İçeriğe atla

Malavi Gölü

Malavi Gölü Millî Parkı
UNESCO Dünya Mirası
Malavi Gölü
Konum Malavi
KriterDoğal: vii, ix, x
Referans289[1]
Tescil1994 (18. oturum)
BölgeAfrika
Malavi Gölü’nde ulaşım
Mwaya Plajı
Göl kıyısındaki oyma kayıklar
Malavi Gölü'nde yetişen bir balık

Malavi Gölü (eski tabir Nyassa Gölü), 560 km uzunluğu, 80 km'ye varan genişliği (ortalama 50 km) ve 704 m'ye kadar olan derinliği ile Büyük Rift Vadisi'nin en büyük göllerinden biridir. Yüzölçümü 29.604 km2'dir. Gölde dünyanın başka hiçbir sulak alanında bulunmayan canlılar yaşamaktadır.[2]

Coğrafya

Malavi Gölü, büyüklük bakımından Doğu Afrika'da sadece Tanganika ve Victoria Gölü'ne geçilir ve Yeryüzü'nün dokuzuncu büyük gölüdür. Gölden kaynaklanan akarsu, Shire Nehri'dir. Malavi Gölü'ne kıyısı olan ülkeler Tanzanya, Malavi ve Mozambik'tir.

Gölün güney kısımları, geniş ve güzel plajlarıyla oldukça sevilir. Kuzeye doğru kıyılar dikleşir. Tamamen kuzeydeki Tanzanya kısmında Livingstone Dağları'nın 2.500 m yüksekliğe ulaşan dik duvarları gölün hemen yanından yükselir. Burada çok şiddetli rüzgarlar ve yüksek, tehlikeli dalgalar meydana gelir. Karşı tarafta bulunan Malavi kısmındaki Karonga ve Chilumba arası çok daha az sarpken Chilumba ve Nkhata Bay arası yeterince diktir.

Göl ekonomisi ve ulaşım

Malavi Gölü, balık türlerinin zenginliği ile (yaklaşık 1.500 tür) aquaristik (akvaryumculuk) alanda çok ünlüdür. Renk bakımından çok görkemli olan birçok tür, aquaristik alanda çok yaygındır. Bu balıklar, yumurtalarını ve yavrularını koruma amaçlı ağzında taşıyan Cichlidae familyasına (Cichlidler) aittir. İlginç olan ise, bu familyadan Tilapia cinsinin besin amaçlı ihracatta işe yaramasıdır. Bu balıklar ekonomik amaçlı sadece Malavi Gölü'nün en güney kısmında avlanırlar. Balıkçılar oyma kayıklarla da bu balıkları olta ile avlasalar da bunların miktarı ticareti yapılabilecek düzeyde asla değildir. Hemen kıyıdan ağ sallama ile balıkçılık çok daha yaygındır ancak balıkların büyük olanları burada bulunmaz.

Malavi Gölü'nde yolcu ve yük taşımacılığı motorlu gemiyle (MS Ilala) yapılır. Güneyden kuzeye limanlar, Monkey Bay, Chipoka, Makanjila, Nkhotakota, Nkhata Bay, Mphand Port, Ruarwe, Charo, Mlowe, Chilumba ve Karonga şehrindeki Kambwe 'dir. Monkey Bay-Karonga arasında gidiş-dönüş yolculuk 5 gün sürer. Nkhata Bay'den haftada iki kez Chizumulu ve Likoma adalarına sefer vardır.

Göl hayvanları

Göl suyu sırça gibi berraktır. Rüzgarsız zamanlarda birçok metre derinlikte zemin görülebilir []. En başta dikkat çeken bir unsur ise suda da karadaki gibi çok hareketli ve hızlı olan su aygırlarıdır. Hantal cüsseleri aldatıcıdır. Bu hayvanlar bitki yiyicidir ancak açık suya kaçış yollarını kestiklerinde insanlara saldırırlar. Su aygırları her yıl, balık bakımından zengin olan gölde yeterli besini bulan timsahlardan daha fazla sayıda insanı öldürmektedir. Üzerinde yerleşim olmayan küçük adalarda piton yılanı ve varan (kertenkele cinsi) gibi vahşi hayvanlar bulunur. Karşılaştırıldığında, gölün yerleşim olan yerleri daha tehlikesizdir. Gölde çiklit olarak tabir edilen balık türleri bulunmaktadır. Bu balıklar akvaryumculuk hobisi ile uğraşanların büyük ilgisini çekmektedir. Türkiye'de ve dünyada bu balıklar gittikçe önemli bir hale gelektedir. Malavi çiklitleri Türkiye'de artık bolca bulunan akvaryum balığı türlerindendir. [].

