İçeriğe atla

Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi

Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi
Антифашистичко Собрание за Народно Ослободување на Македонија
ASNOM'un ilk genel kuruluna katılan delegeler.
KısaltmaASNOM
SloganFaşizme ölüm, halka hürriyet
KuruluşŞablon:Açılış tarihi
AmaçNazi Almanyası işgaline karşı direniş örgütleme
Makedonya'yu kurma
Hizmet bölgesiYugoslavya, Kuzey Makedonya
Resmî dillerMakedonca
Önemli kişilerMetodiya Andonov-Çento
Lazar Kolişevski
Kiro Gligorov
Panko Brashnarov
Pelince'deki ASNOM Anıt Merkezi.
ASNOM'un ilk genel oturumunun yapıldığı St. Prohor Pčinjski Manastırı.

Makedonya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi (Makedonca: Антифашистичко Собрание за Народно Ослободување на Македонија, Antifašističko Sobranie ve Narodno Osloboduvanje na Makedonija; Sırp-Hırvatça: Antifašističko sobranje narodnog oslobođenja Makedonije veya kısaltmasıyla ASNOM), 1944'ten II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar Makedonya'daki en üst düzey yasama ve yürütme kurumu. Meclis 1944 yazında, Yugoslavya'nın işgal altındaki Bulgar bölgesinde Makedonya Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın son aşamalarında komünist partizanlar tarafından kuruldu.[1] Örgütsel olarak Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi'nin bir parçası idi.

Tarihçe

İlk oturum

ASNOM'un ilk genel oturumu sembolik olarak Ilinden ayaklanması ile aynı güne denk getirilerek 2 Ağustos 1944'te Sırbistan'daki St. Prohor Pčinjski Manastırı'nda yapıldı. [[Makedonya (bölge)|Makedonya bölgesinin bir parçası olan Manastır ve çevresi, 1947'de Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'ne, daha sonra da Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti'ne devredildi. Meclis önemli kararlara imza attı, Makedonların Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'nde statü kazanmaları ve Makedoncanın devletin resmi dili olacağı kararlaştırıldı. Makedonya yurttaşlarına etnik kökenlerinden bağımsız olarak tüm medeni haklar, anadil hakı ve inanç/inançsızlık özgürlüğü verildi.

İlk oturum, aynı zamanda yeni ilan edilen cumhuriyetin ve aynı zamanda İç Makedon Devrimci Örgütü (IMRO) marşı olan “Kalk, Özgürlüğün Baharı” marşıyla açıldı. Ancak, bir sonraki yıl yetkililer tarafından "Bulgar karşıtlığı" olarak algılanması nedeniyle olarak yasaklandı. ASNOM, hükûmetin en üst kurumu olarak, Makedonya'nın gelecekteki Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti çerçevesinde kurucu bir ülke olarak anayasa hukukunun varlığının başlatılmasının de jure anlamına da geldiğini belirtti. Meclis, eski Yugoslavya egemenliğindeki Vardar Banovina'nın durumu koloni durumu olarak tanımlayan bir karar yayınladı. ASNOM'un ilk oturumunda yayınlanan bildiri ayrıca "bütün Makedon halkının birleşmesi" anlamına geldiğini, yani Makedonya'nın bütün coğrafi bölgesinde geçerli olduğunu açıkça ifade etti.

ASNOM'un başkanlık komitesine Yugoslavya yanlısı duygular hâkim oldu. Panko Brashnarov (eski IMRO üyesi) en eski üye olarak açılış toplantısına başkanlık etti ve Metodiya Andonov-Çento başkan seçildi. Her ikisi de gelecekteki yeni cumhuriyet için daha fazla bağımsızlık istedi. Yugoslavya içindeki Makedonya'ya ikinci Sırp egemenliğinin bir şekli olarak gördüler ve bunun yerine bir Balkan Federasyonu üyeliğini tercih ettiler veya tamamen bağımsız istediler. Andento ve kısmen Brashnarov, Josip Broz Tito'nun Makedonya elçisi olan Svetozar Vukmanović-Tempo ile anlaştı. Meclise katkıda bulunanlardan biri, daha sonra ilk Kuzey Makedonya cumhurbaşkanı olan Kiro Gligorov'du. Bazı araştırmacılara göre, ilk oturum Yugoslav yanlısı temsilciler tarafından yoğun bir şekilde manipüle edildi ve seçilen delegelerin% 50'sinden fazlasının olmayışı dur meşrulaştırdı.[2]

