İçeriğe atla

Mal'ta-Buret' kültürü

Koordinatlar: 52°54′N 103°30′E / 52.9°K 103.5°D / 52.9; 103.5
Mal'ta–Buret' kültürü
Sibirya'nın Baykal Gölü'ndeki Üst Paleolitik Mal'ta yataklarından mamut fildişi bir levha üzerine bir mamutun gravürü
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Mal'ta–Buret'
(Günümüzden 24,000–15,000 yıl önce)
EvreÜst Paleolitik
BölgeSibirya
ÖncülMusteryen?, Orinyasiyen?
ArdılAfontova Gora

Mal'ta–Buret' kültürü, Rusya Federasyonu'nun Sibirya bölgesinde, İrkutsk Oblastı'ndaki Baykal Gölü'nün batısındaki yukarı Angara Nehri'nin üst kesimlerinde, Üst Paleolitik'te y. günümüzden 24.000 ila 15.000 yıl öncesine / MÖ 22.050 ila 13.050 yılları arasına tarihlenen bir arkeolojik kültürdür. İsmini, her ikisi de İrkutsk Oblastı'nda yer alan Usolsky İlçesindeki Mal'ta (Мальта́) ve Bohanski İlçesindeki Buret' (Буре́ть), köylerinden almaktadır.

Mal'ta yakınlarında kalıntıları bulunan bir çocuk genellikle MA-1 (veya MA1) kısaltmasıyla bilinir. 1920'lerde keşfedilen kalıntılar, 24,000 BP'ye tarihlendi. 2013 yılından bu yana yayınlanan araştırmalara göre MA-1, Sibiryalılar, Amerikan Kızılderilileri ve Avrasya steplerindeki Bronz Çağı Yamnaya ve Botai[1] halkının genetik ataları ile ilgili bir popülasyona aitti.[2][3] Özellikle, günümüz Yerli Amerikalıları, Ketler, Mansiler ve Selkupların MA-1 ile ilgili önemli benzerlikler sergilediği bulunmuştur.[4]

Mal'ta hakkında bilinenlerin çoğu Rus arkeolog Mihail Gerasimov'ın araştırmalarına dayanmaktadır. Antropolojinin adli yüz rekonstrüksiyonu olarak bilinen bölümüne yaptığı katkılarla tanınan Gerasimov, 1927'de Mal'ta'da araştırmalar gerçekleştirirken devrim niteliğinde keşifler yaptı. Onun bulgularına kadar, Kuzey Asya'nın Üst Paleolitik toplumları hakkında neredeyse hiç bilgi yoktu. Gerasimov, kariyerinin geri kalanında alanda araştırmalar yapmak ve kazılar gerçekleştirmek için Mal'ta'yı iki kez daha ziyaret etti.

Maddi kültür

Yerleşim ve araçlar

Mal'ta, duvarları birleştirmek için büyük hayvan kemikleri kullanılarak inşa edilmiş yarı yer altı evlerinden ve sakinlerini Sibirya havasının sert koşullarından koruyacak bir çatı inşa etmek için hayvan derileriyle kaplı ren geyiği boynuzlarından oluşmaktadır.

Kanıtlar Mal'ta'nın doğu Sibirya'da bilinen en eski yerleşim yeri olduğunu göstermektedir; bununla birlikte, göreceli tarihleme bazı düzensizlikleri ortaya koymaktadır. Aletlerin üretiminde çakmaktaşı pullarının kullanılması ve basınçlı pulların kullanılmaması ve ayrıca daha önceki alet türlerinin kullanılmaya devam edilmesi, yerleşimin erken Üst Paleolitik Çağ'a ait olduğu gerçeğini doğruluyor gibi görünmektedir. Yine de, diğer Sibirya Paleolitik bölgelerinde yaygın olan tipik skreblolardan (büyük kenar kazıyıcılar) yoksundur. Ek olarak, çakıl çekirdekleri, kama biçimli çekirdekler, taşlar ve kompozit aletler gibi diğer yaygın eserler hiçbir zaman bulunamamıştır. Bu özelliklerin eksikliği, yakınlardaki bir başka alanda bulunan bir sanat stiliyle birleştiğinde, Mal'ta kültürünü Sibirya'da benzersiz hale getirmektedir.

