İçeriğe atla

Magnesia Muharebesi

Magnesia Muharebesi
Roma–Selevkos Savaşı

Magnesia Muharebesi'nden sonra M.Ö. 180'de Pergamon Krallığının Sınırları. Anadolu ve ön Asya'da Bergama Krallığı genişlemiş, Selefkî İmparatorluğu daralmış
TarihM.Ö. Temmuz 190
Bölge
Magnesia ad Sipylum, Manisa, Türkiye
Sonuç Mutlak Romen–Pergamon zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Pergamon Krallığı, Lidya ve Karya bölgelerini ele geçirdi.
Taraflar
Roma Cumhuriyeti Pergamon KrallığıSelefkî İmparatorluğu, Galatyalı Keltler
Komutanlar ve liderler
Scipio Africanus
II. Eumenes
Konsül Lucius Cornelius Scipio
Büyük Antiokhos
IV. Seleukos[1]
General Zeuxis
Güçler
30.000 (Titus Livius C.37 s.44)
50,000 (Grainger)[2]
70,000 (Titus Livius C.37 s.44)
50,000
(Grainger)[3]
Kayıplar
asgari 349 (Appian, Syriaca 7)
5,000 (Grainger)[4]
50.000 kadar ölü ve esir (Titus Livius C.37 s.44) ve (Appian, Syriaca c.7)
10,000
(Grainger)[4]

Magnesia Muharebesi, Temmuz M.Ö. 190 yılında Selefkî hükümdarı III. Antiokhos ordusu ile Konsül Lucius Cornelius Scipio ve (Scipio Africanus adı verilen) kardeşi Lucius Cornelius Scipio Asiaticus komutasındaki Roma ordusu ve müttefiki Pergamon (Bergama) Kralı II. Eumenes arasında Manisa yakınlarında yapılan bir meydan muharebesidir. Romalılar bu muharebede çok üstün bir galibiyet kazanmışlardır ve o zamana kadar büyük kısmı Selefkîler tarafından idare edilmekte olan Anadolu'nun içişleri de tümüyle efektif olarak Roma idaresine geçmiştir. Bu muharebe için ana kaynaklar başlıca Romalı tarihçi olan Titus Livius ve Yunan kökenli Roma tarihçisi Appianus'un kaleme aldıkları tarihleridir.

Muharebe

Anadolu'ya ve Yunanistan'a doğru genişlemeden önce M.Ö. 200'de Selevkos İmparatorluğunun haritası

Selefkîlerin eski müttefiki Filippos'un M.Ö. 197'de Romalılara yenilmesinden sonra, III. Antiokhos Yunanistan'ı işgal etme fırsatını buldu. Sürgüne gönderilmiş Kartacalı general Hannibal tarafında cesaretlendirilen III. Antiohos, Yunanistan'daki bazı devletlerle ittifak antlaşması imzalayarak Yunanistan'ı işgal etti; fakat bu kararı o'nun çöküşüne neden olacaktı. Selefkî orduları M.Ö. 191 yılında Termofil Muharebesi'nde yenildiler ve Anadolu'ya çekildiler.

Bir yıl sonra Roma Cumhuriyeti generali Konsül Scipio Africanus 30.000 kişilik Roma ordusuyla Anadolu'ya geçip fillerle destekli Selefkîlerin 50.000 kişilik ordusunu takibe başladı. İki ordu Manisa'da büyük bir savaşa tutuştu. Selefkîlerin hükümdarı III. Antiokhos kendisine danışmanlık yapan Hannibal Barca'nın taktiklerini dinlemedi ve kendi taktikleriyle savaşı kazanacağını düşündü. Romalılar, Zama'daki planlarının aynısını uygulayarak; önce fillere mızrak attılar. Filler sağa-sola dağılarak Selefkî ordusunu darmadağın etti. Daha sonra Romalı süvariler önden, Roma piyade lejyonerleri arkadan imha planına girişerek sistemli bir şekilde Selefkîleri büyük bir bozguna uğrattılar.

Kaynakça

Özel
  1. ^ http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/Livy37.html#livy.hist.37.41 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Titus Liius, Tarih C.37 s.41
  2. ^ Grainger 2002, s. 321.
  3. ^ Grainger 2002, s. 314.
  4. ^ a b Grainger 2002, s. 328.
Genel
  • Grainger, John (2002). The Roman War of Antiochus the Great (İngilizce). Boston: Brill. ISBN 9789004128408. 

