İçeriğe atla

Madnasa

Madnasa
Madnasa
Diğer adıMadnasa
KonumTürkiye Bodrum, Muğla
TürYerleşim
Tarihçe
KurucuLeleg
KuruluşMÖ.432
Devir(ler)Arkaik Dönem, Klasik Dönem Geometrik Dönem
Kültür(ler)Helenistik Dönem, Roma Dönemi
Bağlı olduğuAttika-Delos Deniz Birliği
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)Nekropol, akropolis, sur kalıntıları, burç kalıntıları, keramik, çanak, çömlek parçaları, devşirme bloklar, küçük yapı taşları
Kazı tarihleri1921-1950-2013-2015 yılları
DurumRestore
Türkiye üzerinde Madnasa
Madnasa
Madnasa (Türkiye)

Madnasa, Muğla ili Bodrum ilçesi Türkbükü koyu, Aşağı göl tepesinde Leleg yerleşimi olarak kurulmuş antik kent'tir.

Yerleşim

Kentteki yerleşim Bodrum yarımadası Türkbükü koyu'nun sırtlarında kurulduğu görülmektedir. Yerleşimin en yüksek tepesinde bulunan kule ve sur duvarlarından oluşan harabeler kesme taş bloglardan yapılmış kısmen bazı kalıntıları günümüze gelmiş yapılar arasında gözükmektedir. Harabe halindeki sur duvarlarınla çevrili alan içerisinde yerleşim yeri yapı kalıntıları bulunmaktadır. Kayaların arasına yapılmış mezarlar antik kent yerleşiminde önemli kişilerin mezar kalıntıları olduğu sanılmaktadır. Bazı görüşler Madnasa halkının Maussalos döneminde Halikarnassos'a göç edilmeye zorlandığı ve kent yerleşiminin boş kaldığından bahsediyor olsa da, antik kent yerleşim izleri geniş ve kapsamlı arkeolojik kazılar neticesi ile netlik kazanabilir.

Tarihçe

Araştırma

Madnasa tarihini belgeleyen en yakın net bilgilerin birincisi MÖ 432 yıllarına işaret eden Attika-Delos Deniz Birliği'ne ödediği vergi kayıtlarından anlaşılmaktadır.[1] (Madnasa antik yerleşimin deniz kıyısına yakın bir konumda olması bu görüşü desteklemektedir.) Antik kent tarihi hakkındaki bazı görüşler ise Madnasa kent yerleşiminin Arkaik dönem yapı temelleri üzerine inşa edildiğini 1998 yılında Aydın ve Muğla antik Karya yerleşimleri hakkında araştırma yapan belgesel yönetmeni Tekin Gün notlarından anlaşılmaktadır. Ayrıca bir Leleg kenti olan Madnasa, Attika-Delos Deniz Birliği'ne önceleri 2 talent, sonra 1 talent vergi vermiştir. En azından MÖ 432'ye kadar vergi verdiği bilinmektedir. Verginin düşürülmesi, Madnasa'nın para yerine birliğe, kullanması için elindeki gemileri vermesi ile açıklanır. Madnasa'nın deniz kıyısına yakın bir konumda olması bu savı destekler. Stephanos Byzantios kentten, Medmasa (Medmassa veya Medmasos) olarak bahsetmektedir.[2] Madnasa tarihi hakkındaki diğer bilgiler ise yabancı seyyahların 1921'den 1950 yıllarına kadar yapılan yüzey araştırma notlarından anlaşılmaktadır. Kenti imar günlüğünü kronolojik sıralama ile değerlendirdiğimizde Madnasa antik kent üzerinde yapılan kısa zamanlı arkeolojik yüzey çalışmaları ve yerleşim yerinden çıkan arkeolojik veriler ile değerlendirilmektedir. Kent'te çıkan çanak çömlek parçaları kentin en yakın imar ediliş tarihinin Klasik dönem yerleşimine işaret ettiği görülmekte olup antik kent araştırmalarında çıkan Arkaik dönem verileri bölge arkeolojisine ışık tutacağı sanılmaktadır.[3]

Ören yeri

Antik kent kuruluşu hakkındaki Bodrum yarımadası antik yerleşimleri arasında repertuvar oluşturan Madnasa antik kent bulunduğu konumu bölgenin önemli liman kent statüsünde olduğu sırtlara doğru akropol ve güney sırtlarda kent nekropolü bulunduğu içerisinde Leleg mezar yapıları arasında çıkan veriler MÖ 6. yüzyıla işaret ettiği görülmektedir.[2]

Kalıntılar

Yaklaşık 300x90 m ölçülerindeki yerleşmenin bulunduğu tepenin en yüksek noktasında düzgün kesme taştan yapılmış bir kule; küçük bir sur duvarı tarafından çevrelenmiştir. Çevrili alan içinde çeşitli yapı kalıntıları mevcuttur.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Madnasa". TAY Projesi. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri, 22 Ağustos 2021. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c GÜN, Tekin (2019). Leleg Antik Yerleşimleri/Madnasa Konun ve Çevresel Özellikleri. Sivil Gündem Platformu-Türkiye'deki Antik Kentler. ss. 26,27. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2021. 
  3. ^ "Madnasa". Tabakalanma, Buluntular, Araştırma ve Kazı. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi, 22 Ağustos 2021. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Bybassios, Muğla ili Marmaris ilçesi yakınlarındaki bir antik kenttir.