Arkeogenetik

MA-1, bazal Y-DNA R*'ın (R-M207*) bilinen tek örneğidir - yani, haplogrup R*'nin R1, R2 haplogruplarına veya bunların ikincil alt gruplarına ait olmayan tek üyesidir. MA-1'in mitokondriyal DNA'sı, çözülmemiş bir haplogrup U alt grubuna aitti.[5]

Antik Kuzey Avrasya (ANE) terimi, genetik literatürde Mal'ta–Buret' kültürüne benzer insanlardan veya onlarla yakından ilişkili bir popülasyondan gelen atadan kalma bir bileşene verilmiştir.[4][6] ANE popülasyonunun "günümüz batı Avrasyalılarına temel" olduğu, ancak özellikle Doğu Asyalılarla ilgili olmadığı ve belki de orijinal olarak Avrupa veya Batı Asya'da yaşadığı ileri sürülmektedir.[7][8] Lazaridis ve diğerlerine göre (2014), ANE'lerin ve WHG'lerin (batı Avrupalı avcı-toplayıcılar) ortak atası, MÖ 40.000 civarında doğu Avrasyalılardan ayrıldı ve ANE'ler MÖ 22.000 civarında WHG'lerden ayrıldı.[9] (ANE, "Avrupa'daki Paleolitik/Mezolitik avcı-toplayıcılarla derinden ilişkili olan" bir soy olarak da tanımlanmaktadır...")[10] Raghavan ve arkadaşları (2014) ve Fu ve arkadaşları (2016) Mal'ta Buret çocuğunun kahverengi gözleri, koyu saçları ve koyu teni olduğunu tespit etti.[2][11]

MA1 ve Afontova Gora'ya benzer bir halk, Yerli Amerikalılar, Sibiryalılar, Avrupalılar, Kafkasyalılar, Orta Asyalılar üzerinde önemli, Orta Doğulular ve bazı Doğu Asyalılara ise daha küçük genetik katkılarda bulundu.[12] Lazaridis ve arkadaşları (2016), "Avrasya'nın doğu-batı boyutunda ANE soyunun bir çizgisine" dikkat çekmektedir.[12] 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, küresel maksimum ANE soyunun günümüz Ketler, Mansiler, Yerli Amerikalılar ve Selkuplarda görüldüğünü ortaya koymaktadır.[4] Ek olarak, bu genetik dizilim antik Tunç çağı-bozkır Yamnaya ve Afanasevo kültürlerinde bildirilmiştir.[3] Yerli Amerikan soyunun yüzde 14 ila 38'i Mal'ta-Buret' halkından gelen gen akışından kaynaklanmaktayken, Yerli Amerikalılardaki diğer gen akışının Doğu Avrasya kökenli olduğu görülmektedir.[2]

MA1 ayrıca Eski Kuzey Sibiryalılar (ANS) olarak adlandırılan Yana Gergedan Boynuzu Bölgesinde bulunan iki eski Üst Paleolitik Sibirya bireyi ile ilgilidir.[13]

