İçeriğe atla

Madeleine Mathiot

Madeleine Mathiot
Madeleine Mathiot
Doğum11 Haziran 1927
Buffalo, New York Şehri
Ölüm4 Aralık 2020 (93 yaşında)
Manhattan, New York, ABD.
MeslekDilbilimci ve akademisyen
Etkin yıllar1957-2018

Madeleine Mathiot (d. 11 Haziran 1927, Buffalo, New York Şehri - ö. 4 Aralık 2020, Manhattan),[1] Amerikalı dilbilimci ve akademisyen.

Yaşamı

Mathiot 11 Haziran 1927'de Buffalo, New York Şehri'nde Fransa Yahudisi bir ailenin kızı olarak doğdu. Mathiot doktora derecesiyle 1966'da Amerikan Katolik Üniversitesi'nden "Dil ve kültür ilişkilerinin incelenmesine dair yaklaşımlar" başlıklı teziyle mezun oldu.

Emekli olana kadar Buffalo, New York'taki Buffalo Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak çalıştı.[2]

Mathiot, en çok "O'odham dili" (Papago olarak da bilinir) üzerine yaptığı dilsel anlam ve konuşma analizi çalışmalarıyla tanındı.[3][4][5][6]

Ölümü

Mathiot 4 Aralık 2020'de Manhattan'da 93 yaşında öldü.

Yayınlanmış eserleri

  • Mathiot, M. (n.d.). Talk in interactive events: The view from within. Unpublished manuscript, Department of Linguistics, University at Buffalo, Buffalo, NY.
  • Mathiot, M. (2014). Jim and Bonnie's telephone conversation revisited: A meaning-based approach to talk in interactive events. Semiotica, 199, 247-267.
  • Mathiot, M. (2013). Individual variation in participants' account of their own interaction. Semiotica, 193, 337-359.
  • Mathiot, M. (1991). The reminiscenses of Juan Dolores, an early 'O'odham linguist. Anthropological Linguistics, 33(3), 233-316.
  • Mathiot, M. (1990). On generalizing in the case study approach. La Linguistique, 26(2), 129-151.
  • Mathiot, M. (1987). The rhythmical patterning of talk in everyday conversation. Proceedings of LAUD Symposium. Article 195. Retrieved from http://www.linse.uni-due.de/laud-downloadliste/articles/the-rhythmical-patterning-of-talk-in-everyday-conversation.html
  • Mathiot, M., Boyerlein, P., Fletcher, R., Levy, J.-A., & Marks, P.(1986). Meaning attribution to behavior in face to face interaction - a hermeneutic-phenomenological approach. Research on Language and Social Interaction, 20(1-4), 271-375.
  • Mathiot, M. (1985). Semantics of sensory perception terms. In H. Seiler & G. Brettschneider (eds.), Language invariants and mental operations (pp. 135–161). Tübingen: Günter Narr.
  • Mathiot, M. (1981). The self-disclosure technique for ethnographic elicitation. In M. Herzfeld & M. Lenhart (eds.), Semiotics (pp. 339–346). New York, NY: Plenum Press.
  • Mathiot, M. (1979a). Folk definitions as a tool for the analysis of lexical meaning. In M. Mathiot (ed.), Ethnolinguistics: Boas, Sapir, and Whorf revisited (pp. 121–260). The Hague: Mouton de Gruyter.
  • Mathiot, M. (1979b). Sex roles as revealed through referential gender in American English. In M. Mathiot (ed.), Ethnolinguistics: Boas, Sapir, and Whorf revisited (pp. 4–49). The Hague: Mouton de Gruyter.
  • Mathiot, M. (1973). A dictionary of Papago usage. 2 volumes. Bloomington, IN: Indiana University Press.
  • Mathiot, M. (1969). The cognitive significance of the category of nominal number in Papago. In D. Hymes & W. E. Bittle (ed.), Studies in Southwestern ethnolinguistics (pp. 197–237). The Hague: Mouton.
  • Mathiot, M. (1962). Noun classes and folk taxonomy in Papago. American Anthropologist, 64(2), 340-350.

