İçeriğe atla

Maharbal

Maharbal (Pönce: 𐤌‬𐤄‬𐤓𐤁‬𐤏𐤋, MHRBʿL ; [1] mö.3. yüzyıl'da Hannibal komutasındaki süvari birliğinden sorumlu bir Numidya ordusu komutanı ve İkinci Pön Savaşı sırasında ikinci komutanıydı. Maharbal, Hannibal'in çok yakın arkadaşıydı ve ona büyük hayranlık duyuyordu.[2] Kartaca'nın Roma'ya karşı savaş alanındaki başarısı için kritik bir komutandı. Hannibal, İtalyan seferi boyunca süvarilerde sayısal üstünlüğünü sürdürdü ve bu nedenle ordusuna bir avantaj sağlamak için onlara ve Maharbal'a güvendi.

Maharbal , Cannae Savaşı'nın hemen ardından Hannibal ile yaptığı bir konuşma sırasında söylediği şeylerle tanınır. Livius'a göre Maharbal, Roma şehrine acil bir sefer yapılmasını şiddetle tavsiye etti. Hannibal, "Gayretinizi takdir ediyorum, ancak önerdiğiniz planı tartmak için zamana ihtiyacım var" diyerek yanıt verdi. Maharbal daha sonra cevap verdi, "Kesinlikle, hiç kimse Tanrı'nın tüm armağanlarıyla kutsanmamıştır. Sen, Hannibal, nasıl zafer kazanılacağını biliyorsun; kullanmayı bilmiyorsun."[3] Konuşmanın son cümlesinin Latincesi şöyledir: "Vincere scis, Hannibal; victoria uti nescis."

Askeri başarıları

Maharbal, Himilco'nun oğluydu. Başkomutan Hannibal'in yokluğunda, ilk olarak Saguntum kuşatmasında (MÖ 219) kuşatma kuvvetlerinin komutanı olarak adı geçti. Livius'a göre operasyonları o kadar güçlü bir şekilde sürdürdü ki Hannibal'in yokluğu pek hissedilmedi. Hannibal İtalya'ya vardıktan sonra, Maharbal kuzey İtalya'daki Po yakınlarındaki ovaları yağmalamak için bir süvari birliğiyle gönderildi. Konsolos Publius Cornelius Scipio'nun ciddi şekilde yaralandığı ve oğlu Scipio Africanus'un ilk kez Roma tarihinde göründüğü Ticinus savaşında (MÖ 218) komutanına katılması için geri çağrıldı.

Trasimene Gölü Savaşı (MÖ 217)

Trasimene Gölü'nde, savaştan kaçan 6000 Romalı, komşu köylerden birinde güçlü bir konumu işgal etti. Bu işgelde hayatta kalanlar, Maharbal'dan bir güvenlik sözü aldıklarında silahlarını bırakmaya ikna oldu. Ancak Hannibal, Maharbal'ın yetkilerini aştığını iddia ederek teslim olmayı reddetti. İtalyan müttefiklerine ait olan tüm adamları fidye ödemeden kovdu ve yalnızca Roma vatandaşlarını savaş esiri olarak tuttu.[4] Maharbal, bir süvari komutanı olmasına rağmen, İberyalı avcı erleri ve piyadeleri savaştan sağ kurtulan Romalıları toplamaya gönderdi.

Eş-konsül Gaius Flaminius ile görüşmeye giden konsül Gnaeus Servilius Geminus, praetor Gaius Centenius liderliğindeki süvarilerini önden göndermişti. Trasimene savaşından sonra Maharbal mızrakçılar ve süvari grubuna liderlik ederek Centinius'u ve onun 4000 kişilik süvari grubunu başarıyla durdurdu. Maharbal'ın kuvveti Centenius ile karşılaştığında Romalıların yarısı öldürüldü ve hayatta kalanlar geri çekildi. Hayatta kalan Roma süvarileri, sonunda teslim oldukları bir tepeye kadar takip edildi.[5]

Bu savaştan sonra Maharbal, zengin Falernian ovalarını yağmalamak için Numidya süvarileriyle birlikte gönderildi.

