İçeriğe atla

Mahrem (roman)

Mahrem
Kapak resmi
YazarElif Şafak
ÜlkeTürkçe
DilTürkiye
TürRoman
YayımAğustos 2000
YayımcıMetis Yayınları
Sayfa214
ISBN9753422857

Mahrem, Elif Şafak'ın Ağustos 2000 tarihinde yayınladığı, alt başlığında "görmeye ve görülmeye dair bir roman" ibaresini taşıyan üçüncü kitabıdır.

Konu

Adına uygun olarak bir gözle başlayıp, dört yüzyıla yayılan seyretme ve seyredilme, bakma ve görme, görme ve görülme öykülerini, ikisi de farklı nedenlerle "öteki" olan iki kahramanın hayatlarında birleştiriyor. Görme ve görülme takıntısını bir sözlükle ("Nazar Sözlüğü") kurumlaştırıp, romanında yer alan tüm figürleri karşımıza birer seyirlik olarak çıkarıyor. Mahrem'de "göz" daima dışlanmayla içerilmenin, "ben" ile ötekinin, aşk ile karanlığın orta yerinde, bir geçiş noktasında duruyor; tıpkı "Nazar Sözlüğü"ndeki "Gözbebeği" maddesinde olduğu gibi:
"Gözbebeği: İnsanlarda yuvarlak, hayvanların çoğunda ise dikine elips biçiminde olan gözbebeğinin çapı, irise gelen ışığın miktarına göre değişir. Karanlık ve uzaklık büyütür gözbebeğini; aydınlık ve yakınlık küçültür. Yani bu kararsız çember, ışık varsa küçülür, ışık yoksa büyür. Yakına bakarken de küçüldüğüne göre, yakın olan aydınlıktır, aydınlıktadır. Uzağın payına karanlık düşer. Zaten karanlığı kimse yakınında görmek istemez.
Aşık olunca da büyür gözbebeği; demek ki âşık olunan hep uzaktadır. Aradaki mesafenin verdiği acıyı azaltmak için, maşuka 'gözbebeğim!' diye hitap edilir." [1]

Eleştiriler

  • Gül Dirican, “Elif Şafak’ın Mahrem’i”, Milliyet, 5 Eylül 2000
  • Atilla Birkiye, “'Karnaval dünyası'na yol alış”, Cumhuriyet, 28 Kasım 2000
  • Pınar Göksan Aker, “Sayılarda gizlenen 'Mahrem' ”, Cumhuriyet Kitap, 16 Kasım 2000
  • Melih Bayram Dede, “Ruhdaşlarımı yazıyorum”, Yeni Şafak, 11 Ocak 2001

Notlar ve Kaynaklar

  1. ^ "Metis Kitap,Mahrem Sayfası". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Renk</span> görsel algının bir özelliği

Renk ya da tüs, ışığın gözün ağ katmanına değişik biçimde ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır. Tüm dalgaboyları birden aynı anda göze ulaşırsa bu ak, hiç ışık ulaşmazsa kara olarak algılanır. İnsan gözü 380 nm ile 780 nm arasındaki dalga boylarını algılayabilir. Bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bölümüne görünür ışık denir. Renkler için genelde kulak ile duyulan ince ve kalın ses analojisi yapılsa da, ses algısının aksine aynı anda gelen ışık frekansları değişik kanallardan algılanamaz, dolayısıyla aynı anda ince ve kalın sesleri birbirine karıştırmadan duyulmasına karşın göz için bu "çok seslilik" söz konusu olmadığından, değişik ışık frekanslarının sadece kombinasyonları algılanabilir. Bu prensibi açıklamak veya pratik uygulamalarda kullanmak için çeşitli renk modelleri geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Işık</span> elektromanyetik spektrumun insan gözü tarafından algılanabilen kısmı içindeki elektromanyetik radyasyon

Işık veya görünür ışık, elektromanyetik spektrumun insan gözü tarafından algılanabilen kısmı içindeki elektromanyetik radyasyon. Görünür ışık genellikle 400-700 nanometre (nm) aralığında ya da kızılötesi ve morötesi arasında 4.00 × 10−7 ile 7.00 × 10−7 m dalga boyları olarak tanımlanır. Bu dalga boyu yaklaşık 430-750 terahertz (THz) frekans aralığı anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Helios</span> Güneşin Antik Yunan kişileştirmesi

Helios, eski Yunan dininde ve mitolojisinde Güneş Tanrısı ve Güneş'in kişileştirilmiş varlığıdır. Işık saçan bir taçla ve gökyüzünde dört atlı bir arabayla betimlenir. Yeminlerin bekçisi ve görme yetisinin de tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbnü'l-Heysem</span> Arap fizikçi, matematikçi ve astonom (965–1040)

İbn-i Heysem, Ḥasan Ibn el-Heysem, Batılıların söyleyişiyle Alhazen veya tam ismiyle Ebū ʿAlī el-Ḥasan ibn el-Ḥasan ibn el-Heysem, Arap matematikçi, astronom, ve İslam'ın Altın Çağının önemli fizikçilerinden biriydi. "Modern optiğin babası" olarak da anılır. Özellikle görsel algı dinamiklerine önemli katkılarda bulunmuştur. En etkili eseri, 1011–21 yılları arasında oluşturduğu ve Latince baskılar sayesinde günümüze kadar gelmiş Kitāb el-Manāzir olmuştur. Polimat, felsefe, teoloji ve tıp üzerine yaptığı birçok çalışmayı da kitaplarına kaydetmiştir.

