Diş kapanış bozuklukları, alt ve üst dişler en fazla temas konumundayken, alt birinci büyük azının üst birinci büyük azıya göre önde veya arkada olmasına bağlı olarak görülen durumlardır. Normalde yarım küçük azı çapı kadar önde olması gereken alt birinci büyük azı daha önde olursa Sınıf III, daha arkada olursa Sınıf II kapanış bozukluğundan bahsedilir. Alt ve üst büyük azılar ilişkisi normal ama ön dişlerde konum bozukluğu varsa bu durum Sınıf I kapanış bozukluğu olarak tanımlanır.
| Teşhis ve Muayene | Açık kapanış - Çapraz kapanış - Malokluzyon (kapanış bozukluğu) - Prognatizm (fırlak çenelilik) - Retrognatizm (geri çenelilik) - Sefalometrik analiz |
|---|---|
| Aletler | Ark teli - Bağcık - Başlık - Braket - Damak genişletici - Invisalign - Quad helix - Retainer |
| İşlemler | Hızlandırılmış ortodontik tedavi - Cantilever mekaniği |
| Malzemeler | Beta titanyum |
| Ortodonti alanında önemli katkıları olanlar | Edward Angle - David Di Biase - Allan G. Brodie - James A. McNamara - Cecil C. Steiner |
| Diğer uzmanlık alanları | Endodontoloji - Periodontoloji - Prostodontoloji |
| Kurumlar | American Association of Orthodontists - British Orthodontic Society - Canadian Association of Orthodontists - Türk Ortodonti Derneği |
Sürüngenler, omurgalıların soğukkanlı, yumurtlayarak çoğalan, büyük bir sınıftır. Basitçe yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuataralardan oluşur.
Orthoptera, Polyneoptera üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır. Başlarının ucunda çok parçalı iki anten ile yanlarda büyükçe iki petek göz bulunur. Bazılarının baş tepelerinde de 2 veya 3 adet nokta göz mevcuttur. Ağız parçaları kesici, çiğneyicidir. Çoğu bitkisel besinlerle, azı böceklerle beslenir. Ön kanatları dar ve parşömen sertliğindedir. Arka kanatlara örtü vazifesi yaparlar. Arka kanatlar geniş ve zar şeklindedir.
Bayağı yaban domuzu, domuzgiller (Suidae) familyasından evcil domuzun vahşi atası olarak sayılan çift toynaklı.
Pekari, pekarigiller (Tayassuidae) familyasından olan çift toynaklı orta büyüklükteki memelilere verilen ortak addır. Kuzey Amerika'nın güneybatısında ve Orta Amerika ile Güney Amerika'nın tamamında bulunurlar. Domuzgiller ve su aygırıgiller ile akraba olan pekariler genellikle 90 ile 130 cm. uzunluğunda ve 20 ile 40 kg. ağırlığındadır.
Üst çene kemiği, maksilla veya maxilla, iskeletin yüz bölümünde Altçene kemiğinden sonraki en büyük alanı kaplayan ve çift olan bu kemik, göz çukuru, burun boşluğu ve ağız boşluğu gibi boşlukların meydana gelmesine yardım eder. Üst çene kemiğinin içinde üstçene kemiği giriti denilen büyük bir boşluk vardır. Üst çene kemiğinde, tabanı burun boşluğuna bakan bir piramit şeklinde üstçene kemiği gövdesi denilen bir cisim vardır. Ayrıca kemiğin elmacık çıkıntısı, alın çıkıntısı, diş yuvası çıkıntısı ve damak çıkıntısı denilen dört çıkıntısı, üst, ön, alt ve arka olmak üzere dört kenarı vardır.
İki ön dişliler, içerdiği 140 civarında tür ile keseliler infra sınıfının en büyük takımıdır. En tanınmış üyeleri Kangurular, Koalalar ve Vombatlar'dır.
Tüberkül diş üzerindeki anatomik çıkıntılara denir.
Köpek dişi, memeli oral anatomisinde incelenen uzun ve sivri diş. Fakat daha düz bir şekilde ortaya çıkabilirler. Bunun sonucu öndeki kesici dişlere benzerler. Öncelikli olarak sert yiyeceği parçalamakla görevlidirler. İkincil kullanımları ise saldırıya yöneliktir. Çoğunlukla bütün memelilerde en büyük dişlerdir. Çoğu memelide ikisi alt çenede ve ikisi üst çenede olmak üzere dört adet köpek dişi bulunur. Aynı çenede bulunan köpek dişlerini birbirinden, kesici dişler ayırır. Örneklerini köpeklerde ve insanlarda görebiliyoruz.
Açık Kapanış, bir rahatsızlık ve Ortodonti terimidir. Açık Kapanış vakasında, dişler kapatıldığı zaman alt ve üst dişler birbirine değmemektedir. Değmemesi durumunda çiğneme etkisiz hale gelir. Bu rahatsızlığın en büyük zararı arka dişlerde aşınma meydana getirmesidir. Ortodonti tedavisi ile tedavisi mümkündür.
Çapraz kapanış, bir rahatsızlık ve ortodonti terimidir. Bu vakada üst çene dişleri alt çene dişlerinin önemli bir derecede içine veya dışına oturur. Bu rahatsızlıkta hastanın çiğnemesi ve konuşması zordur. Ortodontik Tedavi ile tedavisi mümkündür.
