İçeriğe atla

Maku

Koordinatlar: 39°17′43″K 44°31′00″D / 39.29528°K 44.51667°D / 39.29528; 44.51667
Maku
ماکو

Makı, Daşmakı, Մակու
Şehristan Merkezi
ماکو
Şehrin panoramik görünümü
Slogan:
داشلی ماکو
İran üzerinde Maku
Maku
Maku
Şehrin İran'daki konumu
Koordinatlar: 39°17′43″K 44°31′00″D / 39.29528°K 44.51667°D / 39.29528; 44.51667
Ülkeİran İran
EyaletBatı Azerbaycan Eyaleti
ŞehristanMaku şehristanı
BahşMaku merkezî bahşı
Rakım1.418 m
Nüfus
 (2016)
 • Toplam46.581[1]
Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST)
 • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)

Maku (Farsçaماكو, AzericeMakı, Daşmakı, ErmeniceՄակու, Kürtçe: ماکۆ, Mako) İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir şehirdir. 2016 nüfus sayımına göre nüfusu 46.581'dir.[1]

Türkiye sınırından 22 kilometre (14 mi) uzaklıkta, 1.634 metre yükseklikte bir dağ geçidinde yer almaktadır. Şehrin ortasından Zangmar Nehri geçmektedir.[2][3] Azeriler çoğunluktadır, Kürtler de azınlık olarak yaşamaktadır.[4]

Tarih

Maku, 300-800 dolaylarında eski Ermenistan'ın bir bölgesiydi ve Mısırlı Kıptolog Aziz Atiya'nın Doğu Hristiyanlığı Tarihi'ne göre daha önce Artaz olarak biliniyordu.[5]

Asıl adı Shavarshan olan Maku Kalesi, Amatuni'nin soylu ailesinin topraklarının merkeziydi.[6][7]

Maku, 18. yüzyılda Safevi İmparatorluğu'nun dağılmasından kaynaklanan hanlıklardan biri olan, yarı bağımsız Maku Hanlığı'nın başkentiydi.[8]

İklim

Maku, Zagros Dağları'nın yağmur gölgesindeki konumu nedeniyle yarı kurak bir iklime sahiptir. Şehir yazın sıcak ve kurak, kışın ise az karla soğuktur. yağışların çoğu bahar fırtınalarından gelir.

 Maku, İran iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara
En yüksek sıcaklık (°C) 11,5 14,0 23,0 27,5 30,6 36,0 37,0 37,8 34,2 28,0 20,8 19,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 0,4 2,6 8,0 15,4 19,9 25,2 29,4 29,6 24,9 17,5 9,8 2,9
En düşük sıcaklık (°C) −22 −23 −22 −8 0,0 4,0 8,0 9,4 2,4 −2,6 −15,3 −20,2
Ortalama yağış (mm) 13,0 19,9 30,4 37,1 54,5 39,6 14,8 11,5 10,2 25,7 20,9 16,9
Kaynak: Synoptic Stations Statistics

Nüfus

2006 nüfus sayımına göre şehrin nüfusu 42.500'dür. Maku'daki resmî diller Azerice, Kürtçe ve Farsçadır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Statistical Center of Iran > Home". 16 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ ""Pol-e Panj Cheshmeh (Five spans bridge)" Gardesh Yaran International Tour Operator Co". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022. 
  3. ^ "Satellite view". 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022. 
  4. ^ Hamidreza Akhavan, Hassan Zeynalnejad & Abdollah Handiani. "بررسي راه هاي همگرايي قوميتي با تاکيد بر اقوام ترک و کرد در شهرستان ماکو". Center for the Great Islamic Encyclopedia. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  5. ^ The Search for the Twelve Apostles, William Steuart McBirnie
  6. ^ Clavijo, Ruy González de (1859). Narrative of the Embassy of Ruy Gonzalez de Clavijo to the Court of Timour at Samarcand, A.D. 1403-6. ISBN 9780833722348. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022. 
  7. ^ "Vida y hazañas del Gran Tamorlán, con la descripción de las tierras de su imperio y señorío / Ruy González de Clavijo". 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Imranova, K. and Bayramov, E. "Historical formation of the Azerbaijani political culture and national consciousness" Azerigenocide.org 25 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Azerbaycan (eyalet)</span> İranda bir eyalet.

