İçeriğe atla

Mahrem

Mahrem, İslâm'da evlenilmesi haram olan (nikâh düşmeyen) kişi.[1][2] Mahrem sözcüğü Arapça haram (yasaklanmış) kökünden gelir.[1] Mahrem olmayan kimselere (evlenilebilen kimselere) nâmahrem denir.[3] Nâmahrem sözcüğü Türkçede yabancı, el anlamında da kullanılır.[3]

İslâm'da mahremiyet durumu ikiye ayrılır: sürekli mahremlik ve geçici mahremlik. Mahrem kavramı gündelik kullanımda daha çok birinci grubu kastetmek için kullanılır. Kadınların mahremlerin yanında örtünmeleri ile ilgili -başlarını ve kollarını açabilmek gibi- çeşitli kolaylıklar mevcuttur.[1]

Sürekli mahremiyet

Evlenilmesine hiçbir zaman müsaade edilmeyen kimseler şunlardır:[1]

  • Kanbağı olan akrabalardan torun, evlat, anne, baba, dede, nine, kardeş, teyze, dayı, hala, amca, yeğen
  • Evlilik yoluyla edinilen (sıhrî) akrabalardan kaynana, kayınbaba, eşlerin başkalarından olan çocukları, evlatların eşleri
  • Süt yoluyla edinilen akrabalardan süt anne; süt annenin eşi, annesi, babası, çocukları; kendisinin süt çocukları, süt kardeşleri ile eşinin süt çocukları ve torunları (süt fürû)
  • Daha önce üç kere boşanmış kadınlar

Geçici mahremiyet

Geçici mahrem olan kimseler ile mahremliklerine neden olan durum ortadan kalktığında evlenilebilir. Bu kimseler şunlardır:[1]

  • Bir başkasıyla evli kadınlar[Not 1]
  • Gayrimüslim erkekler
  • Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlar (Ehl-i kitap) haricindeki kadınlar[Not 2]
  • Eşin kızkardeşleri
  • Eşin kardeşlerinin çocukları (evlilik bağıyla edinilen yeğenler)
  • Eşin teyze ve halaları

Notlar

  1. ^ İslam'da sadece erkeklerin çok eşliliğine izin verilmiştir.
  2. ^ Yahudi ve Hristiyan kadınlarla (İslam'a geçmeseler bile) evlenmek caizdir. (Mâide, 5)

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Dinî kavramlar[] Diyanet.gov.tr. Erişim: 12 Kasım 2012.
  2. ^ "mahrem." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 12 Kasım 2012.
  3. ^ a b "namahrem." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 12 Kasım 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

Ezan, İslâm dininde namaz vaktinin geldiğini insanlara bildirmek için yapılan çağrıya verilen isimdir. Ezân-ı Muhammedî olarak da adlandırılır. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.

<span class="mw-page-title-main">Aile</span> aralarında yakın akrabalık bağı bulunan kişiler grubu

Aile veya ocak, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapı. En küçük, yani "çekirdek" olarak adlandırılan bir aile; baba, anne ve çocuklardan oluşur.

Cizye, İslam ülkelerinde Müslüman olmayanlardan alınan bir vergi türüdür. Kaynağını Tevbe suresi 29. ayetinden alır;

<span class="mw-page-title-main">Sultan</span> İslam devletlerinde hükümdarlara verilen bir lakap

Sultan, tarihte pek çok farklı anlamda kullanılmış olan İslamî bir sıfattır. Sözcük olarak "güç", "otorite", "yönetici" anlamlarına gelir. Genelde bağımsızlığını ilan eden İslam hükümdarları tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fatıma</span> İslam peygamberi Muhammedin küçük kızı

Fatıma bint Muhammed, Fatımatü'z-zehra, İslam peygamberi Muhammed'in kızı, Ali bin Ebu Talib'in eşi.

Halime, İslam peygamberi Muhammed'in sütannesi ve İslam tarihindeki önemli kadın şahsiyetlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Arkadaşlık</span>

Arkadaşlık, bir kişilerarası ilişkidir, birbirlerine karşı sevgi ve anlayış gösteren kimselerin kurduğu sosyal ve duygusal bağdır.

Şehit kutsal bir ülkü, din veya inanç uğrunda ölen kimse. Şehit olma eylemine "şehâdet" adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Recm</span>

Recm, sözlük anlamı "taşlama" olan, İslam hukukunda terim olarak ise zina yapan evli erkek ve kadına uygulanan taşlayarak öldürme cezasını ifade eden Arapça bir kelimedir.

