İçeriğe atla

Madagaskar mitolojisi

Madagaskar mitolojisinin kökleri sözlü tarihe dayanır ve hikâye anlatım ile (angano, "hikaye"), özellikle de Ibonia döngüsü dahil Andriambahoaka destanı, aktarılmıştır.

Ülkenin en az %52-59'u Fomba Gasy olarak bilinen dine inanır.[1]

Madagaskar'daki geleneksel mitoloji, Zanahary olarak anılan bir yaratıcı tanrıyı ve Cennet ile Dünya'nın Zanahary ile oğlu Andrianerinerina arasında bölünmesini anlatır. İsyankar bir kahraman ve Tanrı'nın oğlu olarak ibadetlerin sık sık teması olan Andrianerinerina[2] veya insan bedenlerini kilden işleyen Ratovantany gibi toprak tanrıları mitlerde sıklıkla görülür. Bu mitlerde Zanahary insanlara hayat vermiştir.[3] Andrianerinerina'nın aksine, Andriamanitra ("Kokulu Lord" anlamına gelen Merina terimi) saygı duyulan atalara atıfta bulunmak için kullanılır.[4] Madagaskar kültürleri genellikle çok tanrılıydı ve tanrılar ile saygı duyulan atalar arasındaki çeşitli varlıklara tapınılıyordu.[5][6]

Atalar genellikle yaşayanların yaşamında yardımsever bir güç olarak görülür, ancak bazı Madagaskarlar arasında ataların ruhlarının, göz ardı edilir veya istismar edilirse angatra (ölülerin hayaletleri) olabileceğine inanılır.[7] Angatra'nın kendi mezarlarına musallat olduğuna ve onları rahatsız edenlere hastalık ve talihsizlik getirdiğine de inanılıyor. Farklı Anagatra çeşitleri vardır, bunlardan biri ise Kinoly'dir. İnsanlara benzeyen, ancak kırmızı gözleri ve uzun tırnakları olan ve canlı insanların vücutlarını deşen varlıklar olarak tanımlanabilir. Famadihana gibi ritüeller dinin unsurlarından biridir. Ölülerin bedenlerinin el yapımı bezler ile 5-10 yılda bir kutsanmasıyla yapılan bu ritüel en bilinenlerden biridir. Ataların güçleri ve faaliyetleriyle ilgili inançlar, Madagaskar'da toplumdan topluma büyük ölçüde değişir.

Ataların beyanları veya eylemleri, genellikle Malgaş topluluklarının sosyal yaşamını şekillendiren tabuların kaynağıdır. Madagaskar genelinde lemurlar genellikle saygı görür ve fady tarafından korunur. Mitlere göre genellikle ortak ata yoluyla insanlık ile lemurlar arasında bazı bağlantılar vardır. Özellikle İndri'nin kökeni hakkında çok sayıda açıklama vardır, ancak hepsi lemurların kutsal hayvanlar olduğu için avlanmamaları veya zarar görmemeleri emreder.

Madagaskar mitolojisi, Vazimba adı verilen cüce benzeri bir insanı orijinal sakinler olarak tasvir eder. Bazı Madagaskarlılar, bu orijinal yerlilerin hala ormanların en derin yerlerinde yaşadıklarına inanıyor. Bazı topluluklarda, ölülere hürmet gösterme pratiği ataların en eskisi olan Vazimba'ya saygı duymaya kadar uzanabilir. Bazı Madagaskar kabilelerinin kralları, sonunda tüm Madagaskar'ı yöneten Merina Hanedanı da dahil olmak üzere, Vazimba ile kan akrabalığı olduğunu iddia etmektedir. Merina Hanedanlığı Vazimba soyunun, kraliyet soyunun kurucuları annesi Kraliçe Rafohy'nin ve Kral Andriamanelo'nun aracılığıyla olduğunu iddia ediyor.