Antik kaynaklar

Dış bağlantılar

  • Magnesia Savaşı kompüter savaş oyunu senaryosu
  • Grainger, John D. (2002) The Roman War of Antiochus the Great Leiden-Boston (İngilizce)
  • Hoyos, Dexter (2003) Hannibal's Dynasty: Power and Politics in the Western Mediterranean, 247-183 BC, Routledge, (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hannibal</span> Kartacalı general

Hannibal veya Annibal MÖ 247 – MÖ 183/181 yılları arasında yaşamış Sami ırkından gelen Kartacalı politikacı ve general. Tüm zamanların en büyük askeri dehalarından biri olarak kabul edilen Hannibal, Scipio ve Philopoemen ile birlikte çağının üç büyük generalinden biriydi. Scipio onu şimdiye kadar yaşamış en büyük generallerden biri olarak kabul eder, Epirli Pyrrhus'u ikinci sıraya yerleştirir, kendisini de üçüncü olarak kabul eder. Aynı sıralama Hannibal'a sorulduğunda o, Büyük İskender'in en büyük general olduğunu söyler. İkinci olarak Pyrrhus'u gösterir, kendisini de üçüncü sıraya koyar. Askeri tarihçi Theodore Ayrault Dodge Hannibal'ı "Stratejinin Babası" olarak nitelendirir ve en büyük düşmanı olan Roma'nın bile onu yine kendi taktikleriyle alt ettiğini belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 236'da doğan prokonsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, bilinen adıyla Scipio Africanus, diğer adlarıyla Afrikalı Scipio, Scipio Africanus-Major, Yaşlı Scipio Africanus veya Büyük Scipio, İkinci Pön Savaşı sırasında general ve Roma Cumhuriyeti'nde bir devlet adamıdır. Birisi aynı adlı Publius Cornelius Scipio olan iki oğlu vardı ki, kendisi sağlık sorunları nedeniyle politik kariyer yapamamıştır, diğer oğluysa MÖ 174'te praetor olan Lucius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Hasdrubal Barca</span>

Hasdrubal Barca, Hamilcar Barca'nın ikinci oğlu ve II. Pön Savaşında Kartaca komutanlarından biridir. Hannibal ve Mago Barca'nın kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

Ron Geçişi Muharebesi, İkinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Hannibal Barca komutasındaki Kartaca ordusu, MÖ 218 yılı sonbaharında İtalya'ya doğru yürüyüşü sırasında, Nehrin doğu yakasında bir Kelt kabile konfederasyonuyla çatışmaya girmiştir. Roma yanlısı ve Roma ordusu lehine hareket eden kelt savaşçıları, nehrin doğu yakasında Marsilya'da kamp kurdular. Amaçları Kartaca Ordusu'nun İtalya üzerine ilerlemesini önlemekti. Nehir geçişi için alınan bu önlemi gören Hannibal bir karşı önlem almıştır. Buna göre Bomilcar'ın oğlu Hanno komutasında bir görev kuvveti, nehri başka bir noktadan geçerek Kelt kampının gerisine sarkacaktır. Planlanan bölgeye ulaşan Hanno dumanla işaret verdiğinde Hannibal de ordunun büyük kısmıyla nehri geçmeye başlamıştır. Kelt kuvvetleri Hannibal'in ordusu karşısında toplanmışlardı. Bu durumdan yararlanan Hanno saldırıya geçti ve kesin bir bozgun sağladı. Kartaca kuvvetlerinin kazandığı bu zafer, her ne kadar Roma kuvvetleri karşısında elde edilen bir başarı değilse de savaşın gidişatı üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Kartaca ordusu Ron boylarında durdurulabilmiş olsaydı İtalya topraklarına girişi aynı yıl içinde olmayabilirdi. Hannibal için bu zafer, Hİspanya dışında elde ettiği ilk büyük başarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trebia Muharebesi</span>

Trebia Muharebesi, MÖ 218 ile 201 yılları arasında geçen İkinci Pön Savaşının MÖ 218 yılı Aralık ayında Hannibal’ın komuta ettiği Kartaca ile Roma Cumhuriyeti ordusu arasındaki ilk büyük çarpışması olup gündönümü zamanlarına tekabül etmektedir. Roma’nın ağır kayıplar verdiği savaş alanının kendi kısımlarında başarılı yaklaşık 2,5 lejyonunu Piacenza'ya geri çekmeyi başarmakla birlikte Roma’nın ağır kayıplarla büyük bir hezimete uğradığı çarpışmadır. Hannibal bu çarpışmada kendisini Roma’dan üstün bir duruma getiren dikkatli ve yenilikçi taktik yeteneğini uygulayarak büyük başarı ve ün kazandı. Aceleci ve dar görüşlü karşıt Roma komutanı Konsül Tiberius Sempronius Longus, kendisinin fiziksel koşulların uygun olmayışına rağmen cephe saldırısına tahrik edildiğini ve bir tuzağın içine çekildiğini fark etmekte başarısız oldu.

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 211'de ölen konsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, Roma Cumhuriyeti'nin bir general ve devlet adamı idi.

