İçeriğe atla

Maiar

Maia (çoğ. Maiar), J. R. R. Tolkien'in kurgusal evreninde (Orta Dünya) bir ırktır.[1]

Arda'nın Yaratılışı, Ainur ve Maiar

Yaratıcı Eru Ilúvatar, Zamanötesi Salonlar'da Ainur'u yarattı.[2] Ainur çok güçlü meleksi varlıklar olarak yaratıldı. Ainur'un her birinde bir özellik üstünlük gösteriyordu, fakat içlerinden Melkor'a hepsine verilenden bir parça verilmişti ve içlerinde en güçlü Ainur oydu.[1] Ainur, Eru'nun isteiği üzerine, onun için şarkı söylemeye başladı ve bu şarkıda (Ainur'un Müziği)'nde, yaratılacak olan Arda'nın tasarımı bestelendi ve icra edildi.[1] Eru Eä'yı ve Eä'nın da içinde Arda'yı yarattı.[1] Böylece, -elfler tarafından daha sonra Valar ismi verilecek olan- bir grup Ainur Arda'ya indiler ve Arda'nın fizik kanunlarına uygun olmak için maddî forma büründüler.[1] 15 taneydiler.[1] Valar ile birlikte birçok daha az güçlü Ainur da yeryüzüne indi, bunlar Valar'ın yardımcılarıydılar ve Maiar adını aldılar. Valar'ın yaşadığı Ölümsüz Diyar'da birçok Maiar vardı ve bunlardan az bir kısmı Orta Dünya'da tanındı ve isimlendirildi.

Aydınlık Maiar

Eönwë, Maiarın en güçlüsü Manwë'nin Maiasıydı. Eönwë bir Vala kadar güçlü idi ve Melkor'a karşı verilen savaşlarda bir Vala kadar iyi savaştı. Kollarındaki gücü hiç kimse geçemezdi ve Manwë'nin sancaktarıydı. Ilmarë, Varda'nın hizmetçisiydi ve güzelliği dillere destandı. Varda'nın yanından hiç ayrılmadı. Salmar hakkında çok fazla şey bilinmeyen ama Ulmo'nun ünlü borusunu deniz kabuklarından yaptığı söylenen ve Ulmo'nun yanından hiç ayrılmayan Ulmo'nun Maiasıydı. Arien ve Tilion insanların tanıdıkları Maiardı. Arien Güneş'i yönlendiriyordu, Tilion ise Ay'ı. Tilion genelde istikrarsızdı ve hızı hiç belli olmuyordu. Arien ise istikrarlı ve yavaştı. Arien eskiden Vana'nın Maiasıydı ve Tilion ise Orome'nin avcılarından biriydi. Ossë (Denizlerin Efendisi) ve Uinen (Denizlerin Hanımı) denizcilerin yakından tanıdıkları Vala Ulmo'nun yardımcılarıydı. Ossë dalgaların efendisi idi ve her denizci ondan çok korkardı. Uinen ise durgun ve sakin havanın Maiasıydı ve bu yüzden denizciler tarafından sevilirdi. Osse başta Melkor'un tarafına geçmişti ve dalgaları öfkeyle kullanarak toprakları dövüyordu. Bu yüzden Aulë Uinen'e rica etti ve Uinen Osse'ye yalvararak onu iyi tarafa çekti. Ama yine de Osse içindeki kızgın ruhu hiç atamadı. Eldarın Teleri kolu ölümsüz diyara giderken onların bir kısımını Orta Dünya'da tutmayı başardı ve gemiyapımcısı elflere uzun süre eğitim verdi. Bu elfler, Falas kıyılarında yaşayan Círdan'ın emrindeydiler.

En ünlü Maia ise kuşkusuz Melian'dı. Valinor'da hem Vàna hem de Estë'nin emrinde olan Melian, Orta Dünya'nın karanlığa büründüğü Ağaçların Çağı'nda Orta Dünya'ya gelmiş ve burada ormanlar arasında şarkı söylerken ve gezerken Elf Kralı Elwë Thingol ile evlenmişti. Lúthien adını verdikleri bir kızları oldu. Melian ve kocası Thingol, Doriath ormanında bir krallık kurdular. Bu krallığın halkı, Elwe'yi arayan Sindar elflerinden Avar elflerinden oluşuyordu. Melian, bu krallığı Melian Kuşağı ile çevirmişti. Elwë'ye de gücünün bir kısmını aktardı.