Kaynakça

  1. ^ Jeong, Choongwon; Balanovsky, Oleg; Lukianova, Elena; Kahbatkyzy, Nurzhibek; Flegontov, Pavel; Zaporozhchenko, Valery; Immel, Alexander; Wang, Chuan-Chao; Ixan, Olzhas; Khussainova, Elmira; Bekmanov, Bakhytzhan; Zaibert, Victor; Lavryashina, Maria; Pocheshkhova, Elvira; Yusupov, Yuldash; Agdzhoyan, Anastasiya; Sergey, Koshel; Bukin, Andrei; Nymadawa, Pagbajabyn; Churnosov, Michail; Skhalyakho, Roza; Daragan, Denis; Bogunov, Yuri; Bogunova, Anna; Shtrunov, Alexandr; Dubova, Nadezda; Zhabagin, Maxat; Yepiskoposyan, Levon; Churakov, Vladimir; Pislegin, Nikolay; Damba, Larissa; Saroyants, Ludmila; Dibirova, Khadizhat; Artamentova, Lubov; Utevska, Olga; Idrisov, Eldar; Kamenshchikova, Evgeniya; Evseeva, Irina; Metspalu, Mait; Robbeets, Martine; Djansugurova, Leyla; Balanovska, Elena; Schiffels, Stephan; Haak, Wolfgang; Reich, David; Krause, Johannes (23 Mayıs 2018). "Characterizing the genetic history of admixture across inner Eurasia". bioRxiv: 327122. doi:10.1101/327122. 
  2. ^ a b c Raghavan & Skoglund et al. 2014.
  3. ^ a b Haak & Lazaridis et al. 2015.
  4. ^ a b c Flegontov & Changmai et al. 2015.
  5. ^ Raghavan, Maanasa; Skoglund, Pontus; Graf, Kelly E.; Metspalu, Mait; Albrechtsen, Anders; Moltke, Ida; Rasmussen, Simon; Stafford Jr, Thomas W.; Orlando, Ludovic; Metspalu, Ene; Karmin, Monika; Tambets, Kristiina; Rootsi, Siiri; Mägi, Reedik; Campos, Paula F.; Balanovska, Elena; Balanovsky, Oleg; Khusnutdinova, Elza; Litvinov, Sergey; Osipova, Ludmila P.; Fedorova, Sardana A.; Voevoda, Mikhail I.; DeGiorgio, Michael; Sicheritz-Ponten, Thomas; Brunak, Søren; Demeshchenko, Svetlana; Kivisild, Toomas; Villems, Richard; Nielsen, Rasmus; Jakobsson, Mattias; Willerslev, Eske (January 2014). "Upper Palaeolithic Siberian genome reveals dual ancestry of Native Americans". Nature. 505 (7481): 87-91. Bibcode:2014Natur.505...87R. doi:10.1038/nature12736. PMC 4105016 $2. PMID 24256729. 
  6. ^ Lazaridis, Iosif; Nadel, Dani; Rollefson, Gary; Merrett, Deborah C.; Rohland, Nadin; Mallick, Swapan; Fernandes, Daniel; Novak, Mario; Gamarra, Beatriz; Sirak, Kendra; Connell, Sarah; Stewardson, Kristin; Harney, Eadaoin; Fu, Qiaomei; Gonzalez-Fortes, Gloria; Jones, Eppie R.; Roodenberg, Songül Alpaslan; Lengyel, György; Bocquentin, Fanny; Gasparian, Boris; Monge, Janet M.; Gregg, Michael; Eshed, Vered; Mizrahi, Ahuva-Sivan; Meiklejohn, Christopher; Gerritsen, Fokke; Bejenaru, Luminita; Blüher, Matthias; Campbell, Archie; Cavalleri, Gianpiero; Comas, David; Froguel, Philippe; Gilbert, Edmund; Kerr, Shona M.; Kovacs, Peter; Krause, Johannes; McGettigan, Darren; Merrigan, Michael; Merriwether, D. Andrew; O'Reilly, Seamus; Richards, Martin B.; Semino, Ornella; Shamoon-Pour, Michel; Stefanescu, Gheorghe; Stumvoll, Michael; Tönjes, Anke; Torroni, Antonio; Wilson, James F.; Yengo, Loic; Hovhannisyan, Nelli A.; Patterson, Nick; Pinhasi, Ron; Reich, David (16 Haziran 2016). "Genomic insights into the origin of farming in the ancient Near East". Nature. 536 (7617): 419-424. Bibcode:2016Natur.536..419L. bioRxiv 059311 $2. doi:10.1038/nature19310. PMC 5003663 $2. PMID 27459054. 
