İçeriğe atla

Mamadou Tandja

Mamadou Tandja
7. Nijer Devlet Başkanı
Görev süresi
22 Aralık 1999 - 18 Şubat 2010
Yerine geldiğiDaouda Malam Wanké
Yerine gelenSalou Djibo
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Aralık 1938
Mainé-Soroa, Fransız Batı Afrikası
Ölüm 24 Kasım 2020

Mamadou Tandja (22 Aralık 1938 - 24 Kasım 2020[1]), Nijerli asker ve siyasetçi. Tandja, Afrika ülkesi Nijer'de 1999 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

İlk ve orta öğrenimini Mainé-Soroa'da tamamladıktan sonra 1955 yılında Mali'de bulunan Koulikoro'da askerî okulu ziyaret eden Tandja, 1959 yılında bu okuldaki eğitimini tamamlamıştır. 1959 yılı itibarıyla Nijer ordusunda astsubay rütbesi ile göreve başlayan Tandja, aynı yıl Madagaskar'a giderek Antananarivo'da bulunan astsubay okulunda askeri eğitimine devam etmiştir.1963 yılına kadar burada kalan Tandja, 1965 yılında bu sefer Fildişi Sahili'ne giderek burada Bouaké'de bulunan subay okulunu ziyaret etmiştir.

1974 yılında dönemin devlet başkanı Hamani Diori'ye karşı gerçekleştirilen darbede Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi üyesi olarak yer alan Tandja, 1976 yılından itibaren Maradi bölgesinin kaymakamı olarak görev almış, Yüksek Askeri Konsey Başkanı Seyni Kountché yönetiminde 1979 ile 1981 yılları arasında İçişleri Bakanlığı görevinde bulunmuştur. Bu görevinin ardından 1988 yılına kadar Tahoua bölgesinin kaymakamlık görevinde bulunan Tandja, aynı yıl Nijerya'ya 1990 yılına kadar görevde kalacağı büyükelçi olarak atanmıştır. 1990 yılında bir kez daha İçişleri Bakanlığı görevine atanan Tandja, bu görevi 1991 yılına kadar sürdürmüştür. 1991 yılında son olarak Yarbay rütbesi ile yer aldığı ordudaki görevinden ayrılan Tandja, siyasete geçiş yaparak Kalkınma Toplumunun Ulusal Hareket Partisi genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

Siyasete atıldıktan sonra ilk defa 1993 yılında gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerinde adaylığını koyan Tandja, ilk turda oyların çoğunluğunu elde etmesine rağmen ikinci turda rakibi Mahamane Ousmane'ye karşı yenilerek seçimi kaybetmiştir. 1996 yılında Ousmane'ye karşı gerçekleştirilen darbenin ardından iktidarı ele alan Ibrahim Baré Maïnassara, aynı yıl gerçekleştirilen seçimlerde en fazla oyu alarak seçimle makamda kalmayı garantilemiş, bu seçimlere de katılan Tandja oyların %15'ini elde ederek üçüncü sırayı alabilmiştir. 1999 yılında bu sefer Maïnassara'nın darbe ile öldürülmesi ile boşta kalan devlet başkanlığı makamı için Ekim ve Kasım 1999'da iki turlu devlet başkanlığı seçimleri gerçekleştirilmiş, Tandja ikinci tur sonucunda rakibi eski başbakan Mahamadou Issoufou'ya karşı üstlünlük kurarak devlet başkanı olarak seçilmiştir.

22 Aralık 1999 tarihinde yemin ederek görevine başlayan Tandja, bu şekilde ülke tarihinin demokratik yollarla makama gelen ilk devlet başkanı olma özelliğini elde etmiştir. Göreve geldiğinden itibaren ülke ekonomisinin kalkınması ve dış borçların ödenmesine yönelik adımlar atmaya çalışan Tandja, başbakanlık makamına da Hama Amadou'yu atamıştır. Şubat 2002 yılında uluslararası örgüt olan Nijer Havzası Otoritesi'nin genel başkanlığını üstlenen Tandja, Aralık 2002'den itibaren Batı Afrika Ülkeleri Ekonomi ve Para Birliği genel başkanlığı görevini de üstlenmiştir. Mart 2003'ten itibaren Sahel-Sahra Devletler Topluluğu örgütünün başkanlığı da Tandja tarafından yürütülmüştür..