Tiberius Sempronius Longus, İkinci Pön Savaşı'nda Romalı komutan ve konsül, Publius Cornelius Scipio'nun çağdaşı. MÖ 218'de, Sempronius, 160 Adet gemi ile Afrika'ya kuvvet ve destek toplamak üzere, Scipio ise İberya'ya Hannibal'ın yolunu kesmek üzere gönderildi. Bu günlerde, Sempronius Lilybaeum'dan hareket ederek Sicilya'dan Kartacalıların elinde bulunan Malta adasını ele geçirdi.

Punica, Silius Italicus'un İkinci Pön Savaşı'nı Hannibal'in İspanya seferinden Publius Cornelius Scipio'nun Zama'daki zaferinin sonuna dek anlattığı epik şiiri. On yedi kitaptan oluşan Punica Latin edebiyatındaki en uzun tarihî destandır.

Olimpos Dağı Muharebesi, MÖ 189'da Galatya ile Roma Cumhuriyeti ve Bergama'dan oluşan bir ittifak arasında yapıldı. Savaş ezici bir Roma ve Bergama ittifakı zaferiyle sona erdi. Titus Livius bu savaşı aktaran ana kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Eurymedon Muharebesi (MÖ 190)</span> Deniz muharebesi

Eurymedon Muharebesi ayrıca Side Muharebesi olarak da bilinir, MÖ 190 Ağustos'unda gerçekleşti. Roma-Selefkî Savaşı'nın bir parçası olarak, Amiral Eudamus komutasındaki Rodos filoları Hannibal'in komutasındaki Selefkî filosuyla karşı karşıya gelerek savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Aemilius Paullus Macedonicus</span>

Lucius Aemilius Paullus Macedonicus iki kez konsül seçilmiş olan Romalı devlet adamı ve politikacı. Ayrıca Antigonos hanedanı'na karşı Makedonya'nın hakimiyeti adına verilen Üçüncü Makedonya Savaşı'nı bitiren zaferi kazanmış başarılı bir askerdir.

Maharbal (Pönce: 𐤌‬𐤄‬𐤓𐤁‬𐤏𐤋, MHRBʿL ; mö.3. yüzyıl'da Hannibal komutasındaki süvari birliğinden sorumlu bir Numidya ordusu komutanı ve İkinci Pön Savaşı sırasında ikinci komutanıydı. Maharbal, Hannibal'in çok yakın arkadaşıydı ve ona büyük hayranlık duyuyordu. Kartaca'nın Roma'ya karşı savaş alanındaki başarısı için kritik bir komutandı. Hannibal, İtalyan seferi boyunca süvarilerde sayısal üstünlüğünü sürdürdü ve bu nedenle ordusuna bir avantaj sağlamak için onlara ve Maharbal'a güvendi.

Lucius Cornelius Pf pn Scipio, büyük Romalı general ve devlet adamı Scipio Africanus'un eşi Aemilia'dan olan küçük oğluydu. Roma konsüllerinin oğlu ve torunuydu, ancak kendi kişisel yaşamı ve siyasal kariyeri, kötü alışkanlıkları ve olasılıkla devam eden sağlık sorunları nedeniyle bozuldu.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Cornelius Scipio Asiaticus</span>

Lucius Cornelius Scipio Asiaticus Roma Cumhuriyeti'nin bir generali ve devlet adamıydı. Publius Cornelius Scipio'nun oğlu ve Scipio Africanus'un küçük erkek kardeşiydi. MÖ 190'da konsül seçildi ve o yıl sonrasında Roma kuvvetlerini Magnesia Savaşı'nda zafere taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Thermopylae Muharebesi (MÖ 191)</span> Roma-Selefkî savaşında bir muharebe

Thermopylae Muharebesi MÖ 24 Nisan 191'de gerçekleşti. Roma-Selefkî Savaşı'nın bir parçası olarak, konsül Manius Acilius Glabrio liderliğindeki Roma Cumhuriyeti kuvvetlerinin III. Antiohos'un Selefkî - Aetolia ordusuyla karşı karşıya geldiği muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Korikos Muharebesi</span> Rome ve Pergomanların, Selefkîleri mağlup ettiği deniz muharebesi

Korikos Muharebesi ayrıca Kissos Muharebesi olarak da bilinir, MÖ 191 yılının Eylül ayında gerçekleşmiştir. Roma-Selefkî Savaşı'nın bir parçası olarak, Amiral Gaius Livius Salinator liderliğindeki Roma Cumhuriyeti filoları ve II. Eumenes komutasındaki Pergamonlu müttefikleri ile Polyxenidas'ın Selefkî filosunun karşı karşıya geldiği bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Myonessus Muharebesi</span> muharebe

Myonessus Muharebesi, MÖ 190 yılının Eylül ayında gerçekleşti. Roma-Selefkî Savaşı'nın bir parçası olarak, Amiral Lucius Aemilius Regillus liderliğindeki Roma Cumhuriyeti filoları ve onun Eudamus komutasındaki Rodoslu müttefikleri ile Polyxenidas'ın Selefkî filosunun karşı karşıya geldiği bir savaştı.