İçeriğe atla

Malta başbakanı

Malta başbakanı
Prim Ministru ta' Malta
Malta Cumhuriyeti Arması
Görevdeki
Robert Abela

13 Ocak 2020 tarihinden beri
ÜyelikMalta Kabinesi
Avrupa Konseyi
Resmî ikametVilla Francia (birincil)
Girgenti Palace (yazlık)
AtayanMalta cumhurbaşkanı
Oluşum1923
İlk sahibiJoseph Howard
MaaşYıllık 50.276 €[1]
Websitesihttp://opm.gov.mt/

Malta başbakanı (MaltacaPrim Ministru ta' Malta), Malta'nın en yüksek yetkilisi olan hükûmet başkanıdır.

Makamın kurulması ve gelişmeler

"Bakanlık" ofisi, Malta'ya 1921'de özerk hükûmet verildiği anda kuruldu.[2] 1921 Anayasası iptal edilmeden önce iki kez askıya alındı. İlk vesileyle (1930-33), bakanlık başkanı (o sırada Gerald Strickland) ve kabine tutuldu. 1934'teki ikinci süspansiyonun ardından kabine görevden alındı.

Anayasa 1936'da yürürlükten kaldırıldı ve mevki Malta doğrudan sömürge yönetimi altında olduğu sürece yoktu. Makam 1947'de özerklik hibesi ile yeniden kuruldu ve görevin adı Malta başbakanı olarak değiştirildi. 1947 anayasası 1958 ile 1962 arasında tekrar askıya alındığında görev bastırıldı, ancak 1964 bağımsızlık anayasasında ve daha sonra 1974'te hükûmet biçimini bir cumhuriyete dönüştüren değişikliklerde büyük ölçüde değişmeden kaldı.

Anayasal işlevleri

Nominal olarak yürütme organına başkanlık eden Malta cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanının görüşüne göre, Temsilciler Meclisi üyelerinin çoğunluğuna en iyi şekilde hakim olabilen parlamento üyesi bir kişiyi Başbakan olarak atar. Başbakan cumhurbaşkanına diğer bakanların atanması konusunda tavsiyelerde bulunur.[3]

Başbakan, cumhurbaşkanını hükûmetin genel idaresi hakkında tam olarak bilgilendirmekle yükümlüdür. Başbakan Malta'dan ne zaman uzakta olursa olsun, cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulunun herhangi bir üyesine bu işlevleri yerine getirme yetkisi verebilir ve bu üye bu işlevleri geçici olarak yerine getirebilir. Genellikle başbakan yardımcısı olarak bu rolü yerine getiren başbakan yardımcısıdır.[3]

Anayasa gereği, başbakan daimi sekreterlerin atanmasından ve cumhurbaşkanına yargı ve anayasal organlara atama konusunda önerilerde bulunmaktan sorumludur.[3]

Malta Başbakanlık Ofisi (OPM)

Auberge de Castille, Başbakanlık Ofisi

Kendi başına bakan olarak,[4] Başbakan birçok hükûmet biriminden sorumludur. Başbakanlık Ofisi (OPM), 1972'den beri Valletta'daki Auberge de Castille'de bulunmakta ve hükûmetin idari merkezi olmak dışında karar vermede merkezi bir rol oynamaktadır.

OPM'nin misyonu, başbakana istikrarlı ve etkili bir hükûmet için liderlik ve yön sağlama konusunda destek olmaktır. OPM'nin ana bölümleri arasında Kabine Sekreterliği, Yönetim ve Personel Ofisi ve Bilgi Departmanı bulunmaktadır.

Resmi konutlar

Villa Francia başbakanın resmi konutu, Girgenti Sarayı ise yazlık konuttur. Ağırlıklı olarak, dikkate değer insanlar almak da dahil olmak üzere kamu törenleri için kullanılırlar ve sembolik binalar olarak kabul edilirler.[5]

Yaşayan eski başbakanları

Ad Dönem Doğum tarihi
Karmenu Mifsud Bonnici 1984-1987 17 Temmuz 1933 (91 yaşında)
Eddie Fenech Adami1987-1996
1998-2004
7 Şubat 1934 (90 yaşında)
Alfred Sant 1996-1998 28 Şubat 1948 (76 yaşında)
Lawrence Gonzi2004-2013 1 Temmuz 1953 (71 yaşında)
Joseph Muscat2013-2020 22 Ocak 1974 (50 yaşında)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "PAY RISE: proposal for PM's salary to double in 2018, PM opposes increase, PN reacts (UPDATE 2) - The Malta Independent". www.independent.com.mt. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  2. ^ "Archived copy" (PDF). 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2011. 
  3. ^ a b c "Constitution of Malta" (PDF). 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  4. ^ "Archived copy". 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2009. 
  5. ^ "Archived copy". 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Teşkîlât-ı Esâsiye Kanunu (1924)</span> Türkiye Cumhuriyetinin anayasası (1924–1961)

