler geleneksel olarak, aydınlanmaya giden yolda en uygun ortamı rahip yaşantısının sağladığını kabul eder. Ayrıca Sangha Buda'nın öğretilerinin korunması, çevrilmesi, ileriye taşınması ve yayılmasından sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Sistersiyenler</span>

Sistersiyen tarikatı Hristiyanlığın Katolik koluna bağlı kendilerini Dünya işlerinden uzaklaştırmış keşiş ve rahibelerden oluşan bir tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Dominikan Tarikatı</span>

Dominikan tarikatı, Aziz Dominik tarafından kurulmuş ve Papa III. Honorius tarafından 22 Aralık 1216'da onaylanmış bir Katolik tarikatıdır.

Şartrö Tarikatı veya Aziz Bruno Tarikatı, Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Benedikten Tarikatı</span> Katolik Hıristiyanlığa bağlı bir tarikat.

Benedikten Tarikatı (Latince: Ordo Sancti Benedicti) Aziz Benediktus'un Düzeni'ni takip eden Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir manastır tarikatıdır. Tarikat içindeki her bir manastır bağımsızdır ancak Benedikten Konfederasyonu altında amaçları doğrultusunda ortak hareket ederler.

<span class="mw-page-title-main">İbadethane</span> ibadet etmek için özel olarak tasarlanmış yapı veya kabul edilmiş alan

İbadet yeri, bireylerin veya cemaat gibi bir grup insanın bağlılık, saygı veya dini çalışma yapmak için geldikleri özel olarak tasarlanmış bir yapı veya alandır. Bu amaçla yapılan veya kullanılan bir binaya bazen ibadethane denir. Tapınaklar, kiliseler, sinagoglar ve camiler ibadet için oluşturulmuş yapılara örnektir. Bir manastır, özellikle Budistler için, hem dini tarikatlara ait olanları barındırmaya hem de ziyaretçiler için bir ibadet yeri olarak hizmet edebilir. Doğal veya topografik özellikler de ibadet yeri işlevi görebilir ve bazı dinlerde doğal yapılar kutsal kabul edilir; Örneğin Ganj nehri ile ilgili ritüeller Hinduizmde kutsaldır

<span class="mw-page-title-main">Marko Manastırı</span> Makedonyada bir manastır.

Marko Manastırı, Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.

<span class="mw-page-title-main">Trappist bira</span>

Trappist bira, Trappist manastırlarına bağlı bira fabrikaları tarafından üretilen bira çeşididir. Günümüzde Belçika'da altı, Hollanda'da iki; Avusturya, İtalya ve ABD'de birer tane olmak üzere toplam 11 Trappist manastırı vardır. Trappist manastırlarına bağlı üretimevleri tarafından üretilen bu biralar, "Gerçek Trappist Ürünü" anlamına gelen Authentic Trappist Product mottosuyla satılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Antonius Manastırı</span> Mısırda Kıpti Ortodoks manastır

Aziz Antonius Manastırı, Mısır'ın Doğu Çölü'nde, Kızıldeniz yakınlarında bir vahada bulunan Kıpti Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Theodoros (aziz)</span> Bizanslı Hristiyan aziz

Theodoros, Bizans Rumu Hristiyan aziz, kilise babası, keşiş ve teolog. Studios Manastırı igumenosu olarak görev yaptığı sırada yazdığı manastır kuralları kölelik karşıtı ilk yazılı kayıt olarak kabul edilmektedir. Bizans manastırcılığının ve Bizans'ta klasik edebi türlerin canlanmasında büyük rol oynamış, ikonoklazma karşı sert görüşleri nedeniyle imparator I. Nikiforos ve V. Leon ile ve dönemin patrikleriyle karşı karşıya gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Martvili Manastırı</span>

Martvili Manastırı Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Martvili Belediyesinin merkezindeki Gürcü manastır kompleksidir. Çevredeki en yüksek tepeye konumlanmıştır ve stratejik öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çöl Babaları</span>

Çöl Babaları 3.yy’dan itibaren Mısır’ın Scates çölünde hayatlarının büyük bir kısmını yaşayan keşiş ve rahiplerdi.

<span class="mw-page-title-main">İviron Manastırı</span>

İviron Manastırı, Yunanistan'ın kuzeyinde Aynaroz'da bulunan bir tarihi Gürcü, Doğu Ortodoks manastırıdır.