2004 yılında gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerinde yeniden aday olan Tandja, ikinci turda tıpkı 1999 seçimlerinde olduğu gibi rakibi Issoufou'ya karşı üstünlük elde ederek ikinci bir beş yıllık süre için makama seçilmiştir.

Nijer Anayasası'na göre bir devlet başkanı en fazla beş yıllık iki dönem için seçilebildiği için Tandja 2009 yılında söz konusu yasanın değişmesi adına referandum yapılmasını kararlaştırmış, bu sürecin öncesinde de bu kararı desteklemedikleri gerekçesiyle meclisi ve Anayasa Mahkemesini fesh etmiştir.[2] 2009 yılında gerçekleştirilen parlamento seçimleri muhalefet boykot etmiş, tartışmalı seçimler nedeniyle Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu Nijer'in üyeliğini askıya almıştır.[3]

18 Şubat 2010 tarihinde kendisine karşı gerçekleştirilen askerî darbe ile görevinden uzaklaştırılan Tandja, başkent Niamey'de askeri üs noktasında tutulmuş daha sonra da ev hapsine alınmıştır.[4][5] 2011 yılının başlarında sivil bir cezaevine nakledilen Tandja, Mayıs 2011'de kendisine atfedilen tüm suçlardan beraat ederek serbest bırakılmıştır.[6]

Tandja Ekim 2012'de yasa gereği tüm eski devlet başkanlarının yer aldığı Cumhuriyet Konseyi üyesi seçilmiştir.

Onur ödülleri

  • Lejyoner Komutan onur nişanı (1982)
  • Nijer Ulusal devlet nişanı (1999)

Kaynakça

  1. ^ Mamane, Dalatou (24 Kasım 2020). "Niger's former President Mamadou Tandja dies at age 82". ABC News (İngilizce). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  2. ^ "Devlet başkanı Tandja yasa değişikliği sonucu makamda kalmayı hedefliyor". 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016. 
  3. ^ "Nijer'de tartışmalı seçimler". 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016. 
  4. ^ "Tandja askeri darbe ile görevinden uzaklaştırıldı". 19 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016. 
  5. ^ "Nijer'de askeri darbe". 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016. 
  6. ^ "Devrik devlet başkanı serbest bırakıldı". 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Mamadou Tandja ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen
Daouda Malam Wanké		Nijer Devlet Başkanı
1999–2010 		Sonra gelen
Salou Djibo

İlgili Araştırma Makaleleri

Nijer Demokrasi ve Sosyalizm Partisi Nijer'deki bir siyasi parti. Genel olarak bir sol-kanat parti, Sosyalist Enternasyonal'in bir parçası ve ülkenin ana muhalefet partisidir. Parti Genel Başkanı Mahamadou Issoufou, Başkan yardımcısı Mohamed Bazoum ve Genel Sekreteri Foumakoye Gado'dur. 23 Aralık 1990'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Idriss Déby</span>

Idriss Déby Itno, Çadlı siyasetçi ve asker. 1990 yılından 2021'de ölene kadar Çad Devlet Başkanı olarak görev aldı. Ayrıca Yurtsever Kurtuluş Hareketi'nin başkanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Denis Sassou Nguesso</span> 5. Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı

Denis Sassou Nguesso, Kongolu asker ve siyasetçi. Nguesso, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1979 ile 1992 yılları arasında gerçekleştirdiği devlet başkanlığı görevini ülkede çıkan iç savaş sonucunda 1997 yeniden üstlenmiştir ve bu görevi günümüzde de sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azali Assoumani</span> Komorlar devlet başkanı (1999-2002;2002-2006;2016-günümüz)