  7. ^ Raghavan, Maanasa; Skoglund, Pontus; Graf, Kelly E.; Metspalu, Mait; Albrechtsen, Anders; Moltke, Ida; Rasmussen, Simon; Thomas, W. Stafford Jr; Orlando, Ludovic; Metspalu, Ene; Karmin, Monika; Tambets, Kristiina; Rootsi, Siiri; Mägi, Reedik; Campos, Paula F.; Balanovska, Elena; Balanovsky, Oleg; Khusnutdinova, Elza; Litvinov, Sergey; Osipova, Ludmila P.; Fedorova, Sardana A.; Voevoda, Mikhail I.; DeGiorgio, Michael; Sicheritz-Ponten, Thomas; Brunak, Søren (2014). "Upper Palaeolithic Siberian genome reveals dual ancestry of Native Americans". Nature. 505 (7481): 87-91. Bibcode:2014Natur.505...87R. doi:10.1038/nature12736. PMC 4105016 $2. PMID 24256729. 
  8. ^ Michael Balter (October 2013). "Ancient DNA Links Native Americans With Europe". Science. 342 (6157): 409-410. Bibcode:2013Sci...342..409B. doi:10.1126/science.342.6157.409Özgürce erişilebilir. PMID 24159019. 
  9. ^ Lazaridis 2014.
  10. ^ Jeong, Choongwon; Balanovsky, Oleg; Lukianova, Elena; Kahbatkyzy, Nurzhibek; Flegontov, Pavel; Zaporozhchenko, Valery; Immel, Alexander; Wang, Chuan-Chao; Ixan, Olzhas; Khussainova, Elmira; Bekmanov, Bakhytzhan; Zaibert, Victor; Lavryashina, Maria; Pocheshkhova, Elvira; Yusupov, Yuldash; Agdzhoyan, Anastasiya; Koshel, Sergey; Bukin, Andrei; Nymadawa, Pagbajabyn; Turdikulova, Shahlo; Dalimova, Dilbar; Churnosov, Mikhail; Skhalyakho, Roza; Daragan, Denis; Bogunov, Yuri; Bogunova, Anna; Shtrunov, Alexandr; Dubova, Nadezhda; Zhabagin, Maxat; Yepiskoposyan, Levon; Churakov, Vladimir; Pislegin, Nikolay; Damba, Larissa; Saroyants, Ludmila; Dibirova, Khadizhat; Atramentova, Lubov; Utevska, Olga; Idrisov, Eldar; Kamenshchikova, Evgeniya; Evseeva, Irina; Metspalu, Mait; Outram, Alan K.; Robbeets, Martine; Djansugurova, Leyla; Balanovska, Elena; Schiffels, Stephan; Haak, Wolfgang; Reich, David; Krause, Johannes (2019). "The genetic history of admixture across inner Eurasia". Nature Ecology & Evolution. 3 (6): 966-976. doi:10.1038/s41559-019-0878-2. PMC 6542712 $2. PMID 31036896. 
  11. ^ Fu & Cosimo et al. 2016.
  12. ^ a b Lazarids et al. 2016, s. 10.
  13. ^ Sikora, Martin; Pitulko, Vladimir V.; Sousa, Vitor C.; Allentoft, Morten E.; Vinner, Lasse; Rasmussen, Simon; Margaryan, Ashot; de Barros Damgaard, Peter; de la Fuente, Constanza; Renaud, Gabriel; Yang, Melinda A.; Fu, Qiaomei; Dupanloup, Isabelle; Giampoudakis, Konstantinos; Nogués-Bravo, David; Rahbek, Carsten; Kroonen, Guus; Peyrot, Michaël; McColl, Hugh; Vasilyev, Sergey V.; Veselovskaya, Elizaveta; Gerasimova, Margarita; Pavlova, Elena Y.; Chasnyk, Vyacheslav G.; Nikolskiy, Pavel A.; Gromov, Andrei V.; Khartanovich, Valeriy I.; Moiseyev, Vyacheslav; Grebenyuk, Pavel S.; Fedorchenko, Alexander Yu; Lebedintsev, Alexander I.; Slobodin, Sergey B.; Malyarchuk, Boris A.; Martiniano, Rui; Meldgaard, Morten; Arppe, Laura; Palo, Jukka U.; Sundell, Tarja; Mannermaa, Kristiina; Putkonen, Mikko; Alexandersen, Verner; Primeau, Charlotte; Baimukhanov, Nurbol; Malhi, Ripan S.; Sjögren, Karl-Göran; Kristiansen, Kristian; Wessman, Anna; Sajantila, Antti; Lahr, Marta Mirazon; Durbin, Richard; Nielsen, Rasmus; Meltzer, David J.; Excoffier, Laurent; Willerslev, Eske (June 2019). "The population history of northeastern Siberia since the Pleistocene" (PDF). Nature. 570 (7760): 182-188. Bibcode:2019Natur.570..182S. doi:10.1038/s41586-019-1279-z. PMID 31168093. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 