1924 Anayasası, 20 Nisan 1924'te yürürlüğe girdi, 1921 tarihli Teşkîlât-ı Esâsiye Kanunu'nun yerini almıştır. Atatürk ilkeleri de denilen altı ilkenin eklenmesi, devletin dininin İslam olduğuna dair ibarenin kaldırılması ve kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi gibi birkaç önemli değişiklikle 1961'e dek yürürlükte kalmıştır. 10 Ocak 1945'te içeriği değiştirilmeden, dili Türkçeleştirilerek yeniden kabul edilmiştir. 27 Mayıs 1960 ihtilalinin ardından, yeni bir anayasa hazırlanarak 1961'de kabul edilmiş ve 1924 Anayasası yürürlükten kalkmıştır.

  1. Madde: Devletin yönetim şekli Cumhuriyettir.
  2. Madde: Türk Devleti'nin dili Türkçe, başkenti Ankara'dır.
  3. Madde: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Bu egemenliğin tek temsilcisi TBMM'dir.
<span class="mw-page-title-main">Anayasa</span> devleti yöneten temel ilkeler bütünü

Anayasa, ülke üzerindeki egemenlik haklarının kullanım yetkisinin içeriğinde belirtildiği şekliyle devlete verildiğini belirleyen toplumsal sözleşmelerdir. Hans Kelsen'in normlar hiyerarşisine göre diğer bütün hukuki kurallardan ve yapılardan üstündür ve hiçbir kanun ve yapı anayasaya aykırı olamaz. Devletin temel örgüt yapısını kuran, önemli organlarını ve işleyişlerini belirleyen; ayrıca temel hak ve özgürlükleri tespit edip, sınırlarını çizen hukuk metinleridir. Toplumsal bir sözleşme niteliği taşır. Devlet faaliyetlerini ve oluşum biçimini düzenleyen yasa metnidir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Güvenlik Kurulu (Türkiye)</span> ulusal güvenlik kurulu

Millî Güvenlik Kurulu (MGK), 1933-1949 yılları arasında Yüksek Müdafaa Meclisi Umumî Kâtipliği, 1949-1962 yılları arasında Millî Savunma Yüksek Kurulu ve Genel Sekreterliği, 1961 Anayasası'na göre Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği isimleri ile faaliyet göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de anayasal süreç</span> Türk anayasal sürecinin geçmişi ve bugünü

Türkiye'de anayasal süreç, 1808 tarihinde ilan edilen Sened-i İttifak ile başlayıp günümüze kadar devam etmektedir. II. Mahmud döneminde, Alemdar Mustafa Paşa tarafından hazırlanan Sened-i İttifak, merkezî otoriteyi taşrada hâkim kılmak için Rumeli ve Anadolu âyanları ile Osmanlı Devleti arasında 29 Eylül 1808’de imzalandı. Osmanlı'da Sened-i İttifak ile Türk tarihinde ilk defa devlet iktidarı sınırlandırıldığından, bu belge Türk tarihinde ilk "anayasal belge" kabul edilmektedir. Abdülmecid döneminde 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanan Tanzimat Fermanı ilan edildi. Bu ferman ile padişah, fermanda ilân edilen ilkelere ve konulacak kanunlara uyacağına yemin etti. Tanzimat Fermanı'nın tamamlayıcısı ve pekiştiricisi olan Islahat Fermanı, Abdülmecid tarafından 1856 yılında "ferman" olarak ilan edildi. Tanzimat döneminde yetişen ve Genç Osmanlılar olarak bilinen aydın ve yazarlar, Avrupa'dan etkilenerek meşrutiyet yönetimini savunmaya başladılar ve meşrutiyeti ilan ettirmek için Abdülaziz’i tahttan indirerek, yerine II. Abdülhamid’i getirdiler. 23 Aralık 1876'da Mithat Paşa’nın hazırladığı Kanun-i Esasi ilan edilerek meşrutiyete geçildi. Kanun-i Esasî, şekli kritere göre bir anayasa olarak kabul edilmektedir. Türk tarihinin ilk anayasası olan ve 12 bölüm ile 119 maddeden oluşan Kanun-i Esasî'nin 113. maddesi gereğince, padişah olağanüstü durumlarda Anayasa'yı askıya alabilirdi. II. Abdülhamid, 1877 yılında Rus savaşlarını neden göstererek Anayasa'yı askıya aldı. 1908 yılındaki askeri ayaklanma sonucu II. Abdülhamid, 1876 Anayasası'nı tekrar yürürlüğe koydu ve böylece II. Meşrutiyet dönemi başladı. 1909 yılında 31 Mart Vakası'nın meydana gelmesinden sonra tahttan indirilen II. Abdülhamid'den sonra 1909 yılında Anayasa'da önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklerle 1876 Anayasası, meşruti bir parlamenter monarşi Anayasası haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya cumhurbaşkanı</span> Almanyanın devlet başkanı

Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı, Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.