Cannae Savaşı (MÖ 216)

Maharbal'ın bu ünlü savaştaki rolü belirsizdir. Romalı tarihçiler onun varlığı veya yokluğu konusunda ikiye bölünmüş durumdadırlar ve içlerinden en güveniliri olan Polybius onun varlığından hiç bahsetmiyor. [a] Livius'a göre Maharbal, Cannae savaşında Kartaca ordusunun sağ kanadına komuta ediyordu ve Polybius'un sağ kanada Bomilcar'ın oğlu Hanno tarafından komuta edildiği iddiasıyla çelişiyordu. Ancak Appian, Polybius ile aynı fikirde ve bu sebeple Maharbal'ı süvari rezervinin komutasını aldığını savundu.

Casilinum Muharebesi'nden[6] sonra Maharbal'ın akıbeti bilinmiyor. Frontinus[7] bu isimde bir kişinin Kartacalılar tarafından isyan eden bazı Afrika kabilelerine karşı görevlendirildiğinden bahseder. Ancak bunun Hannibal'in süvari komutanı ile aynı Maharbal olup olmadığı net değil. Casilinum Kuşatması sırasında veya kısa bir süre sonra ölmüş olabilir.

Notlar

  1. ^ Polybius's omission of his name is probably most significant, because he was the closest in age to the survivors of Cannae, and he was close friends with Scipio Aemilianus, the grandson of Lucius Aemilius Paullus, one of the consuls who died at Cannae.

Kaynakça

  1. ^ Huss (1985).
  2. ^ "Battle of Cannae." World at War: Understanding Conflict and Society, ABC-CLIO, 2019, worldatwar-abc-clio-swb.orc.scoolaid.net/Search/Display/1559815. Accessed 11 Sept. 2019.
  3. ^ Livy, The History of Rome 22.51
  4. ^ Polyb. iii. 84, 85; Liv. xxii. 6, 7; Appian, Annib. 10.
  5. ^ Polyb. iii. 86; Liv. xxii. 8; Appian, Annib. 11.
  6. ^ Liv. xxiii. 18
  7. ^ Strateg. ii. 5. § 12

Kaynak Kitaplar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Hannibal</span> Kartacalı general

Hannibal veya Annibal MÖ 247 – MÖ 183/181 yılları arasında yaşamış Sami ırkından gelen Kartacalı politikacı ve general. Tüm zamanların en büyük askeri dehalarından biri olarak kabul edilen Hannibal, Scipio ve Philopoemen ile birlikte çağının üç büyük generalinden biriydi. Scipio onu şimdiye kadar yaşamış en büyük generallerden biri olarak kabul eder, Epirli Pyrrhus'u ikinci sıraya yerleştirir, kendisini de üçüncü olarak kabul eder. Aynı sıralama Hannibal'a sorulduğunda o, Büyük İskender'in en büyük general olduğunu söyler. İkinci olarak Pyrrhus'u gösterir, kendisini de üçüncü sıraya koyar. Askeri tarihçi Theodore Ayrault Dodge Hannibal'ı "Stratejinin Babası" olarak nitelendirir ve en büyük düşmanı olan Roma'nın bile onu yine kendi taktikleriyle alt ettiğini belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Cannae Muharebesi</span> Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşının başlıca üç çatışmasından birisi

Cannae Muharebesi, Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşı'nın başlıca dört çatışmasından biridir. Bu muharebe, MÖ 2 Ağustos 216 tarihinde, güneydoğu İtalya'nın Cannae kasabası yakınlarında gerçekleşmiştir. Muharebe sonunda konsül Lucius Aemilius Paullus ve Gaius Terentius Varro komutasındaki Roma ordusu, Hannibal komutasındaki Kartaca ordusu tarafından imha edilmiş ve başta Capua olmak üzere birkaç şehir devletinin Roma ile bağları kopmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 236'da doğan prokonsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, bilinen adıyla Scipio Africanus, diğer adlarıyla Afrikalı Scipio, Scipio Africanus-Major, Yaşlı Scipio Africanus veya Büyük Scipio, İkinci Pön Savaşı sırasında general ve Roma Cumhuriyeti'nde bir devlet adamıdır. Birisi aynı adlı Publius Cornelius Scipio olan iki oğlu vardı ki, kendisi sağlık sorunları nedeniyle politik kariyer yapamamıştır, diğer oğluysa MÖ 174'te praetor olan Lucius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Zama Muharebesi</span> zama muharebesi

Zama Muharebesi, MÖ 19 Ekim 202 tarihinde II. Pön Savaşının belirleyici muharebesidir.