Kaynakça

  1. ^ "Madeleine Mathiot Obituary". 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  2. ^ "PhD dissertations in Anthropology". Current Anthropology. Cilt 9. ss. 590-606. doi:10.1086/200969 – JSTOR vasıtasıyla. 
  3. ^ "Madeleine Mathiot". acsu.buffalo.edu. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. 
  4. ^ Fitzgerald, Colleen M.; Miguel, Phillip. "A practical guide to Mathiot's O'odham dictionary" (PDF). uta.edu/faculty/cmfitz/swnal/projects/O'odham/CultureTeacher.pdf. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  5. ^ Garate, Don. "M - An Annotated Bibliography of the Tohono O'odham (Papago Indians)". home.nps.gov. 18 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. 
  6. ^ "Google Scholar Citations Madeleine Mathiot". scholar.google.se. 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

<span class="mw-page-title-main">Teun A. van Dijk</span> araştırmacı

Teun A. van Dijk metindilbilim ve söylem çözümlemesi alanlarında çalışmalar yapan Hollandalı dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Pavlusçuluk</span>

Pavlusçuluk, 7. yüzyılda ortaya çıkan dualist Hristiyan mezhebidir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Sapir</span>

Edward Sapir, Amerikalı dilbilimci ve etnologtur. Öncelikli unvanıysa, Amerikan yapısal dilbilimcisidir ve Sapir-Whorf Hipotezi'nin kurucularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Becker</span> Amerikalı ekonomist (1930 – 2014)

Gary Stanley Becker, Amerikalı sosyolog ve ekonomist. 1992 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saul Kripke</span> Amerikalı filozof (1940 – 2022)

Saul Aaron Kripke Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

Herbert Paul Grice İngiliz dil felsefecisi. Mesleki yaşamının son yirmi yılını Amerika Birleşik Devletleri'nde geçirdi.

Nuhalkça, Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Bella Coola yöresinde yaşayan Nuhalklar tarafından konuşulan Saliş dilleri ailesinden tek başına grup oluşturan bir Kızılderili dilidir. 1991 sayımına göre 700 kişilik etnik nüfustan 2002 rakamına göre ancak 20 kişi anadillerini konuşabiliyor.

Mandanca ya da Mandan dili, ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde Mandanlar (Rų́ʔeta) tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan tek başına bir grup oluşturan bir Kızılderili dilidir. Son konuşanı olan Edwin Benson 9 Aralık 2016'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Seminoleler</span>

Seminoleler, Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida eyaletinde yaşarlarken sonradan Kızılderili Tehciri sırasında Oklahoma'ya yerleştirilen, Güneydoğu Kızılderilileri kültür grubundan Maskoke halklarının Krikler ile Mikasukiler kabileleri tarafından oluşturulan birleşik bir Kızılderili halkı. Maskoke dilleri ailesine giren Krikçe ile Mikasukice konuşurlar ve en yakın akrabaları Alabamalar, Koasatiler, Çoktavlar ve Çikasovlar gibi Kızılderililerdir. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Seminoleler de yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kado dilleri</span>

Kado dilleri ya da Kaddo dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinde Kuzey Dakota'dan Oklahoma'nın güneyine ve Teksas'a kadar Büyük Ovalar'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi. 3.000 yıl önce Kuzey ve Güney olarak iki ana gruba ayrıldıkları tahmin eiliyor. Toplam 5 dilden oluşur ve birinin soyu tükenmiş, diğer dördünü konuşanlar ise ancak 50 kişidir ve soyu tehlike altında olan dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aztek-Tano dilleri</span>

Aztek-Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletleri ile Meksika'da konuşulan farazî Amerind Kızılderili dil ailesi. Uto-Aztek dilleri ile Tano dilleri için oluşturulmuştur. Bazen izole dillerden olan Zunice de bu gruba dahil edilir. Her iki grubun ortaklığı kanıtlanamamıştır zira yavaş sürmektedir, fakat yine de umut vericidir.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

Viyotça ya da Viyot dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında Viyotlar tarafından konuşulmuş olan Algonkin–Yurok dilleri ailesinden bir Amerind Kızılderili dilidir. Son konuşanı Della Prince 1962 yılında ölünce dil de tükenmiş oldu. Bazı Viyotlar anadillerini canlandırmak için çalışmaktadırlar. En yakın akrabası birlikte Ritwan adıyla da ele alınan Yurokça en uzak akrabaları ise Algonkin dilleridir. Hem Viyotça hem de Yurokça Algonkin dillerinin coğrafyasından oldukça uzakta izole bir alandadır.