Başkomutan veya başkumandan; silahlı kuvvetler veya askerî birim üzerinde kara, deniz ve hava kuvvetlerini komuta eden en üst rütbeli komutandır. Terim teknik olarak, bir ülkenin yürütme liderliğinde, devlet veya hükûmet başkanında bulunan askerî yeterliliklerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye başbakanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin hükûmet başkanı (1920–2018)

Türkiye Cumhuriyeti başbakanı, Türkiye'de 1920-2018 yılları arasında hükûmetin başı ve Bakanlar Kurulunun başkanı olarak görev yapan makamdı. Başbakan, cumhurbaşkanınca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından seçilir ve görev süresi boyunca Çankaya Köşkü'nde ikâmet ederdi. Başbakanlık, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 Türkiye genel seçimleri ile birlikte kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

Gürcistan Hükûmet, Gürcistan'nın iç ve dış politikalarını uygulayan en üst düzey yürütme organıdır. Başbakan - hükûmet başkanı - ve bakanlardan oluşur ve Gürcistan Parlamentosu'na karşı hesap verebilir ve sorumludur. Hükûmetin mevcut yetki ve sorumlulukları, 2017 ve 2018 yıllarında kabul edilen Gürcistan Anayasası değişikliklerine tabidir. 14 Mayıs 1991'den 9 Kasım 1996'ya kadar Gürcistan hükûmeti, Gürcistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan başbakanı</span> Pakistan İslam Cumhuriyetinin hükûmet başkanı

Pakistan başbakanı, Pakistan'ın hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan cumhurbaşkanı</span> Hırvatistanın devlet başkanı

Hırvatistan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'daki en yüksek makamın sahibi olmasına karşın Hırvatistan'ın başbakanlık makamı ülkenin anayasal çerçevesi ve günlük siyaseti içinde en güçlü kişi olduğu bir parlamenter sisteme sahip olması nedeniyle, cumhurbaşkanı yürütme organının başı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan başbakanı</span> Lübnanın hükûmet başkanı

Resmi olarak Bakanlar Kurulu Başkanı adına sahip Lübnan başbakanı, hükümet başkanı ve Lübnan'ın Bakanlar Kurulu başkanıdır. Başbakan, Lübnan devlet başkanı tarafından atanır, Lübnan Parlamentosunun onayına gerek yoktur Sözleşmeye göre, makam sahibi her zaman bir Sünni Müslümandır.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay devlet başkanı</span> Uruguayın devlet ve hükûmet başkanı

Uruguay Devlet Başkanı, resmî olarak Uruguay Doğu Cumhuriyeti'nin devlet başkanı olarak bilinir. Uruguay devlet başkanı ve hükûmet başkanıdır. Hakları Uruguay Anayasası'nda belirlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı Sekreterliği, Bakanlar Kurulu ve Plan ve Bütçe Dairesi başkanı, yürütme organı ile uyumludur. Yokluğunda görevi başkan yardımcısı yürütür. Buna karşılık; cumhurbaşkanı, silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da siyaset</span> Fransanın hükümet ve demokratik sistemi

Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka cumhurbaşkanı</span> Sri Lankanın devlet başkanı

Sri Lanka cumhurbaşkanı Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve hükümet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, birlik hükümetinin baş yürütücüsü ve Sri Lanka Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Önceki cumhurbaşkanlığı makamlarının yetkileri, işlevleri ve görevlerinin yanı sıra başbakan ve Sri Lanka hükûmeti ile olan ilişkileri, makamın oluşturulmasından bu yana çeşitli anayasal belgelerle zaman içinde farklılık göstermiştir. Cumhurbaşkanı, Sri Lanka Parlamentosunun güven oyuna sahip olan Sri Lanka başbakanını atar.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka başbakanı</span> Sri Lankanın hükûmet başkanı

Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı, bakanlar kurulundaki en kıdemli parlamento üyesidir. Sri Lanka'nın yürütme organında anayasal yürütmenin başı olan cumhurbaşkanından sonra en güçlü ikinci pozisyondur. Kabine, politikaları ve eylemleri için parlamentoya karşı kolektif olarak sorumludur. Başbakanın yetkileri ve işlevleri, makamın 1947'de oluşturulmasından bu yana birkaç kez değişmiştir.