İçeriğe atla

Maia Çiburdanidze

Maia Çiburdanidze
მაია ჩიბურდანიძე
Maia Çiburdanidze 1984'te Selanik'te
Doğum17 Ocak 1961 (63 yaşında)
Kutaisi, Gürcistan SSC, Sovyetler Birliği
VatandaşlığıSovyetler Birliği → Gürcistan
Dünya Kadınlar Şampiyonluğu1978-1991
ELO puanı2500 (Ekim 2024)
En yüksek ELO2500 (Mayıs 2024)
FIDE unvanı13600036

Maia Çiburdanidze (Gürcüce: მაია ჩიბურდანიძე; d. 17 Ocak 1961), Gürcü satranç oyucusu. 1978'den 1991'e kadar sahip olduğu altıncı Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonu ve Hou Yifan tarafından bu rekorun kırıldığı 2010 yılına kadar en genç olanıydı. Çiburdanidze dokuz kez Kadınlar Satranç Olimpiyatları'nı kazandı.[1]

Gençliği ve kariyeri

Maia Çiburdanidze Kutaisi, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nde doğdu ve 8 yaşında satranç oynamaya başladı. 1976'da SSCB kızlar şampiyonu oldu ve bir yıl sonra Kadınlar Sovyet Satranç Şampiyonasını kazandı. 1977'de FIDE tarafından Kadın Büyükusta unvanına layık görüldü.

Henüz 13 yaşındayken 1974 Braşov bayanlar uluslararası turnuvasında ilk kez galip geldi ve 1976/77 kadınlar dünya şampiyonası döngüsüne girmeden önce 1975'te Tiflis'te başka bir turnuva kazandı.

Oyun tarzı sağlam, ancak agresif ve klasik ilkelere iyi oturmuş; kariyerinin başlarında koçu olan üst düzey bir Sovyet eğitmeni olan Eduard Gufeld'den etkilendi.

Kadınlar Dünya Şampiyonu (1978-91)

Çiburdanidze, Tiflis Kadınlar Bölgeleri Arası'nı (1976) ikinci olarak bitirdi ve böylece 1977 adaylık maçlarına katılmaya hak kazandı. Adaylar Finali'ne kadar ilerledi ve Alla Kuşnir'i 7½ - 6½ yenerek Gürcistan'ın Pitsunda kentinde hüküm süren kadın dünya şampiyonu Nona Gaprindaşvili'ye karşı bir dünya şampiyonluğu maçı yaptı. Çiburdanidze, Gaprindaşvili'yi 8½ – 6½ yendi.

Unvanını dört kez başarıyla savundu. 1981'de Borcomi'de Nana Alexandria ile 8-8 çizerek unvanını korudu. Üç yıl sonra Rusya'nın Volgograd kentinde İrina Levitina ile oynadı ve 8½ – 5½ kazandı. Sonraki savunma 1986'da Sofya'da Alina Hmelevskaya'ya karşı geldi ve Çiburdanidze 8½-5½ kazandı. 1988'de Gürcistan'ın Telavi şehrinde Nana Ioseliani'yi 8½ – 7½ yendi.

FIDE, 1984'te ona Büyükusta unvanını verdi.[2] Gaprindaşvili'den sonra unvanı alan ikinci kadındır.

Unvanını kaybetmesi

Çiburdanidze, 2007'de Kandiye'de

Çin'den Xie Jun, Şubat 1991'de dünya şampiyonası için mücadele etme hakkını kazandı. Çiburdanidze Manila'da genç Çinli oyuncuya karşı 8½ – 6½ farkla kaybetti.

Dünya şampiyonluğunu yeniden kazanmaya çalıştı, ancak Çinli kadınların ve ürkütücü Polgár kız kardeşlerin yükselişiyle bu zor oldu ve 1991'den beri en iyi performansı 1994 Tilburg Adayları turnuvasında 1. oldu ve playoff'u Zsuzsa Polgár'a 5½ – 1½ ile kaptırdı. Daha sonra nakavt formatını onaylamasa da son yılların dünya şampiyonalarına girdi. 2001'de yarı finallere ulaştı, sadece şampiyonluğu kazanmaya devam eden Çinli Zhu Chen tarafından elendi. 2004'te tekrar yarı finale yükseldi ve şampiyonluğu kazanmaya devam eden Antoaneta Stefanova'ya kaybetti.

