İçeriğe atla

Mahmud Berzenci

شێخ مه‌حمودی بەرزنجی
Şêx Mehmûdê Berzincî
Doğum1878
Süleymaniye, ‎ Osmanlı Devleti
Ölüm9 Ekim 1956 Bağdat, Irak Krallığı
Dinİslam

Mahmut Berzenci ya da Şeyh Mahmut Berzenci (Kürtçe: شێخ مه‌حمودی بەرزنجی Şêx Mehmûdê Berzincî ya da شێخ مه‌حمودی حه‌فید Şêx Mahmûdî Hefîd; Arapça: شیخ محمود برزنجي Shaikh Mahmud Barzanjī; 1878 ? Süleymaniye - 9 Ekim 1956, Bağdat), Kürdistan Krallığını ilan eden Kürt aşiret lideri. 1918 yılında Süleymaniye'de bir isyan başlatmıştır.[1]

Mayıs 1932'de Irak'ın güneyine sürgün edildi. 1941 yılında ailesi köye dönmeyi başardı. Ailesinin yanında 1956 yılında öldü.

Kaynakça

  1. ^ "1945–1989 Yılları Arasında ABD'nin Kuzey Irak Politikası" (PDF). 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2012. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Mahmud Berzenci'nin Lenin'e yazdığı mektup Kürtler Lenin'e Başvuruyor
  • Kemal Mazhar Ahmed (Çev: M. Hüseyin), 1. Dünya Savaşı'nda Kürdistan, Doz Yayınları, İstanbul, Ekim 1996.
  • MS Lazarev (Çev.: Mehmet Demir), Emperyalizm ve Kürt Sorunu (1917-1923), Öz-Ge Yayınları, Ankara, ISBN 975-7861-00-6
  • Şakîrê Xıdoyê Mıhoyan (Çev.: J. Slav), Irak'ta Kürt Sorunu, İki Dünya Savaşı Arasında, Pêrî Yayınları, İstanbul, Mart 1998, ISBN 975-8245-05-8.
  • Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü ile Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Kürt Komisyonu (Çev.: M. Aras), Yeni ve Yakın Çağda Kürt Siyaset Tarihi, Pêrî yayınları, İstanbul, Temmuz 1998, ISBN 975-8245-06-6.
  • Wadie Jwaideh (Çev.: İsmail Çekem ve Alper Duman; Haz.: Nevzat Kıraç), Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi: Kökenleri ve Gelişimi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1999, ISBN 975-470-170-9, s. 305-392.
  • Zeynel Abidin Kızılyaprak, Hasan Kaya, Şerif Beyaz, Zana Farqini, İstanbul Kürt Enstitüsü, 1900'den 2000'e Kürtler - Kronolojik Albüm, Özgür Bakış Milenyum Armağanı, İstanbul, Ocak 2000, s. 23, 40.
  • Edward William Charles Noel, Kürdistan 1919: Binbaşı Noel'in Günlüğü, Avesta, İstanbul, 1999, ISBN 975-7112-60-7.
  • Mehmet Kemal Işık (Torî), 'Şeyh Mahmud Berzenci', Ünlü Kürt Bilgin ve Birinci Kuşak Aydınlar, Sorun Yayınları, İstanbul, Kasım 2000, ISBN 975-431-111-0, s. 87-92.
  • C.J. Edmond (Çev.: Serdar Şengül, Serap Rûken Şengül), Kürtler, Türkler ve Araplar: Kuzey-doğu Irak'ta siyaset, seyahat ve inceleme (1919-1925), Avesta, İstanbul, 2003, ISBN 975-8637-46-0.
  • William Rupert Hay (Çev.: Fahriye Adsay), Kürdistan'da İki Yıl (1918-1920), Avesta Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 975-8637-89-4.

İlgili Araştırma Makaleleri

Mir Muhammed İsyanı, Soran emiri Mir Muhammed'in 1830'da Mısır'daki Kavalalı Mehmet Ali Paşa örneğinden ilham alarak, Osmanlı İmparatorluğu içinde ayrı bir devlet kurma girişimidir. Molla Hadi'nin halkı isyandan caydırıcı fetvasından sonra konumu zayıflayan Mir Muhammed, tam bir harekete girişemeden Osmanlı'ya teslim olmuştur.

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî Hükûmeti</span> 1945te kurulmuş tanınmayan Türk devleti

Azerbaycan Millî Hükûmeti ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti, Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'ın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı ayaklanmaları</span> 1926-1930 yılları arasında Ağrı Dağı ve civarı ile İran topraklarının da dahil olduğu bir coğrafyada meydana gelen Kürt ayaklanmaları

Ağrı ayaklanmaları veya Ararat İsyanı 1926-1930 yılları arasında Ağrı Dağı ve civarı ile İran topraklarının da dahil olduğu bir coğrafyada meydana gelen Kürt ayaklanmalarıdır. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın etkilerinin olduğu bir zamanla birleşen bu dönemde, Türkiye'nin isyanı bastırmak için yaptığı harcamalar ekonomik krize neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Cibranlı Halid Bey</span> Kürt siyasetçi

Miralay Cibranlı Halid Bey, Osmanlı Devleti ve Türkiye'nin subayı. Kürt İstiklal Komitesine başkanlık ettiği ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Krallığı</span> Kısa süreli kurulmuş krallık

Kürdistan Krallığı, Süleymaniye'de kurulmuş kısa ömürlü krallık.

