İçeriğe atla

Malta'nın İstilası (1614)

Malta'nın İstilası
Osmanlı-Malta Savaşları

Osmanlı donanmasının çıkarma yaptığı Marsa Skala kıyısı
Tarih6 Temmuz 1614
Bölge
Malta adası, Akdeniz
Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuHospitalier Şövalyeleri Malta Şövalyeleri
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Kayserili Halil PaşaHospitalier Şövalyeleri Alof de Wignacourt
Güçler
53 kadırga, 6 kalite
2-3.000 asker
5-6.000 asker ve milis
Kayıplar
50-60 asker 200-300 asker ve milis

Malta'nın İstilası, Osmanlı-Malta Şövalyeleri savaşlarında evre.

Kayserili Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 6 Temmuz 1614 tarihinde Malta adasına başarılı bir çıkarma ve istila harekâtı icra etti.

Harekât öncesi

Kayserili Halil Paşa komutasındaki 45 parçalı Osmanlı donanması 13 Mayıs 1614'te İstanbul'dan ayrılarak 1 Haziran’da Sakız limanına demir attı. Eşzamanlı olarak İskiri'de bulunan Malta, Napoli ve Sicilya gemilerinden müteşekkil 27 parçalı Hristiyan donanması Sisam'a çekildi. Bu esnada Rodos Sancakbeyi Memi Reis de 20 kadırgayla Osmanlı donanmasına katıldı. Hristiyan donanması ise Andıra ve İstendil arasından geçerek Papazlık Adasına sığındıysa da, Osmanlı donanmasının buraya yönelmesiyle Ege Denizi'ni terketti.

Harekât

Piri Reis'in Kitâb-ı Bahriye'sinde Malta

Osmanlı donanması Hristiyan donanmasını kaçırdıktan sonra 10 Haziran’da Koron’a, 23 Haziran'da Navarin'e geldi. Bazı gemileri bu limanlarda bırakan, bazı gemileri de Hristiyan donanmasını aramak amacıyla gönderen Kayserili Halil Paşa 59 parçalı donanmasıyla 29 Haziran'da Sicilya kıyısındaki Messina'ya ulaştı ve 6 Temmuz sabahı Malta'ya vararak derhal Marsa Scala kıyısından adaya çıkarma yaptı.

Leventlerin civardaki köylerde Maltalı gözcüler tarafından fark edilmelerinin ardından üzerlerine gönderilen Malta Şövalyelerinin süvari ve piyade birlikleriyle çarpışma başladı. Maltalı süvari ve tüfekçilerin yoğun saldırısı üzerine Türk askerleri geri çekilmeye başladı. Ancak, Halil Paşa derhal gemilerden ilave asker sevketti. Taze kuvvetlerin desteğiyle durdurulan Maltalılar bu andan itibaren geri püskürtüldü.[1] Çekilen Maltalı askerlerin bir bölümü kılıçtan geçirilirken bir bölümü de esir edildi. Hasat zamanında icra edilen hücumda Malta tarlaları tahrip edildi ve büyük ve küçükbaş hayvanlara el konuldu. Ayrıca, Santa Katerina kilisesi yakıldı.[2]

Ganimetlerini toplayan Türk askerleri öğle vakti gemilere döndü. Adanın başka kıyısına demir atarak temiz su ihtiyacını gideren Osmanlı donanması 7 Temmuz'da Malta'dan ayrılarak[3] Osmanlı yönetimine isyan halindeki Trablusgarp'ta idareye fiilen el koyan Sefer Dayı'yı tedip amacıyla Trablus'a yöneldi.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Gazânâme-i Halîl Paşa (1595-1623) (Tahlil ve Metin)", haz. Meltem Aydın, Marmara Üniversitesi, İstanbul (2010), s.188
  2. ^ Osmanlı Kronikleri Işığında Kaptan-ı Derya Halil Paşa'nın Akdeniz Seferleri (1609-1623), Mikail Acıpınar, Tarih İncelemeleri Dergisi, c.XXVIII/1, 2013, s.17-18
  3. ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.81
  4. ^ "Erken Modern Dönem Akdeniz Hâkimiyeti ve Osmanlı Deniz Gücü (1578 – 1645)", Osman Özkan, 29 Mayıs Üniversitesi, İstanbul (2016), s.43

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Deniz Muharebesi</span> 1560 yılında gerçekleşen deniz savaşı

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

(Hollanda doğumlu olup, daha sonra Müslüman olarak Osmanlı İmparatorluğu hizmetine giren Murat Reis ile karıştırılmamalıdır.)

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç Ali Paşa</span> Kapudan Paşa

Kılıç Ali Paşa, Uluç Ali ya da Uluç Ali Reis olarak da bilinen, 1571 ile 1587 yılları arasında 16 yıl kaptan-ı derya olarak görev yapmış Osmanlı denizcisidir. İtalyan asıllı olup, Müslüman olmadan önceki adı "Giovanni Dionigi Galeni"dir. İtalyan kaynaklarında Occhiali adıyla geçer. Müslüman olduktan sonra hızla yükselmiş ve Osmanlı donanmasının önemli komutanlarından biri olmuştur. Özellikle, İnebahtı Savaşı sırasında gösterdiği başarı ile bilinir. Karısının adı Selime Hatun'du ve hiç çocukları olmamıştı.

(İkinci) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 21 Haziran 1655'te Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Kuşatması (1692)</span>

Hanya Kuşatması, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Kuşatması (1645)</span>

Hanya Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1657)</span>

(Dördüncü) Çanakkale Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Kara Cehennem Deniz Muharebesi</span>

Kara Cehennem Deniz Muharebesi ya da Kara Cehennem Cengi, Kaptan-ı derya Kayserili Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1609 yılında Kıbrıs/Baf açıklarında Fransız Şövalyesi Fressinet komutasındaki Malta filosunu mağlup ettiği çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Nakşe Deniz Muharebesi</span>

Nakşe Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı, Fransız Devrim Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Manfredonia'nın İstilası</span>

Manfredonia'nın İstilası, Kayserili Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 16-18 Ağustos 1620 tarihlerinde Napoli Krallığı'nin Manfredonia kentine yönelik askerî harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Gozo'nun İstilası</span>

Gozo'nun İstilası, Sinan Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanmasının 1551 yılında Malta Şövalyeleri yönetimindeki Gozo'yu istila etmesiyle sonuçlanan askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Andıra Deniz Muharebesi (1697)</span>

Andıra Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Kaplan Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker

<span class="mw-page-title-main">Midilli Deniz Muharebesi</span>

Midilli Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Trablus Seferi (1614)</span>

Trablus Seferi, Damat Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Osmanlı yönetimine isyan halindeki Trablusgarp Beyi Sefer Dayı'yı tedip etmek ve isyanı bastırmak amacıyla 10-18 Temmuz 1614'te Trablus'a yönelik icra ettiği başarılı askerî harekât.

Emeksiz Mehmed Kaptan ya da Emeksiz Mehmed Reis, Türk denizcisi.