| Maden Çayı | |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Maden, Hazar Gölü |
| Ağız | Kralkızı Barajı |
Maden Çayı ya da Maden Suyu Elazığ'ın Maden ilçesinde başlayan bir akarsudur. Dicle Nehri'nin ana koludur.
Kaynağını Elazığ Hazar Gölü'nden alan Maden Çayı, Maden ilçesi Işıktepe köyünden başlayıp sırasıyla; Kızıltepe, Karatop köylerinden geçip Maden ilçe merkezine ulaşmaktadır. Buradan Ergani ilçesine akan Maden Çayı, devamında Dicle Nehri'ni oluşturmaktadır.
Elazığ, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Havzası'nda bulunan, on bir ilçeden oluşan il. Konumu itibarıyla; ili doğudan Bingöl, kuzeyden Keban Baraj Gölü aracılığıyla Tunceli, güneyden Diyarbakır, batı ve güneybatıdan Karakaya Baraj Gölü vasıtasıyla Malatya, kuzey batıdan Erzincan illerinin arazileri çevrelemektedir. İlin sınırları 8.327 km²'si kara, 826 km²'si baraj ve doğal göl olmak üzere toplam 9153 km²'lik alanı kapsamaktadır.
Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.
Maden ilçesi, Maden Çayı'nın kıyısında Mihrap Dağı eteklerinde, bir vadinin yamaçlarında kurulmuş, Elazığ'ın 10.329 nüfuslu ilçesidir. Yeraltı kaynakları anlamında oldukça zengin olan Maden, Türkiye'nin en değerli maden havzalarından biridir. İlçenin tarihi bilinen tarihi kaynaklara göre MÖ 2000 yıllarına kadar uzanmaktadır.
Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.
Dicle, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.
Ergani ya da eski adıyla Osmaniye Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.
Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.
Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 50 km mesafede, Maden Çayı ve Dibni Çayı'nın birleşerek Dicle Nehri'ni meydana getirdiği mevkiiden 800 m mesafede ve Kralkızı Barajı aksının 22 km mansabında yer almaktadır. Proje çalışmalarına 1986 yılında başlanmıştır.
Çataklı, Elazığ ilinin Alacakaya ilçesine bağlı bir köydür.
Arslantaşı, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Çalkaya, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Eğrikavak, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Hatunköy, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Kızıltepe, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Naldöken, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Örtülü, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Yeşilova, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Yıldızhan, Elazığ ilinin Maden ilçesine bağlı bir köydür.
Zap Suyu, Büyük Zap Suyu, Süryanice de Zovo 'eloyo/Zava 'Ellaya olarak da bilinir, Doğu Anadolu Bölgesi'nden doğup Türkiye sınırları dışında Dicle Nehri'ne ulaşan akarsu. Bazı yeni kaynak ve haritalarda Çığlı Suyu adıyla geçer. Türkiye sınırları içindeki uzunluğu 426 km'dir. Van Doğusu Dağlarından Mengene Dağı ve İran sınırı yakınındaki Haravil Dağı yamaçlarından inen suların birleşmesiyle oluşur. Başkale vadisinde geçerken aldığı bazı derelerle büyür.En büyük beslemesi Karasu(Avareş)Hakkâri-Van, Yüksekova(Gever)-Başkale(Elbak), Örmeta(Xirabe)-Kwunin(Yamaç) sırası ile il, ilçe ve köy sınırlarını belirler. Güneydoğudan gelen ve Yüksekova'nın sularını toplayan Nehil Çayını aldan önce Mendéni çayı ile buluşup sonra Hakkâri kentinin yakınından geçer. Toroslar'ın oldukça genişlemiş bir kesimini oluşturan Hakkâri Dağlarını çok dar ve derin boğazlarla yararak aşar.Çukurca'nın batısında Türkiye sınırları dışına çıkar. Irak topraklarında önce güneydoğu, sonra da güneybatı yönünde akar ve Musul'un 40 km kadar güneyinde Dicle Nehrine kavuşur.
Sacit Günbey, Türk siyasetçidir.