Diğer satranç başarıları

Çiburdanidze, kadın satrancılardan etkilenmedi ve Hou Yifan gibi erkeklerle oynamayı tercih etti.[3] Dünya çapında erkek turnuvalarında yoğun olarak oynadı ve en iyi formu 1980'lerde ve 1990'ların başında görüldü. Yeni Delhi (1984) ve Banja Luka (1985) turnuvalarında 1. oldu ve sonraki on yılda Belgrad'da (1992), Viyana'da (1993) ve Lippstadt'ta (1995) 1. oldu.

1980'lerin kadın olimpiyatlarına hakim olan SSCB ekibinin kilit bir üyesiydi ve Gürcistan 1990'da Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandığında, 1992, 1994, 1996 ve 2008 yıllarında dört altın madalya kazanan yeni Gürcü millî takımında 1. masada oynadı.

Ayrıca, Gürcistan'ın altın madalya kazandığı 1997 Avrupa Takım Şampiyonası'nda ve Eylül 2001'de Batum'da (Gürcistan) yapılan 1. Avrupa - Asya Kıtalararası hızlı oyun maçında oynadı. Asya kadınlar bölümünü 21½ - 10½ arasında Maia'nın 3½ katkı payı ile kazandı. 2008 Dresden Olimpiyatı'nda, altın madalya kazanan (1. sıra) Gürcistan için 1. masada oynadı ve ayrıca en iyi performans için altın madalya (2715 puan) kazandı.

Diğer

Ülkesi tarafından birçok kez onurlandırıldı ve satranç başarılarını kutlamak için birkaç posta pulu bile tasarlandı. Moğolistan 1986'da İrina Levitina'ya karşı 1984 dünya şampiyonası maçındaki oyunlarından birinde bir pozisyonu gösteren bir hatıra pulu çıkardı.

Maia Çiburdanidze, satrancın en yüksek seviyelerinde başarılı olan birkaç kişiden biridir. Kendisinin ve diğer Gürcü kadınların film yıldızları gibi kapıldığı ülkesinde oyunun itibarını daha da artırmaya yardımcı oldu.

Kaynakça

  1. ^ "OlimpBase :: Women's Chess Olympiads' Overall Statistics". www.olimpbase.org. 22 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020. 
  2. ^ Gaige, Jeremy (1987), Chess Personalia, A Biobibliography, McFarland & Company, s. 70, ISBN 0-7864-2353-6 
  3. ^ Chiburdanidze's visit to the U.S. during Perestroika 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Wendy Starbuck at chessdryad.com

Konuyla ilgili yayınlar

  • "Maia Chiburdanidze", New In Chess, #7, ss. 66-68, 1986 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Maia Çiburdanidze ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Dünya Büyükler Satranç Şampiyonası 1991 yılından bu yana FIDE tarafından düzenlenen yıllık bir satranç turnuvasıdır. Turnuva katılımcıları o yılın 1 Ocak'ı itibarıyla 60 yaşına basmış olmalıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da satranç</span>

Azerbaycan'da satranç oyununun tarihi çok eskidir ve satranç Azerbaycan'ın millî sporlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Judit Polgár</span> FIDE Chess player

Judit Polgár, Macar satranç ustasıdır. Polgár, genellikle tarihin en güçlü kadın satranç oyuncusu olarak kabul edilir. Polgár, 1991 yılında, 15 yaşında iken, daha önce eski Dünya Şampiyonu Bobby Fischer tarafından yapılan rekoru kırarak Grandmaster unvanını elde eden en genç satranç oyuncusudur. FIDE Top 100 oyuncu değerlendirme listesinde, Ocak 1989'da, henüz 12 yaşında, değerlendirme listesine 55. sıradan girerek bugüne kadar en genç oyuncu oldu. 2005 yılında, Dünya Şampiyonası turnuvasına katılan tek kadın olmuştur.ilk kez ve bugüne kadar sadece kadın olarak 2700 ELO derecesini aşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hou Yifan</span> Çinli satranç büyükustası

