İçeriğe atla

Makak maymunu

Makak maymunu
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Cercopithecidae
Oymak:Papionini
Cins:Macaca
Lacépède, 1799
Tip tür
Macaca sylvanus
Linnaeus, 1766
Türler
Dağılımı

Macaca, Şebek veya Makak, köpeksi maymunlar (Cercopithecidae) familyasından bir primat cinsi. Cebelitarık'tan Endonezya Adalarına kadar yayılmışlardır, ancak çoğunlukla Asya ve Doğu Hint adalarında yaşarlar.

Makakların geçici olarak yaprak ve meyve depo eden avurt keseleri vardır. Bazı makakların uzun bir kuyruğu bulunurken bazıları hemen hemen kuyruksuzdur (Macaca sylvanus).

Taksonomi

Macaca cinsine bağlı türler:

Klonlanma

Ocak 2018'de Çin'deki bilim insanları koyun Dolly'nin dünyaya gelmesini sağlayan karmaşık DNA transfer yöntemini kullanarak Zhong Zhong ve Hua Hua adlı yengeç yiyen iki makak klonladıklarını duyurdular.[1][2][3][4]

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Liu, Zhen; ve diğerleri. (24 Ocak 2018). "Cloning of Macaque Monkeys by Somatic Cell Nuclear Transfer". Cell (journal). doi:10.1016/j.cell.2018.01.020. 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  2. ^ Normile, Dennis (24 Ocak 2018). "These monkey twins are the first primate clones made by the method that developed Dolly". Science (dergi). doi:10.1126/science.aa1066. 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  3. ^ Briggs, Helen (24 Ocak 2018). "First monkey clones created in Chinese laboratory". BBC News. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  4. ^ Associated Press (24 Ocak 2018). "Scientists Successfully Clone Monkeys; Are Humans Up Next?". The New York Times. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Lacertidae</span> sürüngen familyası

Lacertidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir sürüngen familyasıdır. Lacertidler genelde kertenkele olarak anılırlar. Avrupa, Afrika ve Asya'ya özgüdür.

<i>Macaca sylvanus</i>

Macaca sylvanus, Macaca cinsine bağlı bir hayvan türüdür. Cezayir'deki Atlas Dağları'nda, Fas'ta ve Cebelitarık'ta bulunurlar. En iyi bilinen Eski Dünya maymunlarından biridir. Aynı zamanda Avrupa'da yabani olarak bulunan tek primattır. Macaca sylvanus kuyruğu olmayan iki maymun türünden biridir. 2100 metreden yüksekteki çam, meşe ve sedir ormanlarında yaşarlar. Gündüz gezerler. Ağaca çok iyi tırmanırlar ama yerde gezmeyi tercih ederler. Hepçildirler. Yaprak, kök, meyve ve böcekle beslenirler. Genel olarak tehlikelerden uzak yüksek dallarda yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Sonsuz maymun teoremi</span> Bir matematik teoremi

Sonsuz maymun teoremi, bir daktilonun tuşlarına sonsuz bir süre boyunca gelişigüzel basan bir maymunun belirli bir metni neredeyse kesin olarak yazabileceğini ortaya koyan matematik teoremidir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

Fosil primatlar listesi soyu tükenmiş olan primatların fosil kayıtlarından oluşan bir listesini içerir. Primatların genellikle muhtemelen böcek ve meyve ile beslenen küçük ve özelleşmemiş memelilerden evrimleştiği düşünülür. Ancak, primatların kesin kökeni tartışmalı olup bunun yanında primatların ilk atalarının da kendileri gibi ağaçlarda yaşamış olduğuna dair güncel olarak sorgulanmaktadır. Ayrıca diğer başka memeli türlerinin de ağaçlarda yaşayan canlılar olduğu ve bu ağaçsıl memelilerin primatlara benzer özellikler geliştirmedikleri de bilinmektedir. Günümüzde Purgatorius ve Plesiadapis gibi bazı iyi bilinen cinslerin uzun bir süre en eski primatlar olduğu düşünülmüş olsa da onları genellikle Euarchontoglires üst takımı içindeki yeni Plesiadapiformlar takımına dahil eden özellikle son dönem yazarları tarafından ilk primat olarak kabul edilmezler. Bazı yazarlar karışıklıkları önlemek için rütbesiz bir terim olan Plesiadapiformlara dahil olan Euprimatlar tanımını kullanır. Gayri resmi olan bu isim buradaki listede kullanılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maymun</span> bazı primatlar için kullanılan terim

Maymun, Primatlar takımındaki kimi memelileri kapsayan bir terimdir. Kimi kullanımlarda terim tüm primatları kapsarken genelde Simiiformes infra takımındaki primatlar için kullanılır.