Millî park

1980 yılında 88 km2 büyüklüğünde Malavi Gölü Ulusal Parkı Monkey Bay'in güneyinde kurulmuştur. Park, gölün bir kısmını, Khumba Yarımadası 'nı on iki küçük adayı kapsar. Millî Park, 1984 yılından beri UNESCO'nun Dünya Doğa Mirası listesindedir.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Lake Malawi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ 1 http://whc.unesco.org/en/list/289 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "UNDP Korunan Alanlar listesi Malavi Gölü" (PDF). United Nations Environment Programme, World Conservation Monitoring Centre, UNESCO. 2 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Van Gölü</span> Türkiyenin en büyük gölü

Van Gölü, Van ve Bitlis illeri sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Malavi</span> Güneydoğu Afrikada bulunan bir ülke

Malavi ya da resmî adı ile Malavi Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneydoğu bölümünde yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülke 6 Temmuz 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lilongwe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Koy</span>

Koy, göl, deniz veya okyanusların karaların içine doğru yaptığı görece sığ girintidir.

<span class="mw-page-title-main">Köyceğiz Gölü</span> Muğla da göl

Köyceğiz Gölü, Menteşe yöresinde, Muğla ilinin güneydoğusunda yer alan Köyceğiz Gölü 52 km² yüzölçümü ile Türkiye'nin 16. büyük gölüdür. Tektonik bir çukurluğun suyla dolması ve Dalaman Çayı'nın getirdiği alüvyonların körfezin önünü tıkaması sonucu oluşmuş alüvyal set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aral Gölü</span> Kazakistanda çoğu kurumuş olan bir göl

Aral Gölü, Kazakistan - Karakalpakistan (Özbekistan) sınırları içinde olan göldür. Önceki yıllarda 68.000 km² yüz ölçümüyle Asya'nın ikinci, dünyanın dördüncü büyük gölüydü. Son yıllarda aşırı sulama nedeniyle eski yüzölçümünün %90'ını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Göçmen balıklar</span>

Göçmen balıklar, düzenli periyotlarla göç eden bazı balık türlerine denir. Balıkların büyük bir kısmı, örneğin alabalıklar oldukça küçük ve sınırlı bir bölge içinde yer değiştirdikleri halde yılan balıkları gibi bazıları uzun yolculuklar yaparlar. Bir göçte tipik olarak göçün başladığı yere dönüş vardır ve çoğunlukla göç yumurtlamak veya besin bulmak amacıyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Baykal Gölü</span> Dünyanın en derin gölü

Baykal Gölü, dünyanın en derin gölü olarak anılmaktadır. Sibirya'nın güneyinde, İrkutsk Oblastı ve Buryatya arasında yer alır. İrkutsk şehrinin yakınında bulunan göl, "Sibirya'nın Mavi Gözü" diye adlandırılır. Yüzölçümü yaklaşık 31.722 km²'dir. Uzunluğu 636 km, en geniş yeri 79,5 km'dir. Gölün tabanı deniz seviyesinin yaklaşık 1285 m altındadır. Gölün dibindeki tortul kayaçların yaklaşık 7 km kalınlığında olduğu tahmin edilmektedir. Bu da gölün yeryüzündeki en derin yarıklardan biri olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tanganika Gölü</span> Afrikada bir göl

Tanganyika, Orta Afrika'nın ve Rusya'daki Baykal gölünden sonra Dünyanın en derin gölüdür. 3° 20'den 8° 48' güney paralelleri ve 29° 5'ten 31° 15' doğu meridyenleri arasında yer alır. Yeryüzünün 6. en büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Gölü</span> Afrikanın doğusunda bir göl

Victoria Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan dünyanın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Uluabat Gölü</span>

Uluabat Gölü veya eski adıyla Apolyont Gölü, Bursa ilinde bulunan büyük bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Onega Gölü</span>