Hou Yifan (Çince: 侯逸凡; pinyin: Hóu Yìfán Çinli satranç büyükustası. En genç Bayanlar Dünya Satranç Şampiyonluğu unvanının yanı sıra Grandmaster unvanını hak kazanan en genç kadın oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Betül Cemre Yıldız</span> Türk satranç oyuncusu

Betül Cemre Yıldız, WGM unvanlı Türk satranç oyuncusu. 11 Kez Türkiye Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazanmış, 2004 yılında FIDE tarafından verilen WIM unvanı, 2012 yılında da WGM unvanını almıştır. WGM unvanını alan ilk Türk olup, 2007 yılında Dünya 18 Yaş Altı Kadınlar Şampiyonası ve 2009 yılında Dünya Genç Kadınlar Şampiyonalarında bronz madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Can Ali Marandi</span> Türk satranççı

Cemil Can Ali Marandi Türk satranç büyükustasıdır.

<span class="mw-page-title-main">FIDE ünvanları</span>

FIDE ünvanları, uluslararası satranç yönetim organı FIDE tarafından üstün performans için verilen ünvanlardır. Bu ünvanların en yükseği Büyükustadır. Ünvanlar genellikle Elo derecesi ve diğer ünvanlı satranç oyuncularına karşı kazanılan karşılaşmalardan elde edilen normların birleşimiyle kazanılır. Ünvanlar bir kez verildiğinde, sahtekarlık veya hile durumları dışında ömür boyu elde tutulur. Açık ünvanlar tüm oyuncular tarafından kazanılabilirken, kadın ünvanları kadın oyuncularla sınırlıdır. Birçok güçlü kadın oyuncu hem açık hem de kadın ünvanlarına sahiptir. FIDE ayrıca hakemler, organizatörler ve eğitmenler için de ünvanlar verir. Yazışmalı satranç, satranç problemi oluşturma ve satranç problemi çözme ünvanları artık FIDE tarafından yönetilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yekaterina Kovalevskaya</span>

Yekaterina Kovalevskaya, Uluslararası Usta (IM) ve Kadın Büyükusta (WGM) FIDE unvanlarına sahip bir Rus satranç oyuncusu. 1994 ve 2000'de Rusya Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazandı ve 2004 Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonası'nda ikinci oldu. Bu başarısı ona Uluslararası Usta unvanını kazandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Nona Gaprindaşvili</span> Gürcü satranç ustası (1941 doğumlu)

Nona Gaprindaşvili, Gürcü satranç oyuncusu ve FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

<span class="mw-page-title-main">43. Satranç Olimpiyatları</span> Satranç olimpiyatı

Fédération Internationale des Échecs (FIDE) tarafından düzenlenen ve açık turnuvalar ve kadın turnuvalarının yanı sıra satranç oyununu tanıtmak için tasarlanmış çeşitli etkinliklerden oluşan 43. Satranç Olimpiyatları, 23 Eylül - 6 Ekim 2018 arası Batum, Gürcistan'da düzenlenen satranç olimpiyatlarıdır. Gürcistan Satranç Federasyonu'nun Tiflis'te ev sahipliği yaptığı 2017 Satranç Dünya Kupası'nın ardından Gürcistan'da gerçekleşen ilk Satranç Olimpiyatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ding Liren</span> Çinli Dünya Satranç Şampiyonu

Ding Liren, Çinli dünya satranç şampiyonu, satranç büyükustasıdır. Liren, tarihteki en yüksek puan alan Çinli satranç oyuncusu ve aynı zamanda üç kez Çin Satrancı Şampiyonudur. Finalde Maxime Vachier-Lagrave'i yenerek 2019 Grand Chess Tour'un galibi oldu. 2019 yılında, 2007'den itibaren Magnus Carlsen'i playoff'ta yenen ilk oyuncu olarak Sinquefield Kupası'nı kazandı. Ding, bir Adaylar Turnuvasında oynayan ve FIDE dünya sıralamasında 2800 Elo puanını geçen ilk Çinli oyuncudur. Temmuz 2016'da 2875 Blitz reytingi ile dünyadaki en yüksek reytingli Blitz oyuncusu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Alisa Gallyamova</span>