Bibliyografya

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falconiformes</span> kuş takımı

Falconiformes, halen mevcut Falconidae (doğangiller) familyası ile birlikte birkaç Paleojen türünü içeren bir kuş takımıdır. Geleneksel olarak diğer gündüz yırtıcı kuşları Cathartidae, Sagittariidae, Pandionidae ve Accipitridae familyaları da Falconiformes takımı içinde sınıflandırılırdı. 2008 yılından beri yayımlanan çeşitli genomik araştırmalar ise Avustralaves kladının varlığını öne sürdü. Avustralaves kladı içinde Falconiformes'in en yakın akrabası Psittacopasserea kladıdır ve birlikte Eufalconimorphae kladını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Sanger</span>

Frederick Sanger, İngiliz biyokimyager. 1958 ve 1980 yıllarında 2 kez Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır. 1958 yılında "proteinlerin, özellikle de insülinin yapısı üzerine çalışmaları için" Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır ve bu ödülü aynı kategoride 2 kez kazanan tek kişidir. 1980 yılında da "nükleik asitlerdeki baz dizilerinin belirlenmesiyle ilgili katkıları nedeniyle" Walter Gilbert ile birlikte bu ödülü kazanmıştır. Aynı yıl ayrıca Paul Berg, "nükleik asitlerin, özellikle de rekombinant DNA'nın biyokimyası üzerine temel çalışmaları için" ödülü kazanan diğer isim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Neognathae</span>

Neognathae kuşlar sınıfının iki alt sınıfından birisidir. Yaklaşık 10.000 türü vardır. Geç Kretase'den beri fosilleri bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup N (Y-DNA)</span>

Haplogrup N  Kuzey Avrasya coğrafyasında sıkça rastlanan Sibirya kökenli bir Y-DNA haplogrubudur.

<span class="mw-page-title-main">James Rothman</span>

James Edward Rothman, Amerika asıllı biyologdur. 2013 yılında Nobel ödülü kazanmıştır. Eğitimini 1971'de Yale Üniversitesi'nde tamamladı.

<span class="mw-page-title-main">Proto Hint-Avrupalılar</span> Tarih öncesi etnik grup

Proto-Hint-Avrupalılar veya Ön Hint-Avrupalılar, dilsel yeniden yapılandırmalara göre Hint-Avrupa dillerinin atası olan Proto-Hint-Avrupa dilini konuşmuş Avrasya'nın tarih öncesi insanları.

<span class="mw-page-title-main">Haplogrup R1a (Y-DNA)</span>

Haplogroup R1a veya haplogroup R-M420, İskandinavya ve Orta Avrupa'dan güney Sibirya ve Güney Asya'ya kadar uzanan, Avrasya'daki geniş bir bölgeye dağılmış bir insan Y-kromozom DNA haplogrubu.

