İçeriğe atla

Mahmud Abbas

Mahmud Abbas
2023'te Abbas
2. Filistin Devlet Başkanı
Görevde
Makama geliş
8 Mayıs 2005
Geçici: 8 Mayıs 2005 – 23 Kasım 2008
Yerine geldiğiRavhi Fettuh (Geçici)
2. Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanı
Görevde
Makama geliş
29 Ekim 2004
Geçici: 29 Ekim 2004 – 11 Kasım 2004
Yerine geldiğiYaser Arafat
Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı
Görevde
Makama geliş
15 Ocak 2005
Başbakan Ahmed Kurey
Nebil Şaat (Geçici)
Ahmed Kurey
İsmail Haniye
Selam Feyyad
Rami Hamdallah
Yerine geldiğiRavhi Fettuh (Geçici)
Filistin Ulusal Yönetimi Başbakanı
Görev süresi
19 Mart 2003 - 6 Eylül 2003
BaşkanYaser Arafat
Yerine geldiğiYeni makam
Yerine gelenAhmed Kurey
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Kasım 1935 (88 yaşında)
Safed, Filistin Mandası
Partisi El Fetih
Evlilik(ler) Amina Abbas
Çocuk(lar) Mazin Abbas
Yasir Abbas
Tarık
Bitirdiği okul Şam Üniversitesi
Dini Sünni İslam

Mahmud Abbas (Arapça: مَحْمُود عَبَّاس, romanize: Maḥmūd ʿAbbās; d. 15 Kasım 1935, Safed) veya kunya adıyla Ebu Mazin (Arapça: أَبُو مَازِن, romanize: ʾEbû Mâzin), Filistin Kurtuluş Örgütü kurucularından ve Filistin devlet başkanı.

İlk yıllar

1935 yılında İngiliz manda yönetimi altındaki Filistin'in kuzeyinde Safed şehrinde doğdu. 1948 yılında İsrail kurulunca mülteci durumuna düştü. İlk İsrail-Arap Savaşı sırasında ailesiyle birlikte Suriye'ye göç etti. Suriye'de ve Moskova'da hukuk eğitimi gördükten sonra Şam Üniversitesi'nden mezun oldu. Doktora tezi siyonizmin Filistinli bakış açısıyla tarihiyle ilgiliydi. Ülkesine 1980'li yılların ortasında, başka Arap ülkelerinde zengin bir iş insanı olduktan sonra dönebildi. Yaser Arafat'ın yakın arkadaşı olarak en başından itibaren Filistin Kurtuluş Örgütü'nün yöneticileri arasında yer aldı. 1970'li yılların sonlarından başlayarak İsrail'le yakınlaştı ve "iki devletli çözüm" üzerinde durdu. 1990'larda Oslo Sözleşmeleri'ne aktif olarak katıldı. 1996'da Filistin Kurtuluş Örgütü genel sekreteri ve Arafat'ın resmi olmayan sözcüsü konumundayken, Arafat'ın Oslo Sözleşmeleri'ndeki tutumunu eleştirdi. Sözleşmelerin başarısız olarak İkinci İntifada'nın başlamasından sonra, intihar saldırılarına karşı tavır aldı ve Arafat'ın çizgisinden belirgin bir şekilde uzaklaştı. Az sayıda ılımlı Filistinli politikacıdan biri olarak, İsrail ve ABD hükûmetleriyle diyaloğu sürdürdü.