Yurokça ya da Yurok dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında Yuroklar tarafından konuşulmuş olan Algonkin–Yurok dilleri ailesinden bir Amerind Kızılderili dilidir. Bir düzine konuşanı olan dil yok olma sürecine girmiştir. En yakın akrabası birlikte Ritwan adıyla da ele alınan Viyotça en uzak akrabaları ise Algonkin dilleridir. Hem Viyotça hem de Yurokça Algonkin dillerinin coğrafyasından oldukça uzakta izole bir alandadır.

<span class="mw-page-title-main">Franz Boas</span>

Franz Uri Boas modern antropolojinin kurucusu ve antropolojideki bütüncü yaklaşımı kişiliğinde de bulunduran Alman kökenli Amerikan vatandaşı dilbilimci ve etnolog. Antropoloji'nin ABD'de yerleşmesinde öncü olmuştur

Biyosemiyotik semiyotik ve biyoloji içerisinde büyüyen bir alandır. Biyoloji bilim dalı kapsamındaki göstergeler ve kodların üretilmesi ve yorumlaması üzerine çalışır. Biyosemiyoloji, biyoloji ile semiyotik bulgularının birleştirilmesine teşebbüs eder. Batı dünyasının bilimsel hayat görüşünde, semiyozisi hayat kavramının içten ve değişmez bir kısmı olarak göstererek, bir paradigma kayması önerir. “Biyosemiyotik” terimi ilk defa Friedrich S. Rothschild tarafından 1962'de kullanılmıştır fakat Thomas Sebeok ve Thure von Uexküll bu terimi kendi alanında uygulamışlardır. Biyolojinin normatif bakış açılarını zorlayan bu alan, genellikle teorik ve uygulamalı biyosemiyotik olarak ikiye ayrılır.

Eskimoların kar için kullandığı sözcükler, Eskimo dillerinin karı anlatmak için birçok sözcük olduğunu ifade eden iddiadan ortaya çıkan bir söylemdir. İddia ilk kez antropolog Franz Boas tarafından ortaya kondu. Daha sonra öğrencisi Benjamin Lee Whorf'un desteklemesiyle Whorfçuluk olarak da bilinen dilsel görelilik hipotezini kanıtlamak için kullanılan bir klişeye dönüştü. Bu hipotez kabaca dilin ses, dilbilgisi, sözcük dağarcığı gibi özelliklerinin kişinin dünyaya bakışını belirlediğini öne sürer. Hipotez bugün gözden düşmüştür. Ancak Eskimoların kar için İngilizceden daha çok kök sözcük kullandığını gösteren 2010 tarihli bir çalışma vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bibliothiki (Sahte Apollodoros)</span>

Bibliothiki ayrıca Sahte-Apollodoros Bibliothiki'sı olarak da bilinir. Yunan mitleri ve kahramanlık efsanelerinin bir özetidir ve genellikle MS birinci veya ikinci yüzyıla tarihlenen üç kitap halinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dil sosyolojisi</span>

Dil sosyolojisi, dil ve toplum arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Toplumun dil üzerindeki etkisine odaklanan toplumdilbilim alanıyla yakından ilgilidir. En önemli savunucularından biri, International Journal of the Sociology of Language Dergisinin kurucu editörü Joshua Fishman'dır. Dil sosyolojisi toplumun dil ile ilişkisini incelerken toplumdilbilim dilin toplumla ilişkisini inceler. İlki için toplum çalışmanın konusu, ikincisi için dil çalışmanın konusudur. Yani toplumdilbilim dilin kişinin cinsiyeti, etnik kökeni ve sosyoekonomik sınıfı gibi sosyolojik geçmişine göre nasıl değiştiğini inceler. Dil sosyolojisi toplumu ve onun dilden nasıl etkilendiğini inceler. Trent Üniversitesi'nden küresel siyaset profesörü Andreas Pickel'in belirttiği gibi, "Din, sosyal uygulamalar ve siyasi yönelimleri güçlü bir şekilde şekillendiren sistemler, dillerin sahip olabileceği sosyal önemi gösteren örneklerdir."