Eylül ayı başlarında Nazi Almanyası Bağımsız Makedonya adı verilen kukla bir devlet kurmaya çalıştı. Bununla birlikte, herhangi bir askeri desteğin bulunmaması nedeniyle devlet fiilen kurulamamıştı. Buna rağmen 8 Eylül'de Makedonya milliyetçileri tarafından ilan edildi. Bulgaristan savaşta taraf değiştirdikten sonra 9 Eylül'de 5. Ordu'yu Makedonya-Bulgaristan sınırına taşıdı. Ekim ayının başlarında, yeni kurulan Bulgar Halk Ordusu ile birlikte Kızıl Ordu, Yugoslavya'ya girdi. Makedonya, Kasım ayında Makedon Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslav Partizanları tarafından Bulgar ordusunun yardımıyla Nazi yanlısı kukla hükûmetten kurtarıldı.[3]

İkinci oturum

ASNOM, Nazilerin geri çekilmesinden kısa bir süre sonra Aralık ayında faaliyete geçti. 28-31 Aralık'ta yapılan ikinci toplantıda ASNOM başkanlığına Çento yerine Makedonya Komünist Partisi 'nin yeni lideri Lazar Kolişevski getirildi. Aynı oturumda, "Makedon ismini ve Makedon ulusal onurunu aşağılayan işgalcilerin işbirlikçilerini" yargılayacak bir mahkeme kurulması kararı alındı.[4]

Üçüncü oturum

Nisan 1945'te yapılan üçüncü oturumda, organ kendisini Cumhuriyet Parlamentosu'na dönüştürdü. Çento yerine Yugoslavya yanlısı çizgiyi tamamen uygulamaya başlayan Kolishevski getirildi.

Tartışmalar

Yeni Yugoslavya'nın kurulmasından beri, Makedonya'daki yeni makamların yeni Yugoslav Makedonya cumhuriyetinin kurulmasını desteklemeyen insanlara karşı suç işlemesine karıştığını iddia edildi. Ancak Kanlı Noel'de ve sonrasında düzenlenen cinayetler nedeniyle "karşı-devrimcilerdeki" ve "işbirlikçi" ölülerindeki sayı belirsizdir. Ayrıca, 1940'lı yılların ortalarında pek çok kişi Goli Otok'daki çalışma kamplarına gönderildi.[5] Makedonya tarihinin bu bölümünü konuşmak tabu sayıldı ve Federal Yugoslavya içerisinde 1980'lerin sonlarına kadar konuşulmadı. Bunun sonucu olarak resmi sessizlik verilerde sayısız milliyetçi manipülasyona yol açtı.[6] Son yıllarda mağdurların sayısı, öldürülen, hapsedilen, sınır dışı edilen, zorunlu çalışmaya gönderilen, işkence görenler de dahil olmak üzere 50.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.[7] O zaman, ASNOM'un ilk liderleri Čento ve Brashnarov iktidardan düşürüldü ve destekçileri tutuklandı veya hapsedildi.[8]

