İçeriğe atla

Malayca

Malayca
بهاس ملايو
TelaffuzBahasa Melayu
EtnisiteMalezyalılar
Konuşan sayısı30,848,500  (2004)[1]
Dil ailesi
Avustronezya dilleri
  • Malay-Polinezya dilleri
    • Malay-Sumbawan dilleri
      • Malezya dilleri
        • Malayca
Yazı sistemiLatin
Arap alfabesi (Cavi alfabesi)
Tay alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil Brunei
 Malezya
 Singapur
 Cocos Adaları
 Endonezya
Dil kodları
ISO 639-1ms
ISO 639-2may (B)
msa (T)
ISO 639-3zlm

Malayca (Malayca: Cavi: بهاس ملايو, Latin: Bahasa Melayu), Güneydoğu Asya ve Okyanusya üzerinde yaygın olarak konuşulan bir Avustronezya dili. Yaklaşık 300 milyon kişi tarafından (Endonezce dahil) konuşulmakta olup[2] Brunei, Endonezya (Endonezce olarak), Malezya ve Singapur'un resmi dilidir. Malayca aynı zamanda Cocos Adaları, Doğu Timor, Tayland, Papua Yeni Gine ve Filipinler'in bazı bölgelerinde konuşulmaktadır.

Malayca çok merkezli bir dil olup çeşitli ülkelerde çeşitli adlarla adlandırılıp standartlaştırılmıştır. Malezya'da Bahasa Malaysia (Malezya dili) veya Bahasa Melayu (Malay dili) olarak; Singapur ve Brunei'de Bahasa Melayu (Malay dili) olarak; Endonezya'da ise Bahasa Indonesia (Endonezya dili) olarak adlandırılmaktadır.

Uzun yıllar Güneydoğu Asya adaları üzerinde lingua franca olarak kullanılan dil Latin ve Arap harfleri temelli Cavi alfabeleriyle yazılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ https://www.ethnologue.com/language/zlm []
  2. ^ Grehenson, Gusti (23 Mayıs 2022). "Penutur Bahasa Indonesia Capai 300 Juta Jiwa" (Endonezce). Universitas Gadjah Mada. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Malezya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Malezya, Güneydoğu Asya’da yer alan, doğu ve batı olarak iki kara parçasına ayrılmış, 13 eyaletten oluşan ve parlamenter monarşi ile yönetilen bir ülkedir. Malezya'da toplam 878 adet ada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Timor</span> Güneydoğu Asyada bir devlet

Doğu Timor ya da resmî adıyla Doğu Timor Demokratik Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da Avustralya ile Endonezya arasında yer alan bir ada devleti. Tek komşusu Endonezya'ya bağlı Batı Timor'dur. 14,874 km² yüz ölçümüne sahip olan Doğu Timor'un başkenti Dili'dir.

<span class="mw-page-title-main">Endonezce</span> Endonezyanın resmî ve en çok konuşulan dili.

Endonezce ya da Endonezya dili, Endonezya ve çevresinde yaklaşık 300 milyon kişi tarafından konuşulan Avustronezya dil ailesine bağlı bir dil. Malaycanın standartlaştırılmış bir değişkesi olan Endonezce Endonezya'nın dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi olmasına bağlı olarak dünyanın en çok konuşulan dillerinden biridir. Tarih boyuncaGüneydoğu Asya takımadaları üzerinde lingua franca olarak kullanılmıştır. 700'den fazla yerel dilin konuşulduğu Endonezya'nı resmî dilidir. 1976-1999 yılları arasında Endonezya hakimiyetine bağlı olarak Doğu Timor'da resmî dil olarak kullanılmış olup daha sonra İngilizce ile birlikte çalışma dili olarak kabul edilmiştir. Kasım 2023'te UNESCO'nun resmî dillerinden biri olarak kabul edilmiştir. Endonezya'nın 1945'te bağımsızlığını ilan etmesinden sonra standartlaştırılmış bir Malayca şivesi olmasına bağlı olarak Endonezce ve Malayca farklı diller olarak kabul edilmelerine rağmen neredeyse aynıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Asya</span> Asya kıtasının doğu kısmının güneyinde yer alan bölge

