Mahurbûselik

Acem Bûselik, Klâsik Türk müziğinde kullanılan birleşik bir makam.

Bûselik, Klasik Türk müziğinde on üç basit makamdan biri.

• Bûselikaşîran
• Acembûselik
• Arazbarbûselik
• Bayatibûselik
• Gerdâniyebûselik
• Hicazbûselik
• Hisarbûselik
• Mahurbûselik
• Muhayyerbûselik
• Nişaburek
• Nevabûselik
• Sababûselik
• Sultânîbûselik
• Şehnâzbûselik
• Tâhirbûselik

Bayatibuselik, Klasik Türk müziğinde bayati makamının buselik beşlisi veya dörtlüsü ile sona ermesinden oluşan bir birleşik makam.

Gerdaniyebuselik, Klasik Türk müziğinde gerdaniye makamı ile buselik beşlisinden oluşan bir birleşik makam.

Hisarbuselik, Klasik Türk müziğinde bir birleşik makamdır.

Uşşak, Klasik Türk müziğinde ana makamlardan biridir. Şevki Bey'in bu makamda pek çok eseri mevcuttur. Çıkıcı bir seyre sahiptir. Yerinde Uşşak dörtlüsüne Neva'da Buselik beşlisi eklenmesiyle meydana gelmiştir. Dörtlü ve beşlinin ek yerindeki Neva perdesi makamın güçlüsüdür. Segâh perdesinin özellikle inişlerde 2-3 koma pes basılması gerekir.

Nişaburek (Nişâbûrek), Klasik Türk müziğinde rast makamı ve uşşak makamının buselik si perdesiyle oluşmuş bir makamdır.

Mahur, Klasik Türk musikisinde bir makam. En sevilen makamlardan biridir. İran ve Hindistan'da Mahur isminde şehirler vardır. Mahur makamı ismini muhtemelen bu şehirlerden almıştır. Çeşitli kâr-ı nâtık güftelerinde de Mahur adının coğrafi isim olarak kullanılması bu görüşü doğrulamaktadır.

Farsça kökenli Nihâvend sözcüğü, Klasik Türk müziğinde birçok anlam ifade etmektedir:

• Nihâvend makamı, Klasik Türk müziğinde bir makam.
• Nihâvend durağı, rast perdesi.
• Nihâvend seyri - Bazen çıkıcı bazen inici gibi bir biçimde başlarsa da, hemen inici-çıkıcı hale dönen bir seyir.
• Nihâvend dizisi, buselik makamı dizisinin rast perdesindeki şeddi. O halde rast perdesi üzerindeki buselik beşlisine, güçlü neva üzerinde bazen bir kürdî dörtlüsünün, bazen de buselik dizisinin ikinci seklinde olduğu gibi bir hicaz dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. Nihavend makamı dizisi, Klasik Batı müziğinin sol minör dizisiyle aynı diziye sahiptir. Güçlü, üzerinde kürdî dörtlüsü bulunan dizi eski minör, hicaz dörtlüsü bulunan dizi ise armonik sol minördür. Nihavend makamında ses uzatmalar meşhurdur. Seyrinden de anlaşılacağı gibi perdeler arasında oldukça nota uzatmalar yapılmaktadır.

Mehmet Reşat Aysu, bilhassa saz semaisi besteleriyle bilinen Türk bestekârdır. Ayrıca şarkı, peşrev, oyun havası gibi Türk mûsıkîsi formları da dâhil, üç yüzden fazla eser bestelemiştir.

Klasik Türk mûsikisinin seçkin bestekârlarından biridir. İstanbul'da doğdu ve öldü. Doğum ve ölüm tarihleri tartışmalı olmakla birlikte 1730 yılı civarında doğup 1801 ile 1812 yılları civarında öldüğü kabul edilebilir. Sultan III. Selim devri bestekârlarındandır. Yüzlerce eser bestelemiş olan Hacı Sadullah Ağa'nın günümüze kadar gelen eserlerinin sayısı 30 civarındadır. Bu eserlerin hepsi dindışı büyük formda sözlü eserlerdir. Eserleri yüksek bir lirizm ve müzikaliteye sahiptir. Özellikle Bayati-Araban takımı oluşturan eserlerin tümü klasik mûsiki repertuvarının en güzel örnekleri arasında yer alır. Diğer seçkin ve tanınmış eserlerinden bazıları şunlardır: Nevrûziyye olarak bestelenmiş olan Arazbar-Buselik kâr, Şedaraban ağır semai, Muhayyer ağır semai, Muhayyer yürük semai, Muhayyer-Sünbüle nakış yürük semai, Hicaz-Hümâyun nakış yürük semai.

Hekimbaşı Abdülaziz Efendi, Osmanlı tıp bilgini, bestekâr ve şairdir. Osmanlı Devleti'nde Subhizadeler diye bilinen ve çok sayıda devlet adamı, hekim, şair ve bestekâr yetiştiren bir aileye mensuptur.

Benli Hasan Ağa, 17. yüzyılda yaşamış Klasik Türk müziği bestekârı. Darb-ı fetih usulünde bestelenen peşrev-saz semaisi bûselik makamının Klasik Türk müziğinde bilinen ilk temsilcisidir.

Türk musikisinde, kullanılan ses dizilerinin (gam) belli kurallar çerçevesinde kullanılmasıdır. Makamların dizileri, aralıkları eşit toplamı 53 koma olan sekiz sesten oluşur. Dizileri aynı olan makamlar birbirlerinden seyirlerine göre ayrılır. Bu yüzden makamda seyir çok önemlidir. Türk musikisinde diziler perdelerden oluşur ve 43 adet perde mevcuttur. Makamların karar sesleri, güçlüsü, yedeni, asma kararları ve bazen de ikinci güçlüleri olur.

Günümüzde var olan tüm "dizi"lerin oluşumu konusunda en eski örneklere Mısır ve Hindistan'da rastlanılmıştır. Bunlar asıl anlamıyla makamsal dizilerdir. Günümüzde çağdaş klasik batı müziğinde kullanılan diziler ise, kuramsal açıdan ilk defa Antik Yunan'da görülmüştür. Çeşitli uygarlıkların etkileşimleriyle birbirine aktarılan müzik bilgileri, Antik Yunan'da kuramsallaştırılmıştır. O dönemde oluşturulan modlar tam anlamıyla günümüz modları ile aynı değildir. Antik Yunan'da modların doryen, hipodoryen, frigyen, hipofrigyen, lidyen, hipolidyen, miksolidyen, hipomiksolidyen gibi özel isimleri vardır. Bu modlar Orta Çağ'da kilise müzik adamları tarafından tekrar düzenlenmiş ve bugünkü halini almıştır. Günümüzde kullanılan modlar ise şu şekildedir;

Mahur Peşrev, 8/8'lik ritime sahip eserdir. Sözsüz bir eserdir. Bestecisi II. Gazi Giraydır. Mahur peşrevi, Çin kaynaklı ve Uzak Doğu müziklerinde yaygın olarak kullanılan pentatonik ezgiler barındırmaktadır. Mahur peşrevi, pentatonik dizilerde kullanılan beşli ve atlamalı aralıklar 4 hâneli olan Mâhur peşrevinin 1. Hânesinde ve mülâzimesinde görülmektedir. Mâhur peşrevinde çıkıcı üçlüler ve inici dörtlüler çoğunluktadır. Mâhur peşrevinin tamamında çokça soru-cevap motifleri bulunmaktadır.