İçeriğe atla

Makas

Bir çift standart makas
Çeşitli tipte makaslar - terzi makası (sol), kâğıt makası (ortada), mutfak makası (sağ)
Antik makas Gordion Müzesi, Ankara
2. yüzyıla ait Trabzon'dan çıkarılmış bir makas (Konumu: Metropolitan Sanat Müzesi)

Makas ya da sındı,[1] birbirine bakan yüzeyleri sertleştirilmiş çelikten yapılmış kesici el aleti. Makaslar çeşitli nesnelerin kesiminde kullanılırlar. Örnek olarak: kağıt, metal levha, kumaş, ip, kablo, saç, yiyecek gibi.

Çocukların kullandığı makasların uçları köreltilerek kullanan kişiye zarar vermesi engellenmiştir. Bunun yanında terzi makaslarının bir ucu özellikle sivrilterek kumaştaki dikişleri sökmek gibi kullanım alanları için özelleştirilmiştir.

Tarihçe

İlk makas benzeri alet örneklerine Bronz Çağı'nda rastlanır. Makaslar daha sonra üretim tekniklerindeki iyileşmelere paralel olarak paslanmaz çelik gibi daha dayanıklı malzemelerden yapılmaya başlamıştır.[2]Leonardo da Vinci'de makasla ilgili önemli çalışmalar yapmıştır. Modern makasın babası olarak ise Robert Hinchliffe'yi kabul edebiliriz. 1761'de, da Vinci'nin ölümünden 200 yıldan fazla bir süre sonra, çeliği üretmek ve seri üretmek için ilk kullanan oydu.[3]

Etimoloji

Arapça ḳṣṣ kökünden gelen miḳaṣṣ مقصّ  "koyun kırpma aleti, makas" sözcüğünden alıntıdır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  2. ^ "Makas". Kim Ne Zaman İcat Etti. 11 Kasım 2014. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2014. 
  3. ^ "İlk Makas ve Onları Kim Buldu". İlk Makas ve Onları Kim Buldu. 15 Mart 2019. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021. 
  4. ^ "Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alet</span> bir hedefe ulaşmak için kullanılabilecek fiziksel madde

Alet, belirli bir işi yapmak için özel olarak üretilmiş, iş sürecinde kullanılan ancak tüketilmeyen nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">Köprü</span> iki yakayı birbirine bağlayarak yolu bir yandan ötekine eriştirmek için yapılan yapı

Köprü, nehir ve vadi gibi geçilmesi güç bir engelin iki kıyısını bağlayan veya herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Plastik</span>

Plastik; karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O), azot (N) ve diğer organik ya da inorganik elementlerin oluşturduğu monomer adı verilen; basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir. Plastik kelimesi, "şekillendirilebilen veya kalıplanabilen" anlamına gelen Yunanca πλαστικός (plastikos) ve "kalıplanmış" anlamına gelen πλαστός (plastos) kelimesinden türetilmiştir.

Demir Çağı, demirin çeşitli alet ve silah yapımında esas malzeme olarak kullanıldığı bir arkeolojik devirdir.

<span class="mw-page-title-main">Gordion Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Gordion Müzesi, Ankara'nın Polatlı ilçesinin Yassıhüyük köyündedir. Müzede Kral Midas'ın tümülüsü bulunmakla birlikte Kral Midas'ın kafatası sonradan Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne götürülmüştür. İskeletinin ise sonradan kaybolduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kalemtıraş</span>

Kalemtıraş veya kalemaçacak, kalemlerin uçlarını tıraş etmede kullanılan kırtasiye malzemesidir. Elektrikli ve elle çalışan kalemtıraşlar vardır. Genelde çelik bir kesici bölüm ve onu tutan plastik bir dış yüzeyden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bıçak</span> Keskin uçlu demir el aleti

Bıçak, keskin ağızlı el aletidir. İşlevine, icrasında kullanıldığı iş ya da hobiye göre farklı biçimleri bulunmaktadır.

Vinç, genellikle bir halat, tel halat veya zincirlerle donatılmış, malzemeleri hem kaldırmak hem indirmek hem de yatay olarak hareket ettirmek için kullanılabilen bir makine türüdür. Ağır nesneleri kaldırmak ve başka yerlere taşımak için kullanılır. Vinçler, bir veya daha fazla basit makine kullanarak mekanik avantaj yaratır ve böylece insanların normal kapasitesinin ötesinde yükleri taşır. Vinçler, nakliye için yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması, inşaat için malzemelerin hareketi ve ağır ekipmanların montajı için sanayide yaygın olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Beyazıt Öztürk</span> Türk TV ve radyo programcısı

Beyazıt Öztürk ya da kısaca bilinen adıyla Beyaz ; Türk sunucu, şovmen, televizyon ve radyo programcısı, şarkıcı, oyuncu ve komedyen.