<span class="mw-page-title-main">İhsan Nuri</span> Kürt Silahlı Kuvvetleri genel komutanı ve Ağrı ayaklanmalarının lideri

İhsan Nuri Paşa, Hoybun Cemiyetinin liderlerinden olup Ağrı ayaklanmalarını yönetmiş Kürt asker ve politikacı. Halk arasında Ararat Kartalı olarak da bilinir. Hoybun tarafından Kürt Silahlı Kuvvetleri genel komutanlığına atanarak Ağrı ayaklanmalarının başına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Muhammed</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin lideri

Kadı Muhammed, İran Kürdü lider, devlet adamı ve Mahabad Cumhuriyeti'nin kurucusudur. İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Cemilpaşa</span> Kürt siyasetçi

Ekrem Cemilpaşa ya da Ekrem Cemil Paşa (Burc) ya da Cemilpaşazade Ekrem, Kürt siyaset adamı.

Şeyh Ubeydullah Nehri Osmanlı döneminde hem Osmanlı'ya karşı hem de Kaçarlara karşı isyan eden Kürt lideri. Nakşibendi tarikatının Halidî kolunun şeyhlerinden Seyyid Taha Hakkârî'nin oğlu olup Şeyh Ubeydullah İsyanı olarak adlandırılacak isyanı başlatmıştır.
Seyyid Abdülkadir'in (ö.1925) babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kadri Cemilpaşa</span>

Kadri Cemilpaşa ya da Kadri Cemil Paşa (Burc), Cemilpaşazade Kadri, Zınar Silopi, Kürt siyaset adamı.

Barzani (بارزانی), Ahmed Barzani, Molla Mustafa Barzani, Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin mensup olduğu Kuzey Irak'taki Kürt aile. Bu aile 19. yüzyılda Nakşibendi Şeyhlerinin halifeleri olarak Barzan köyüne yerleştikten kısa bir süre sonra aşiretleşti. Barzani Aşireti, Beroji, Mizorî, Şarvanî ve Dolemari olmak üzere dört aşiretten müteşekkil bir aşiret konfederasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Simko</span> Kürt lider

Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki, Kaçar döneminin sonları ve Pehlevi döneminin başlangıcında İran Kürdistanı'nda hakimiyeti sürdürmüş Şikaki aşiretinin reisi, Kürt lideri.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Abdülkadir</span>

Seyit Abdülkadir Efendi, Şeyh Said İsyanı'ndan sonra idam edilmiş Kürt siyasetçi. Nakşibendi şeyhi olup Şeyh Ubeydullah Nehri'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Cumhuriyeti</span> Türkiye topraklarında kurulan kısa ömürlü De facto devlet

Ağrı Cumhuriyeti, Ağrı Kürt Cumhuriyeti veya Ağrı Millî Hareketi, Ağrı isyanları sırasında Türkiye'nin kuzeydoğu bölgesinde Hoybun Merkez Komitesi tarafından ilan edilen; fakat hiçbir devlet tarafından tanınmayan Kürt yönetimi.

<span class="mw-page-title-main">Şêrko Bêkes</span> Kürt Şair

Şêrko Bêkes, çağdaş Kürt şairi. Kürt şair Fayik Bekas'in oğlu olan Şêrko, Süleymaniye'de doğdu. 1965 yılında Kürt kurtuluş hareketine katıldı ve bu dönemde harekâtın radyo istasyonunda çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi</span>

Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'ndan ayrıldıktan sonra İngilizler ilk iş olarak Musul Vilayeti'ni işgal etti. Mondros Ateşkes Antlaşması'na bile aykırı olarak işgal edilen Musul Vilayeti'ni tekrar elde edebilmek için çeşitli planlar tatbik edildi. Zaten bölge ahâlîsinin çoğunluğunun Türk ve Kürtlerden müteşekkil olması, Anadolu Türkleri ile kültürel bağların kurulmasında kolaylık sağlamıştı. Hem bölge insanının ayaklanmaları hem de Özdemir Bey'in komutanlık ettiği Derbent Muharebesi cephedeki önemli gelişmelerdendir.

Mehmed Emin Zeki Kürt tarihçisi, edebiyatçı ve yazar. Ayrıca Çanakkale, Filistin, Irak ve Kafkas gibi cephelerinde savaşmış bir Osmanlı subayı ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Baba Şeyh</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin başbakanı

Hacı Baba Şeyh, Mahabad Cumhuriyeti'nin tek (Serokwezîr) başbakanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.