Alisa Mihaylovna Gallyamova, Uluslararası Usta (IM) ve Kadın Büyük Usta (WGM) FIDE unvanlarına sahip bir Rus satranç oyuncusu. 1999 ve 2006'da Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonası'nda iki kez ikincilik ve üç kez Rusya kadın şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Ana Matnadze</span> Gürcü-İspanyol satranç oyuncusu

Ana Matnadze, Gürcü-İspanyol satranç oyuncusu. FIDE tarafından 2002'de Woman Grandmaster (WGM) ve 2006'da International Master (IM) unvanları verildi. Matnadze kendi yaş kategorisinde Avrupa ve dünya kızlar şampiyonu oldu.

Nana Dzagnidze, 2008 yılında FIDE tarafından Grandmaster unvanına layık görülen Gürcü satranç oyuncusu. Dzagnidze, 2008'de Kadınlar Satranç Olimpiyatı'nda altın madalya kazanan Gürcü takımının bir üyesi ve 2017'de Avrupa Bayanlar Bireysel satranç Turnuvası şampiyonuydu.

<span class="mw-page-title-main">Alireza Firouzja</span> Fransız satranç oyuncusu

Alireza Firouzja İran asıllı Fransız satranç büyükustasıdır. Firouzja, Magnus Carlsen tarafından kırılan bir önceki rekoru beş aydan fazla bir süreyle geçerek, 2800 FIDE derecesini aşan en genç oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Susan Polgar</span> Macar satranççı

Susan Polgar Macar-Amerikalı bir satranç ustasıdır. Polgár, 1996'dan 1999'a kadar Kadınlar Dünya Şampiyonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Harika Dronavalli</span>

Harika Dronavalli, FIDE Grandmaster (GM) unvanına sahip Hint bir satranç oyuncusu. 2012, 2015 ve 2017 yıllarında Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonası'nda üç bronz madalya kazandı. Harika, Hindistan hükûmeti tarafından 2007-08 yılı için Arjuna Ödülü ile onurlandırıldı. 2016'da Çin'in Chengdu kentinde FIDE Kadınlar Grand Prix etkinliğini kazandı ve dünya no. 11 - dünya no. FIDE kadınlar sıralamasında 5. Vladimir Kramnik, Judit Polgar ve Viswanathan Anand satranç ilham kaynaklarıdır. 2019 yılında spor alanına yaptığı katkılardan dolayı Padma Shri ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kateryna Lagno</span>

Ekaterina Aleksandrovna Lagno bir Rus satranç ustası. Bir satranç dahisi olarak, 12 yıl, dört ay ve iki günlükken Kadın Büyük Usta (WGM) unvanını kazandı. 2007 yılında büyükusta unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Pia Cramling</span>

Pia Ann Rosa-Della Cramling, İsveçli satranç oyuncusu. 1992 yılında FIDE'nin Grandmaster (GM) unvanını kazanan beşinci kadın oldu. 1980'lerin başından beri dünyanın en güçlü kadın oyuncularından biri olmasının yanı sıra üç kez FIDE Dünya Sıralaması'nda en yüksek dereceye sahip kadın oyuncu olmuştur. Ocak 1984 reyting listesinde açık ara bir numara, Temmuz 1984 listesinde ise ortak bir numaraydı

<span class="mw-page-title-main">Sopiko Guramişvili</span>

Sopiko Guramişvili ; Uluslararası Usta (IM) ve Kadın Büyük Usta (WGM) unvanlarına sahip Gürcü ve Hollandalı satranç oyuncusu, yazar ve yorumcudur. Oyunculuk kariyerinin büyük bölümünde Gürcistan'ı temsil etmiş, 16 yaş altı kızlarda Dünya Gençler Şampiyonu ve 18 yaş altı kızlarda Gürcistan ulusal şampiyonu olmuştur. En yüksek FIDE derecesi 2441'dir ve kadınlar arasında dünyada 42. sıraya kadar yükselmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.