İçeriğe atla

Mahmud Muhtar Paşa

Mahmud Muhtar Katırcıoğlu

1304 (1888) S.-8[1]

Doğum1867
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm15 Mart 1935 (67-68 yaşlarında)
Napoli, İtalya Krallığı
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yılları1885-1917
RütbesiFerik
Komutası1. Tümen, 3. Kolordu, Bahriye Nazırı
Çatışma/savaşları1897 Osmanlı-Yunan Savaşı
Trablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
15 Nisan 1909 tarihli Şehbal dergisinde Mahmud Muhtar Paşa

Mahmut Muhtar Paşa ya da Soyadı Kanunu sonrasında Mahmut Muhtar Katırcıoğlu, (1867, İstanbul - 16 Mart 1935, Napoli, İtalya), Osmanlı İmparatorluğu'nda valilik, nazırlık gibi önemli devlet görevlerinde bulunmuş asker ve bürokrat.

Hayatı

1867 yılında İstanbul'da doğmuştur,[2] 93 Harbi'nde Kafkas Cephesi Komutanı ve Sadrazam Ahmed Muhtar Paşa'nın oğludur. 1885'te Harbiye'ye girdi, daha sonra Almanya'ya gönderilerek 1888'de Metz Harbiyesi'ni bitirdi. Teğmen olarak Prusya Kraliyet Ordusu'nda görev aldı. İstanbul'a döndüğünde Harbiye'de, Erkân-ı Harbiye'nin Görevleri dersini okuttu.

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda miralay rütbesiyle Velestin, Çatalca ve Dömeke savaşlarında bulundu. 1900 yıllarında Fransız Büyük Manevraları'nda Osmanlı Ordusu'nu temsil etti. Aynı yıl piyade dairesi ikinci başkanlığına getirildi. 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilânından sonra ferik-î evvel rütbesi ile Hassa Ordusu Birinci Fırkası'nın komutanlığına getirildi, 31 Mart Vakası'nın bastırılmasında başarılar gösterdi.[2]

17 Eylül 1909 tarihinde Aydın valiliğine atandı, 2 Ekim 1910 tarihinde de bahriye nazırlığına getirildi. İbrahim Hakkı Paşa kabinesiyle birlikte nazırlık görevinden de ayrıldı. 1912 ortalarında babası Gazi Ahmet Muhtar Paşa reisliğindeki kabinede tekrar bahriye nazırlığına getirildi, Balkan Savaşları'nde Şark Ordusu'na bağlı 3. Ordu'yu komuta etti. Kırkkilise Muharebesi, Lüleburgaz Muharebesi ve Birinci Çatalca Muharebesi'nde çarpışmalara katıldı. Birinci Çatalca Muharebesi'nde savaş esnasında savunmadaki birliklerini denetlerken Bulgar saldırısı neticesi ağır şekilde yaralandı ve gazi unvanıyla görevinden ayrıldı. 1913'te Berlin'e büyükelçi olarak tayin edildi.[2]

Enver Paşa ile anlaşmazlıklarından dolayı 1917 yılında bütün görevlerinden istifa ederek İstanbul'dan ayrıldı. İstanbul'a bir daha dönmedi ve İskenderiye, Mısır ve Avrupa'da yaşadı. 1935 yılında İskenderiye'den Napoli'ye giderken yolda gemide öldü. Kahire'de defnedildi.[2]

Eserleri

Mahmut Muhtar Katırcıoğlu'nun hatıra, tarih ve politika konularında çeşitli eserleri bulunmaktadır:

  • Ruznâme-î Harb (Harp Günlüğü), 1331/1335
  • Maziye Bir Nazar, Matbaa-i Ahmed İhsan ve Şürekası, H. 1341
  • Acı Bir Hatıra, 1931
  • La Turquie
  • L'Allemagne
  • Evenements d'Orient