Mago Barca, Kartacalı Hamilcar Barca’nın üçüncü oğlu, Barca ailesinin üyesi, 2.Pön Savaşlarında önemli rol oynayan; Hispania, Galya ve İtalya’daki Roma ordularına karşı savaşan Kartaca ordu komutanı.

Hamilcar Barca Kartacalı komutan ve devlet adamı, Barca ailesinin başı, Hannibal, Hasdrubal ve Mago’nun babasıdır. Damadı Hasdrubal (Adil) Kartaca ordu komutanıdır. Hamilcar ismi Fenike dilinde “kardeşim” anlamına gelir ve Kartacalılar arasında yaygındır. Barca ise Fenike dilinde “yıldırım” anlamına gelen “barak” kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hasdrubal Barca</span>

Hasdrubal Barca, Hamilcar Barca'nın ikinci oğlu ve II. Pön Savaşında Kartaca komutanlarından biridir. Hannibal ve Mago Barca'nın kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Magnesia Muharebesi</span>

Magnesia Muharebesi, Temmuz M.Ö. 190 yılında Selefkî hükümdarı III. Antiokhos ordusu ile Konsül Lucius Cornelius Scipio ve kardeşi Lucius Cornelius Scipio Asiaticus komutasındaki Roma ordusu ve müttefiki Pergamon (Bergama) Kralı II. Eumenes arasında Manisa yakınlarında yapılan bir meydan muharebesidir. Romalılar bu muharebede çok üstün bir galibiyet kazanmışlardır ve o zamana kadar büyük kısmı Selefkîler tarafından idare edilmekte olan Anadolu'nun içişleri de tümüyle efektif olarak Roma idaresine geçmiştir. Bu muharebe için ana kaynaklar başlıca Romalı tarihçi olan Titus Livius ve Yunan kökenli Roma tarihçisi Appianus'un kaleme aldıkları tarihleridir.

<span class="mw-page-title-main">Mylae Deniz Muharebesi</span>

Mylae Deniz Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

Ron Geçişi Muharebesi, İkinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Hannibal Barca komutasındaki Kartaca ordusu, MÖ 218 yılı sonbaharında İtalya'ya doğru yürüyüşü sırasında, Nehrin doğu yakasında bir Kelt kabile konfederasyonuyla çatışmaya girmiştir. Roma yanlısı ve Roma ordusu lehine hareket eden kelt savaşçıları, nehrin doğu yakasında Marsilya'da kamp kurdular. Amaçları Kartaca Ordusu'nun İtalya üzerine ilerlemesini önlemekti. Nehir geçişi için alınan bu önlemi gören Hannibal bir karşı önlem almıştır. Buna göre Bomilcar'ın oğlu Hanno komutasında bir görev kuvveti, nehri başka bir noktadan geçerek Kelt kampının gerisine sarkacaktır. Planlanan bölgeye ulaşan Hanno dumanla işaret verdiğinde Hannibal de ordunun büyük kısmıyla nehri geçmeye başlamıştır. Kelt kuvvetleri Hannibal'in ordusu karşısında toplanmışlardı. Bu durumdan yararlanan Hanno saldırıya geçti ve kesin bir bozgun sağladı. Kartaca kuvvetlerinin kazandığı bu zafer, her ne kadar Roma kuvvetleri karşısında elde edilen bir başarı değilse de savaşın gidişatı üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Kartaca ordusu Ron boylarında durdurulabilmiş olsaydı İtalya topraklarına girişi aynı yıl içinde olmayabilirdi. Hannibal için bu zafer, Hİspanya dışında elde ettiği ilk büyük başarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trebia Muharebesi</span>

Trebia Muharebesi, MÖ 218 ile 201 yılları arasında geçen İkinci Pön Savaşının MÖ 218 yılı Aralık ayında Hannibal’ın komuta ettiği Kartaca ile Roma Cumhuriyeti ordusu arasındaki ilk büyük çarpışması olup gündönümü zamanlarına tekabül etmektedir. Roma’nın ağır kayıplar verdiği savaş alanının kendi kısımlarında başarılı yaklaşık 2,5 lejyonunu Piacenza'ya geri çekmeyi başarmakla birlikte Roma’nın ağır kayıplarla büyük bir hezimete uğradığı çarpışmadır. Hannibal bu çarpışmada kendisini Roma’dan üstün bir duruma getiren dikkatli ve yenilikçi taktik yeteneğini uygulayarak büyük başarı ve ün kazandı. Aceleci ve dar görüşlü karşıt Roma komutanı Konsül Tiberius Sempronius Longus, kendisinin fiziksel koşulların uygun olmayışına rağmen cephe saldırısına tahrik edildiğini ve bir tuzağın içine çekildiğini fark etmekte başarısız oldu.