Karanlık Maiar

Ölümsüz Topraklar'da yaşayan Maiar, Arda'daki tek Maiar değildi. Kötü Vala Melkor'a hizmet eden birçok Maiar vardı.Kendisine ayarttığı Maiar korkunçtu ve bunlardan bir kısmı balrog olarak bilindi. Bu balrogların en dehşetlisi Gothmog'du. Efendisi Melkor için birçok kötülük yaptı.

Görüntü olarak örümcek formunu seçen Ungoliant, Ölümsüz Topraklar'ın en güneyindeki karanlık bir bölgede yaşardı ve kimseye itaat etmezdi. Kara Efendi Melkor, bu Maia'ya üstün gelemedi ve onunla işbirliği yapma yolunu seçti. Ungoliant bir örümcek şeklindedir ve görünmez ağları vardır. Ayrıca sürekli açtır. Yüzüklerin Efendisinin üçüncü bölümü Kralın Dönüşünde bahsedilen dişi örümcek Shelob, Ungoliant'ın yavrusudur.

Melkor tarafından nasıl türetildikleri belli olmayan vampir Thuringwethil ve kurtadam Draugluin birer Maiaydılar.

Melkor'un hizmetindeki en kötü ve en ünlü Maia ise Sauron'du. Kötülükte neredeyse Melkor'a denkti. Melkor'un bütün planlarında Sauron'un bir payı vardır. İlk başlarda Demirci Aulë'nin Maiası olan Sauron, sonradan taraf değiştirip Melkor'un yanına geçti. Birinci Çağ'ın sonunda Melkor, Valar tarafından başlatılan Öfke Savaşı'nda yenilerek Boşluk'a atıldığında, Sauron Orta Dünya'nın doğusuna kaçtı ve sonraki çağlarda kötülüklerin başı Kara Efendi olarak Aman dışındaki bütün dünyaya korku saçtı.


J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Ainur
Ainulindalë
Valar Efendileri:  Manwë | Ulmo | Aulë | Oromë | Mandos | Irmo | Tulkas
Valar Kraliçeleri (Valier):  Varda | Yavanna | Nienna | Estë | Vairë | Vána | Nessa
Düşman:  Melkor
MaiarEönwë | Ilmarë | Ossë | Uinen | Salmar | Sauron | Melian | Arien | Tilion | Gothmog
Curumo | Olórin | Aiwendil | Mavi Büyücüler | Durin'in Felaketi

Beş Büyücü

Orta Dünya tarihinde en önemli rol oynamış Maiar ise hiç kuşkusuz beş Istaridir. Istarinin bazısı karanlık yola saptı, bazıları ise aydınlıkta kaldılar. Üçüncü Çağ'da Orta Dünya'ya gelen bu beş Maia, Curumo, Aiwendil, Olórin, Alatar ve Pallando idi. Mavi Büyücüler Alatar ve Pallando ile Ak Büyücü Saruman (Curumo), Orta Dünya'nın doğusuna gittiler. Alatar ve Pallando geri dönmedi ve onlara ne olduğu bilinmiyor. Saruman geri döndü ve Tek Yüzük'te saklı olan büyük güç hakkındaki ilmi arttıkça, Orta Dünya'ya geliş amacını unuttu ve yoldan çıkarak orta dünya'ya hükmetmek istediği içinde yeşerdi. Radagast (Aiwendil) ise orta dünyada giderek yozlaştığı için ne kötü ne de iyidir. Ve orta dünyada kalmıştır. İçlerinden sadece Gandalf (Olórin) özünü bozulmaktan korudu. ve Orta Dünya'daki görevini başarıyla yerine getirerek Üçüncü Çağ'ın sonunda Ölümsüz Diyar'a gitmek üzere Orta Dünya'dan ayrıldılar.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Kocher, Paul H. (1980). A reader's guide to The Silmarillion. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-28950-5. 
  2. ^ Bates, Brian (2002). The real Middle-Earth: magic and mystery in the Dark Ages. Londra: Sidgwick & Jackson. ISBN 0-283-07353-5. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balrog</span> Orta Dünya Evreninde Kötü Lider

Balrog, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, ateş ve gölgeden yaratılmış iblisdir. "Güçlü Şeytan" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Dünya</span> Tolkienin kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıta

