İçeriğe atla

Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı

Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı (Azerice: Malıbəyli və Quşçular qətliamı), Helsinki Watch'a göre 8,[1] Azeri kaynaklara göre ise 15-50 (kesin sayı bilinmemektedir)[2] etnik Azeri sivilin Karabağ Savaşı'nda düzensiz Ermeni birlikleri tarafından Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine yapılan saldırılar sonucu öldürüldüğü, yüzlerce kişinin yaralandığı ve esir alındığı[3] olaydır.

Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı
BölgeMalıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köyleri, Şuşa Rayonu, Azerbaycan
Tarih10-12 Şubat 1992
HedefAzeri siviller
Ölü8-50
YaralıYüzlerce
İşleyenDüzensiz Ermeni birlikleri

Olayların Gidişatı ve Katliam

Düzensiz Ermeni birlikleri, Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine birçok sivilin öldürüldüğü ve köyün yakıldığı saldırılar düzenledi. İki tarafta birbirlerini köyleri topçu mevzilerini çevreleyen stratejik bölgeler olarak kullanmakla suçladı.[4]

Azeri nüfuslu Malıbeyli ve Kuşçular (yönetim olarak Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular olarak ikiye ayrılmış) köyleri Şuşa Rayonu'nun coğrafi merkezine yakında bulunuyordu. Köylerin nüfusu toplam 4,000'e yakındı. Tıpkı Hocalı gibi, 1988'de, birçok Azeri mülteci Ermenistan'dan Kuşçular ve Malıbeyli'ye geldiler. Tahmini sayı 580 ila 1500 arasındadır.[1] Karabağ Savaşı başlayınca, köyler Ermeni birliklerinin ana hedeflerinden biri hâline geldi. Ekim 1991'den beri, Malıbeyli bir kuşatma altındaydı.[1][5][6][7]

Express Chronicle gazetesinde yer alan bir rapor, 5 Şubat'ta bir helikopterin köylülere "Var olmalarına son verilmeden" önce köyü terk etmek için 2 günlerinin olduğunu ileri sürdü ancak hiçbir röportaj bu raporu doğrulamadı.[1] Ekim 1991'den beri, köy sakinleri köylerinde izole edilmişlerdi ve köye giriş-çıkış yapmanın tek yolu helikopterdi.[1] Şuşa bölgesine giriş yapan son helikopter 28 Ocak'ta Ermeniler tarafından düşürülmüştü. 10 Şubat gecesi, Rus destekli Ermeniler Malıbeyli köyünü bastı. Kadınlar ve çocuklar Kuşçular köyüne kaçtılar. İki köyünde sakinleri pozisyonlarını aldı ve düşmanla saat 9'a kadar savaştılar. Yakınlardaki Hocalı ve Şuşa köylerine olan bütün yollar kesilmişti. En yakın köy, Ağdam Rayonu'ndaki Abdal idi ve köye ulaşmak için Ermeni kontrolündeki bölgelerden geçmek gerekiyordu. Ermeni birliklerinin çoğu Lübnan, Suriye, Fransa ve ABD'den gönüllülerdi.[2][8] Malıbeyli ve Kuşçular köylerinin Ermeniler tarafından ele geçirilmesi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın Karabağ'daki barışı koruma misyonu sırasında gerçekleşti.[9][10][11]

Malıbeyli ve Kuşçular, Azerbaycan'ın Stepanakert'e yaptığı büyük çaplı kara saldırısından ve komşu Ermeni köylerinin Azerbaycan kuvvetleri tarafından bombardımanına son vermek amacıyla Ermeni zırhlı personel taşıyıcıları ve ağır toplar tarafından saldırıya uğradı.[1][12]

