İçeriğe atla

Mahmut Yesari

Mahmut Yesari (5 Mayıs 1895 - 16 Ağustos 1945) Türk roman, hikâye ve oyun yazarı.

Yaşamı

Mahmut Yesâri, 5 Mayıs 1895 tarihinde İstanbul'da doğdu. Miralay Fahrettin Bey’in oğlu, Osmanlı milli marşı Hamidiye'nin bestecisi Ahmet Necip Paşa'nın torunu, öykücü Afif Yesari’nin babasıdır. Soyadını, sol eliyle yazdığı için Yesari lakabı ile anılan Yesârî Mehmet Esad ile oğlu hattat Yesârizâde Mustafa İzzet dedelerinden almıştır. Yesârî Mehmet Esad'ın büyük dedesi ise döneminin ünlü müderrislerinden, Mekke kadılığı da yapmış olan Kazâbâdî Ahmet Efendi'dir.

Lise öğrenimini İstanbul Lisesi’nde tamamladı. Öğrencilik yıllarında Münir Süleyman Çapanoğlu ile arkadaşlık kurdu.[1] Resim öğrenimi için Avrupa'ya gideceği sırada I. Dünya Savaşı patlak verince Güzel Sanatlar Okulu’nda girdi; okulu bitirmeden askere alındı ve Anafartalar Cephesi’nde görev yaptı.

Savaştan döndükten sonra sanat hayatına karikatürle başladı. 1918-1919 yıllarında çizgileri Diken ve Gıdık dergilerinde yer aldı. 1920’lerde oyun yazarlığına yöneldi. Bu alandaki ilk ürünü Fidan Zehra adlı uyarlama oyunudur. Oyunlarının çoğu Darülbedayi tarafından sahnelendi. Oyun yazarlığından sonra roman yazarlığına yöneldi. İlk romanının adı Namus'tur.

Reşat Nuri Güntekin ile birlikte çıkardığı “Kelebek (77 sayı, 1923-24)” olmak üzere “Resimli Her şey”, “Yedigün” ve “Yarımay” gibi dergilerde öyküler yayımladı, gazetelerde romanlar tefrika etti, telif ve uyarlama oyunlar yazdı. 1925 yılında yayımlanan Çoban Yıldızı adlı romanıyla üne kavuştu, 1927’de yayımlanan Çulluk adlı romanıyla ünü yaygınlaştı. Bu roman, kimilerince Türk edebiyatının ilk işçi romanı kabul edilir. Hikâye ve romanları Yarın, Her şey, Yedigün, Yarımay dergilerinde dizi halinde yayımlandı. Hikâyelerinin çoğu kitap olarak yayımlanmadı. Konularını yakın çevresinden, halkın günlük yaşamından aldı. Günlük gazetelerde edebiyat ve tiyatro alanında kısa tanıtım ve eleştirileri çıktı. Tiyatro uyarlamaları yaptı. Film senaryoları yazdı. Romanları dışında Yakacık Mektupları adıyla bir anılar-hikayeler kitabı ve Sürtük adlı oyunu en bilinen eserleridir. Yapıtlarından Bağrı Yanık Ömer de edebiyatımızın ilk çocuk romanı olarak bilinmektedir.

Ömrünün son yıllarında kendinden 20 yaş küçük olan Cahit Uçuk ile evlendi. Mahmut Yesari, 16 Ağustos 1945 günü Yakacık Sanatoryumu’nda veremden öldü. Çamlıca’da Çakaldağı’ndaki aile mezarlığı’nda toprağa verildi.

Eserlerinden bazıları

  • Çoban Yıldızı (1925)
  • Çulluk (1927)
  • Pervin Abla (1927)
  • Ak Saçlı Genç Kız (1928)
  • Su Sinekleri (1932)
  • Ölünün Gözleri (1933)
  • Tipi Dindi! (1933)
  • Dağ Rüzgarları (1939)
  • Gece Yürüyüşü (1944)
  • Yakacık Mektupları (1938)
  • Bay-Bayan
  • Akşam Gariplği
  • Telli Turna
  • Bağrı yanık Ömer
  • Nasıl Mason Oldum? (Mizah)
  • Sürtük (Tiyatro Eseri)

Kaynakça

  1. ^ Alpman, Hafi Kadri. "Basın tarihimizin ve güvercin'in büyük kaybı:Münir Süleyman Çapanoğlu" (PDF). Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Kemal</span> Türk romancı ve oyun yazarı

Mehmet Raşit Öğütçü, yazar olarak Orhan Kemal, aydınlık gerçekçi Türk roman ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reşat Nuri Güntekin</span> Türk roman, öykü ve oyun yazarı

Reşat Nuri Güntekin, Milli Edebiyat Döneminde önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece, Yaprak Dökümü ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış Türk roman, öykü ve oyun yazarıdır. Müfettişlik görevi ile Anadolu'da gezdiği için Anadolu insanını yakından tanımıştır. Eserlerinde Anadolu'daki yaşamı ve toplumsal sorunları ele almış; insanı insan-çevre ilişkisi içinde yansıtmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Taner</span> Türk öykü, oyun ve kabare yazarı, gazeteci

Haldun Taner, Türk öykü, tiyatro ve kabare yazarı, öğretim üyesi ve gazetecidir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Türkiye'de epik tiyatro türü ve kabare tiyatrosunun öncüsüdür.