Orta Dünya kıtası, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıtadır. Bu eserlerin en meşhurları Hobbit romanı ve Yüzüklerin Efendisi roman üçlemesidir. Tolkien'in öykülerinde, meleksi varlıklar valar, elfler ve bunlarla ittifak halindeki insanlarla, şeytani Melkor ya da Morgoth ve onun yolundan giden büyük çoğunluğu orklardan, ayrıca ejderhalar ve köleleştirilmiş insanlardan oluşan iki büyük gücün Arda'yı ele geçirmek için yaptıkları savaşlar anlatılır. Sonraki çağlarda, Morgoth'un yenilmesi ve Arda'dan sürülmesi sonucunda kötülüklerin efendisi rolünü, baş yardımcısı Sauron devam ettirir. Morgoth'un defedilmesinden sonra valar, Orta Dünya'nın işlerine doğrudan karışmaktan tamamen el çekerler ve Sauron'a karşı süren mücadelede valar safındaki halklara yardım etmesi için Orta Dünya'ya Istari olarak bilinen maiaları yollarlar. Bunların en önemlileri Boz Gandalf ve Ak Saruman olmuştur. Gandalf, görevine sadık kalarak Sauron'un yok edilişinde kritik görevleri yerine getirir, Saruman ise mutlak egemenlik kurmak amacıyla Sauron'a rakip olarak ortaya çıkar. Kötülüğe karşı mücadeleye katılan diğer ırklar ise cüceler, elfler ve hobbitlerdir. Orta Dünya üzerinde hakimiyet tesis etmek için karanlık güçler ile aydınlık güçler arasında yaşanan mücadelenin başlangıcı ve ilk devreleri Tolkien'in Silmarillion adlı eserinde hikâye edilir. İyilik ile kötülüğün son mücadelesi, sırasıyla Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi romanlarında ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Melkor</span> J.R.R. Tolkienin evreninde kötü bir karakter

Melkor veya elflerin ona taktığı isimle Morgoth, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde kuvvetçe en güçlü Vala olmakla birlikte Sauron'un efendisi ve en kötü varlıktır. Orklar, troller ve ejderhalar başta olmak üzere Orta Dünya'da çoğu kötücül varlığın yaratıcısıdır. "Melkor" ismi, Quenya dilinde türetilmiş bir kelimedir ve "Güç içinde yükselen" anlamına gelir. Sindarin dilinde, düşmanları tarafından Morgoth Bauglir olarak anılırdı. Melkor'un Valar arasında bilinen orijinal adı ise hiçbir zaman Orta Dünya halkları tarafından öğrenilemedi.

<span class="mw-page-title-main">Saruman</span> J. R. R. Tolkien tarafından yaratılan Orta Dünya evrenindeki kurgusal karakter

Ak Saruman 3. Çağ’da, Orta Dünya’ya Valar’ın Temsilcisi olarak gelen ilk sihirbaz, diğer bir adla Istari’dir. Ak Divan’ın başıdır. Sindarin’deki adı, “Yetenekli İnsan” manasına gelen, Curunír’dir.

Melian, bir Maia, Elu Thingol'un eşi, Lúthien Tinúviel'in annesi ve Doriath Kraliçesidir. Melian, Luthien'in annesi ve Elrond ile Elros'un anne tarafından atasıdır.

İstari ya da Büyücü, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evrenindeki bir ırk. Valar, Morgoth egemenliğinin sona erdirilmesinden sonra yükselişe geçen Sauron tehdidine karşılık, kendi Maiar'ından olan bu temsilcileri Orta Dünya'ya göndermişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Valinor</span> J. R. R. Tolkienin kaleminden kurgusal bir konum

Valinor ya da Ölümsüz Topraklar, J.R.R. Tolkien evreninde hayalî bir mekan.

<span class="mw-page-title-main">Valar (Orta Dünya)</span>

Valar, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, yaratıcı Eru'nun ilk yarattığı ve ona en yakın olan yüce varlıklar. Valar ismi, Elfçe "güç" anlamındaki "vala" kelimesinin çoğullanmasıyla oluşturulmuştur ve "güçler" anlamındadır. İlk kez Yüzüklerin Efendisi kitaplarında bahsedilmişlerdir, ancak J. R. R. Tolkien'in ölümünden sonra oğlu tarafından yayımlanan kitabı Silmarillion'da ayrıntılı olarak anlatılmışlardır.

Manwë, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter. Manwë, Valar'ın Kralı, Varda Elentári'nin eşi, Melkor'un kardeşi ve Arda'nın Yüce Kralı'dır.