Batı Azerbaycan, İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ve Zencan ile güneyinde Kürdistan eyaletleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Şeki (rayon)</span>

Şeki, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Şeki şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Mahabad</span>

Mahabad, eski adıyla Piranşehr veya Savuçbulak, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Gurve</span>

Korve, İran'ın Kürdistan Eyaleti'nde şehir.

Küresünniler veya Küresinliler, İran'ın Salmas, Urmiye, Hoy ve Maku bölgelerinde ve Türkiye'nin Van ilinde yaşayan bir Türk boyudur. Osmanlı İmparatorluğu tarafından Kızılbaşlara karşı hizmet etmek için bölgeye yerleştirilen Çepnilerden geldiklerine inanılmaktadır. Şafiî mezhebine mensup olan Küresünniler, Sünni mezhebini benimsemişlerdir. Hoy'un güneybatısında, Kürtleşmiş Küresünni grupları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erginköy, Maçka</span>

Erginköy, Trabzon ilinin Maçka ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Piranşehr</span>

Piranşehr, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bazergan</span> Batı Azerbaycanda şehir

Bazergan, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Takab</span>

Takab ya da Dikentepe, İran'nin kuzeybatısında Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Maku şehristanı</span>

Maku şehristanı, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin 17 şehristanından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Firuzkuh</span>

Firuzkuh, İran'ın Tahran Eyaleti'nde şehir.

Meraga, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Tigard, Oregon</span>

Tigard, Amerika Birleşik Devletleri'nin Oregon eyaletine bağlı Washington ilçesinde bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 48.035'tir.

<span class="mw-page-title-main">New Braunfels, Teksas</span>

New Braunfels Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas eyaletinde yer alan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 57.740'tır.

İran'ın etnik çeşitliliği, İran'da konuşulan dilleri de etkiler. İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, Farsçanın tek başına okul eğitimi ve tüm resmi hükûmet iletişimleri için kullanılması gerektiğini ileri sürmektedir. Anayasa ayrıca Arapçayı İslam'ın dili olarak tanır ve resmi statüsünü dinin dili olarak atar. Çok dillilik teşvik edilmese de, azınlık dili edebiyatı öğretimi sırasında azınlık dillerinin kullanımına izin verilmektedir. Farklı yayınlar İran dilleri için farklı istatistikler bildirmiştir, ancak konuşulan ilk üç dil sürekli olarak Farsça, Azerice ve Kürtçe olarak bildirilmektedir.

Kotur, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti, Kotur Kırsal Bölgesi, Hoy İlçesi'nin Kotur Bahşı'nın bir ilçesi ve başkentidir. 1878 Berlin Antlaşması'nın ardından 2.Abdülhamid döneminde, Rusya'nın Doğu Beyazıd'ı vermemesi, Doğu Beyazıd'tan çekilmesini İran lehine şehrin devredilmesi şartına bağlaması sonucu Kotur, Osmanlı İmparatorluğu'ndan İran'a 18 köyü ile birlikte devredildi. 2006 nüfus sayımında, şehir 652 aile ve bu ailelerin 3.962 nüfusundan oluşmakta idi. Bununla birlikte Kotur esas olarak, 2007 yılında şehir statüsüne yükseldi. İran-Türkiye sınırına bitişiktir ve nüfusu etnik olarak Şavak kabilesinin Kürtleri'nden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haş merkezî bahşı</span> İranın Haş şehristanına bağlı bahş

Haş şehristanının merkezî bahşı, İran'ın Sistan ve Belucistan eyaletinde bulunur. Başkenti Haş şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Deh-e Reis</span> İranda bir köy

Deh-e Reis, İran'ın Sistan ve Belucistan eyaletinin Haş şehristanına bağlı İrandegan bahşında bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Poştkuh Dehistanı (Haş şehristanı)</span> İranın Sistan ve Belucistan eyaletinde bir dehistan

Poştkuh Dehistanı, İran'ın Sistan ve Belucistan eyaletinin Haş şehristanına bağlı Poştkuh bahşında bulunmaktadır. Başkenti Afzalabad köyüdür.