Galeri

  • ASNOM'un llk oturumundaki delegeler.
    ASNOM'un llk oturumundaki delegeler.
  • ASNOM'un Federal Makedonya vatandaşlarının temel haklarına dair beyanı (2 Ağustos 1944)
    ASNOM'un Federal Makedonya vatandaşlarının temel haklarına dair beyanı (2 Ağustos 1944)
  • ASNOM'un Panko Brashnarov'un konuşması ile birlikte ilk oturumu açılışının resmi kısmı,
    ASNOM'un Panko Brashnarov'un konuşması ile birlikte ilk oturumu açılışının resmi kısmı,
  • 2 Ağustos 1944 tarihli ASNOM Manifestosu'nun ilk sayfası. Bildiri Makedon halkının ulusal özgürlüğü, Makedon devletinin kurulması ve "Makedon halkının bütün birlikleri için haklı ve güçlü dilekleri" konusundaki asırlık mücadelesini konu almıştır.
    2 Ağustos 1944 tarihli ASNOM Manifestosu'nun ilk sayfası. Bildiri Makedon halkının ulusal özgürlüğü, Makedon devletinin kurulması ve "Makedon halkının bütün birlikleri için haklı ve güçlü dilekleri" konusundaki asırlık mücadelesini konu almıştır.
  • 14 Nisan 1945 tarihli ASNOM Başkanlığı 11. toplantısı tutanakları. Tutanakla birlikte Makedonya Hükûmeti'nin kurulması önerildi ve Lazar Kolishevski'ye görev atandı.
    14 Nisan 1945 tarihli ASNOM Başkanlığı 11. toplantısı tutanakları. Tutanakla birlikte Makedonya Hükûmeti'nin kurulması önerildi ve Lazar Kolishevski'ye görev atandı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Список На Народните Претставници Од Македонија Избрани За Првото Заседание На Асном" (Makedonca). Novamakedonija.com. 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019. 
  2. ^ Мичев, Добрин. Партизанското движение в вв Вардарска Македония, 1941-1944 arası сп. Македонски преглед, кн. 2, стр. 5-40.
  3. ^ Bulgarian-Yugoslavian political relations, 1944-1945 3 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Georgi Daskalov, Kliment Ohridski University, 1989, p. 113.
  4. ^ Кочанковски, Jован, Битола и Битолско, Народноослободителната s. 427
  5. ^ Goli Otok: ölüm adası  :[] Venko Markovski, New York, Columbia University Press, 1984
  6. ^ Македонската кървава Коледа. Създаване и утвърждаване на Вардарска Македония като Република в Югославска Федерация (1943-1946) 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Веселин Ангелов, 2003-08-01, 954-8008-77-7, 978-954-8008-77-8
  7. ^ Zoran Todorovski, “Humanosta na makedonskiot komunizam,” Utrinski vesnik, 2 Şubat 2006.
  8. ^ Historical dictionary of the Republic of Macedonia 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, 0-8108-5565-8, pp. 15-16.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyal Demokrat Birliği</span>

Makedonya Sosyal Demokrat Birliği Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'ndeki sosyal demokrat siyasi partidir.

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Ulusal Bankası, Kuzey Makedonya'nın merkez bankasıdır. Merkezi Üsküp'tedir. 1991 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Titoizm</span> komünist ideoloji

Titoizm 1948 yılında, yeni bir doktrin olarak Stalin tarafından zorla dayatılan dünya komünizmi anlayışına bir tepki olarak, Yugoslavya'nın komünist lideri J. B. Tito tarafın­dan geliştirilen ve komünizmi, sosyalist ülkelerin ulusal ba­ğımsızlıklarını kazanmalarına katkıda bulunan bir ideoloji ola­rak gören, ulusal komünizmin teorisi ve uygulamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koço Ratsin</span> Şair-Yazar

Koço Ratsin, Makedon şair, yazar. Bulgaristan'daki bazı yazarlar tarafından Bulgar olarak da kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya cumhurbaşkanı</span> Kuzey Makedonyanın devlet başkanı

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atanas Zabaznoski</span>

Atanas Zabaznoski, Makedon komünist aktivist, Yugoslavya Cephesi'nde savaşan asker. Halk Kahramanı Nişanı'na layık görülerek Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde ulusal kahraman ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Komünistler Birliği</span>

Makedonya Komünistler Birliği, Yugoslavya'nın 1945-1990 yılları arasındaki tek yasal partisi olan Yugoslavya Komünistler Birliği'nin Makedonya koludur. 1952 yılına kadar Makedonya Komünist Partisi adıyla faaliyet gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Goli otok</span>

Goli otok Kıraç, üzerinde yerleşim bulunmayan, Hırvatistan Yugoslavya'nın parçası iken siyasi mahkûmlar için hapishane olarak kullanılan ada. Hapishane, 1949 - 1989 yılları arasında faal olarak kullanıldı. Adriyatik Denizi'nin kuzeyinde, Hırvatistan'ın Primorje-Gorski Kotar kıyılarına yakın bir yerde bulunan ada, yaklaşık olarak 4 km² büyüklüğündedir.

Kuzey Makedonya'da futbol, en popüler spor dalıdır. Futbol, Kuzey Makedonya Futbol Federasyonu tarafından yönetilmektedir. Ülkenin millî takımı FIFA ile UEFA'nın resmi organizasyonlarına katılma hakkına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Metodiya Andonov-Çento</span>

Metodiya Andonov-Çento, Makedon devlet adamı. II. Dünya Savaşı sonrası Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti'nde ilk Makedonya Ulusal Kurtuluş Anti-Faşist Meclisi ve Makedonya Halk Cumhuriyeti Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lupço Arsov</span>

Lupço Arsov, Makedon komünist siyasetçi.