Onega Gölü, Rusya'da bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Salda Gölü</span> Burdurun Yeşilova ilçesinde hafif tuzlu karstik bir göl

Salda Gölü, Burdur'un Yeşilova ilçesinde, ilçe merkezine 4 km uzaklıkta, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve küçük alüvyal ovalarla çevrili hafif tuzlu karstik bir göldür. Göller Yöresi içinde, dışa akışı olmayan kapalı havzalı yapıdadır. Yüzölçümü yaklaşık 44 kilometrekaredir. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin 3. en derin gölüdür. Gölde oluşan hidromanyezit minerali "biyolojik mineralizasyon" un en güzel ve güncel örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı (Bitlis)</span> Uyumakta olan aktif bir yanardağ

Nemrut Dağı ya da Nemrut Stratovolkanı, Bitlis'in Ahlat, Güroymak ve Tatvan ilçeleri sınırları içerisinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan yüksek dağlardan biridir. Dağın büyük bölümü Ahlat ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Van Gölü'nün batısında yer almaktadır. Nemrut, uyuyan aktif bir yanardağdır ve 1441 yılında son kez lav çıkışı olmuştur. Tepesindeki kraterde Nemrut Gölü yer alır. Krater etrafında, en yüksek tepe olan Sivritepe 2935 m, Doğu Nemrut Tepesi 2625 m, güneydeki Tursuktepe 2828 m ve batıda Nemrut Dağı Tepesi 2801 m yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Nazik Gölü</span> Ahlatta bir göl

Nazik Gölü, Bitlis ili Ahlat ilçesinin kuzeybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ladoga Gölü</span>

Ladoga Gölü, Rusya'ya bağlı Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti sınırları içinde kalan bir tatlı su gölüdür. Ladoga Gölü Avrupa'nın en büyük, dünyanın ise 15. büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Superior Gölü</span>

Superior Gölü, Kuzey Amerika'da Büyük Göller'in en Batıda olanı.

<i>Crocodylus niloticus</i>

Crocodylus niloticus, timsahgiller (Crocodylidae) familyasından sürüngen türüdür. Afrika'daki 3 timsah türünün en büyüğüdür. Ayrıca tuzlu su timsahının ardından dünyanın ikinci en büyük timsahıdır. Uzunluğu ortalama 5 m'dir. Hatta 6,1 m uzunluğu erişebilen bir timsah kaydedilmiştir. Yetişkin bir erkeğin ağırlığı 500 kg civarındadır. Fakat 900 kg ağırlığa ulaşabilen devler de vardır. Dişiler erkeklerden yaklaşık % 30 oranında daha küçüktür. Bazı yerliler 7 metre uzunluğunda ve ağırlığı 1 tonu geçen timsahların olduğunu söylemektedir. Nil timsahlarının ağızlarını bir bantla bile kapalı tutabilirsiniz. Çünkü ağzını açmasına yarayan kaslar çok zayıftır. Fakat ağzını çok hızlı kapatır ve size çok güçlü bir ısırık verebilir. 5 cm'lik dişleri cm²'ye binlerce kg'lık basınç uygulayabilir. Nil timsahları soğukkanlı hayvanlardır. Gündüz güneş altında enerji depolarlar. Fakat eninde sonunda suya girmelidirler çünkü vücutları sürekli ısınarak onları ölüme sürükleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Bölgesi (Malavi)</span> Malavinin bölgesi

Kuzey Bölgesi, Afrika ülkesi Malavi'nin toplamda var olan üç bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nil levreği</span>

Nil levreği, Perciformes takımından Latidae familyasına ait bir tatlı su balık türü. Afrotropikal biyocoğrafik bölgesinde çok yaygındır ve Kongo, Nil, Senegal, Niger ırmaklarında ve Çad, Volta ile Turkana göllerinde yerlidir. Ayrıca Mısır'daki Maryut Irmağı'nın acı suyunda da yaşar.

<i>Labidochromis caeruleus</i>

Labidochromis caeruleus, Labidochromis cinsine bağlı bir hayvan türüdür. Türkiye'de sarı prenses ismi ile satılmaktadır. 13–15 cm boylara ulaşabilirler. Anavatanı Afrika kıtasının Malavi gölü olan bu balık sığ kayalıklarda yaşamayı sever.