<span class="mw-page-title-main">Denisova Mağarası</span>

Denisova Mağarası, Rusya, Sibirya'daki Altay Dağları'nda bulunan bir mağaradır. Mağara büyük paleoarkeolojik ve paleontolojik öneme sahiptir. Denisova insanının kemik parçaları ve yaklaşık GÖ 40.000'e tarihlenen kalıntılar mağarada bulunmuştur. Mağarada 32.000 yıllık bir tarih öncesi at türü de keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gregory Winter</span> Nobel ödüllü İngiliz biyokimyacı

Sir Gregory Paul Winter Nobel Ödülü sahibi, İngiliz biyokimyagerdir. En bilinen çalışması monoklonal antikorların tedavide kullanımı üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Alt Paleolitik</span>

Alt Paleolitik, Eski Taş Devri'nin ilk alt devridir. Çok geniş anlamda 3.3 milyon ila 300.000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Mevcut arkeolojik kayıtlara göre taştan yapılan aletlerin üretimi ve insanlar tarafından kullanımı için ilk kanıtlar bu döneme aittir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas avcı-toplayıcılar</span>

Kafkas avcı-toplayıcılar (CHG), ilk kez 2015 yılında yapılan bir çalışmada keşfedilen genetik insan soyunun adıdır. Batı Avrasya'da yaşayan birçok halkın popülasyon genetiğinde bu bileşen görülmektedir. Satsurblia Mağarası'nda bulunan Üst Paleolitik dönem örneğinde ve Batı Gürcistan'daki Kotias Klde mağarasında bulunan Mezolitik dönem örneğinde Kafkas avcı-toplayıcı genetiğine rastlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avetheropoda</span> Coelurosaurları ve carnosaurları içeren dinozor kladı

Avetheropoda veya "kuş teropodlar", Carnosauria ve Coelurosauria kladlarını içeren bir teropod dinozor kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Parahoxozoa</span> klad

ParaHoxozoa, Bilateria, Placozoa ve Cnidaria'dan oluşan bir hayvan kladıdır. Bu kladın diğer iki hayvan soyu olan Ctenophora ve Porifera ile ilişkisi tartışmalıdır. Bazı filogenomik çalışmalar, Ctenophora'nın Parahoxozoa'nın kardeş grubu, Porifera'nın da diğer hayvanlarla kardeş grubu olduğunu destekleyen kanıtlar sunmuştur (örn.). Bazı araştırmalar, Porifera'nın Parahoxozoa'nın ve Ctenophora'nın diğer hayvanların kardeş grubu olduğunu destekleyen kanıtlar sunmuştur (örn.).

Arkeogenetikte, Erken Avrupalı Çiftçileri (EEF), İlk Avrupalı Çiftçiler (FEF), Neolitik Avrupalı Çiftçiler veya Eski Ege Çiftçileri (ANF) terimleri, Neolitik dönemde Avrupa'da yaşamış çiftçilerinden gelen genetik insan soyunun adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lubang Jeriji Saléh</span> Çok geçmiş zamanlardan bu günümüze gelmişdir

Lubang Jeriji Saleh, Endonezya'nın Borneo Adası'ndaki Doğu Kalimantan eyaletindeki Doğu Kutai'deki Bengalon bölgesinin uzak ormanlarında bulunan Sangkulirang-Mangkalihat Karstik Bölgesi'nde yer alan bir kireçtaşı mağara kompleksidir. 2018 tarihli bir yayında, bir araştırma ekibi, mağara resimleri arasında, 40.000 yaşında, dünyanın o zamanlar bilinen en eski figüratif sanat eserini bulduğunu duyurdu. Bununla birlikte, aynı ekip Sulawesi'nin Maros-Pangkep Karstik Bölgesi'nde, Leang Bulu 'Sipong 4 mağarasında, Lubang Jeriji Saleh'teki figüratif sanattan daha yaşlı, yaklaşık 44.000 yaşında ayrıntılı bir therianthrope kaya sanatı paneli buldu ve tarihlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Baço Kiro mağarası</span>