<span class="mw-page-title-main">Trasumennus Gölü Muharebesi</span>

Trasumennus Gölü Muharebesi İkinci Pön Savaşı'nın başlıca muharebelerinden birisiydi. Hannibal komutasındaki Kartacalılar, Konsül Gaius Flaminius komutasındaki Romalıları mağlup ettiler. Muharebe askeri tarih alanının en geniş ve en başarılı pusularından birisi olarak kabul edilir.

Tiberius Sempronius Longus, İkinci Pön Savaşı'nda Romalı komutan ve konsül, Publius Cornelius Scipio'nun çağdaşı. MÖ 218'de, Sempronius, 160 Adet gemi ile Afrika'ya kuvvet ve destek toplamak üzere, Scipio ise İberya'ya Hannibal'ın yolunu kesmek üzere gönderildi. Bu günlerde, Sempronius Lilybaeum'dan hareket ederek Sicilya'dan Kartacalıların elinde bulunan Malta adasını ele geçirdi.

Hanno, Bomilcar (Yargıç)'ın oğlu; İkinci Pön Savaşı'nda bir Kartaca komutanı ve Hannibal Barca'nın Kartaca güçlerinin bir kısmını yöneten kişiydi. Hanno'nun annesi Hannibal' ın üç kız kardeşinden birisiydi. Hannibal'ın ordusu Rhône Nehri'nin batı yakasına ulaştığında, karşıya geçmek için hazırlığa başladılar. Bir grup Galyalı doğu yakasında toplandı, ordunun karşıya geçmesini önlemek amacındaydılar. Hanno, küçük bir grubun kuzeyden karşı yakaya geçişini sağladı. Grup kendi yaptıkları küçük sallarla karşıya geçtiler. Geçişi sağladıklarında güneye Galya' lıların bulunduğu yöne ilerlediler. Hanno, kuvvetlerinin hazır olduğunu belirten bir duman işareti gönderdi. Hannibal süvarilerini kanolarla karşıya sevk etmeye başladı. Süvariler karşı doğu kıyısına ayak basmaya başladıklarında Galyalılar savaşmaya hazır şekilde yaklaştılar. Bu noktada, Hanno' nun güçleri Galya'lıları arkasından yeni bir düzen alamadan yeteri kadar kafa karıştıracak güçte saldırdı.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Punica, Silius Italicus'un İkinci Pön Savaşı'nı Hannibal'in İspanya seferinden Publius Cornelius Scipio'nun Zama'daki zaferinin sonuna dek anlattığı epik şiiri. On yedi kitaptan oluşan Punica Latin edebiyatındaki en uzun tarihî destandır.

<span class="mw-page-title-main">Quintus Fabius Maximus</span> 275–203 yılları arasında yaşamış Romalı devlet adamı ve asker

Quintus Fabius Maximus Verrucosus Cunctator (Oyalayan/Geciktirici) MÖ 275–203 yılları arasında yaşamış Romalı devlet adamı ve asker. Cunctator (Geciktirici) mahlasını II. Kartaca Savaşı'nda Hannibal'e karşı olası çatışmalardan kaçınarak, Romalılara gücünü toplaması için zaman kazandırması sebebiyle almıştır. Roma gücünü toparladıktan sonra yavaş bir yıpratma stratejisi uygulamıştır. Bu nedenle adı yani Fabius, siyaset literatüründe temkinli politikayı ifade etmektedir. İngiliz Fabian Derneği adını Fabius'dan almıştır. Verrucosus (siğilli) mahlasını üst dudağında bulunan bir siğil sebebiyle almıştır. Ovicula lakabını "kuzu gibi sakin" olmasından dolayı almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.