Ulmo, Denizlerin Efendisi’ydi. Arda’ya indiğinde tüm Valar denize hayran kalmıştı. Lâkin Ulmo hepsinden daha çok sevdi denizi. Onun için deniz her şeydi. Ulmo bir gün Eru ile konuştu. Eru ona dedi ki;

J. R. R. Tolkien, İngiliz Edebiyatı'na bir mitoloji kazandırmak gayesiyle "Orta Dünya evreni"ni kurguladı. Tolkien kurgusal Orta Dünya evreninde hiçbir dine açıkça göndermede bulunmadı. Silmarillion’da kendi yaratılış öyküsünü kurdu. Yazar, kitaplarında ögeleri birbiriyle tutarlı bir kurgusal evren yapmaya büyük bir çaba harcadı. Öyle ki, 81 yıllık yaşamının büyük bir kısmını bu efsaneyi üretmeye adamıştır. Orta Dünya evreninin gerçek dünyayla alternatif ırkları, milletleri, dilleri, vs. vardır. Bunlara örnek olarak Ainur, elfler, insanlar, cüceler, orklar, balrog, ejderha, troll, kartal, ent, hobbit verilebilir.

Eru Ilúvatar, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde her şeye gücü yeten tek yaratıcıdır.

Elfler, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir ırktır. Elfler, yazar J. R. R. Tolkien tarafından modern edebiyata kazandırılmış ve fantastik kurgunun en popüler öğelerinden biri haline gelmişlerdir.

J. R. R. Tolkien’in hayalî Orta Dünya evreninde "Ağaçlar Çağı", Arda'nın üç büyük tarihi döneminden ikincisidir. Lambalar Çağı’ndan sonra Güneş Yılları’ndan öncedir. Bu tarihi dönem, Birinci Çağ’ın başlangıcı da dahil olmak üzere birkaç çağı içine alır.

Aulë, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir Vala, sekiz Aratar'dan biri ve Yavanna'nın eşidir. Demirci ve Valar'ın Demircisi diye de bilinir. Kaya, metal, elementlerin doğası ve zanaatlerle ilgilenir.

Yavanna, bir Valië ve sekiz Aratar'dan biridir ve Meyve Verici olarak bilinir. Yavanna, toprakta yetişen her şeyden sorumludur; asırlık ormanlardaki ağaçlardan kayaları sarmış olan yosunlara ve topraktaki saklı şeylere kadar her şeyin sayısız biçimini aklında tutar. Eldar'ın dilinde adı Kementári, Yeryüzünün Hanımı'dır. Valar Kraliçeleri arasında saygınlık bakımından Varda ile yan yana durur. Kadın görünümünde; uzun boylu, yeşil giysiler içinde gezinirdi. Bazıları onu uzun dalları gökyüzüne uzanan bir ağaç şeklinde görmüşlerdi. Yavanna, demirci Aulë'nin eşi, Ebedi-genç Vána'nın kardeşi ve Maia Melian'ın akrabasıdır.

J. R. R. Tolkien’in -kurguladığı Orta Dünya evreninde yaşanan hayalî olayları anlattığı- efsanevî öykülerinde birçok yer ismi geçmektedir. Tolkien, hikâyelerinde gerçek “Dünya”ya karşılık olarak Arda isminde kısmen farklı bir “Dünya” kurguladı. Bu kurgusal “Dünya”daki çeşitli sunî ve doğal mekanlardan bir kısmı yaşanan olayların merkezinde yer alırken, bazı diğer mekanlar ikinci planda yer alır ve pek bahsedilmez. Aşağıdaki listede, bu görece ikinci planda kalan mekanlar hakkında bilgiler yer almaktadır.

Eönwë, J.R.R. Tolkien efsanesinde yardımcı bir karakterdir. Eönwë karakteri 1977 yılında, orijinal basımından önce uzun zamandır var olmasına rağmen ilk kez J.R.R. Tolkien'in ölümünden sonra yayımlanan Silmarillion kitabında görülür.

J.R.R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde birçok farklı ırk ve halk bulunmaktadır. Bu halklar genel olarak, özgür halklar ve köleleştirilmiş halklar olarak iki ana grup içinde yer alırlar.

Thingol, ilk doğan elflerdendir. Asıl adı Elwe'dir. Lakap olarak ise Singollo yani 'Gri Pelerin' lakabı takılmıştır.