Makedonyalı Thessaloniki
Selanik | |
|---|---|
Θεσσαλονίκη | |
 Selanik Arkeoloji Müzesi, "Philip'in (Kızı) Kraliçe Selanik'e" yazan yazıt | |
| Doğum | MÖ 342? |
| Ölüm | MÖ 295 |
| Çocuk(lar) |
|
| Akraba(lar) |
|
Selanik (dil-Yunanca|Θεσσαλονίκη; 342? – MÖ 295), Makedonya Kralı II. Filip'in Selanikli karısı veya cariyesi Nicesipolis'ten kızı olan Makedon prensesiydi.[1][2][3] Tarih onu Makedonya'daki en güçlü üç adamla ilişkilendirir: Kral II. Philip'in kızı, Büyük İskender'in üvey kız kardeşi ve Cassander'ın karısı.
Hayatı
Selanik'in doğum tarihi bilinmiyor. Adının babasının Teselya'daki zaferini andığına dair bir fikir birliği olsa da ("Tesalya" ve Yunanca "zafer" anlamına gelen "nike" kelimelerinin birleşimidir), özellikle hangi zafere atıfta bulunduğu belirsizdir.[4] Bazı tarihçiler doğumunun MÖ 353 veya 352 gibi eski bir tarih olduğunu belirtirler,[5][6] ancak 346/5 daha doğru olabilir.[4] Bir anlatıya göre, Makedon ordularının ve Teselya birliğinin Phocians'a karşı Teselya'daki önemli Çiğdem Tarlası savaşını kazandığı gün doğan kızının doğumunu anmak için, Kral Philip'in "Tesalya'da zafer olarak anın" diye ilan ettiği söylenir.[7] Nicesipolis, Selanik'in doğumundan sonra uzun süre yaşamadı. Stephanos Byzantinos'a göre, Philip bebeği büyütmesi için Nice adında bir kadına verdi.[8] Muhtemelen Nicesipolis'in arkadaşı olan Olympias, annesinin ölümünün ardından Selanik'i kendi kızı gibi büyütmek için almış olabilir.[9]
Selanik'in erken yaşamı hakkında çok az şey biliniyor. II. Filip, Selanik'in evliliğini, muhtemelen öldüğü sıradaki kızın gençliğinden dolayı, kız kardeşleri için yaptığı gibi ayarlamadı.[4] Selanik, gençliği hakkında çok az şey kaydedildiği için üvey annesi Olympias tarafından büyütüldüğü düşünülür. Selanik, Olympias'ın baktığı en küçük çocuktu. Ağabeyi İskender doğduğunda "Midas Bahçeleri" nde Aristoteles'in vesayeti altında olduğu ve altı ya da yedi yaşında Pers seferine çıktığı için etkileşimi en az düzeydeydi. İskender öldüğünde sadece yirmi bir yaşındaydı. İskender, muhtemelen siyasi rakipler yaratmaktan kaçınmak için Selanik için bir evlilik ayarlamadı. İskender'in ölümünden sonra Olympias, kendi kızı Makedonyalı Kleopatra için bir evlilik ayarlamaya çalıştı, ancak aynı şeyi Selanik için yapmadı (bir kraliyet gelini için zaten yaşlıydı), muhtemelen siyasi nedenlerle de.[4]
Selanik, MÖ 317'de Olympias ile Makedonya'ya döndü. O, Olympias, Roksana, Makedon IV. Aleksandros ile birlikte ve İskender'in nişanlısı Deidameia, MÖ 315'te Cassander'in ilerlemesi üzerine Pydna kalesine sığındılar.[10][11][12]
Pydna'nın düşüşü ve üvey annesinin idam edilmesi, onu muhtemelen zorla, Selanik'le evlenerek Argeadai hanedanıyla bağlantı kurma fırsatını benimseyen Cassander'ın gücüne teslim etti.[4][12][13] Tarihçiler, Cassander'ın Selanik'i kız kardeşi Kleopatra'ya tercih edip etmediği konusunda hemfikir değillerdir. Muhtemelen İskender ile daha zayıf ve II. Philip ile daha güçlü bir bağ nedeniyle onunla evlendi veya ikinci tercihi Selanikti.[14]
Cassander şehre karısının adını Selanik verdi. Selanik antik Therma bölgesinde kuruldu ve kısa süre sonra Makedonya'nın en zengin ve kalabalık şehirlerinden biri haline geldi ve hala da öyledir. Selanik muhtemelen adını Makedon bir kadından alan ilk şehirdi ancak bu eğilim devam etti.[4]
Selanik, Makedon kraliçesi ve üç oğlu Philip, Antipater ve İskender'in annesi oldu.[15][16][17][18] Cassander'ın ölümünden sonra Selanik, ilk başta MÖ 295'te oğulları üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuş gibi görünür.[3][19] Oğlu Filip babasının yerine geçti, ancak tahta geçtikten kısa bir süre sonra öldü. Filip'in ölümünden kısa bir süre sonra Antipater annesini öldürdü. Bunun nedeni belli değil ama çoğu kaynak kıskançlıktan kaynaklandığını söylemektedir. Justin (tarihçi), Selanik'in bir sonraki en büyük oğul olan Antipater'den İskender'le iktidarı paylaşmasını talep ettiğini iddia etti. İskender yerine annesini öldürme kararı Selanik'in, daha önce birçok kadın akrabasının yaptığı gibi, İskender'in naibi olarak hareket ettiği anlamına gelebilir.[4]
Selanik efsanesi
Selanik, yüzlerce yıldır Ege'de yaşamış ve Selanik olduğu düşünülen denizkızı'nı anlatan popüler Yunan efsanesinin[20] odak noktasıdır.[21]