Termera, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Leleg dönemine ait antik yerleşimdir.

Telmissus, Bodrum yakınlarındaki antik kenttir.

Pidasa, Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Myndos</span>

Myndos ya da Türkçede okunuşuyla Mindos, Antik yazarların sıkça sözünü ettiği, Mausolos'un kurmuş olduğu şehridir. Yerleşim Bodrum yarımadasının en batısına düşen, bugünkü Gümüşlük ilçesinin bulunduğu bölgede yer almıştır. Ege Denizi ile Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan kent, MÖ 640 yılında Anadolu'nun en eski medeniyetlerinden Lelegler tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas</span> Antik Karya kenti, Türkiyede günümüz Bodrum

Halikarnas, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Fokaia</span>

Fokaia, İzmir'in Foça ilçesinin Antik Çağ'da ve Bizans Dönemi'ndeki adı. On iki İon kentinden biridir. Önceleri kentin kuruluşu MÖ 11. yüzyıl Aiol'ler tarafından gerçekleştiği, MÖ 9. yüzyılda ise kentin İon tarafına geçtiği düşünülüyordu. Fakat yapılan son araştırmalar kentin kuruluş tarihini MÖ 2000'e kadar geri götürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Alinda</span> Karpuzluda antik bir kent

Alinda, Aydın'ın Karpuzlu ilçe merkezinin üst kısımlarında yer alan bir antik çağ kentidir. Büyük boyutlu kent kalıntıları ve altında Karpuzlu Ovası'nın uzandığı bir manzaraya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Lebedos</span> Antik Yunan kenti

Lebedos, İzmir'in Seferihisar ilçesindeki antik kent. Antik çağda İyon birliğini oluşturan on iki Yunan şehir devleti (polis) arasında en az bilinenlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi, Milas</span>

Boğaziçi; Muğla'nın Milas ilçesine bağlı bir mahalledir. Güllük Körfezi ile Tuzla Kuş Cenneti kıyılarına kurulmuştur.

Strobilos, modern Aspat ya da Çıfıt Kalesi, Bodrum Aspat mevkiinde yer alan bir Orta Çağ kentidir. Kentin zirvesindeki kalede MÖ 7. yüzyıla dek inen Leleg yerleşiminin izleri hâlen görülür. Bu kalıntıların üzerinde Osmanlı dönemine kadar kullanılan Çıfıt Kalesi görülmektedir. Kentte hâlen Muğla Üniversitesi arkeoloji bölümü tarafından bir kazı ve restorasyon projesi sürdürülmektedir.

Damlıboğaz / Hydai, Muğla İl merkezinin batısında, Milas İlçesi'nin 6 km batı-güneybatısında, Hydai antik kentinde yer alan bir düz yerleşmedir. Güllük Körfezi'ne açılan Sarıçay Vadisi'ndeki Damlıboğaz Köyü'nün hemen yakınındadır. Hydai antik kentinin MÖ 478 yılında kurulduğu, ancak Sarıçay'ın yatağının değişmesi üzerine ortaya çıkan mezarlıktaki buluntulara göre yerleşmede iskanın MÖ 3. binyıla kadar geri gittiği anlaşılmaktadır. Kent sarp ve kayalık bir tepenin zirvesinde kurulmuştur. Attik Delos Birliği'ne Kydae adıyla üye olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Euromos</span>

Euromos, Muğla'nın Milas ilçesine 12 kilometre uzaklıktaki antik yerleşim yeri. Euromos'un M.Ö. 8. yüzyılda kurulduğu öne sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Erithrai</span> İzmir, Türkiyede bir antik şehir

Erythrae, Erythrai veya Litri 12 İyon şehrinden biridir. İzmir ili 60 km, Çeşme'nin 22 km doğusunda Ildırı Köyü’nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eumania</span>

Eumania, Pergamon Krallığı'na bağlı antik kentlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Miletopolis</span>

Miletopolis veya Miletoupolis (Μιλητούπολις) Antik Mysia bölgesinin kuzeyinde, Macestus ve Rhyndacus nehirlerinin birleştiği noktada kurulmuş bir şehir. Adını şehrin batısından geçen günümüzde Simav Çayı olarak bilinen Macestus Nehri'nden alır.

Alazeytin Kalesi, Bodrum'un 10 km. güney-doğusundaki Gökova Körfezi tarafında Çiftlik Köyü'ne bağlı Alazeytin mahallesi'nin üzerindeki tepenin doruğunda, Syangela- Souagele kenti kalıntıları bulunduğu yerde Karya bölgesi örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Harpasa</span>

Harpasa (Arpasa) Antik Kenti, Aydın İli, Nazilli İlçesi, Esenköy sınırları içerisinde yer almış yüksekçe bir tepe üzerine kurulu olan eski bir Karya kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Herakleia Antik Kenti</span> Karya bölgesinde yer alan antik kent

Herakleia Antik Kenti veya Latmos Herakleia, Muğla ili Milas ilçesine 39 km uzaklıkta Kapıkırı Köyü sınırları içinde kurulmuş Antik İyonya bölgesi kent yerleşimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gökceseki (Ören yeri)</span>

Gökceseki Ören yeri, Karaman ili Ermenek ilçesi Gökçeseki Köyü'nün kuzeyinde bulunan antik ören yeri yerleşimidir.