İçeriğe atla

Maldivler

Maldivler
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ
(Divehi Rājje ge Jumhuriyyā)
Republic of Maldives
Maldivler Cumhuriyeti
Millî marş
Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam
"Ulusal Birlik İçinde Milletimizi Selamlıyoruz"
Maldivler haritadaki konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Malé
4°10′K 73°30′D / 4.167°K 73.500°D / 4.167; 73.500
Resmî dil(ler)Maldivce, İngilizce
HükûmetÜniter cumhurbaşkanlığı sistemli anayasal cumhuriyet
• Başkan
Muhammed Muizzu
• Meclis Başkanı
Hussain Mohamed Latheef
• Anayasa Mahkemesi Başkanı
Ahmed Muthasim Adnan
Tarihçe 
• Birleşik Krallık'tan bağımsızlık
26 Temmuz 1965
Nüfus
• 2020 tahminî
379.270[1] (178..)
• 2014 sayımı
339.761[1]
• Yoğunluk
1.102,5/km2 (11.)
GSYİH (SAGP)2019 tahminî
• Toplam
8,608 milyar $[2] (155.)
• Kişi başına
23.154 $[2] (69..)
GSYİH (nominal)2019 tahminî
• Toplam
5,749 milyar $[2] (152.)
• Kişi başına
15.463 $[2]
Gini (2005–2013)37.4[3]
orta · 76.
İGE (2019)artış 0.740[4]
yüksek · 95.
Para birimiRufiyaa (MVR)
Zaman dilimiUTC+5
Telefon kodu960
İnternet alan adı.mv
1 Rank based on UN estimate for 2005.

Maldivler (Maldivce: ދިވެހިރާއްޖެ, Dhivehi Raajje) ya da resmî adıyla Maldivler Cumhuriyeti,[5] Hint Okyanusu'nda 1.200 adadan oluşan bir devlettir.[6] Hindistan'ın güneyinde ve Sri Lanka'nın yaklaşık 750 kilometre (435 mil) güneybatısında yer alır.[6] Küresel iklim değişiklikleri yüzünden yüz yıl içerisinde sular altında kalacağı öngörülmektedir.

1.200 adanın sadece 281'inde insan yaşamaktadır.[6] 1.000 civarında ada hâlen boştur. Yerleşim bulunan 281 adadan 195'inde Maldivliler, 86 ada ise "otel ada" şeklinde kullanılmaktadır. Maldivliler adada yer alan tek etnik gruptur ve Hint-Aryan kökenli bir halktır. Halk Maldivce konuşmakta olup, %97'si Müslümandır. Devlet başkanlık tipi cumhuriyet ile yönetilmektedir.

Tarih

Adalarda yerleşim binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Daha önce Budist olan ada halkı, geleneksel anlatıya göre 12. yüzyılda Somalili Arap tüccar Abul Barakhat Al-Bar Bari'nin tebliğiyle Müslümanlığı seçmiştir.

Sırasıyla, Portekiz ve Hollanda İmparatorluğu'nun askerî harekâtları sonucunda kısa süreli olarak bu devletlerin hakimiyeti altında kalmış adalar, 75 sene Britanya İmparatorluğu'nun himayesinde kalmıştır. Ada grubu, 1965 yılında Britanya İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Daha sonra 3 sene Kral Muhammad Fareed saltanatı devam etmiştir.

11 Kasım 1968'de Monarşi kaldırılmış ve İbrahim Nasir başkanlığı idaresinde cumhuriyete geçilmiştir. Cumhuriyet idaresine geçiş sembolik olmaktan öteye gitmemiş olsa da, 1970'lerin başlarından itibaren turizm adalarda gelişmeye başlamıştır. 1968'den bu yana Devlet Başkanı olan Maumoon Abdul Gayyoom, Ekim 2008'de yapılan seçimlerle iktidarını Mohamed Nasheed'e bırakmıştır.

Coğrafya

Maldivler'in başkenti Male'nin bir görüntüsü.