Zhong Zhong ile Hua Hua somatik hücre nükleer transferi (SCNT) yoluyla yaratılan ve yengeç yiyen özdeş makaklardır. Koyun Dolly üzerinde uygulanan klonlama tekniğinin aynısı kullanılmıştır. Bu teknikle üretilen klonlanan ilk primatlardır. Önceki maymun klonlama girişimlerinden farklı olarak bağışlanan çekirdekler embriyonik hücreler değil fetal hücrelerden gelmektedir. Primatların her ikisi de Şanghay'daki Çin Bilimler Akademisi'nin Sinir Bilimleri Enstitüsü'nde doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Nafovanny</span>

Vietnam'daki Nafovanny, İngiltere'deki Huntingdon Life Sciences ve Almanya'daki Covance dahil olmak üzere hayvan test laboratuvarlarına uzun kuyruklu makaklar sağlayan, dünyanın en büyük tutsak yetiştirme primat tesisidir.

<span class="mw-page-title-main">Cercopithecinae</span> primat alt familyası

Cercopithecinae, babunlar, makaklar ve vervet maymunları dahil olmak üzere yaklaşık 71 türden oluşan, bir Köpeksi maymun alt familyasıdır. Çoğu cercopithecine maymunu türü, Sahra altı Afrika ile sınırlıdır, ancak makaklar Asya'nın uzak doğu bölgelerinden kuzey Afrika'ya ve Cebelitarık'a kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Roloway maymunu</span>

Roloway maymunu, tropik Batı Afrika'ya özgü, nesli tükenmekte olan bir Köpeksi maymun türüdür. Daha önce Diana maymununun bir alt türü olarak kabul ediliyordu. Habitat kaybı ve Afrika vahşi hayvan yemeği ticareti için devam eden avlanma nedeniyle Kritik Tehlike Altında olarak sınıflandırılmıştır. Roloway maymunları, çoğunlukla Gana'daki ormanlarda ve Güney-Doğu Fildişi Sahili'ndeki bazı bölgelerinde yaşayan ağaç canlılarıdır. Daha özel çalışmalar, C. diana kara yolunun, yok olma tehdidi nedeniyle çoğunlukla Tanoé ormanında yoğunlaştığını göstermiştir..

<i>Saadanius</i>

Saadanius, topluca Eski Dünya maymunları olarak bilinen köpeksi maymunlar ve insansı maymunlarının son ortak atasıyla yakından ilişkili olan, fosilleri Erken Oligosen'e tarihlenen bir primat cinsi. Cins, sadece 29 ila 28 milyon yıl öncesine tarihlenen tek bir kısmi kafatasından bilinen tek tür Saadanius hijazensis ile temsil edilir. 2009 yılında batı Suudi Arabistan'daki Mekke yakınlarında keşfedildi ve ilk olarak 2010 yılında hem yaşayan hem de fosil Eski Dünya maymunları ile karşılaştırıldıktan sonra tanımlandı.

Koşucu kuşlar (Palaeognathae), Gondvana kökenli Afrika, Güney Amerika, Yeni Gine, Avustralya ve Yeni Zealanda'da dağılmış kuş türlerinden oluşan bir kladdır. Deve kuşları, nandular, kiviler, tepeli devekuşları, emular ve tinamular gibi 50'den fazla yaşayan türü içerir. Neognathae grubu ile birlikte modern kuşların iki ana kladını oluşturur. Listede soyu tükenmiş türler için Mikko's Phylogeny Archive, Paleofile.com ve Brodkob kaynakları kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil maymun</span> Afrikalı primat

Yeşil maymun, altın yeşili kürklü, solgun elleri ve ayakları olan bir köpeksi maymun türü. Kuyruğun ucu, uylukların ve yanak bıyıklarının arkası gibi altın sarısıdır. Diğer Chlorocebus türleri gibi alnında ayırt edici bir kürk çizgisi yoktur ve erkeklerde soluk mavi bir skrotum vardır. Bazı yetkililer bunu ve Chlorocebus cinsinin tüm üyelerini, tek bir yaygın tür, Chlorocebus aethiops olarak kabul eder.

<i>Diplodus</i>

Diplodus Sparidae familyasına bağlı bir cinstir.

<span class="mw-page-title-main">Maymun selfiesinin telif hakkı anlaşmazlığı</span>

2011 ve 2018 yılları arasında, İngiliz vahşi yaşam fotoğrafçısı'na ait ekipman kullanılarak Celebes tepeli makak'ları tarafından çekilen selfie'lerin telif hakkı durumu hakkında bir dizi anlaşmazlık yaşandı. David J. Slater. Anlaşmazlıklar, Slater'ın telif hakkının kendisinde olduğu yönündeki itirazları üzerine Temmuz 2011'de gazetelerde yayınlanmasının ardından görüntüleri barındıran Wikimedia Commons ve Techdirt blogu ile telif hakkının makaklara verilmesi gerektiğini savunan People for the Ethical Treatment of Animals (PETA) ile ilgiliydi.