Mitolojik figürlerin listesi

  • Zanahary: Yaratıcı gökyüzü tanrısı ve genellikle en saygı duyulan tanrı. Varlıklara üfledi ve yaşam verdi. Ölümle birlikte bütün canlıların özleri onun yanına (cennete) döner.[3]
  • Andrianerinerina: Zanahary'nin oğlu, halk kahramanı ve kraliyet soyunun atası.
  • Andriambahomanana: İlk insan[8] ve bir ay tanrısı.
  • Mahaka ve Kotofetsy: Bir çift hileci tanrı.[5]
  • Ratovantany: Yaratıcı dünya tanrısı. Varlıkların fiziksel bedenlerini şekillendirdi ve öldükten sonra kalıntılarını talep etti.
  • Rapeto: Toprağı şekillendirmekle tanınan bir dünya tanrısı / efsanevi kahraman.[9]

Ayrıca bakınız

  • Hainteny

Kaynakça

  1. ^ "The Possessed and the Dispossessed". publishing.cdlib.org. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  2. ^ Ottino, P. (1983). Ancient Malagasy Dynastic Succession: The Merina Example. History in Africa, 10, 247-292.
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  5. ^ a b Lee Haring (2007). Stars and Keys: Folktales and Creolization in the Indian Ocean, Indiana University Press.
  6. ^ Virginia Thompson, Richard Adloff (1965). The Malagasy Republic: Madagascar Today, Stanford University Press.
  7. ^ Gods, goddesses, and mythology. Marshall Cavendish. 2005. s. 74. ISBN 9780761475590. Erişim tarihi: 19 Haziran 2010. 
  8. ^ Cotterell, Arthur (1979). A Dictionary of World Mythology.
  9. ^ Zoë Crossland (2014). Ancestral Encounters in Highland Madagascar: Material Signs and Traces of the Dead, Cambridge University Press.
  • Paul Ottino (1982). Mit ve Tarih: The Malagasy "Andriambahoaka" and the Indonesian Legacy, History in Africa.
  • Colleen J. McElroy (1999). Dünyanın Dudağının Üzeri: Madagaskar Hikayecileri Arasında,978-0-295-97824-6 .
  • Yves Bonnefoy, Wendy Doniger (1993).Asya Mitolojileri, Chicago Press Üniversitesi,978-0-226-06456-7, s. 187–201.
  • Lee Haring (1994). Ibonia: Madagaskar Destanı, Bucknell University Press,978-0-8387-5284-5 .
  • Peter Tyson (2000). Sekizinci Kıta: Madagaskar'ın Kayıp Dünyasında Yaşam, Ölüm ve Keşif,978-0-380-97577-8 .
  • C. Renel (1930). Contes de Madagaskar .
  • A. Dandouau (1922). Populaires Des Sakalava Et Des Tsimihety'yi içerir .
  • Didier Randriamanantena. Le Roi et Ifara (savurgan oğul Razafimbolamena efsanesini yeniden anlatan çizgi roman).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakalavalar</span> Madagaskarın etnik grubu

Sakalavalar, Malaya-Polinezya dili konuşan ve özellikle Madagaskar'ın batı kıyısında yaşayan yaklaşık 380.000 nüfuslu etnik topluluktur.

<span class="mw-page-title-main">Agnostisizm</span> Tanrının varlığının bilinemeyeceğini savunan öğreti

Agnostisizm ya da bilinemezcilik, en yaygın ve bilinen tanımıyla, tanrı veya tanrısal varlıkların bilinemez veya varlığı ile birlikte yokluğunun da kanıtlanamaz olduğunu savunan bir felsefi görüştür. Agnostik düşünce epistemolojik alanda yer alan bir felsefi görüş olmakla birlikte, zayıf agnostisizm, güçlü agnostisizm gibi alt türlere ayrılır. Bununla birlikte agnostik felsefe varsayımların, özellikle tanrı gibi daha yüksek bir otoritenin varlığına veya yokluğuna ilişkin teolojik varsayımların bilimsel olarak hiçbir zaman açıklanamayacağı görüşündedir. Bu fikir akımının destekçilerine agnostik denir. Agnostisizm kendi içinde de farklı görüşlere ayrılır.

Düalist kozmoloji veya Düalizm, genellikle birbirine karşı çıkan iki temel kavramın var olduğuna dair ahlaki veya ruhsal inançtır. Hem geleneksel dinler hem de kutsal kitap dinleri dahil olmak üzere çeşitli dinlerden çeşitli görüşleri kapsayan şemsiye bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Roma mitolojisi</span> Antik Romada yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütünü

Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

Zuni mitolojisi, ABD'nin güneybatısında yaşayan Pueblo yerlilerinden Zuni Kızılderililerinin sözlü tarihi, kozmoloji, din ve mitolojik inanç yapıları ve bunun içerdiği mitlerin bütünüdür. Bu din, günlük yaşama entegre edilmiştir ve atalara, doğa ve hayvanlara saygıyı içerir.