Sonuçları

Malıbeyli ve Kuşçulardaki katliamdan sonra, Karadağlı, Hocalı ve Ağdaban katliamları gerçekleşti.[13][14][15]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Denber, Rachel; Goldman, Robert K. (1992). Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh. Praeger Publishers. ss. 24-27. ISBN 0-275-96241-5. Erişim tarihi: 20 Aralık 2010. Kalbajar. 
  2. ^ a b http://www.azembassy.kz/news/images/press-eYNah.pdf[]
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  4. ^ ""Доклад правозащитного центра «Мемориал» о массовых нарушениях прав человека, связанных с занятием населенного пункта Ходжалы в ночь с 25 на 26 февраля 1992 г. вооружёнными формированиями." Memorial". 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020. 
  5. ^ Cornell, Svante (2001). Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus (Caucasus World). Routledge. s. 81. ISBN 0-7007-1162-7. 
  6. ^ de Waal, Thomas (2003). Black Garden. New York University Press. s. 166. ISBN 0-8147-1944-9. 
  7. ^ "ПРОШЛО 18 ЛЕТ СО ДНЯ ОККУПАЦИИ СЕЛ МАЛЫБЕЙЛИ И ГУШЧУЛАР ШУШИ. ПО ЭТОМУ СЛУЧАЮ СОСТОЯЛАСЬ ЦЕРЕМОНИЯ ПОЧТЕНИЯ ПАМЯТИ ПОГИБШИХ". Azerbaijan Community of Nagorno Karabakh. 11 Şubat 2010. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  8. ^ Markar, Melkonian (2008). My brother's road. I. B. Tauris. ISBN 1-84511-530-9. 
  9. ^ "Ходжалы – первоочередная мишень". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010. 
  10. ^ "Ходжалинский геноцид – чудовищная трагедия ХХ века". Novosti Azerbaijan. 26 Şubat 2010. July 6, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010. 
  11. ^ T. Atayev. "Геополитический фон вокруг Карабаха в начале 90-х гг". Ekho. July 23, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010. 
  12. ^ Croissant, Michael P. (2006). The Armenia-Azerbaijan conflict: causes and implications. Praeger Publishers. s. 78. ISBN 0-275-96241-5. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. Following the collapse of the large-scale Azerbaijani ground assault against Stepanakert by the first week of February, ethnic Armenian forces went on the offensive in areas to the north and southwest of the Karabakh capital. With the stated objective of "suppress[ing ] Azeri fire emplacements," Armenian forces took the village of Malybeyli on 11 February and began a major assault towards Khojaly, a town with both strategic and symbolic value several kilometers north of Stepanakert. 
  13. ^ S. Ilahmqizi (23 Şubat 2007). "В связи с 15-й годовщиной Ходжалинской трагедии омбудсмен Азербайджана направила обращение в международные организации". Trend News. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010. 
  14. ^ Rau, Johannes (2003). Der Nagorny-Karabach-Konflikt (1988–2002). Verlag Dr. Köster, Berlin. s. 80. ISBN 3-89574-510-3. 
  15. ^ "The Debacle: From Kafan To Khojaly – OpEd". 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hankendi</span> Azerbaycanda şehir

Hankendi veya Stepanakert Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinde bir hayalet şehirdir. 2023 Azerbaycan harekâtına kadar şehir, ayrılıkçı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaydı ve başkenti olarak işlev görüyordu. Şehir, Karabağ dağ sırasının doğu yamaçlarında, Karkar Nehri'nin sol kıyısında, bir vadi içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şuşa</span> Azerbaycanda şehir

Şuşa, Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde yer alan bir şehir. Azerbaycan'ın kültür başkenti. Şuşa rayonunun idarî merkezi olan yerleşim, 1992'de Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edildi ve hiçbir ülke tarafından tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin de facto yönetimi altına girdi. 8 Kasım 2020'de ise şehir Şuşa Muharebesi sonucunda Azerbaycan kuvvetlerince ele geçirildi ve 28 yıllık fiili yönetim son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Özerk Oblastı</span>

Dağlık Karabağ Özerk Oblastı, 1923'te Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblasttı. Başkenti Stepanakert şehriydi. Oblastın lideri, Azerbaycan Komünist Partisi Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Komitesinin Birinci Sekreteriydi. Nüfusun çoğunluğunu etnik Ermeniler oluşturuyordu.

Maraga Operasyonu, Maraga Katliamı ya da Maraghar Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 10 Nisan 1992 tarihinde Terter rayonu'nun Maragha köyünde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri askerî birliklerinin Ermeni sivilleri öldürdüğü olay.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı</span> Azerbaycanda şehir

Hocalı (Azerice: Xocalı), Azerbaycan'da bir şehir. Hocalı Rayonu'nun idarî merkezidir.

