İçeriğe atla

Mahmud Esad Efendi

Mahmud Esad Efendi
Meclis-i Mebûsan
5. Dönem Mebusu
Görev süresi
14 Mayıs 1914 - 21 Aralık 1918
Seçim bölgesi1914Isparta
Kişisel bilgiler
Doğum 1856
Seydişehir, Konya, Osmanlı Devleti
Ölüm 1918

Mahmud Esad Efendi (d. 1856, Seydişehir, Konya - ö. 1918), Osmanlı hukukçusu, yazar ve devlet adamı.

1856 yılında Seydişehir'de doğmuştur. Bazı kaynaklara göre doğum yeri Sandıklı'dır. Seydişehirli Kadı Mehmed Efendi'nin oğludur. Rüştiye öğrenimini İstanbul'da tamamladıktan sonra Fatih Medresesi'nde ve Menşe-i Muallimîn-i Askeriye Okulu'nda matematik, fizik, astronomi dersleri okudu. Yine İstanbul'da hukuk öğrenimi gördü. Gülhane Rüştiyesi'nde Türkçe öğretmenliği yaptığı sırada, 1885'te İzmir Bidayet Mahkemesi Başkanlığı'na atandı. Bu görevinin yanı sıra İzmir İdadisi'nde fizik, kimya ve geometri dersleri verdi. 1896'da Maliye Nezareti Hukuk Müşaviri olarak İstanbul'a döndü. Mekteb-i Hukuk'da mecelle ve hukuk tarihi, Mekteb-i Mülkiye'de devletler hukuku, İktisat ve İlahiyat Medresesi'nde hukuk, din ve iktisat dersleri verdi. 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra Maliye Nezâreti Müsteşarlığı, Defter-i Hakanî (Tapu ve Kadastro) Nazırlığı ve Adliye Nezâreti nazır Vekilliği yaptı. 1911'de İstanbul Kadastro Memurları Mektebi'nin açılmasına öncülük etti. 1914'te Şura-yı Devlet (Danıştay) Tanzimat Dairesi Reisi oldu. Aynı sene Darülfünun'da ilk defa kadın hukuku derslerine girdi.

1914 seçimlerinde Meclis-i Mebûsan Isparta mebusu seçilen Mehmet Şevki Bey'in dönem içinde vefatı üzerine yerine seçilmiştir.[1] Dönem içinde vefatı üzerine yerine Cudi Efendi seçilmiştir.[2]

Son zamanlarında Mekteb-i Kubat'ta (Kadastro Okulu) devletler hukuku dersleri verdi. Türkiye'deki kadastronun temelleri Defter-i Hakanî (Tapu ve Kadastro) Nazırı Mahmud Esad Efendi zamanında çıkarılan 1912 tarihli Emvali Gayrimenkulenin Tahdit ve Tahriri Hakkında Kanun-u Muvakkat adlı yasayla atılmıştır. Kadastro uygulamasıyla ilgili çalışmaları ilk kez Mahmud Esad Efendi yaptırmıştır. Hukukçuluğunun yanı sıra alim ve yazar olan Mahmud Esad Efendi'nin İslam hukuku, din, iktisat ve devletler hukukuna dair pek çok yazılı eseri bulunmaktadır. Bunlardan, 1891 yılında basılan ve İzmir İdadisinde ders kitabı olarak okutulan Telhis-i Usûl-u Fıkıh adlı eseri ile 1924 yılında basılan Tarih-i Dîn-i İslâm adlı eseridir. 1918'de ölmüştür.

Kaynakça

  1. ^ Yazıcı, Sibel (2018). Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve Faaliyetleri (1914-1918) (PDF) (Doktora). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü Tarih Anabilim Dalı. s. 33. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  2. ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 60

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hamdi Yazır</span> Türk din adamı, tercüman ve hattat

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Türk din alimi, tercüman ve hattattır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında ve Cumhuriyet Dönemi'nde yaşamış olup, Kur'an'ın Türkçe tefsirlerinden birini telif etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa</span> 210. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Hakkı Paşa V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı, Bâb-ı Âli Baskını sonrası 1914'te tek parti düzeninde seçime gidildi ve V. Meclis-i Mebûsan 87 sandalyenin tamamını İttihat ve Terakki kazandı. Bu Meclis I. Dünya Savaşı boyunca görev yaptı.

Seyyid Hâşim Bey, Osmanlı hukukçu ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü</span> Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlüktür

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlüktür.

Darülfünun, Arapça dar ve fünun (fenler) sözcüklerinden türetilmiş, "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Adliye Nezâreti</span>

Adliye Nezâreti ya da Adliye Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükûmetleri'nde bugünkü Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işi yapan nazırlıktır. Türkiye'de Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonrasında ise dilde sâdeleşme çalışmalarının ardından adı "Adalet Bakanlığı" olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halil Menteşe</span>

Halil Menteşe, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Hariciye Nazırı ve Meclis-i Mebusan başkanı olarak, Cumhuriyet döneminde IV. ve V. dönem bağımsız İzmir milletvekili olarak görev yapmış bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Fehmi Paşa</span>

Hasan Fehmi Paşa Osmanlı Devleti'nde valilik, çeşitli nazırlıklar ve adalet kurumlarında görev yapmış bir Osmanlı devlet adamı ve avukat.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nail Bey</span> Osmanlı siyaset ve devlet adamı

Mustafa Nail Bey, Osmanlı devlet adamı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra kısa bir süre maarif nazırlığı yapmış ve bu süre içinde daha sonraki İkinci Meşrutiyet eğitiminin temellerini atmıştır.

Mehmed Rifat Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

Gelenbevizade Mehmet Said, Osmanlı devlet adamı ve eğitimci.

Mehmed Esad Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, Lehcetü'l-Lügat adlı sözlüğün yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi</span> Ankara Üniversitesine bağlı fakülte

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara Üniversitesi Cebeci Yerleşkesi'nde eğitim ve öğretim veren, Ankara Üniversitesine bağlı bir fakültedir. Osmanlı Devleti döneminde sivil yönetici sınıfını yetiştirme amacıyla açılmış ve Türkiye'de siyaset bilimi ve iktisadın birçok alanında yükseköğrenim sağlayan ilk kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Adil Arda</span> Osmanlı ve Türk siyasetçi

Hacı Mehmed Adil Arda, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde önemli görevler üstlenmiş siyaset ve devlet adamı.

Onnik İhsan Efendi, Osmanlı Ermeni ziraatçi ve siyasetçi.

Ahmed Kemal Paşa (1808-1886), Maarif Nazırlığı görevinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

Muammer Raşit Seviğ (1885-1973), Türk siyasetçi.

Mustafa Nuri Paşa Osmanlı devlet adamı ve tarihçi.