Deinotheriidae, Tersiyer devrinde önce Afrika'da ortaya çıkmış ve oradan Asya'nın güneyine ve Avrupa'ya yayılmış olan hortumlular (Proboscidea) takımından soyu tükenmiş bir familyadır. Yaşadıkları sürece çok büyük değişikliğe uğramamışlardır ancak cüsseleri giderek büyümüş ve Miyosen'in sonlarına doğru karada yaşayan en büyük hayvanlar olmuşlardır. En ayırt edici özellikleri alt çenelerinde aşağıya doğru kıvrılarak uzayan dişleridir.
Süpernümerer kökler dişlerde beklenenden daha fazla sayıda kök bulunması durumudur. Bu durumdan en çok etkilenen dişler; mandibular (alt) köpek dişleri, küçük azılar ve azılar özellikle üçüncü azı dişleri. Köpek dişleri ve çoğu küçük azı dişleri, maksiller (üst) birinci küçük azı dişleri hariç, genellikle bir köke sahiptir. Maksiller birinci küçük azılar ve mandibular azılar genellikle iki köklüdür. Maksiller azılar genellikle üç köklüdür. Bu dişlerde fazladan bir kök bulunduğunda, o kök süpernümerer kök olarak tanımlanır.
Diş anatomisi, anatominin çalışma alanlarından biri olup insan dişi yapılarını inceler. Dişlerin gelişimi, görünüşü ve sınıflandırılması bu çalışma alanı içerisine girer. Diş oluşumu doğumdan önce başlar ve dişlerin doğal morfolojisi o sıralarda belirginleşir. Diş anatomisi aynı zamanda taksonomik bir bilimdir. Dişleri ve onları oluşturan yapıları isimlendirmek çalışma alanı içerisine girer ve bu bilgiler diş tedavilerinde pratik bir amaca hizmet eder.
Dentisyon, dişlerin gelişimi ve ağızdaki konumlanması ile alakalıdır. Daha teknik şekilde ifade edilirse, belirli bir yaşta belirli bir türün dişlerinin karakteristik düzeni, cinsi, sayısıdır. Başka bir deyişle, bir hayvanın dişlerinin sayısı, tipi ve morfo-fizyolojisi konularını ele alır.
Diş hekimliğinde, maksiller köpek dişi ya da maksiller kanin her iki maksiller yan kesici dişin lateraline ve her iki maksiller birinci küçük azı dişinin meziyaline yerleşmiştir. Hem maksiller hem de mandibular kaninler için ağzın "köşetaşı" denir. Çünkü kesici dişleri küçük azılardan ayıracak şekilde orta hattan üç diş uzağa yerleşmişlerdir. Kaninin konumu gereği kesici ve küçük azı dişleri ayırdığı gibi mastikasyon ya da çiğneme esnasında her iki dişin işlevini gerçekleştirir. Yine de, kaninlerin en çok görülen işlevi besinleri koparmaktır. Kanin dişler çiğneme esnasında meydana gelen muazzam lateral (yan) basınçlara dayanabilmektedir. Kaninlerin tek bir tüberkülü vardır ve kılıç dişli kaplanlar gibi nesli tükenmiş etçillerde tutma-kavrama görevi görür. Görece aynı olsalar da, maksiller kaninlerin süt dişleri ile kalıcı dişleri arasında küçük farklar bulunur.
Maksiller ikinci küçük azı dişleri ya da maksiller ikinci premolarlar üst çenede maksiller birinci premolarların distalinde, maksiller birinci molarların meziyaline yerleşmiştir. Bu premoların görevi molarlara besini koparmak açısından benzer. Bu işlev mastikasyon ya da çiğneme esnasında büyük bir öneme sahiptir. Maksiller ikinci premolarların iki adet tüberkülü bulunur. Ancak bu iki tüberkül de maksiller birinci premolara kıyasla daha az keskindir. Süt maksiller premolar dişler bulunmaz. Onun yerine, kalıcı maksiller premolarların önünde süren dişler süt maksiller molar dişlerdir.
Milohiyoid kas, mandibuladan hiyoid kemiğe uzanan, ağız boşluğunun tabanını oluşturan eşli bir kastır. İsmini, azı dişlerine (molar) yakın olan iki tutunma yerinden alır. Bu kasların embriyolojik orijini mezodermaldir. Milohiyoid kas birinci faringeal arktan gelişir.
Küçük azı dişi ya da diğer adıyla ön azı dişi, memelilerin bir kısmında, köpek dişleri ile azı dişleri arasında yer alan dişlerdir. Üst kısımdakiler premaksillada, alt kısımdakiler ise mandibulada bulunmaktadır. İnsanlarda sekiz adet küçük azı dişi vardır.
Plesiadapis, yaklaşık 58-55 milyon yıl önce Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış, bilinen en eski primat benzeri memeli cinslerinden biridir. Plesiadapis, Eosen devrinde yaşamış adapiform primatı Adapis'e atfen "Adapise yakın" anlamına gelir. Bu cinsin tip türü olan Plesiadapis tricuspidens adını üst kesici dişlerinde bulunan üç tüberkülden alır.
Saxonella, monotipik Saxonellidae familyasına ait, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın Geç Paleosen'inden bilinen plesiadapiform cinsi.