Baço Kiro mağarası, Bulgaristan'ın Direnova şehrinin 5 km (3,1 mi) batısında, Direnova Manastırı'na sadece 300 m (980 ft) uzaklıkta yer alan bir mağaradır. Andaka ve Direnova Nehri kanyonlarında yer almaktadır. 1890'da içine girilmiş ve ilk rekreasyonel ziyaretçiler mağaraya, Bulgar Ulusal Uyanış lideri, öğretmen ve devrimci Baço Kiro'nun onuruna yeniden adlandırılmadan iki yıl önce 1938'de girmiştir. Mağara, toplam uzunluğu 3.600 metre (11.800 ft) olan galeriler ve koridorlardan oluşan dört katlı bir labirenttir, mağaranın 700 metre (2.300 ft)'lik bölümü kamuya açıktır ve 1964'ten beri aydınlatılmaktadır. Mağaranın içinden akan bir yer altı nehri zamanla sayısız sarkıt ve dikit mağara oluşumları içeren büyük güzellikteki birçok galeriyi şekillendirdi. 1.200 metre (3.900 ft) uzunluğundaki uzun bölüm, bir dizi peri masalından ilham alınarak adlandırılmıştır. Oluşumlar art arda şu isimlerle anılmaktadır: Baço Kiro'nun Tahtı, Cüceler, Uyuyan Prenses, Taht Salonu, Kabul Salonu, Haidouti Buluşma Alanı, Çeşme ve Kurban Sunağı.

<span class="mw-page-title-main">Peștera Muierilor</span>

Peștera Muierilor veya Peștera Muierii, Romanya'nın Gorj ilindeki Baia de Fier komününde bulunan bir mağara sistemidir. Mağara ayısı kalıntıları ve bir insana ait kafatası içermesi nedeniyle önemlidir. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre kafatası günümüzden 30.150 ± 800 yıl öncesine tarihlenmektedir. 1952 yılında ortaya çıkarılmıştır. Cioclovina Mağarası'nda bulunan benzer kalıntılarla birlikte, Romanya tarihöncesindeki en eski erken modern insan kalıntıları olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afontova Gora</span>

Afontova Gora, Rusya'nın Krasnoyarsk şehri yakınlarında, Yenisey Nehri'nin sol kıyısında bulunan bir Geç Üst Paleolitik ve Mezolitik Sibirya arkeolojik sit kompleksidir. Afontova Gora'nın Mal'ta-Buret'li insanlarla kültürel ve genetik bağlantıları bulunmaktadır. Kompleksteki kazılar ilk olarak 1884 yılında I. T. Savenkov tarafından gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Allosauroidea</span> Dinozor kladı

Allosauroidea [tip cinsi Allosaurus'tan; allos (farklı) sauros (kertenkele)], Metriacanthosauridae, Allosauridae, Carcharodontosauridae ve Neovenatoridae familyalarını içeren bir teropod dinozor kladıdır. Allosauroidler, megalosauroidler ile birlikte Orta Jura ve Geç Kretase dönemlerinde süper yırtıcılardı. En tanınmış allosauroid, kalıntıları Kuzey Amerika'nın üst Jura tortullarında bulunan Allosaurus cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni</span>

Paleoantropolojide, "Afrika'dan Çıkış" teorisi, yeni tek köken hipotezi, yer değiştirme hipotezi veya yakın zamanlı Afrika kökeni modeli olarak da adlandırılan modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni, anatomik olarak modern insanların, coğrafi kökeni ve ilk göçlerinin bilim dünyasında yaygın kabul gören modelidir. Homo erectus ve daha sonra da Homo neanderthalensis'in, kısaca homininlerin Afrika dışına ilk yayılışlarının izini süren bir modeldir.