Retina (latince:rete) ya da ağkatman çoğu omurgalı ve bazı yumuşakçaların gözünün en içindeki görmeyi sağlayan ışığa ve renge duyarlı hücrelerin bulunduğu göz doku tabakasıdır. Gözün optiği, retinadaki görsel dünyanın odaklanmış iki boyutlu bir görüntü oluşturur ve bu görüntüyü beyne elektriksel sinir uyarılarına çevirerek görsel algı oluşturur. Retina, bir kameradaki film veya görüntü sensörü 'ne benzer bir iş yapar.

<span class="mw-page-title-main">Elif Şafak</span> Türk yazar, akademisyen ve aktivist

Elif Şafak, Britanyalı-Türk yazar, akademisyen, kadın hakları ve LGBTQ+ aktivisti. İlk romanı Pinhan'ı yayımladığı 1997'den beri eserler vermekte olan yazar, 2009'da yayımlanan Aşk adlı romanı ile Türk edebiyat tarihinin en kısa sürede en çok satan edebi eserinin yazarı unvanına sahip oldu. Eserleri 50'den fazla dile çevrilen Şafak, ''Aşkın 40 Kuralı'' adlı romanı ile BBC'nin "Dünyayı Şekillendiren 100 Roman" listesine girdi. 2017'de Amerika Birleşik Devletleri merkezli Politico dergisi tarafından "Dünyayı daha iyi bir yer yapacak 12 kişi"den birisi olarak seçildi. 2021'de BBC 100 Kadın listesinde Fransa adına yer aldı. 2017 yılında Forbes dergisine göre Türkiye'nin en çok kazanan yazarıdır. Ayrıca yazar Elif Şafak'ın "Bit Palas" isimli kitabında, "Sinek Sarayı" kitabından intihal olduğu gerekçesiyle Anadolu 1. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi yazar ile yayınevinin maddi ve manevi tazminat ödemesine hükmetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Göz</span> görme organı

Göz, göz çukurunda bulunan, iri bir bilye büyüklüğünde, görmeyi sağlayan küremsi bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">Triangulum (takımyıldız)</span>

Triangulum ya da Üçgen takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, 1. yüzyıl gökbilimcisi Batlamyus'un 48 takımyıldızdan oluşan listesinde de yer alır. Kuzey gökkürededir ve küçük bir alan kaplar. Triangulum adı Latince'de üçgen anlamına gelir. Bu takımyıldız güney gökküredeki Triangulum Australe ile karıştırılmamalıdır. Takımyıldız, üçüncü ve dördüncü kadirden olan üç en parlak yıldızının ikizkenar üçgene yakın, uzun ve dar bir üçgen oluşturması sebebiyle bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<i>Bit Palas</i>

Bit Palas , Elif Şafak'ın Mart 2002 tarihinde yayınladığı 381 sayfadan oluşan Şehrin Aynaları, Pinhan ve Mahrem'in ardından yazdığı dördüncü kitabıdır. Bit Palas, 2005 yılında İngiltere'de "en iyi yabancı edebiyat kısa listesi"nde yer almıştır.

Adnan Binyazar, Türk yazar, eleştirmen, eğitimci.

<i>Kem Gözlere Anadolu</i>

Kem Gözlere Anadolu, Elif Şafak'ın Evrensel Kültür Kitaplığı'ndan 1994 yılında yayınlanan ilk kitabıdır.

Fatma Karabıyık Barbarosoğlu, hikâyeci, roman yazarı, sosyolog.

Şahika Tekand, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı, oyun yazarı, eğitmen, yönetmen, ışık tasarımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Epifiz</span> beyinde yerleşen önemli bir nokta

Epifiz, omurgalıların beyninde yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir bezdir. Uyku paternini ve mevsimsel fotoperiyotları düzenleyen melatonini ve DMT salgılar. Diğer ismi pineal bezdir.

<i>Aşk</i> (roman) Elif Şafakın bir romanı

Aşk, Elif Şafak'ın Mart 2009 tarihinde yayımlanan bir romanıdır. Kitap, giriş kısmında "Ya ortasındasındır aşkın, merkezinde; ya da dışındasındır, hasretinde..." ibaresini taşımaktadır. İngilizce aslından Türkçeye çevirisini Kadir Yiğit Us yapmıştır.

<i>Siyah Süt</i>

Siyah Süt, Elif Şafak'ın 2007'de İstanbul'da Türkçe olarak yazdığı bir romandır. Yazarın, otobiyografik özellik taşıyan ilk kitabıdır; dili diğer romanlarına göre sadedir; gerçek ile kurguyu birbirine katan bir üslubu vardır.

<i>İskender</i> (roman) Elif Şafak romanı

İskender, bir Elif Şafak romanı. Temmuz 2011'de Doğan Kitap tarafından yayımlandı. İngilizce olarak yazılan roman, Türkçeye Omca Korugan tarafından çevrildi. Diğer romanlarında olduğu gibi bunda da Şafak, tasavvufa bir alt damar olarak yer verdi ve İskender'i, önceki çalışmalarına göre edebi olarak çok daha "olgun bir ses" olarak yorumladı.

<span class="mw-page-title-main">Nazar</span>

Nazar ya da kem göz, canlı veya cansız bir varlığın başına kaza veya belâ gelmesine neden olduğuna inanılan bakış. Nazardan özellikle çocukların, hamilelerin ya da hayvanların etkilendiğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Göz bebeği</span>

Göz bebeği, gözün iris kısmının ortasında bulunan boşluktur ve ışığın retina üzerine düşmesini sağlar. Göz bebeğinden geçen ışık ışınları gözün içindeki dokular tarafından doğrudan soğurulduğu ya da gözün içinde yansıyan ışın saçılmalarının dar göz bebeğinden geri çıkmaması nedeniyle siyah renkli olarak görünür.