Maldivler, Güney Asya'da, Hint Okyanusu'nda yer alan bir atol grubudur ve Hindistan'ın güneyinde yer alır. Coğrafi açıdan 3 15 Kuzey enlemi, 73 00 Doğu boylamında konumlanmıştır. Yüzölçümü 300 km² olup, toplamda 644 km'lik bir sahil şeridine sahiptir. Ülke, diğer ülkelerlerle bir sınır paylaşmamaktadır.

Maldivler'de tropikal iklim baskındır. Arazi yapısı açısından beyaz kumsallar ve düzlüklerden oluşur. Deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 2,4 metredir, en alçak noktası Hint Okyanusu 0 m, en yüksek noktası Addu Atolu 2.4 m'dir.[]

2005 verilerine göre tarıma uygun topraklar ülkenin %13,33'ünü kaplar. Daimi ekinler %30, diğer araziler %56,67 oranlarına sahiptir.

Demografi

Nüfusun neredeyse tamamını Maldivliler de denen Divehiler oluşturur. Bu halk Hint-Aryan kökenli olmaktadır. Divehiler tarafından konuşulan bir Hint-Aryan dili olan Maldivcenin yanında İngilizce de resmî statüye sahiptir. Nüfusun %97'si İslam inancını benimsemiştir.

Yönetim

Mahkeme başkent Male'dedir. İslamî ve İngiliz yasalarından oluşan bir anayasa uygulanmaktadır.

Ekonomi

Turizm ve balıkçılık, Maldiv ekonomisinin iki temel bileşenidir. Gemicilik, bankacılık ve taşımacılık da hatırı sayılır bir hızla büyümektedir. Maldiv para birimi rufiyaadır.

Dünyanın tüm büyük kara parçalarına uzak bu adalar ülkesinde hemen her şey ithalat yoluyla sağlandığından, yerel halk büyük bir sıkıntı çekmektedir.

Turizm

Turizmin gelişmesi, ülkenin ekonomisinin de büyümesini sağlamıştır. Doğrudan ve dolaylı olarak istihdam ve gelir artışı sağlamıştır. Günümüzde turizm ülkenin en büyük döviz kaynağı haline gelmiştir ve ülke ekonomisinin %20'sini oluşturmaktadır. 84 turistik tesisi ile 2000 yılında 467.154 turisti ağırlamıştır. Maldiv Adaları 2008 yılında 683.012 turisti ağırlamıştır. En fazla turistin geldiği ülkeler: İngiltere, İtalya, Almanya, Rusya ve Fransa'dır.

Maldivler'de resortlar adalar üzerine kurulmuştur ve her resort genelde adanın adıyla anılmaktadır. Resortlardan en ünlüleri: One and Only Reethi Rah Resort, Huvafen Fushi Resort, Naladhu Resort, W Retreat Resort, Banyan Tree Resort, The Beach House at Manafaru Resort, Ayada Resort ve Sheraton Resort'tur. Resortlarda iki ayrı oda kategorisi bulunmaktadır: Beach Bungalow (Sahil Villa) ve Water Bungalow (Suüstü Villa). Water Bungalowlar, denizin üstüne çakılan kazıklar üzerine inşa edilmiştir. Birçok resortta "no news-no shoes" (haber okumak ve ayakkabı giymek yok) uygulaması vardır. Tesislerin çoğunda "butler" (bir çeşit uşak, sadece kişiye özel hizmet eden görevli) bulunur. Ayrıca, birçok resorta 12 yaş altı çocuk kabul edilmemektedir. Water Bungalowlar 12 yaş altı çocuklar için güvenlik gerekçesiyle yine yasaktır.

Balıkçılık

Maldiv adaları

Maldiv ekonomisi yüzyıllardır bütünüyle balıkçılık ve diğer deniz ürünleri üzerine kuruludur. Balıkçılık ülke halkının ana mesleğidir ve balıkçılık sektörünün gelişmesine yönelik çalışmalar hükûmetin özellikle öncelik verdiği bir iştir.

1974 yılında geleneksel balıkçılığı makineleştiren "Dhoni" isimli balıkçı botu, balıkçılığın ve daha genel anlamda ülke ekonomisinin gelişmesinde önemli bir kilometretaşı olmuştur. 1977 yılında Felivaru adasında bir Japon firmasının iş birliği ile balık konserve fabrikası kurulmuştur.