Afif Yesari, Türk yazardır.

Tarık Dursun K., tam adıyla Tarık Dursun Kakınç, kısaca Tarık Dursun olarak da anılan Türk yazar ve yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Buğra</span> Türk yazar ve gazeteci (1918–1994)

Süleyman Tarık Buğra, Türk gazeteci ve roman, hikâye, oyun ve fıkra yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Clive Barker</span>

Clive Barker, İngiliz yazar, yönetmen, ressam ve yapımcıdır.

Cevdet Kudret Solok, Yedi Meşale edebiyat topluluğunun kurucuları arasında yer alan Türk edebiyatçı ve edebiyat tarihçisi. Yazar, Cevdet Kudret adı ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Necati Cumalı</span> Türk yazar ve şair (1921-2001)

Necati Cumalı, Türk yazar, şair.

Tanzimat edebiyatı, Tanzimat döneminin kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmış edebiyat akımı. 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş olmasından doğmuştur. Bu olay daha sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek siyasi alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır. Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkarmış olduğu Tercüman-ı Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Ağaoğlu</span> Türk yazar

Adalet Ağaoğlu, Türk yazar.

Ayla Kutlu, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Ercüment Ekrem Talû</span> Türk yazar ve gazeteci (1886-1956)

Ercüment Ekrem Talû, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Seyda</span>

Mehmet Seyda,, Türk yazardır.

İlhan Tarus, Türk hikâye, oyun ve roman yazarı. Asıl mesleği savcı ve hâkimlikti.

Selami Münir Yurdatap (1910-1987) Türk yazar ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Éric-Emmanuel Schmitt</span>

Fransız tiyatro oyunu yazarı Éric-Emmanuel Schmitt 1960 yılında Lyon'da dogdu. Müzik ve edebiyat ağırlıklı bir eğitim aldı. 1980 - 1985 yılları arasında École normale supérieure'de felsefe eğitimi aldı. Doktorasını Chambery Üniversitesi'nde "Diderot ve Metafizik" teziyle tamamladı. 1991 yılında La nuit de Valognes adlı ilk oyunu sahnelendi. Oyun, Fransa'da ve fransa dışında oldukça ilgi gördü. 1993 Le visiteur (Ziyaretçi) adlı oyunu da büyük başarı kazanması sonucu üniversitedeki görevinii bırakıp yazarlığa yoğunlaştı. Bu dönemlerde fransız tiyatrosunda "altın çocuk" olarak gösterilmeye başlandı. 1994 yılında ise, ilk romanı olan "Le Secte des Egoistes" yayımlandı. Müziktende hiçbir zaman uzaklaşmayan yazar, 1997 yılında Le Nozze di Figaro'yu Fransızca çevirdi. Éric-Emmanuel Schmitt yazdığı oyunlar romanlar otuzun üzerinde dile çevirilmiştir. Yazar oyun ve roman karakterlerinin birçogunu, ünlü kişiler arasından seçmiştir. Don Juan, Freud, Diderot, Adolf Hitler'den sonra İsa peygamber de, Schmitt'in diliyle konuşur. Éric-Emmanuel Schmitt iki defa İstanbul'a gelmiştir. Bunlardan ilki Variations Enigmatiques adlı oyunun Kent Oyuncuları tarafından sahnelenişini görmek için davet edildiğindedir. İkincisi ise, Hôtel des deux mondes adlı oyununun 31 Ekim 2010]]'da okuma tiyatrosu olarak sergilenişini görmek için, İstanbul'a gelmiştir. Bu gösterimle baglantılı olarak, Fransız Kültür Merkezi'nde bir söyleşi gerçekleştirecek olan yazar, Taksim meydanında patlatılan bir bomba sonucunda iptal edilen söyleşi ve oyun okumasından dolayı çok üzüntü duymuştur. Uygun koşullar altında ziyaretini yineleyeceğini bildirmiştir. Éric-Emmanuel Schmitt'in yazdığı oyunlardan, romanlardan çeşitli sinema ve televizyon uyarlamalarıda yapılmıştır. Ayrıca, yazar, sinema sanatı ile olan yakınlığını 2006]] yılında deneme olarak yazdığe eserinden, aynı adlı Odette Toulemonde filmini 2009]] yılında da tiyatro oyunu olarak yazdığı eserinden de aynı adlı "Oscar et la dame rose" adlı filmleri bizzat kendisi yönetmiştir.

Fikret Adil ya da gerçek adıyla Fikret Adil Kamertan, Türk yazar, gazeteci ve çevirmen.

Münir Süleyman Çapanoğlu, Türk gazeteci, yazar ve basın tarihçisi. Basın Tarihimizde (İlâve) ve Basın Tarihimizde Mizah Dergileri adlı kitaplarıyla tanınmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.