Başbakanlık

ABD Başkanı George W. Bush ile Beyaz Saray'da

Mart 2003'te Arafat bir yandan özerk Filistin yönetiminin başbakanlığı makamını oluşturarak, diğer yandan da artık kendisine rakip olan Abbas'ı bu makama atayarak kendi yetkilerini kısıtlamak zorunda kaldı. Abbas'ın bu makama atanması hem ABD başkanı George W. Bush hem de İsrail başbakanı Ariel Şaron tarafından Ortadoğu Sorunu'nun çözümü için ilk adım olarak talep edilmişti. Abbas'ın atamayı kabul etmesine kadar anayasa tarafından öngörülen beş haftalık süre Arafat'la kimi bakanlıklar konusunda anlaşamaması nedeniyle aşıldı. Abbas Arafat'ın önerdiği kimi adaylar yerine bağımsız, yolsuzluk ve adam kayırma iddialarına bulaşmamış uzmanları geçirmek istiyordu. Ayrıca Arafat'ın itirazlarına karşın Filistinli militan gruplarla baş edebileceğini düşündüğü eski Gazze güvenlik şefi Muhammed Dahlan'ı içişleri bakanlığına atamak istiyordu. Ancak ABD başta olmak üzere dışarıdan gelen baskı sonucu Arafat Abbas'ın isteklerine boyun eğmek zorunda kaldı.[1] 29 Nisan 2003 tarihinde resmen başbakan olan Abbas'ın ilk işi 2005 yılına kadar üç aşamada bağımsız bir Filistin Devleti'ni öngören yeni barış planı Yol Haritası'nı kabul etmek oldu. İntihar eylemlerinin gölgesi altında Ariel Şaron'la yapılan görüşmelerin sonunda 4 Haziran 2003 tarihinde İsrail'le uzlaşmaya vardı ve İsrail'e yönelik şiddet eylemlerini reddettiğini açıkladı. Ancak başta Hamas olmak üzere Filistinli grupların şiddet eylemlerine son vermesi yolundaki çağrısı başlarda karşılık bulmadıysa da, Haziran ayı sonunda El Fetih, Hamas ve İslami Cihad Abbas'ın barış planına destek verme kararı alarak üç aylık bir süre için ateşkes ilan etti.[2] Ancak Abbas'ın İsrail'le yakınlaşma çabaları başta El Fetih olmak üzere Filistinli gruplar tarafından giderek daha sert bir tonda eleştirilmeye başlandı. Ateşkesin sürdürülmesi için İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutukluların serbest bırakılması talebine İsrail'i ikna edemeyen Abbas bu sürecin sonunda Abbas El Fetih'in merkez komitesinden ayrıldığını açıkladı, ancak bu kararı örgüt tarafından kabul edilmedi.[3]

İsrail'in Filistinli gruplara yönelik suikast politikası sonucu ateşkes uzun ömürlü olmadı. Ağustos ayında ateşkes yeniden intihar saldırılarıyla ve Hamas lideri İsmail Ebu Şanab'ın İsrail'in füze saldırısında öldürülmesi sonucu bozuldu.[4]

Filistinli güvenlik birimlerinin Yol Haritası uyarınca başbakanlığın ya da güvenlik bakanlığının emrine verilmesi konusunda Arafat'la görüş ayrılığına düşen Abbas, güvenlik birimlerinin önemli bir kısmını kendi kontrolünde tutan Arafat'la yaşanan gerginlik şiddetlenince 6 Eylül 2003'te barış planının uygulanması için hazır olunmadığını da gerekçe göstererek başbakanlık görevinden istifa ettiğini açıkladı.[5] 5 Ekim 2003'te Arafat Abbas'ın yerine bu makama Ahmed Kurey'i atadı.

Devlet başkanlığı

Mahmud Abbas, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice ile.

Yaser Arafat'ın ölümünden sonra Filistin Kurtuluş Örgütü başkanlığını devralan Abbas, 9 Ocak 2005 tarihinde yapılan seçimlere El Fetih'in adayı olarak girdi ve oyların %62.52'sini alarak Filistin Devlet başkanı seçildi.[6] Seçim zaferinden sonra İsrail'e karşı silahlı direnişi bitirme yolunda açıklamalar yapan Abbas'ın bu tutumu, seçimleri boykot etmiş olan Hamas'ın Ürdün'deki yönetimi tarafından ılımlı karşılanırken, Gazze Şeridi'ndeki Hamas önderleri, direnişi bırakmayacaklarını duyurdu. 23 Ocak'ta Hamas ve İslami Cihad'ın ilan ettiği ateşkes ancak 12 Şubat'a kadar sürdü. İsrail de Filistinli gruplara karşı şiddetli operasyonlarını sürdürdü. Mart ayında Filistin ve İsrail hükûmetlerinin aldığı ateşkes kararıysa defalarca ihlal edildikten sonra 2006 başında Filistinli gruplar ateşkese son verdiklerini açıkladı.[7]