Ev endüstrisi

Turizm sektörünün gelişmesi, ülkede geleneksel hasır dokuma, ahşap işleri, el işleri, halat yapımı gibi ev endüstri ürünlerinin gelişmesine de hız kazandırmıştır. Matbaacılık, PVC boru yapımı, tuğla yapımı, deniz motoru tamiri, giyim eşyası üretimi ve içme suyu şişeleme gibi sektörler de son zamanlarda gelişmektedir.

Kültür

Maldivlerin kültürü komşu olan yakın Sri Lanka ve Hindistan kültürleri benzer. Bunun nedeni zamanında adalara göç eden insanların Sri Lanka'dan gelmesidir. Dünyanın tüm büyük kara parçalarına uzak bu ülkenin gelişimi çok dinamik değildir. Bu nedenle son 1980'lere kadar fazla değişikler olmamıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Maldives Population Projections 2014-2054". Statistics Maldives. National Bureau of Statistics. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  2. ^ a b c d "Maldives". International Monetary Fund. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018. 
  3. ^ "2015 Human Development Report Statistical Annex" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. s. 17. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2015. 
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; HDI isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  5. ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021. 
  6. ^ a b c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antigua ve Barbuda</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Antigua ve Barbuda; Karayip Denizi'nin doğusunda, Küçük Antiller ada grubundaki bağımsız bir ada ülkesi. Ülkeye adını veren iki büyük ada ve çeşitli adacıklardan meydana gelir. Başkenti, Antigua adasındaki St. John's'tur. Resmi dili İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">Grenada</span> Atlas Okyanusunda yer alan bir ada devleti

Grenada, Karayip Denizi'nde, doğusunda Atlas Okyanusu yer alan ada ülkelerinden biridir. Grenada adası ile Grenadinler ada grubundan oluşur. Trinidad ve Tobago'nun kuzeyindedir. Grenada adasının uzunluğu 20 km'den biraz fazladır. Ülke, İngiliz Milletler Topluluğu üyesidir. Grenada Kralı III. Charles'tır

<span class="mw-page-title-main">Hindistan</span> Güney Asyada bir ülke

Hindistan, resmî adıyla Hindistan Cumhuriyeti, Güney Asya'da bulunan bir ülkedir. Dünyanın en büyük yedinci coğrafi alanı ve en büyük nüfusuna sahip olan ülkenin ulusal marşı Jana Gana Mana'dır. Ülkede resmî dilleri İngilizce ve Hintçe oluşturur, ancak 22 adet tanınmış bölgesel dil de bulunur. Hindistan'da baskın din Hinduizm olup, ülke Endonezya ve Pakistan'dan sonra sayıca en kalabalık Müslüman nüfusa sahiptir. Hindistan nominal fiyatlarla dünyanın en büyük on ikinci ekonomisine ve satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük dördüncü ekonomisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hint Okyanusu</span> Okyanus

Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malay Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanır. Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Polinezyası</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Fransız Polinezyası, Polinezya ada öbeğinde, Büyük Okyanus'ta bulunan ve Fransa'ya bağlı bir Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Adanın başkenti Papeete'dir.

<span class="mw-page-title-main">Baharat Yolu</span> Hindistandan Avrupaya uzanan ticaret yolu

Baharat Yolu, eski çağlarda, Uzakdoğu'yu Batı'ya bağlayan ticaret yollarından biriydi. Baharat günümüzden binlerce yıl önce Doğu ülkelerinde kullanılıyordu. Orta Çağ Avrupası'nda soyluların sofralarına da girince çok önemli bir ticaret ürünü haline geldi, ama pahalı olması nedeniyle ancak varlıklı kimseler satın alabiliyordu. Aslında tarçın, kakule, zencefil ve zerdeçal satışına dayanan baharat ticaretine Çinliler Mîlat'tan önce başlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka</span> Hint Okyanusunda bir ada ülkesi