Güneydoğu Asya, Asya kıtasının bir parçasıdır ve Hindistan'ın doğusunda ve Çin'in güneyinde yer almaktadır. Güneydoğu Asya, Asya kıtasıyla Okyanusya arasında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kesin sınırlarını çizmek oldukça zordur. Politik olarak batıya doğru Hint alt kıtası, kuzeye doğru Çin arasında uzanan bir kara parçası olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Malay Yarımadası</span> Güneydoğu Asyada; Tayland, Birmanya, Malezya ve Singapurun yer aldığı yarımada

Malay Yarımadası veya Malakka Yarımadası. Güneydoğu Asya'da, Tayland, Birmanya, Malezya ve Singapur topraklarının yer aldığı yarımadadır. Kuzeyinde Tayland, güney ucunda Singapur vardır. Malakka Boğazı ile Endonezya'dan ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Borneo</span> ada

Borneo yüzölçümü açısından dünyanın en büyük üçüncü adasıdır. Güneydoğu Asya'da bulunur ve Endonezya, Malezya ve Brunei tarafından paylaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brunei</span> Güneydoğu Asyada Bir Ülke

Brunei, resmî adıyla Brunei Ülkesi, Barışın Ülkesi veya Bruney Darüsselam, Güneydoğu Asya'daki Borneo adasında yer alan sultanlık. Ülkenin tek komşusu Malezya'dır. Başkenti Bandar Seri Begavan'dır. İslami monarşi ile yönetilen ülkenin resmî dili Malaycadır. Ülkenin gelir kaynaklarının başında doğal gaz ve petrol vardır. Ülke ekonomisi Sultan'ın ve Shell'in elindedir. Katar'dan sonra GSMH ölçütüne göre dünyanın en zengin ikinci ülkesi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cava dili</span> Endonezyanın Cava Adasının orta ve batı kısımlarında konuşulan dil

Cava Dili, Endonezya'nın Cava Adasının orta ve batı kısımlarında konuşulan dildir. 75 milyon kadar insanın anadilidir. Avustronezya dil ailesine ait olup Endonezce ve Sunda dili ile akrabadır. Endonezya dışında Doğu Timor, Malezya, Singapur, Avustralya gibi komşu ülkeler ile Hong Kong ve Tayvan gibi yerlerde de konuşulmaktadır. Ayrıca, Surinam, Hollanda ve Yeni Kaledonya'da da konuşulmaktadır.

Asya mutfağı, Asya kıtasına özgü yiyeceklerin genel adı. Bulundukları bölgenin adını alan bu mutfak türleri, geleneksel Çin İmparatorluğu mutfağıyla çağdaş Japon ve Kore Yarımadası mutfaklarının birleşiminden oluşan Doğu Asya; Kamboçya, Laos, Tayland, Vietnam, Brunei, Endonezya, Malezya, Singapur ve Filipinler mutfaklarını barındıran Güneydoğu Asya; bir zamanlar Britanya Hindistanı'nı oluşturan Myanmar, Hindistan, Sri Lanka ve Pakistan başta olmak üzere bölgede bulunan diğer ülkeleri içine alan Güney Asya, Orta Asya ve Orta Doğu mutfaklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cavi alfabesi</span> Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerine uyarlanmış şekli

Cavi alfabesi, Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerinde uyarlanmış şeklidir. Malayca, Açece, Tayca, Banjar dili, Minangkabau dili, Tausug dili ve daha birçok Güneydoğu Asya dili bu alfabe ile yazılır. Cavi alfabesi Brunei'de resmi alfabedir. Malezya'da ise alternatif alfabe olarak kullanılır. Endonezya, Singapur, Filipinler'in güneyindeki Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi ve Tayland'ta Müslümanların çoğunlukta olduğu Pattani'de ise dini işler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sundaca</span>

Sunda dili Endonezya'nın Sunda adası ve çevresinde konuşulan bir dildir.35 milyona yakın konuşanı vardır.Avustronezya dil ailesine ait olup Endonezce ve Cava dili ile akrabadır. Endonezya dışında Malezya'nın güney eyaletleri ve Singapur'da konuşulur. Sunda dili Sunda alfabesi ve Latin alfabesi olmak üzere iki alfabeyle yazılır. Sundaca dört ana diyalekte ayrılır ;