2005 Mayıs ayında Kuzey Amerika ziyareti yapan Abbas ABD Devlet Başkanı George W. Bush'tan ve Kanada Başbakanı Paul Martin'den önemli miktarlarda mali yardım sözü aldı.[8]

2006 Parlamento seçimleri

İsrail-Filistin geriliminin tırmanmasından sonra Abbas Ağustos ayında normalde 17 Haziran'da yapılması gereken parlamento seçimlerinin Ocak ayına alındığını duyurdu.

Ocak 2006'da yapılan parlamento seçimlerinde El Fetih bozguna uğradı ve parlamentodaki çoğunluğunu kaybetti. Seçimlerin kazananı Hamas oldu.[9] Bu yenilginin sorumlusu olarak yolsuzluğu engelleyemeyen Abbas gösterildi. Gerek İsrail'le gerekse de ABD'yle görüşmeleri sürdürmeye çalışan Abbas'ın bu tutumu diğer Filistinli gruplar tarafından da tepkiyle karşılanıyordu. Hamas ağırlıklı parlamento Abbas'ın yetkilerini genişletmesi yolundaki önceki parlamentonun aldığı kararları dondurdu.[10] Seçimlerden sonra Abbas 2009'da biten görev süresinden sonra tekrar aday olmayacağını açıkladı. Bununla birlikte 2006 yılı boyunca Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın arabulucuğunda 8 Şubat 2007'de yapılan ve Hamas'la El Fetih'in bir ulusal birlik hükûmeti konusunda anlaştıkları Mekke barış konferansına[11] kadar Hamas ve El Fetih arasında şiddetli çatışmalar meydana geldi.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Radikal, 24/04/2003". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  2. ^ Radikal, 30.06.2003 10 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 01.07.2003 4 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "Radikal, 09/07/2003". 29 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  4. ^ "Radikal, 21/08/2003". 24 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  5. ^ "Radikal, 06/09/2003". 28 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  6. ^ "Radikal, 10/01/2005". 5 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  7. ^ "Radikal, 02/01/2006". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  8. ^ "Radikal, 27/05/2005". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  9. ^ "Radikal, 27/01/2006". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  10. ^ "Radikal, 21/02/2006". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
  11. ^ "Radikal, 09/02/2007". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007. 
Siyasi görevi
Yeni makamFilistin Ulusal Yönetimi Başbakanı
2003 		Sonra gelen
Ahmed Kurey
Önce gelen
Yaser Arafat		Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanı
2004–günümüz 		Görevde
Önce gelen
Ravhi Fettuh
Geçici		Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı
2005–günümüz
Boş
Sonraki tarafından düzenlenen makam
Yaser Arafat		Filistin Devlet Başkanı
2005–günümüz

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

Fetih, Türkçe kaynaklardaki yaygın adıyla El-Fetih ya da tam adıyla Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi, Yaser Arafat'ın önderliğinde 1959'da kurulan Filistin kökenli direniş örgütü ve Filistin Ulusal Yönetimindeki iktidar partisi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Karameh Muharebesi</span>

Karameh çarpışması, 21 Mart 1968 tarihinde İsrail birliklerinin Karameh Kampı'na yaptıkları saldırılarla El Fetih örgütünün gösterdiği direnişe verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Hamas</span> Filistinde Sünni İslamcı paramiliter örgüt

Hamas veya resmî adıyla İslamî Direniş Hareketi, Filistin Ulusal Yönetimi'nde seçimle belirlenmiş Filistin Parlamentosunda çoğunluğu elinde tutan Filistinli paramiliter örgüt ve sünni, İslamcı ve militarist siyasi parti.

Ebu Abbas,, . Filistinli yarı askerî grup Filistin Kurtuluş Cephesi'nin (FKC) kurucusu ve lideri.

İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası , Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti. B’Tselem’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Haniye</span> Filistinli siyasetçi (1960lar–2024)

İsmail Haniye, Filistinli siyasetçi, Filistin Ulusal Yönetimi'nin eski başbakanı. Hamas'ın görev başındayken öldürülen eski Siyasi Büro Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cibril</span> Filistinli siyasetçi (1937-2021)

Ahmed Cibril, radikal solcu Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlık (FHKC-GK) örgütünün kurucusu ve lideri.

Ebu Nidal, asıl adı Sabri Halil el-Banna, Filistinli siyasi lider, paralı asker, Ebu Nidal Örgütü (ENÖ) olarak da bilinen El-Fetih–Devrimci Konsey örgütünün kurucusu. Ebu Nidal'in kelime anlamı mücadelenin babasıdır. 1970-80'li yıllarda gücünün zirvesinde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halid Meşal</span> Filistinli siyasetçi

Halid Meşal, 2004'ten beri İslami Direniş Hareketi'nin (Hamas) siyasi lideri olan Filistinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Selam Feyyad</span> Filistinli siyasetçi

Selam Feyyad, Filistinli bir politikacı ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin hukuki anlaşmazlık altında iki tartışmalı Başbakanlarından biriydi. 15 Haziran 2007 tarihinde, "ulusal acil durum" temelinde, Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas tarafından haklı olduğu, Filistin Yasama Konseyi, Filistin Yönetimi parlamentosu tarafından teyit edilmemiştir. 19 Mayıs 2009 tarihinde tekrar görevlendirildi. Ayrıca, 17 Mart 2007 tarihinde Maliye bakanı oldu ve daha önce Haziran 2002-Kasım 2006 tarihlerinde de bu görevde bulunmuştur.

Gazze-İsrail çatışması, birinci ve ikinci intifadalar ile başlayan on yıllardır devam eden Gazze-İsrail çatışması.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri</span> Filistin Devletinin paramiliter silahlı kuvvetleri

Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri,, Filistin Devleti'nin paramiliter silahlı kuvvetleridir. İsmi tüm ulusal güvenlik birimlerini kapsıyor gibi görünse de İç Güvenlik Kuvvetleri, Devlet Başkanlığı Muhafızları ve Genel İstihbarat dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Yasama Meclisi</span>

Filistin Yasama Meclisi (PLC), Filistin Yönetimi'nin Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin topraklarında yaşayan Filistinliler tarafından seçilen tek kamaralı yasama organıdır. Şu anda Filistin Yönetimi'nin 16 seçim bölgesinden seçilen 132 üyeden oluşmaktadır. PLC'nin üçte iki çoğunluk şartı vardır ve 2006'dan bu yana Hamas ve Hamas'a bağlı üyeler PLC'deki 132 sandalyenin 74'ünü elinde bulundurmaktadır. PLC'nin faaliyetleri 2007 yılında askıya alındı ve Ocak 2021 itibarıyla bu durum devam ederken, PLC komiteleri düşük bir oranda çalışmaya devam etmekte ve parlamento paneli tartışmaları halen sürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin devlet başkanı</span> Filistinin devlet başkanı

Filistin devlet başkanı, Ortadoğu'da bulunan ve kısmen tanınan Filistin Devleti'de 1989 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır.

Muhammed Yusuf Dahlan 29 Eylül 1961'de Han Yunus Mülteci Kampı, Han Yunus, Gazze Şeridi'nde dünyaya geldi. Künyesi Ebu Fadi Filistinli siyasetçi, Gazze'deki El Fetih'in eski lideri. Dahlan, altı çocuğun en küçüğü olarak Hamama'da mülteci bir ailede dünyaya geldi.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.

Hamas'ın Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ni ele geçirmesinden bu yana Gazze Şeridi'nin yönetimi Hamas tarafından yürütülmektedir ve bu yönetim genellikle Gazze'deki Hamas hükûmeti olarak anılmaktadır. Hamas yönetimi 2007'den 2014'e kadar ve 2016'dan itibaren İsmail Haniye tarafından yönetildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.