Sri Lanka veya resmî adıyla Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Güney Asya'da, Hindistan'ın 31 kilometre güneyinde ve Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılından önce Seylan olarak bilinirdi. Hint Okyanusu'nun İncisi olarak da adlandırılan ülkede yaklaşık 21 milyon kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hint-Aryanlar</span> Orta Asya stepleri ve güney Asyadaki dağılımı

Hint-Aryanlar, Hint-Aryan dilleri konuşan bir Hint-Avrupalı etnik ve dilsel gruptur. Hint-Aryan halklarının varsayımsal olarak kökenlerinin Orta Asya sınırlarının kuzeyinde yer almış Sintaşta ve Andronovo kültürlerine dayandığı, buradan Hint-Avrupalı olmayan Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi kültüründen dinî, dilsel ve kültürel açıdan etkilenerek Hint altkıtasının kuzeyine göç ettikleri düşünülmektedir. Göçlerin MÖ 1800 civarında, savaş at arabasının icadından sonra başlamış olduğu varsayılır. Bu dönemde Hint-Aryanlar ile İranî halkların birbirlerinden farklılaştığı tahmin edilmektedir. Göçlerin Levant bölgesine ve Hint altkıtasına doğru gerçekleştiği kabul edilmektedir. Christopher I. Beckwith'e göre Usunlar Hint-Aryan asıllı olup, bu halk Çin'e doğru başka bir göçün sonucunda ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mesûdî</span> 10. Yüzyıl Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin.

Mesûdî veya tam künyesiyle Ebu el-Hasan Ali bin el-Hüseyn bin Ali el-Mesûdî Irak, Bağdat doğumlu Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin. "Arapların Herodotu" olarak da tanınan Mesûdî dünya tarihini konu eden eseri Murûc ez-Zeheb ve Ma'âdin el-Cevâhir ile tanınır. Bu eseriyle birlikte tarih ile coğrafyayı geniş çaplı ve ayrıntılı bir biçimde birleştiren ve aynı eserde sunan ilk Arap olmuştur. Irak başta olmak üzere, Orta Doğu'da Arabistan, Mısır, Suriye, İran, Ermenistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi çevresindeki diğer bölgeleri gezmiş, ek olarak Hindistan, Sri Lanka ve Çin'e seyahat etmiştir. Bu ülkelerin yanı sıra Hint Okyanusu, Akdeniz, Kızıl Deniz ve Hazar Denizi'nde yelken açmıştır. Hayatının büyük bir bölümünü seyahate harcayan Mesûdî, 956 yılı Eylül ayında Mısır, Kahire'de öldü. Her ne kadar İslam dininden coğrafyaya kadar pek çok konuda eser vermiş olsa da eserlerinin birçoğu bugüne ulaşmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mercan adası</span>

Mercan adası ya da atol; ortasında lagün adı verilen bir göl bulunan, kısmen veya tamamen lagünü çevreleyen adacıklara denir. Atolller her zaman dairesel yapıda olmamakla birlikte düzinelerce kilometre çapında kapalı bir şekil oluşturan ve ortasında yaklaşık 50 m ya da daha derin bir lagün bulunduran mercan resiflerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya ekonomisi</span> Okyanusya ülkelerinin ekonomisiyle ilgili Vikimedya maddesi

Okyanusya ekonomisi 14 farklı ülke ve ekonomilerini konu almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Palk Boğazı</span>

Palk Strait, Hindistan bölgesi Tamil Nadu ile ada ülkesi Sri Lanka'nın Mannar Bölgesi arasındaki bir boğazdır. Kuzeydoğu'daki Bengal Körfezi ile Palk Körfezi'ni, dolayısıyla güneybatıdaki Mannar Körfezi'ni birbirine bağlar. Boğaz, 53'e 80 km genişliktedir. Tamil Nadu'daki Vaigai Nehri gibi pek çok nehir buraya akar. Bu boğaz ismini, Company Raj döneminde Madras Başkanlığı valiliği yapan (1755-1763) Robert Palk'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hint alt kıtası</span> Güney Asyadaki fizyografik bölge