<span class="mw-page-title-main">Minangkabau dili</span> Avustronezya dili

Minangkabau dili Endonezya'nın Sumatra, Riau, Jambi, Bengkulu, Cava, Açe ve Malezya'nın Negeri Sembilan bölgelerinde konuşlan Avustronezya dilidir. Başta Minangkabaular olmak üzere 10 milyona yakın konuşanı vardır. Minangkabau dili konuşulduğu bölgeye göre Rao Mapat Tunggul, Muaro Sungai Lolo, Payakumbuh, Pangkalan-Lubuk Alai, Agam-Tanah Datar, Pancungsoal, Kotobaru, Sungai Bendung Air gibi birden çok diyalekte ayrılır. Avustronezya dil ailesine ait olup özellikle Malayca ile çok benzerdir. Minangkabau dili hem Arap alfabesinden türetilen Jawi alfabesi hem de Latin alfabesi olmak üzere iki alfabeyle yazılır.

Malay Takımadaları, Güneydoğu Asya ve Avustralya anakaraları arasında yer alan takımadalardır. İsim 19. yüzyıl kavramı olan Malay kuşağından türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pattani (il)</span> Taylandın güneyinde Malezya sınırına yakın idari bölge

Pattani İli veya Pattani Bölgesi, adını baş yerleşim birimi Pattani'den alan Tayland'ın güneyinde Malezya sınırına yakın idari bölge.

<span class="mw-page-title-main">Malaya-Polinezya dilleri</span>

Malaya-Polinezya dilleri, çoğunlukla Güneydoğu Asya ve Pasifiklerde konuşulan ve Avustronezya dillerine ait bir dil ailesidir. Yaklaşık olarak toplam 385.5 milyon tarafından konuşulmaktadır. En yaygın konuşulan diller Malayca, Endonezce, Tagalogca, Cavaca ve Malgaşça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Malezya coğrafyası</span>

Malezya, Güneydoğu Asya'da bulunan bir ülkedir. Kuzey enlemi 2 °30 ° ve doğu boylamı 112 °30 ° arasındadır. Malezya, Malay Yarımadası'nın ucunda bulunan Batı Malezya ile Borneo Adası'nın kuzeyinde bulunan Doğu Malezya olmak üzere iki kısımdan oluşmakta olup Güney Çin Denizi tarafından ayrılmaktadır. Batı Malezya, kuzeyde Tayland ve güneyde Singapur, Doğu Malezya ise güneyde Endonezya ile orta kuzey kısmında Brunei ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Majapahit</span>

Majapahit İmparatorluğu, 13. ve 16. yüzyıllarda Cava merkezli olmak üzere Güneydoğu Asya'da varlığını sürdüren bir devletti. İmparatorluk en güçlü döneminde Endonezya, Singapur, Malezya, Brunei, güney Tayland, Sulu Takımadaları, Filipinler, Doğu Timor ve Yeni Gine'ye kadar uzanan 98 vasaldan oluşmakta olup bölgedeki son büyük imparatorluklardan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ternate dili</span>

Ternate veya Ternatese Doğu Endonezya'nın bir Kuzey Halmahera dilidir. Ternate Adası'nda ve Halmahera, Hiri, Kayoa ve Bacan Adaları dâhil olmak üzere Kuzey Maluku'daki bazı komşu bölgelerde konuşulmaktadır. Tarihsel olarak, baharat ticaretindeki rolüyle ünlü Ternate Sultanlığı'nın dilidir. Bir Kuzey Halmahera dili, Endonezya'nın Avustronezya dil ailesine ait çoğu dilinden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Brunei'nin dilleri</span>

Brunei'nin resmî devlet dili, Malezya ve Endonezya'daki standartların temelini oluşturan aynı lehçe olan Standart Malayca olmasına rağmen Brunei'de konuşulan çeşitli diller mevcuttur. Resmî dil olan Malaycanın kullanımı, 29 Eylül 1959'da Brunei'nin 1959 anayasasının imzalanmasıyla yürürlüğe girmiştir.