İçeriğe atla

Malbork

Malbork
Malbork'daki Neo gotik tarzda yapılmış tren istasyonu
Malbork bayrağı
Bayrak
Malbork arması
Arma
Polonya üzerinde Malbork
Malbork
Malbork
ÜlkePolonya
VoyvodalıkPomeranya
İdare
 • Belediye başkanıMarek Charzewski
Nüfus
 (2006)
 • Toplam38.478
Plaka koduGMB[1]

Malbork (Almanca: Marienburg; Latince: Civitas Beatae Virginis) Kuzey Polonya'da Żuławy bölgesinde (Vistul deltası), 38.478 nüfusa (2006) sahip bir kasabadır. 1999 yılından bu yana Pomeranya Voyvodalığı'nda yer alırken, Daha önce Elbląg Voyvodalığı'na (1975-1998) bağlıydı. Malbork ilçesi'nin başkentidir.

13. yüzyılda Töton Şövalyeleri tarafından kurulan kent, 13. yüzyılda ve daha sonra Kraliyet Prusyası diye bilinen Orta Çağ'dan kalma Malbork Kalesi ile dikkat çekiyor.

Yakın tarihi

Kasaba, I. Dünya Savaşı'ndan sonra yaşanan ekonomik krizden etkilenmiştir. 1920'lerin ortalarında kısa bir düzelmenin ardından, Büyük Buhran Doğu Prusya'da özellikle şiddetliydi. Ocak 1933'te Hitler ve Nazi Partisi iktidara geldi ve hemen siyasi muhalifleri ortadan kaldırmaya başladı; böylece Mart 1933'ün son yarı-özgür seçimlerinde Marienburg'un oylarının % 54'ü Nazi]]lere gitti.[2] Eylül 1939'da Polonya'nın Polonya'yı istila etmesinden sonra, Polonyalı azınlığın liderleri tutuklandı ve toplama kamplarına gönderildi.

II. Dünya Savaşı sırasında Marienburg'un doğusundaki havalimanında bir Focke-Wulf uçak fabrikası kuruldu. 1943 ve 1944'te USAAF tarafından iki kez bombalandı. Bugün havaalanı Polonya Hava Kuvvetlerine ait 22. Hava Üssü'ne aittir.

İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesine yakın bir zamanda kentte sivil nüfusun çoğu kaçtı ya da boşaltıldı. Yaklaşık 4.000 kişi kentte kalmayı seçti. 1945'in başlarında Marienburg, Kızıl Ordu aleyhinde Naziler tarafından şiddetli muharebeler yapıldı ve neredeyse tamamen yok edildi. Savaş 9 Mart 1945'e kadar sürdü.[3] Kentin Kızıl Ordu tarafından askeri bir şekilde ele geçirilmesinin ardından kalan sivil nüfus kayboldu; 1.840 kişi kayıptı. Haziran 1945'te kasaba, Nisan ayında kasabaya gelen Polonya makamlarına devredildi ve ismi kalıcı olarak Malbork olarak değiştirildi. Marienburg'un kaçamayan Alman nüfusu tahliye edildi.

Yarım yüzyıl sonra, 1996'da Malbork'daki bir toplu mezarda 178 ceset bulundu; 2005 yılında 123 kişi daha bulundu.[4] Ekim 2008'de Malbork'ta yeni bir otelin kurulması için yapılan kazılar sırasında çoğunluğu kadın olan 2.116 kişinin kalıntılarını içeren bir toplu mezar bulundu. Bütün ölülerin, 1945 öncesi Marienburg sakinleri olduğu söyleniyordu; ancak bireysel olarak tespit edilemedi ve ölüm nedenleride kesin olarak tespit edilemedi.

Polonyalı bir soruşturma, cesetlerin bazı ölü hayvan kalıntılarıyla birlikte İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesindeki karışıklıkta olan tifüsün yayılmasını önlemek için gömülmüş olabileceği sonucuna vardı. 14 Ağustos 2009'da tüm ölülerin kalıntıları, bugünkü Alman sınırından uzak olmayan Polonya Pomerania'daki Stare Czarnowo kasabasının batısındaki (Almanca: Neumark) bir Alman askeri mezarlığına gömüldü.

Şubat 1946'da kasaba nüfusu 10.017 kişiye ulaştı; 1965 yılına gelindiğinde 28.292'ye, 1994'te 40.347'ye yükseldi.