Hint alt kıtası, çoğunlukla Hindistan levhası üzerinde yer alan, Himalayalar ile Hint Okyanusu arasında kalmış coğrafi bölgeyi tanımlamak için kullanılan terim. Söz konusu bölgenin sınırlarına ilişkin fikir ayrılıkları varsa da, genel kabullere göre bu tabir ile Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Nepal, Bhutan, Sri Lanka ve Maldivler'i de kapsayan bölge kastedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Laccadive Denizi</span> deniz

Laccadive Denizi, Hindistan ile Maldivler arasında kalan Hint Okyanusu'nda bulunan bir denizdir. Hindistan, Maldivler ve Sri Lanka bu denize kıyısı olan ülkelerdir. Deniz Hindistan'ın Kerala şehrinin batısından başlayarak Hindistan'ın güneyinden ve Maldivler'in kuzey ve kuzeydoğusundan ve Sri Lanka'nın batısına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Seylanı</span> günümüzde Asya kıtasına bağlı bir ada konumunda Sri Lankada 1815 ile 1948 yılları arasında kurulu olan Büyük Britanya koloni bölgesi

Britanya Seylanı, günümüzde Asya kıtasına bağlı bir ada konumunda Sri Lanka'da 1815 ile 1948 yılları arasında kurulu olan Büyük Britanya koloni bölgesi.

Diego Garcia, Birleşik Krallık'ın denizaşırı bölgesi olan Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nda bulunan bir adadır. Orta Hint Okyanusu'ndaki ekvatorun hemen güneyinde askerileştirilmiş bir atol ve Chagos Takımadalarını oluşturan 60 küçük adanın en büyüğüdür. Ekim 2024'te ada üzerindeki egemenliğin Mauritius'a devredileceği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya-Sri Lanka İlişkileri</span>

Endonezya ve Sri Lanka, 1952'de diplomatik ilişkiler kurdu. Her iki ulus da bazı kültürel benzerlikleri paylaşıyor. Endonezya ve Sri Lanka, Dünya Ticaret Örgütü üyesidir. Bağlantısızlar Hareketi'nin kurucu üyeleridirler. Endonezya'nın Kolombo'da bir büyükelçiliği, Sri Lanka'nında Jakarta'da bir büyükelçiliği var.

Sri Lanka'nın serbest piyasa ekonomisi, 2019'da nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile 84 milyar dolar ve satın alma gücü paritesi (PPP) ile 296.959 milyar dolar değerindeydi. Ülke, 2003'ten 2012'ye kadar, bölgesel emsallerinin oldukça üzerine çıkarak, yıllık yüzde 6,4'lük bir büyüme yaşamıştı. Bu büyüme, Dünya Bankası'nın hem sürdürülemez hem de adaletsiz olduğu konusunda uyardığı ticarete konu olmayan sektörlerin büyümesinden kaynaklandı. Sri Lanka ekonomisinin büyümesi o zamandan beri yavaşladı. 2019'da 13.620 PPP Doları veya 3.852 (2019) nominal ABD doları kişi başına düşen gelire sahip olan Sri Lanka'nın gelir durumu, Dünya Bankası tarafından önceki bir üst orta gelir grubundan alt orta gelirli bir ülke olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Muizzu</span>

Mohamed Muizzu, Maldivli siyasetçi. Muizzu, Asya kıtasına bağlı ada ülkesi olan Maldivler'de 17 Kasım 2023'ten bu yana devlet başkanlığı görevini üstlenmektedir.

Maldivler, 1153 yılında Budist Kral Dhovemi'nin İslam'ı kabul etmesiyle saltanat hâline getirildi. Bundan önce Maldivler bir Budist Krallığı, bir Hindu Krallığıydı ve bundan önce de bazı rivayetlere veya diğerlerine göre her atolün bir baş kraliçe tarafından yönetildiği anaerkil; heliolatrik, selenolatrik ve astrolatrik Sawamias olarak bilinen dinlerin rahipleri tarafından yönetilen birkaç teokratik toplumdu. Kral Koimala'dan önceki tüm hükûmdarlar, o zamanlar bilindiği şekliyle Maldivler'in veya Deeva Maari'nin yalnızca bazı kısımlarını yönetiyordu. Koimala, Maldivler'in bugün bildiğimiz tüm adalarına ve Maliku adasına hükmeden ilk kraldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.