Yüce Divan davası

Mahmut Muhtar Katırcıoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin kuruluşundan günümüze meclis soruşturması sonucu siyasetçi ve bürokratların Yüce Divan'a toplam 17 sevk hadisesinden birine adı karışan kişidir. Bahriye nazırlığı döneminde Anadolu Demiryolu Kumpanyası adına İngiliz Times Iron Works adlı kuruluşa 20 bin İngiliz lirasını kefaletsiz ödeyerek hazineyi zarara uğratmak suçlamasıyla 30 Mayıs 1929'da Yüce Divan'a sevk edildi. Yargılama 3 Kasım 1929 tarihinde sona erdi. Mahkeme, şirkete ödenen 22 bin Türk altınının yüzde 5 iskonto edilmesi suretiyle Mahmut Muhtar Paşa'dan tahsiline karar verdi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 19.
  2. ^ a b c d Şerifoğlu, Ömer Faruk, "Mahmud Muhtar Paşa (Katırcıoğlu)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık C.2 s.69 ISBN 975-08-0072-9

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Esat Bülkat</span> Türk asker

Mehmet Esat Bülkat veya Esat Paşa, Türk asker. Balkan Savaşları sırasında kendi gibi asker olan küçük kardeşi Mehmet Vehip Kaçı ile birlikte Yanya'da gösterdiği savunma ve direnişi ile tanınan Esat Paşa, yine küçük kardeşi ile birlikte görev aldığı Çanakkale Savaşı'nda büyük başarı göstermiş; düşman kuvvetlerinin boğazı geçip İstanbul'a varmasını önleyen komutanlardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Esad Paşa</span> 191. Osmanlı sadrazamı

Sakızlı Ahmed Esad Paşa, Osmanlı devlet adamı. Abdülaziz'in saltanatında iki dönem sadrazamlık yapmıştır. Darüşşafaka'nın kurucularındandır. Sanat tarihçi Celal Esad Arseven'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İzzet Furgaç</span> 215. Osmanlı sadrazamı

Ahmed İzzet Paşa ya da Soyadı Yasası sonrası Ahmet İzzet Furgaç, I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Rıza Paşa (sadrazam)</span> 217. Osmanlı sadrazamı

Ali Rıza Paşa ya da Düztaban Ali Rıza Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Harbiye Nazırı ve Bahriye Nazırı, Ayan Meclisi üyesi ve 2 Ekim 1919 - 3 Mart 1920 tarihlerinde VI. Mehmed saltanatında ve İstanbul'un işgal altında bulunduğu dönemde Sadrazamlık görevlerinde bulunmuş bir devlet adamı, Osmanlı müşiri.

<span class="mw-page-title-main">Salih Hulusi Kezrak</span> 218. Osmanlı sadrazamı

Salih Hulusi (Paşa) Kezrak, VI. Mehmed saltanatında ve İstanbul'un işgal altında bulunduğu dönemde 2 Mart 1920 - 5 Nisan 1920 tarihleri arasında yirmi sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa</span>

Abdülkerim Nâdir Paşa ,93 Harbi sırasında Rumeli Ordusu komutanlığı yapmış Osmanlı Türkü asker.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Çürüksulu Mahmud Paşa</span>

Çürüksulu Mahmud Paşa, Gürcü kökenli Osmanlı asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Ethem Paşa</span> Türk asker

Ethem Paşa, Türk asker ve devlet adamı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı Orduları Başkomutanı, 1909 yılında 2 hafta süreyle Harbiye Nazırı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan İzzet Paşa</span> Türk asker

Hasan İzzet Paşa, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Harbiye Nezâreti</span>

Harbiye Nazırlığı veya Harbiye Nezareti, Osmanlı Devleti'nde savaş işlerine bakmakla görevli bakanlığın adıydı. Bütün Osmanlı ordusu günümüzde yerini Millî Savunma Bakanlığına bırakmış olan bu bakanlığa bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Kölemen</span> Türk asker

Abdullah Kölemen, Türk asker. Kölemen Abdullah Paşa olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Turgut Paşa</span>

Şevket Turgut Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

Ahmed Vesim Paşa ya da Hacı Vesim Paşa, Osmanlı Devleti'nin son Kaptan-ı Deryası, Bahriye Nazırı ve valisi.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Kutnak</span> Osmanlı eski jandarma askeri

Ziya Kutnak (1870-1940), Hicaz valisi Çürüksulu Osman Nuri Paşa’nın oğludur. 1870 senesinde İstanbul’da doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Hafız Hakkı Paşa</span> Türk asker

Hafız Hakkı Paşa, Osmanlı Türk askeri.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Şakir Paşa (1855-1919)</span>

Mehmed Şakir Paşa Osmanlı askeri.

Abuk Ahmed Paşa Harbiye Nazırlığı ve Nafıa Nazırlığı görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.