Savaş sonrasında Malbork'daki Eski Kent yeniden inşa edilmedi; Bunun yerine harabelerinin tuğlaları Varşova ve Gdansk'un en eski bölümlerini yeniden inşa etmek için kullanıldı. Sonuç olarak, Eski Belediye Sarayı, iki şehir kapısı ve St. John kilisesi hariç, Eski Kent bölgesinde Dünya Savaşı öncesi hiçbir yapı kalmamıştır. Eski şehrin yerine, 1960'lı yıllarda bir konut arazisi inşa edildi.

Kaynakça

  1. ^ "GMB – Tablica rejestracyjna powiat malborski". auto.wprost.pl. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022. 
  2. ^ "Deutsche Verwaltungsgeschichte Westpreußen, Kreis Marienburg". Verwaltungsgeschichte.de. 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Berliner Zeitung 17 January 2009 "Das rätselhafte Massengrab"". 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. 
  4. ^ "Der Spiegel "Mystery Surrounds Mass Graves in Polish City"". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Auschwitz-Birkenau</span> toplama ve imha kampları ağı

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam ve imha kampı.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Volhinya</span>

Volhinya, Volinya ya da Volin, Ukrayna'nın batısında, Galiçya ve Podolya'nın kuzeyinde, Pripyat ve Batı Bug ırmakları arasında yer alan tarihi bölge. Avrupa'nın en eski Slav yerleşim alanlarından biri olan bölge günümüzde Ukrayna sınırları içinde yer alan Volin, Rivne, Jitomir ve Ternopil illeri ile Polonya'nın Chelm kentini içine almaktadır. Lutsk, Kovel, Kremenets, Volodymyr-Volynskyi ve Starokostiantyniv kentleri de bölge sınırları içinde bulunmuştur. Trochenbrod ve Lozisht gibi birçok Musevi köyü de bölgenin temelini oluşturmuştur.

Reinhardt Operasyonu, Nazi planına Polonya Genel Valiliği 'ndeki Polonyalı Yahudiler'i öldürmek için verilen kod isimdi ve toplama kamplarında yakarak kurban etmenin en ölümcül evresinin başlangıcının işaretiydi. Belzec, Majdanek, Sobibor ve Treblinka'da çalışma esnasında, neredeyse iki milyondan çok yahudi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Genel Hükûmet</span>

Genel Hükûmet, aynı zamanda İşgal Altındaki Polonya Bölgesi Genel Valiliği olarak da anılır. İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1939'da Nazi Almanyası, Slovakya ve Sovyetler Birliği tarafından Polonya'nın işgalinden sonra kurulan bir Alman işgal bölgesiydi. Yeni işgal edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti üç bölgeye ayrıldı: Merkezde Genel Hükûmet, batıda Nazi Almanyası tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri ve doğuda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri. Bölge, 1941'de, Sovyetler Birliği'nin Alman işgalinden sonra, yeni Galiçya Bölgesi'ni içerecek şekilde önemli ölçüde genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Ravensbrück toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Ravensbrück toplama kampı, 1939'dan 1945'e kadar Kuzey Almanya'da, Berlin'in kuzeyine 90 km uzaklukta Ravensbrück köyünün yakınındaki bir bölgede yalnızca kadınlara yönelik bir Nazi toplama kampıydı. Kamp anıtının, savaş sırasında kampta bulunan 132.000 kadına ilişkin tahmini rakamı arasında, yaklaşık 48.500'ü Polonya'dan, 28.000'i Sovyetler Birliği'nden, neredeyse 24.000'i Almanya ve Avusturya'dan, yaklaşık 8.000'i Fransa'dan ve binlercesi diğer ülkelerden yer aldı. Toplamda 20.000'den fazla mahkûm Yahudiydi. Yüzde seksen beşi diğer ırklardan ve kültürlerdendi. Yüzde 80'den fazlası siyasi mahkûmlardı. Pek çok mahkûm Siemens & Halske tarafından köle işçi olarak çalıştırıldı. 1942'den 1945'e kadar Naziler, sülfonamidlerin etkinliğini test etmek için Ravensbrück mahkûmları üzerinde tıbbi deneyler yaptı. 1941 baharında SS, 1944'te kampın gaz odalarını inşa eden ve yöneten erkek mahkûmlar için bitişikte küçük bir kamp kurdu. Ravensbrück kampından geçen kadın mahkûmlardan yaklaşık 50.000'i öldü, gaz odalarında yaklaşık 2.200 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Belzec imha kampı</span>

Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Szczytno</span>

Szczytno Polonya'nın Varmiya-Mazurya Voyvodalığında bulunan bir kasabadır. Kasabanın nüfusu 2019 yılı itibarıyla 23,166'tür. Orta Çağ ve Modernite

