
Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti döneminde, Augustus'un cumhuriyeti tek başına yönetebilecek yetkiler alması ve cumhuriyet döneminde kimseye verilmemiş haklara sahip olmasıyla oluşan Antik Roma devletidir. Augustus, MÖ 2 yılına kadar cumhuriyeti kendinden sonra da tek bir kişinin yönetebilmesini sağlayacak anayasal reformlar gerçekleştirdi ve Roma İmparatorluğu tam anlamıyla oluşmuş oldu.

Marcus Aurelius Claudius Augustus Gothicus Genelde Claudius II adıyla tanınan Roma imparatoru. yılları arasında iki yıldan daha az bir süre için Roma İmparatorluğunu yönetmiş ve saltanatının kısalığına rağmen bazı başarılar elde etmiştir. Daha sonra kutsal bir konuma yükseltilmiştir.
Dört İmparator Yılı, adını 69 yılında birbiri ardınca Roma İmparatorluğu tahtına çıkan Galba, Otho, Vitellius ve Vespasian adlı imparatorlardan alır.

Lucius Domitius Aurelianus, Aurelian olarak bilinen ve 3. yüzyıl sonu - 4. yüzyıl başında Roma İmparatorluğunun gücünü tekrar toparlamasına yardım eden birkaç başarılı "asker imparator"dan ikincisi olan Roma imparatoru.

Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius (d. 250 - ö. Temmuz 310), Maximian olarak da bilinen, 1 Mart 286'dan 305 yılına kadar İmparator Diokletian'la müşterek imparator olarak görev yapmış Roma imparatoru.

Eutropia, 4. yüzyıl başlarında Roma İmparatorluğu'nu yönetmiş olan Konstantin hanedanı mensubu aynı ada sahip iki kadın.

II. Konstantius 337 – 361 yılları arasında Doğu'da imparatorluk yapan Konstantin hanedanına mensup Roma imparatoru.

Flavius Claudius Iulianus ya da Julianus Apostata, 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanı'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son pagan Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

Flavius Claudius Constantinus 337-340 yılları arasında Roma imparatoruydu. Büyük Konstantin ve Fausta'nın en büyük oğlu olarak Arles'de doğmuş ve bir Hristiyan olarak büyütülmüştür.

Konstans 337 ile 350 yılları arasında Roma imparatoruydu.

Konstantin Hanedanı, 305 yılında Constantinys Chlorus'un başa gelişinden 363 yılında Julianus'un ölümüne kadarki dönemde Roma İmparatorluğu'nu yöneten akraba ailelere verilen gayri resmî addır. Hanedanın adı ailenin en meşhur üyesi olan 324'ten itibaren tek imparator olarak Roma İmparatorluğu'nu yöneten Büyük Konstantin'den gelir. Bu hanedana Yeni Flavius hanedanı da denilmektedir, çünkü hanedan üyesi her Roma İmparatoru Flavius adını da taşımıştır.

Flavius Iulius Popilius Nepotianus Constantinus, Roma İmparatorluğu'nda kısa bir süre için tahta çıkan Konstantin Hanedanı mensubu isyancı. Diğer bir isyancı olan Magnentius'un generali Marcellinus tarafından öldürüldüğü 30 Haziran 350 tarihine kadar yirmi sekiz gün boyunca Roma kentini yönetmiştir.

Vetranio, bazen Vetriano adıyla da bilinen ve Roma İmparatoru II. Constantius'nin kız kardeşi Constantina'nın isteğiyle 1 Mart 350 kendisini Sezar ilan eden, deneyimli asker ve yüksek memur. Erkek kardeşi Constans'ın Magnentius tarafından öldürülmesi üzerine Constantina, kendisini ve ailesini isyancılardan koruyabileceği düşüncesi ile Sezar olması istenmiştir. Constantius, başlangıçta yeni Sezar'ı kabul etmiş gibi görünse de, 25 Aralık 350 tarihinde bu unvanı geri alındı. Vetranio'ya, hayatının geri kalanını sade bir vatandaş ve devletten emekli olarak yaşaması izni verildi. 360 yılı civarında bir suikaste kurban gittiği sanılır.

Flavius Honorius, 393-395 yılları arasında Roma imparatoru ve 395'ten ölümüne kadar Batı Roma imparatoruydu. I. Theodosius ve ilk karısı Aelia Flaccilla'nın küçük oğlu ve Doğu Roma imparatoru Arcadius'un kardeşiydi.
Constans, İmparator Honorius'a karşı imparatorluğunu ilan eden gaspçı III. Constantinus'un oğlu ve 409 - 411 yılları arasında babası tarafından müşterek imparator ilan eden Romalı.

III. Constantinus 407 yılında kendini Batı Roma İmparatoru ilan eden ve 411 yılında tahttan feragat etmesinden kısa bir süre sonra öldürülen Romalı general.

Flavius Claudius Constantius Gallus (326-354), devlet adamı ve 351 ile 354 yılları arasında Sezar olarak kuzeni II. Constantius yönetiminde Roma İmparatorluğu doğu eyaletleri hükümdarı. İmparator Constantius Chlorus ve imparatoriçe Flavia Maximiana Theodora'nın torunu ve Julius Constantius ile Galla'nın oğludur. Konstantin Hanedanı'na mensuptur. Amcası I. Konstantin'in hükümdarlığı sırasında doğmuş, Konstantin'in ölümünün ardından gelen tasfiyeden sağ çıkabilen imparatorluk ailesinin az sayıdaki erkek üyesi arasındaydı. Gallus, II. Constantius döneminde imparator yardımcısı olarak Antakya'da görev yapmış ve Constantius'un kız kardeşi Constantina ile evlenmiştir. 351-352 yıllarında bir Yahudi isyanıyla uğraşmıştır. Gallus sonunda Constantius'un gözünden düşmüş ve idam edilmiştir, yerine Sezar olarak küçük üvey kardeşi Julianus getirilmiştir.
337-361 Pers-Roma savaşları, 337 ve 361 yılları arasında Roma İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi askeri çatışmadır. Bunlar, rakip güçler arasında Ermenistan ve İberya sınır krallıklarındaki nüfuz konusunda uzun süredir devam eden rekabetin ve II. Şâpûr'un Arap seferinden sonra imparatorluklar arasındaki önceki savaşı sonlandırmış Nisibis Barış Antlaşması olumsuz şartlarını iptal etme arzusunun bir sonucudur. II. Constantius yönetimindeki Romalılar birçok kanlı karşılaşmada yenildikleri halde Şâpûr kesin bir zafer elde edemedi.

Mons Seleucus Muharebesi, MS Ağustos 353'te Roma İmparatoru II. Constantius ile isyancı Magnentius'un arasında gerçekleşen savaştır. II. Constantius'un kuvvetleri galip geldi. Magnentius'a olan senato desteği, iki yıl önceki Mursa Major Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra azalmıştı.