Azali Assoumani Komorlu asker ve siyasetçi. Assoumani, Afrika ada ülkesi Komorlar'da 1999-2002, 2002-2006 yılları arasında iki farklı dönemde Komorlar'da devlet başkanlığı makamında bulunduktan sonra 2016 yılında üçüncü bir dönem daha bu makama seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dawda Jawara</span>

Sir Dawda Kairaba Jawara, Gambiyalı veteriner hekim ve siyasetçi. Jawara, Afrika ülkesi Gambiya'da bu makama çıkan ilk devlet başkanı olarak 1970 ile 1994 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi. Guéï, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde gerçekleştirilen ancak kendisinin katkısının olmadığı darbe sonucu 24 Aralık 1999'dan 26 Ekim 2000 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moussa Traoré</span> Malili asker, politikacı ve diktatör (1936-2020)

Moussa Traoré, Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Seyni Kountché</span>

Seyni Kountché, Nijerli asker ve siyasetçi. Kountché, Afrika ülkesi Nijer'de 1974 yılından 1987 yılına kadar Yüksek Askeri Konsey Başkanı unvanı ile devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muaviye Veled Seyyid Ahmed et-Tayi</span>

Muaviye Veled Seyyid Ahmed et-Tayi, Moritanyalı öğretmen, asker ve siyasetçi. Ahmet et-Tayi, Afrika ülkesi Moritanya'da 1984 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kumba Ialá</span>

Kumba Ialá ya da Kumba Yalá, Gine-Bissaulu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Ialá, Afrika ülkesi Gine-Bissau'da 2000 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hamani Diori</span> Nijerli siyasetçi (1916-1989)

Hamani Diori, Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmad Tejan Kabbah</span> Sierra Leonenin 1996-2007 tarihlerinde başkanlığını yapmış Afrikalı siyasetçi

Ahmad Tejan Kabbah, Sierra Leoneli siyasetçi. Kabbah, Afrika ülkesi Sierra Leone'de 1996-1997 ile 1998-2007 yılları arasında olmak üzere devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alpha Oumar Konaré</span> Malinin 4. devlet başkanı

Alpha Oumar Konaré, Malili öğretim görevlisi ve siyasetçi. Konaré, Afrika ülkesi Mali'de 1992 ile 2002 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">David Dacko</span>

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jerry Rawlings</span> Gananın 4. devlet başkanı

Jerry John Rawlings ya da kısaca J.J. ), Ganalı asker ve siyasetçi. Rawlings, Afrika kıtasında bulunan Gana'da 1981 ile 2001 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Sékouba Konaté, Gineli asker ve siyasetçi. Konaté, Afrika kıtasında bulunan Gine'de cunta yönetimi olarak 2009 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bazum</span> Nijer devlet başkanı

Muhammed Bazum Nijer Cumhuriyeti'nin eski cumhurbaşkanı olan Nijerli bir politikacıdır. 2 Nisan 2021 tarihinde göreve başladı. 26 Temmuz 2023 tarihinde askerî darbe ile devrildi.

Mamane Oumarou, Nijerli siyasetçi. Oumarou, Afrika ülkesi Nijer'de 1980'lerde başbakan olarak iki kısa dönem görev yapmıştır. 2008 yılından itibaren Cumhuriyet Arabuluculuğu yapmaktadır.

Amadou Cheiffou, Nijerli siyasetçi. Cheiffou, Afrika ülkesi Nijer'de 26 Ekim 1991'den 17 Nisan 1993'e kadar başbakan olarak bir geçiş hükûmetine başkanlık etmiştir. Cheiffou, Ocak 2004'te kurulduğundan bu yana siyasi parti olan Sosyal Demokrat Hareketi (RSD-Gaskiya) partisine liderlik ediyor. Cheiffou, Ocak 2006'dan Şubat 2010'a kadar Nijer Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Konseyi'nin (CESOC) başkanıydı ve Ağustos 2011'den Aralık 2015'e kadar resmî Ombudsman görevini yürüttü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.