Elif Hacıyev - Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Şuşa Katliamı</span> Şuşadaki Ermenilerin katliamı

Şuşa pogromu veya Şuşa katliamı, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nde yer alan Şuşa şehrindeki Ermeni ayaklanmasının bastırılmasının ardından Azeri asker ve siviller tarafından şehirdeki Ermeni nüfusunun topluca öldürülmesini ve Ermeni mahallelerinin yıkımını içeren olaylardır.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Havalimanı</span> Karabağda havalimanı

Hocalı Havalimanı veya Hankendi Havalimanı, Azerice: Xocalı Beynəlxalq Hava Limanı), Azerbaycan'ın Hocalı Rayonu'nda Hankendi yakınlarındaki bir havalimanıdır. 1992'den 2023 yılına kadar fiilen Dağlık Karabağ Cumhuriyeti tarafından yönetilmiş olan hava limanı 2009, 2012 yılları arasında restore edilmiş ve uluslararası havalimanı şeklinde hizmet vermeye hazırlanmıştır. Ancak Azerbaycan hükûmetinin itirazları ve havalimanının Azerbaycan'ın uluslararası kabul görmüş ancak o dönemde işgal altındaki sınırları içinde yer aldığından havalimanı uluslararası uçuşlara açılmadı ve IATA tarafından havalimanı kodu verilmedi. Günümüzde askerî amaçlarla kullanılmaktadır. Azerbaycan'ın 2023 Eylül'ündeki operasyonu sonucunda havalimanı tüm şehir ile birlikte Azerbaycan kontrolüne geçmiştir.

Karadağlı Katliamı ya da Karadağlı'nın İşgali, Karabağ Savaşı sırasında Ermeni birlikleri Hocavend Rayonu'nun Karadağlı köyünü ele geçirince yaşandı. 20 ila 90 sivil öldürüldü ve birçoğu tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı'nın tanınması</span>

Hocalı Katliamı'nın tanınması, 25-26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayının siyaseten kabulüdür. Günümüzde 27 ülke ve ABD'nin 23 eyaleti tarafından kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saatli Camii, Şuşa</span> Azerbaycanın Şuşa şehrinde camii

Saatli Camii Şuşa'da yer alan bir camidir.

Anti-Azerizm, Azeri karşıtlığı, Azerbaycan Türklerine yönelik karşıtlık veya Azerbaycanofobi, Azerbaycan Türkleri'ne ve Azerbaycan'a karşı nefret ve korku olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 822 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 822 sayılı kararı 30 Nisan 1993 tarihinde kabul edildi. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin kötüleşmesi ve ardından silahlı çatışmaların artmasıyla bölgedeki insani durumun kötüleşmesi konusundaki endişelerini dile getiren Konsey, düşmanlıkların derhal durdurulmasını ve başta Kelbecer bölgesi olmak üzere Dağlık Karabağ'dan Ermeni işgal güçlerinin derhal geri çekilmesini talep etti.

<span class="mw-page-title-main">Şuşa Muharebesi (2020)</span>

Şuşa Muharebesi veya Azerbaycanlılar tarafından dile getirildiği şekilde Şuşa'nın Kurtuluşu, 4-7 Ekim 2020 tarihleri arasında de jure Azerbaycan'ın Şuşa rayonunun parçası olan ancak de facto olarak artık Azerbaycana ait olan Şuşa şehrinde gerçekleşen muharebe.

Gugark pogromu, Gugark Faciası veya Gugark Katliamı, Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetlerinden biri olan Ermenistan SSC'nin Gugark ilinde yaşayan etnik Azeri sivillere karşı yapılan pogromdur. Resmi Ermeni kaynaklarına göre, bölgede yaşayan yerli Ermeniler ve Azerbaycan'dan kaçan Ermeni mülteciler; bölgedeki Azerileri aşağıladı, onları öldürdü, soydu ve evlerini yağlamadı. Pogrom sırasında en az 18, en fazla ise 187 kişi öldürüldü.

Hocalı 613, Fransız besteci Pierre Thilloy'un Hocalı Katliamı kurbanlarının anısına adanmış müzikli oyunu. Katliam sırasında Azerbaycan'ın Hocalı şehrinin sakinleri Ermeni silahlı grupları tarafından katledilmiştir.

Hocalı soykırımı anıtları ve eserleri, Dünyanın farklı bölgelerinde, 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Hocalı kasabasında, Ermeni silahlı kuvvetleri ve BDT 366. alayı tarafından Hocalı katliamının Azerbaycanlı kurbanlarına adanan anıtlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Bey Sultanov</span> Azeri siyasetçi

Hüsrev Bey Alipaşa Bey oğlu Sultanov, aynı zamanda Hüsrev Bey Sultanov olarak da bilinir, Azerbaycanlı devlet adamı, Karabağ Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Savunma Bakanıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.