<span class="mw-page-title-main">Basma</span>

Basma, çeşitli basit ve karmaşık desenlerin, baskı yoluyla, pamuklu bezayağı kumaşa uygulanmasıyla elde edilen desenli kumaşlara verilen isimdir. Baskı, boyaların beyazlatılmış kumaşa baskı şablonları yardımıyla desene göre, üst üste uygulanmasıyla gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Kumaş</span>

Kumaş, ipliklerin, çeşitli yöntemlerle bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeylerdir. Pamuk, yün, ipek, keten vb maddelerden elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ütü</span>

Ütü, kumaşların kırışıklıklarını düzeltmek ve ütüleme yapmak için kullanılan alet. İngilizceden "clothes iron" anlamındadır. Ütü sözcüğü eski Türkçede "ateşte ısıtılarak kumaş düzeltmeye yarayan demir alet" anlamını verir. Üt- veya üti- "kıl yakmak, aleve tutmak" fiilinden +Ig sonekiyle türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rahmi M. Koç Müzesi</span> Müze

Rahmi M. Koç Müzesi, İstanbul'un Hasköy semtinde, Haliç kıyısında bir sanayi müzesidir. 1994 yılında iş insanı Rahmi Koç'un desteği ile açılmış müze, Türkiye'de sanayi, ulaşım, endüstri ve iletişim tarihine adanmış ilk önemli müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Çelik</span> Türk politikacı ve Eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı

Faruk Çelik, Türk siyasetçi, 2011-2015 yılları arasında Türkiye çalışma ve sosyal güvenlik bakanı ve 2015-2017 yılları arasında gıda, tarım ve hayvancılık bakanı olarak hükûmette yer almıştır.

Ctesibius, Ktesibios veya Tesibius, antik İskenderiye'deki Yunan mühendisliği ekolünün ilk ve önemli temsilcilerindendir. Aristotales'ten sonra Arşimed'den önce yaşamıştır. Ktesibios tarafından İskenderiye'de yazılmış olan eserlerin tümü kaybolmuştur. Ktesibios'u kaynak olarak gösteren diğer eserler ve yazarlar sayesinde kendisi hakkındaki mevcut bilgiye ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tekerlekli paten</span>

Tekerlekli paten, alt taban kısmındaki bölüme tekerler bağlanmış olan bir alettir. Ayağa geçirilen bu alet, altındaki ufak tekerlekler sayesinde hareket etmeye olanak sağlamaktadır. Günümüzde spor, egzersiz, eğlence gibi birçok amaçla kullanılmaktadır. Birçok firma birçok değişik model ve tasarımda tekerlekli patenler üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Meucci</span> İtalyan mucit (1808–1889)

Antonio Santi Giuseppe Meucci, İtalyan mucit. 1854'te teletrofono adını verdiği sesi önce elektrik dalgalarına, daha sonra aletin diğer ucunda sese çeviren aleti icat etmiştir. Bu, telefonun ilk örneği olarak kabul edilir. 28 Aralık 1871'de caveat başvurusunda bulunan Meucci, aynı yıl bindiği teknenin yanmasından dolayı hastalandı. Tedavi parası için karısı teletrofono dahil Meucci'nin bütün icatlarını bir eskiciye sattı. Meucci iyileştikten sonra icadını aradı ama eskici onu kimliğini vermek istemeyen bir gence sattığını söyledi. İşsiz olan Meucci, 1872 ve 1873'te caveat'ı uzatmak için gerekli olan 10 doları gönderebilmiş, ama 1874'te gönderememiştir. Teletrofono'nun krokilerini yolladığı Western Union'daki laboratuvarda Graham Bell bunları bulmuş ve patentini almıştır. Meucci, bunun üzerine Graham Bell'e dava açmıştır. 1886'da mahkeme Meucci'nin icadın sahibi olduğuna ikna olmuş görünse de üç yıl sonra Meucci ölmüştür. Nitekim 1893'te Bell'in patenti de son bulmuş ve bir daha yenilenmemiştir. 11 Haziran 2002'de ABD Temsilciler Meclisi'nde "Antonio Meucci’nin hayatının ve başarılarının tanınması ve Meucci’nin telefonu icat ettiğinin kabul edilmesi" kararıyla denge kısmen sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre çakısı</span>

İsviçre çakısı, bir bıçağın yanında çeşitli araçlardan oluşan bir çakı türüdür. 1890'lardan bu yana Victorinox ve Wenger şirketleri tarafından İsviçre Ordusu için üretildiklerinden bu adla anılmaktadırlar. Konserve açacağı, makas, tornavida gibi çok sayıda aracı içerebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Tirbuşon</span>

Tirbuşon, şarap ve kapaklı içeceklerin kapağını açmak için kullanılan metal veya plastik gereç.