İçeriğe atla

Mahmud Celâleddin Bey

Mahmud Celaleddin Bey (1857-1917), yayıncı, öykü ve eleştiri yazarı.

İkinci Meşrutiyet dönemi gazetelerinden Ceride'nin sahibi ve başyazarı idi.

Yaşamı

1857 yılında doğdu. İlk İstanbul şehreminilerinden Hüsam Efendizade Selahaddin Bey'in oğludur. Bir süre Galatasaray Lisesi'nde okuduktan sonra kısa bir süre Paris'te eğitim aldı.

Yurda döndükten sonra çıkardığı ilk dergi olan aylık Hazîne-i Evrâk'la kendisini tanıttı. Dergide Abdülhak Hamit, Ziya Paşa, Recaizâde Ekrem'in şiirleri yer almıştır.[1] Mürüvvet (1887) adlı kadınlara mahsus mecmuayı çıkardı. Jön Türk olarak faaliyet gösterdi, Nâmık Kemal'in yakın dostlarından biri oldu. Yazdığı yazılar ve çıkardığı dergiler sebebiyle II. Abdülhamid devrinde takibata uğradı, yazı yayımlaması yasaklandı ve sürgüne gönderildi.

İstanbul'da bulunduğu bir sırada Belgrad muhafızı Selim Paşa'nın torunu Neyyir Hanım ile tanışıp evlendi, iki oğlu oldu.[1] 1887'de doğan büyük oğluna Tanzimat'ın idealist siması İbrahim Şinâsî ile dönemin en önemli edebiyatçılarından olan Abdülhak Hamit Tarhan'ın isimlerinde yola çıkarak Abülhak Şinası adını verdi.[1] Dört yıl sonra doğan ikinci oğluna ise Selim Nüzhet adını verdi.

Sürgün olarak memuriyetle gönderildiği Beyrut'ta on üç yıl yaşadı.[2] Ardından, Halep ve Yanya'da maarif müdürlüğü görevlerinde bulundu. Memuriyeti sırasında eşinden ayrıldı.[2] Yanya Maarif Müdürü iken II. Meşrutiyet'in ilanı üzerine görevinden ayrıldı.

II. Meşrutiyet'ten sonra 1908-1909 yıllarında Ceride (adlı mecmuayı çıkardı. Mecmuanın sahibi ve başmuharriri idi. Dergide Rızâ Han Dânişi Recâizâde Ekrem, Sâmipaşazâde Sezâi, Nasûhi Bey, Abdurrahman Âdil, Hasan Bey (Basra valisi), Abdullah Bey (Aydın mebusu), Faik Rüşdü, Şair Eşref ve Sâmih Bey gibi devrin tanınmış yazarları toplandı.[3]

Mahmud Celaleddin Bey ayrıca, Abdülkadir Kâmî Bey'in on dokuz sayı yayımladığı haftalık Fen dergisinin (1911) yazı heyetinde de bulundu. Kadınlara mahsus İnsâniyet (1911) adlı dergiyi iki sayı çıkarabildi.

1917 yılında öldü.

Kaynakça

  1. ^ a b c Bilir, Nurhan (2013). "Ceride ve Bilgi Yurdu Işığı mecmualarının inceleme ve indeksi". Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b Kahraman, Âlim (15 Haziran 2019). "Selim Nüzhet'in matbuat tarihi". Yeni Şafak. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023. 
  3. ^ "CERÎDE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Servet-i Fünûn edebiyatı veya topluluğun kendini anarken kullandığı adıyla Edebiyat-ı Cedîde, II. Abdülhamid döneminde, Servet-i Fünûn adlı derginin çevresinde toplanan sanatçıların Batı etkisinde geliştirdikleri bir edebiyat hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Canip Yöntem</span> Türk yazar, şair ve siyasetçi

Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Hamit Tarhan</span> Türk şair, oyun yazarı, diplomat, milletvekili

Abdülhak Hamit Tarhan, Türk şair, oyun yazarı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Muallim Naci</span> Türk tanzimat dönemi yazarı ve şairi

Muallim Naci, Türk yazar, şair, öğretmen ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İhsan Tokgöz</span> Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi

Ahmet İhsan Tokgöz, Türk gazeteci, tercüman, matbaacı, yayımcı, siyasetçi ve spor yöneticisi.

Tanzimat edebiyatı, Tanzimat döneminin kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmış edebiyat akımı. 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş olmasından doğmuştur. Bu olay daha sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek siyasi alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır. Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkarmış olduğu Tercüman-ı Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Şinasi Hisar</span> Türk yazar

Abdülhak Şinasi Hisar, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Sencer Kuşçubaşı</span> Türk istihbaratçı

Eşref Sencer Kuşçubaşı ya da bilinen adıyla Kuşçubaşı Eşref, Çerkes asıllı Türk istihbaratçı ve savaşçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebüzziya Tevfik Bey</span> yazar, gazeteci

Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey, Türk gazeteci, yazar, yayıncı, hattat.

<span class="mw-page-title-main">Ercüment Ekrem Talû</span> Türk yazar ve gazeteci (1886-1956)

Ercüment Ekrem Talû, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Rasim</span> Türk yazar, gazeteci, tarihçi, milletvekili (1864 - 1932)

Ahmet Rasim, Türk yazar, gazeteci, tarihçi, milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Rıdvan İsmail Paşa</span>

Rıdvan İsmail Paşa, Osmanlı devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul şehremini olarak görev yapmıştır. İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Adliye Nezâreti</span>

Adliye Nezâreti ya da Adliye Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükûmetleri'nde bugünkü Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işi yapan nazırlıktır. Türkiye'de Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonrasında ise dilde sâdeleşme çalışmalarının ardından adı "Adalet Bakanlığı" olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Burhanettin Tepsi</span> Türk oyuncu

Burhanettin Tepsi,, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve tiyatro yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Maârif-i Umûmiye Nezâreti</span> Osmanlının son dönemlerinde eğitim işlerinden sorumlu bakanlık

Maarif Nazırlığı ya da Maarif Nezareti son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde eğitim işlerinden sorumlu olan nazırlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Damat Mahmud Celâleddin Paşa (1853-1903)</span> Osmanlı devlet adamı, şair, yazar

Damad Mahmud Celâleddin Paşa veya Mahmut Celaleddin Âsaf, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Maliye Nezâreti</span>

Maliye Nâzırlığı veya Maliye Nezâreti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde maliye işlerinden sorumlu olan nâzırlıktır.

Hanımlara Mahsus Gazete, İstanbul'da 1895-1906 yılları arasında yayımlanmış kadın dergisi.

Abdülhâlik Nasuhi Bey (1837-1911) bir Osmanlı Devlet adamıdır.

Selim Nüzhet Gerçek (1891-1945), Türkiye bibliyografyasının kurucusu, yazar, gazeteci, çevirmen, tiyatro araştırmacısı ve matbaacı.