İçeriğe atla

Mahmûd-ı Hayrânî

Mahmûd-ı Hayrânî
Ölüm1269
Akşehir
Dinİslam
Ebeveyn(ler)Mesud Paşa (babası)
AileNecmeddin Ahmed (erkek kardeşi)

Mahmûd-ı Hayrânî (Eski Anadolu Türkçesi: محمود حيراني; ö. 1269, Akşehir), Akşehir'de Anadolu Selçuklu Devleti zamanında yaşamış sufi.

Muhammed'in soyundan gelen ve seyyid unvanı taşıyan Hayrânî'nin babası Selçuklu devlet adamlarından Mesud Paşa'dır.[1] Karaman ilindeki Akşehir'de bir zaviyede oturan Mahmûd-ı Hayrânî ile Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî dost olup çoğu kere aynı mecliste bulunmuşlardır.[2] Aynı zamanda Sarı Saltuk ile Nasreddin Hoca'nın şeyhi olan Hayrânî'nin Mevlevîlik ya da Yesevîlik yoluna mensup olduğu düşünülmekle beraber daha zayıf ihtimalle Bektaşî olduğu üzerinde de durulmaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Cebecioğlu, Ethem (2003). "Mahmûd-ı Hayrânî". İslâm Ansiklopedisi. 27. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 367-368. ISBN 9753894082. 
  2. ^ a b Şimşek, Selami (Eylül 2012). "Nasreddin Hoca'nın Şeyhi, Tarîkatı ve Silsilesi Üzerine". Eski Yeni, 43. Eskişehir Valiliği Yayınları. ss. 56-62. ISSN 1309-1956. 

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Kılıç Arslan ya da Kılıçarslan, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın oğlu ve ikinci Anadolu Selçuklu sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nasreddin Hoca</span> efsanevi kişi ve mizah kahramanı

Nasreddin Hoca, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sivrihisar</span> Eskişehirin ilçesi

Sivrihisar, Eskişehir'in en büyük ilçesidir. Nasreddin Hoca, Yunus Emre, Aziz Mahmut Hüdai, Hızır Bey gibi çok önemli Türk büyüklerinin bu ilçeden çıktığı iddia edilmektedir. Ankara'ya 120 kilometre Eskişehir'e 90 kilometre uzaklıktadır. 1926'dan önce Ankara'ya bağlı bir ilçeydi.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir</span> ilçe

Akşehir, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed (Karamanoğulları beyi)</span> Karamanoğullarının 2. Hükümdarı

Karamanoğlu Mehmed, Şemseddin Mehmed Bey ya da Karamanoğlu Mehmed Bey,, Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusu Kamerüddin-ili'nin subaşısı Kerimüddin Karaman Bey'in en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Melikşah (Anadolu Selçuklu sultanı)</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı

Şahinşah veya Melikşah Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (1107-1116). Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın büyük oğludur. Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı olan Melikşah ile karıştırılmamalıdır.

<i>Küçük Ağa</i>

Küçük Ağa; Milli Mücadele dönemine merkezden değil, bir kasabadan bakan, o dönemin Türk toplumunun yaşadığı zorluklara, acılara, ihanetlere değinen ve bütün bu zor şartlar altında kurtuluş mücadelesi veren Kuvâ-yi Milliye'yi konu edinen roman, Tarık Buğra'nın önemli yapıtlarından bir tanesidir. Bir tarafta baskı içindeki İstanbul Hükûmeti, padişah ve milis güçlerin aleyhindeki fetvalar öbür tarafta işgaller ve hain çetelerle mücadele eden Kuvâ-yi Milliye.

Şücâ'ed-Dîn Ebû'l-Bekâ Baba İlyâs bin Ali el-Horasânî, 13. yüzyılda Bâbâ'îyye Tarikâtı'nın Anadolu'daki önderlerindendir.

Akşehir Muharebesi veya Philomelion Muharebesi, Anadolu Selçuklu devleti sultanı Şahinşah ile Bizans İmparatoru I. Aleksios arasında 1116 yılında arka arkaya birkaç günde yapılan bir seri askeri çatışmadan oluşan ve Bizans İmparatorluğu galibiyeti ile sona eren muharebe.

Nasreddin Hoca bibliyografyası, Nasreddin Hoca'nın hayatı ve kendisine isnat edilen fıkralara dair her türlü çalışmanın derlendiği liste.

<span class="mw-page-title-main">Nasreddin Hoca Türbesi</span> Türbe

Nasreddin Hoca Türbesi, Nasreddin Hoca'nın mezarının bulunduğu yapı.

Maske ve Ruh, daha çok romanlarıyla tanınan Halide Edib Adıvar'ın 1930'lu yıllarda yazdığı oyun. Oyunda dünyaya ve dünyada karşılaşılan sorun ve tehditlere Türk mizah ve felsefesinin önemli isimlerinden Nasreddin Hoca'nın bakış açısıyla yaklaşılır. Halide Edib eseri yazma fikrinin Milli Mücadele yıllarında Akşehir'e yaptığı gezi sırasında geldiğini belirtti fakat ziyaretinden 10 yıl sonra kaleme alabildi. Bu tarzda bir eser yazmasında Akşehir'de Nasreddin Hoca felsefesinden etkilenmesi ilham kaynağı olmuştur. İlk olarak Yedigün dergisinde tefrika edilmiştir. Aynı zamanda ikinci versiyonu "Masks or Souls" adıyla yazar tarafından güncellenerek İngilizce yayımlandı. Güncelliğini yitirmiş olabilecek bazı kaynaklara göre oyun hiçbir tiyatroda sergilenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir Ulu Camii</span> Cami

Akşehir Ulu Cami Akşehir'de tarihi bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Mahmut Hayrani Türbesi</span>

Seyyid Mahmut Hayrani Türbesi Akşehir’de bulunan tarihi bir türbedir. Türbeye adıni veren Seyyid Mahmud Hayranî Horasanlı Alevî Türkmen aşiretlerinden Kureyşan ocağı mensubudur.

Akşehir Muharebesi Kutsal Roma İmparatorluğu kuvvetlerinin, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında 7 Mayıs 1190'da Anadolu Selçuklu Devleti kuvvetlerine karşı kazandığı bir zaferdir.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir Müzesi</span> müze

Nasreddin Hoca Arkeoloji Ve Etnografya Müzesi veya kısaca Akşehir Müzesi, Türkiye'nin Akşehir kentinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müze, 2007 yılında kurulmuş olup Ulucami Caddesi üzerinde yer almaktadır ve türbesi Akşehir'de bulunan, Türk tarihi ve folklorunun hiciv figürü Nasrettin Hoca'ya ithaf edilmiştir.