Ensest, yakın akrabalar arasında gönüllü ya da gönülsüz cinsel ilişkidir. Çoğu kültürde ensest bir tabudur.

<span class="mw-page-title-main">Çok eşlilik</span> İlişki biçimi

Çok eşlilik veya poligami, bir kimsenin aynı esnada birden fazla kişiyle evli ya da birlikte olmasıdır. Terim çok karılılık (polijini), çok kocalılık (poliandri), eşcinsel çok eşlilik ve grup evliliği durumlarını kapsamakla birlikte -yaygın olması nedeniyle- genellikle polijini ile eşanlamlı olarak kullanılır.

Papaz, Hristiyan din adamları için kullanılan sözcük. Türkçeye 1300'lü yıllarda Rumca papas sözcüğünden geçmiştir. Türkçede rahip sözcüğü de bazen papaz anlamında kullanılır ancak her rahip bir papaz değildir. Rahip sözcüğü zaman zaman İslam dışındaki dinlerdeki din adamları için de kullanılır. Rahip sözcüğü Arapça kökenlidir. Farsça kökenli peder sözcüğü de Türkçede zaman zaman papaz anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Öksüz ve yetim</span> Babası Ölmüş Çocuk

Öksüz, annesi ölmüş, yetim ise babası ölmüş çocuk. Öksüz kelimesi, hem annesi hem babası ölmüş çocuk anlamında da kullanılır. Bu sözcükler, ölmemiş olsalar bile anne ve babasından sürekli olarak koparılmış çocuklar ve hayvan yavruları için de kullanılır. Bu yazıda öksüz kelimesi hem annesini hem de babasını kaybetmiş çocuk anlamında kullanılmıştır.

Raziye Sultan Osmanlı Padişahı I. Süleyman kızı. Tarihçiler I. Süleyman'ın Mihrimah Sultan'dan başka kızı olmadığını düşünseler de yeni çıkan belgelerle bunun doğru olmadığı kanıtlanmıştır. Tasasız Raziye olarak da bilinir. Kabri Kanuni Sultan Süleyman'ın süt kardeşi Yahya Efendi Türbesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzen</span>

Kuzen veya böle, bir kimsenin ebeveynlerinin kardeşlerinin evlatlarından her biri. Kız kuzenler için kullanılan kuzin sözcüğü günümüzde yavaş yavaş kullanımdan kalkmaktadır.

Dayı, annenin erkek kardeşi. Anneden yaşça küçük veya büyük olabilir. Bir kişi herhangi bir dayısının yeğenidir. Dayı sözcüğü, aynı zamanda, bazı yörelerde bir kimsenin akrabalık bağı olmayan, kendisinden yaşça oldukça büyük erkeklere hitap ederken kullandığı bir hitap ve saygı sözüdür.

Teyze, annenin kız kardeşi. Anneden yaşça küçük veya büyük olabilir. Bir kişi herhangi bir teyzesinin yeğenidir. Teyze sözcüğü bazı yörelerde bir kimsenin akrabalık bağı olmayan, kendisinden yaşça oldukça büyük kadınlara hitap ederken kullandığı bir hitap ve saygı sözüdür.

Enseste ilişkin yasalar, yargı alanları arasında önemli çeşitlilikler gösterir ve tarafların yaşlarıyla cinsiyetlerinin yanı sıra, cinsel faaliyetin türü ile söz konusu tarafların aile ilişkisinin doğasına göre değişir. Resmi yasaklarla birlikte, ensestin birkaç biçimi ayrıca toplumsal tabudur ya da dünyadaki birçok kültürde hoş karşılanmaz.

<span class="mw-page-title-main">Evlat</span> herhangi bir kimsenin dünyaya getirdiği veya bakımını üstlenerek ebeveynlik yaptığı kimse.

Evlat, herhangi bir kimsenin dünyaya getirdiği veya bakımını üstlenerek ebeveynlik yaptığı kimse. Türkçeye Arapçadan geçen sözcük Arapçada çoğul anlamda olmakla birlikte Türkçede tekil olarak kullanılır.

İslam ve çocuklar konusu, İslam'daki çocukların haklarını, çocukların ebeveynlerine karşı görevlerini ve ebeveynlerin hem biyolojik hem de evlatlık çocukları üzerindeki haklarını içerir. Ayrıca farklı düşünce okullarına ilişkin haklar konusundaki görüş ayrılıklarından bazıları da tartışılmıştır.