Makao-Türkiye ilişkileri
 Makao |  Türkiye |
|---|---|
Makao-Türkiye ilişkileri, Makao ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Makao'da bir diplomatik misyonu olmamakla birlikte, Türkiye'nin Hong Kong başkonsolosluğu üzerinden Makao ile ilgili işlemleri gerçekleştirmektedir.[1]
Diplomatik ilişkiler
Makao, Ming Hanedanı döneminde 1557 yılında Portekiz İmparatorluğu'na kiralandıktan sonra Portekiz Makaosu adıyla Portekiz'in bir kolonisi olarak uzun bir dönem yaşadı. Portekiz, 1887 yılına kadar halen Çin egemenliği altındaki bu topraklar için yıllık bir kira ödedi ve bu toprakları yönetti; 1887 yılında ise Portekiz, Çin ile imzaladığı Portekiz ile Çin arasındaki Dostluk ve Ticaret Anlaşması kapsamında Makao'yu daimi olarak kendi kolonisi olarak yönetme hakkını kazandı.[2] Tam 100 yıl sonra 1987'de Çin ile Portekiz arasında, Makao'nun 1999'da Çin'e geri verilmesini öngören bir antlaşma imzalandı ve koloni, 1999 yılında Makao üzerindeki egemenliğin Çin'e devredilmesine kadar Portekiz yönetimi altında kaldı. 1999'a kadar Portekiz hükûmeti tarafından atanan bir vali tarafından yönetilmekte olan Makao, bu tarihten itibaren Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özel idari bölge konumundadır.[3][4]
Türkiye'nin Hong Kong Başkonsolosluğu 1974 yılında Londra Büyükelçiliğine bağlı olarak açılmış, 1979'da ekonomik sebeplerden ötürü kapanmış, 1991 yılında tekrar faaliyete geçerek Makao ile olan ilişkilerle de ilgilenmeye başlamıştır. Hong Kong'un 1999 yılında, Portekiz'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devrinden bu yana ilişkiler Pekin Büyükelçiliğine bağlıdır.[5]
Türkiye ile Makao arasındaki ilişkiler, Türkiye'nin Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkileriyle doğrudan bağlantılı biçimde sürdürülmektedir.[6]
Ekonomik ilişkiler
II. Dünya Savaşı sırasında 1941 yılından itibaren Japon işgali altında kalan Makao, 1945 yılında savaşın bitimiyle yeniden Portekiz egemenliğine dönmüştür. Makao, savaşın ardından ekonomik açıdan önemli bir sıçrama yaşamıştır. Fakat iki ülke arasındaki ticaret hacmi düşük kalmış, 2016 yılında ancak 5,73 milyon ABD doları olmuştur. Türkiye'nin ihracatı 5,67 milyon ABD doları iken Makao'nun ihracatı sadece 62 bin ABD doları kadar olabilmiştir. Türkiye'nin ihracatının tümüne yakını da aynı ürün grubu (izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, tek tek kaplanmiş liflerden oluşan fibe) içindedir.[7]
Ülkelerin karşılaştırması
 Makao |  Türkiye | |
|---|---|---|
| Bayrak |  |  |
| Devlet Amblemi |  |  |
| Nüfus | 667.400[8] | 83.614.362[9] |
| Alan | 28,2 km2 (10,9 sq mi) | 783.562 km² (302.535 sq mi) |
| Nüfus yoğunluğu | 21.340 kişi/km2 (55.270/sq mi)[10] | 105 kişi/km2 (271,9/sq mi) |
| Başkent | Makao | Ankara |
| Hükûmet | Özel idari bölge[3] | Başkanlık sistemi |
| Mevcut Lider |
|
|
| Resmi diller | Çince, Makao Portekizcesi | Türkçe |
| Ana dinler | %58,9 Çin geleneksel dinleri, %17.3 Budist, %15,4 Dinsiz, %7,2 Hristiyan, %1.2 diğerleri | % 97.6 Müslüman, %1.1 Yahudi, %0.3 Hristiyan |
| Etnik gruplar | %88,7 Han Çinlisi,%4,6 Filipinliler, 2,4 Vietnamlılar, 1,8 Portekizliler, %2,5 diğerleri | %85 Türk, %9 Kürt, %6 diğerleri |
| (İGE İnsani Gelişme Endeksi) | 0.806 (çok yüksek) -59. | |
| GSYİH (PPP) | $40 milyar (kişi başına 58.931 dolar)[11] | $2.464 trilyon (kişi başına 28.294 dolar)[12] |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "CG's Message". 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Luke, Frances M. (2000). "The Imminent Threat to China's Intervention in Macau's Autonomy: Using Hong Kong's Past to Secure Macau's Future". American University International Law Review. 15 (3): 717-756. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.
- ^ a b Landler, Mark (20 Aralık 1999). "Portugal Lowers Its Flag, Handing Macao to China" (İngilizce). The New York Times. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
- ^ Mendes, Carmen Amado (2013). Portugal, China and the Macau Negotiations, 1986–1999 (İngilizce). Hong Kong Üniversitesi Yayınları. ss. 7, 32. ISBN 978-988-8139-00-2. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.
- ^ "Türkiye-Hong Kong ilişkileri". 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Hong Kong". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Taylan, Tolga (2017). "MAKAO ÜLKE PROFİLİ" (PDF). ITC-Trademap. T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Macao in Figures (İngilizce). Makao İstatisik ve Nüfus Sayımı Servisi. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2019.
- ^ "TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2020". Türkiye İstatistik Kurumu. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ 2016 Population By-Census Detailed Results (İngilizce). Makao İstatisik ve Nüfus Sayımı Servisi. Mayıs 2017. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. Uluslararası Para Fonu. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ "World Economic Outlook - GDP per capita". International Monetary Fund. Ekim 2019. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