Devlet Karadağ ve Boka Ulusal Kurtuluş Konseyi veya kısaca ZAVNOCGB, Yugoslavya Krallığı'na bağlı Karadağ'daki antifaşist direniş hareketinin en yüksek yönetim organı. Örgütsel olarak Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi'nin bir parçası idi.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Antifaşist Ulusal Kurtuluş Konseyi</span> Siyasi örgüt

Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi veya Yugoslavya'da bilinen kısaltmasıyla AVNOJ, Yugoslavya'yı oluşturan her bir federal devletin ulusal kurtuluş konseyleri için oluşturulan siyasi çatı örgütü. II. Dünya Savaşı sonunda Yugoslavya için geçici müzakere makamı haline geldi. Partizanların kontrolü altındaki bölgeleri yönetmek için 26 Kasım 1942'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vera Aceva</span>

Vera Atseva - Dosta, Makedon komünist, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, partizan, direnişçi ve ulusal kahraman.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Antifaşist Kadın Cephesi</span>

Makedonya Antifaşist Kadın Cephesi II. Dünya Savaşı'nda, Makedonya'da ortaya çıkan feminist hareket. Kuzey Makedonya'da mevcut, bazı feminist örgütlerin de öncülü olan örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Antifaşist Kadın Cephesi</span>

Yugoslavya Antifaşist Kadın Cephesi, II. Dünya Savaşı'da, Nazi işgali sırasında Yugoslavya'da, işgale karşı direnen çok uluslu, komünist partizan teşkilatının oluşturulmasında ve teşkilatında yer almış feminist ve antifaşist kitle örgütü. Yugoslavya'da teşekkül etmiş diğer kadın cephesi ördütlerinin ve bölgede günümüze dek uzanan kimi feminist kuruluşların da öncülüdür. 6 Aralık 1942 tarihinde, Bosanski Petrovac'da toplanan I. Ulusal Kadın Konferansı'nda kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da tarihyazımı</span>

Kuzey Makedonya'da tarih yazımı, o ülkenin tarihçileri tarafından kullanılan tarihsel çalışmaların metodolojisidir. SR Makedonya'nın Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 1945'ten beri geliştirilmiştir. Stefan Troebst'e göre, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti dönemindeki Marksist tarih yazımı ile neredeyse aynı gündemi korudu. Yugoslav dönemiyle yakından ilişkili olan ve o dönemin gerçek ulusal mitleri üzerinde çalışan Makedon tarihçilerin nesli hala kurumlardan sorumlu. Aslında, tarih yazımı alanında Yugoslav komünizmi ve Makedon milliyetçiliği yakından ilişkilidir. Ulf Brunnbauer'e göre, modern Makedon tarih yazımı son derece siyasallaşmış, çünkü Makedon ulus inşa süreci hala gelişme aşamasında. Farklı yaklaşımlar önerilmez ve alternatif görüşleri ifade eden insanlar ekonomik sınırlamaları, akademik kariyerbaşarısızlığını ve "ulusal hainler" olarak damgalanmayı göze almaktadırlar. Troebst 1983 yılında, SR Makedonya'daki tarihi araştırmaların hümanist ve uygar bir son olmadığını, doğrudan siyasi eylemle ilgili olduğunu yazmıştı. Modern Avrupa'da historiyografi ve siyasetin karşılıklı bağımlılığı böyle bir olgu gözlenmemiştir. Etnik Makedonlar 20. yüzyıl öncesi birincil kaynaklarda nadiren yer alsalar da, son zamanlarda Makedon ulusunun Balkanlar'daki en eski millet olduğu şeklindeki aldatıcı fikri, Antik çağlardan Modern zamanlara kesintisiz bir şekilde dayatmak için bir ulus inşa projesi tanıtıldı. Bazı yerli ve yabancı bilim adamları, amacı tarih boyunca ayrı bir Makedon ulusunun sürekli varlığını onaylamak olan inkârcı bir tarih yazımının bu gündemini eleştirdiler. Bu tartışmalı dünya görüşü, modern etnik ayrımları geçmişe yansıttığı için tarih dışıdır. Tarihin böylesine güçlendirilmiş, etnosantrik bir okuması, Makedon ulusal kimliğinin çarpıtılmasına katkıda bulunur ve tarihi bir akademik disiplin olarak alçaltır. Bu tür tarihyazımları altında nesiller boyu öğrenci sahte tarih eğitimi aldı.

<span class="mw-page-title-main">Todor Pavlof</span> 1878 doğumlu Makedon asıllı Osmanlı ve Bulgar siyasetçi

Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.