Efsane, İskender'in Ölümsüzlük Pınarı arayışında büyük bir çabayla bir şişe ölümsüz su aldığını belirtir. Hikâyenin bazı anlatımlarında, suyu kız kardeşinin saçını yıkamak için kullandı ve onu ölümsüz yaptı. Diğerlerinde ise, ona şişenin içindekileri söylemeyi unuttu ve bu yüzden onu yabani bir soğan bitkisini sulamak için kullandı.[22] İskender öldüğünde, kederli kız kardeşi denize atlayarak kendi hayatına son vermeye çalıştı.[23] Ancak boğulmak yerine yüzyıllar boyunca ve yedi deniz boyunca denizciler hakkında hüküm veren bir deniz kızı oldu. Onunla karşılaşan denizcilere hep aynı soruyu sorar: "Kral İskender yaşıyor mu?" (Yunanca: Ζει ο βασιλεύς Αλέξανδρος;), buna doğru cevap "O yaşıyor, hüküm sürüyor ve dünyayı fethediyor" olacaktır (Yunanca: Ζει και βασιλεύει, και τον κόσμο κυριεύει!). Bu cevaba göre, geminin ve mürettebatının sakin denizlerde güvenli bir şekilde uzaklaşmasına izin verecekti. Başka bir cevap onu, gemiyi ve gemideki tüm denizcileri denizin dibine göndermeye kararlı Gorgon'a dönüştürürdü.
Kaynakça
- ^ Pausanias. Description of Greece. ss. viii 7.7 – perseus.tufts.edu vasıtasıyla.
- ^ Athenaeus. Deipnosophistae. s. xiii.
- ^ a b Pausanias. Description of Greece. ss. ix. 7.3 – perseus.tufts.edu vasıtasıyla.
- ^ a b c d e f g Carney, Elizabeth (1988). "The Sisters of Alexander the Great: Royal Relicts". Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. 37 (4): 385-404. ISSN 0018-2311. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ Ogden, Daniel (1999). Polygamy, Prostitutes and Death: The Hellenistic Dynasties. Duckworth with the Classical Press of Wales. s. 36. ISBN 0-7156-2930-1.
- ^ Donnelly Carney, Elizabeth (2000). Women and monarchy in Macedonia. University of Oklahoma Press. s. 155. ISBN 0-8061-3212-4.
- ^ Lewis, Peter E.; Bolden, Ron (2002). The Pocket Guide to Saint Paul. Wakefield Press. s. 118. ISBN 1-86254-562-6.
- ^ Chantavaridou, Christina. (2020). Women and power in the court of Philip II. [Master's thesis, International Hellenic University]
- ^ Monica D'Agostini. (2020) "Alexander the Great and his Sisters: Blood in the Hellenistic Palace." in Affective Relations and Personal Bonds in Hellenistic Antiquity : Studies in Honor of Elizabeth D. Carney. Ed. Monica D’Agostini, Edward M. Anson, & Frances Pownall. Oxbow Books.
- ^ Diodorus Siculus. Bibliotheca. s. xix. 35.
- ^ Justin. Epitome of Pompeius Trogus. s. xiv. 6.
- ^ a b Waldemar Heckel. (2020) "The Limits of Brotherly Love: Neoptolemus II and Molossian Dynastic ." in Affective Relations and Personal Bonds in Hellenistic Antiquity : Studies in Honor of Elizabeth D. Carney. Ed. Monica D’Agostini, Edward M. Anson, & Frances Pownall. Oxbow Books.
- ^ Carney, Elizabeth D. (9 Kasım 2020). Transitional royal women (İngilizce). Routledge Handbooks Online. doi:10.4324/9780429434105-32. ISBN 978-1-138-35884-3. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ Meeus, Alexander. "Confusing aim and result? Hindsight and the disintegration of Alexander the Great’s empire." Hindsight in Greek and Roman History (2013): 113-47.
- ^ Diodorus Siculus. Bibliotheca. s. xix. 52.
- ^ Pausanias. Description of Greece.
- ^ Strabo, Geographica, vii
- ^ Stephanus of Byzantium. "Thessalonike". Ethnica.
- ^ Diodorus Siculus. Bibliotheca. s. xxi.
- ^ MacEwen, Gwendolyn (1978). Mermaids and Ikons: A Greek Summer. Anansi. s. 73. ISBN 978-0-88784-062-3.
- ^ Manna, Anthony L.; Mitakidou, Soula (2002). Folktales from Greece. Libraries Unlimited. s. 96. ISBN 1-56308-908-4.
- ^ Taietti, G. D. M. (2017). The greek reception of alexander the great (Order No. 10768496). [Doctoral Dissertation, University of Liverpool] Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (2116951715).
- ^ Amy Richlin. (2016). "The Kings of Comedy." In Roman Drama and Its Contexts. Edited by Stavros Frangoulidis, Stephen J. Harrison, & Gesine Manuwald. (2016). De Gruyter.
Dış bağlantılar
- Selanik Trajik Kraliçe at Ancient Worlds (archived)
- Thessalonike at lysimachos.com (archived)
- The pedigree of Thessalonice of Macedonia
- Smith, William, (Ed.) (1867). "Thessalonice". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Boston.