Stalag IV-A Elsterhorst, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Ordusu tarafından Dresden'in 44 km kuzeydoğusundaki Hoyerswerda içinde yer alan Elsterhorst köyünde kurulan Nazi esiri savaş kampı. Haziran-Eylül 1941 arasında yakalanan Sovyet esirler diğer kamplardan buraya getirildi. Kamptaki koşullar son derece ölümcüldü, açlık, salgın hastalıklar ve kötü muamele mevcuttu. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada öldürüldü. Ölen Sovyet esirler toplu mezarlara gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VII-A</span> Moosburg an der Isar, Yukarı Bavyera, Almanyadaki bina

Stalag VII-A, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında kurduğu en büyük savaş esiri kampı. Bavyera'nın güneyindeki Moosburg'ın kuzeyinde inşa edildi. Kamp yaklaşık 35 hektar bir alanı kapladı. Mahkûmların diğer kamplara giderken uğradığı bir geçiş kampı olarak da kullanıldı. Savaş sırasında Nazilere karşı savaşan her ulustan mahkûmlar bu kamptan geçmiştir. 29 Nisan 1945'te ele geçirildiği sırada, ana kampta 76,248 mahkûm ve Arbeitslager olarak fabrikalarda çalışan, demiryollarını veya çiftlikleri tamir eden 40.000'den fazla işçi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VI-C</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Stalag VI-C, II. Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası tarafından kullanılan savaş esiri kampı. Almanya'nın kuzeybatısında yer alan Emsland'ın 6'da batısındaki Oberlanger köyünde yer alır. Başlangıçta Naziler için bir hapishane kampı (Straflager) olarak buradaki bataklık alanda beş kişiyle birlikte inşa edildi. 1939'dan 1945'e kadar savaş esiri kampı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Schloß Holte-Stukenbrock</span>

Schloß Holte-Stukenbrock, Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletindeki Gütersloh bölgesinde bir şehirdir. Gütersloh'un 15 km doğusunda; Bielefeld bölgesinin 15 km doğusunda yer alır. Ems Nehri'nin kaynağı buradadır. 2004 yılında kasaba kuruluşunun 850. yılını kutladı. Kent Kuzey Ren-Vestfalya'daki en eski şehirlerden biridir. 31 Aralık 2018'deki sayımda kentin nüfusu 26.776 olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Olsztynek</span>

Olsztynek, kuzey Polonya'da yer alanı Olsztyn ilçesindeki Varmiya-Mazurya Voyvodalığı'na bağlı bir kasaba. Mazurya'nın tarihi bölgesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Czarne</span>

Czarne (ˈt͡ʂarnɛ,, Polonya'da Pomeranya Voyvodalığı'nın kuzey bölgesinde yer alan şehir. 2000 yılındaki sayıma göre nüfusu 6.053 idi.

<span class="mw-page-title-main">Łysa Góra</span>

Łysa Góra, Polonya'nın Świętokrzyskie Dağları'nda yer alan bir tepedir. 595 metrelik (1,952 ft) yüksekliğiyle, bulunduğu sıradağ üzerindeki en yüksek ikinci noktadır. Yamaçlarında ve zirvesinde çeşitli yürüyüş parkurları, 9. yüzyıldan kalma bir pagan duvarının kalıntıları, 11. yüzyıldan kalma Benediktin manastırı Święty Krzyż ve ŚwiŚty Krzyż TV Kulesi yer alır. Dağ ayrıca cadıların şabatgünü hakkında yerel bir efsane olan Lysa Hora'ya da ev sahpiliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Danzig-Batı Prusya Reich Gausu</span>

Reichsgau Danzig-Batı Prusya, Nazi Almanyası'nın 8 Ekim 19a39'da Serbest Şehir Danzig, Büyük Pomeranya Voyvodalığı ve Regierungsbezirk Batı Prusya'nın ilhak edilmiş topraklarından oluşturulan idari bir bölümüydü. Gau Doğu Prusya.

<span class="mw-page-title-main">Żmigród</span>

Żmigród [ˈʐmiɡrut], güneybatı Polonya'da, Aşağı Silezya Voyvodalığı, Trzebnica İlçesinde bir kasabadır. Gmina Żmigród adı verilen idari bölgenin (gmina) merkezidir.

Dobrzyń Arazisi, orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır. En büyük kasabası Rypin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Jawor</span>

Jawor, Polonya'nın güneybatı kesiminde 22.890 nüfuslu (2019) bir kasabadır. Aşağı Silezya Voyvodalığı'nda yer almaktadır. Jawor İlçesinin merkezidir ve bölgesel başkent Wrocław'ın yaklaşık 61 kilometre (38 mi) batısındadır. Kasabanın içinden 31 mil uzunluğundaki Öfkeli Nysa nehri akıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.