<span class="mw-page-title-main">Madagaskar</span> Hint Okyanusunda ada devleti

Madagaskar ya da resmî adıyla Madagaskar Cumhuriyeti, Afrika kıtasına bağlı bir ada ülke olup, kıtanın doğu kesiminde Hint Okyanusu'nun batı kısmında yer almaktadır. Mozambik Kanalı ülkeyi Afrika ana kıtası ile birbirinden ayırmaktadır. Madagaskar adası, dünyanın dördüncü büyük adasıdır. Ülke ada ülkesi olması nedeniyle sınır komşusu bulunmamakta olup, en yakın anakara ülkesi adanın batısında yer alan Mozambik'tir. Bunun haricinde komşu ada ülkeler ise kuzeybatıda Komorlar ve Fransa denizaşırı bölgesi Mayotte, doğuda Mauritius ile yine Fransa denizaşırı bölgesi olan Réunion adalarıdır. Ülkenin başkenti Antananarivo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Aztek dini</span>

Aztek mitolojisi veya Aztek dini, Tolteklerin çöküşünün ardından 13-16. yüzyıllar arasında Meksika Vadisi'nde önemli bir uygarlık olarak ortaya çıkan Aztekler tarafından geliştirilmiş bir inanç, efsane ve gelenekler bütünüdür. 100'den fazla tanrısıyla çok tanrılı pantheona sahip sahip Aztek dini, gerek kendisinden eski gerekse kendisiyle eş zamanlı olarak aynı coğrafi bölgede ortaya çıkmış inançlar, mitler, kültürel ve kozmik imgelerden yoğun oranda etkilenmiştir. Ayrıca Aztek dini çok önemli ve sıkı bir mistik karaktere sahiptir ve liturjik açıdan çok gelişmiştir. Seremoniler ve ritüeller büyük bir titizlikle, belirli takvimleri çok sıkı bir şekilde takip ederek gerçekleştirilir ve dinî olduğu kadar siyasi ve toplumsal açıdan da önem arz ederdi. Ayrıca uzun yıllar boyunca kurgu eserlerinde yer almış antik ritüellerde insan kurban edilmesi anlayışı da Aztek inancında yer etmiş, ritüellerde gerçekten insan kurban edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Æsir</span>

Aesir ; İskandinav mitolojisinde başlıca tanrı topluluğunun genel adı. Diğer topluluğun adı Vanir'dir ve Odin'le birlikte ölümlü insanların hayatlarını yönetirler. Asgard'da yaşarlar. Tanrılar güçlü, güzel ve normal insanlardan daha iridirler. İnsanlardan uzun yaşarlar ama ölümsüz değillerdir. Her tanrı değişik alanlarda bilgiye sahiptir. İyi, sıcakkanlı ve yardımseverdirler. Asgard'da çok uzun süreden beri yaşayan Vanir'ler de Æsir tanrıları arasında sayılırlar.

<i>Cryptoprocta ferox</i> Madagaskarın en büyük etçili

Cryptoprocta ferox, Madagaskar'a endemik, monotipik bir kedimsi cinsi. Madagaskar'daki en büyük etçil memelidir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır dini</span>

Antik Mısır dini, Antik Mısır toplumunun ayrılmaz bir parçası olan ve çok tanrılı ve ritüelleri karmaşık bir inanç sistemi vardı. Mevcut olduğuna inanılan ve kuvvetler ve doğa unsurları, kontrolünde olan birçok tanrılar ile Mısırlıların etkileşimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Mısırlı din uygulamalarını tanrılar sağlamakta ve halk ise onların beğenisi kazanmak için bir çabaları vardı. Mısır'ı tarihteki kral ile aynı statüsü ile aynı olan ve aynı zamanda tanrı olan Firavunlar yönetirdi. Firavunlar bir insan olmasına rağmen, Firavunların tanrıların soyundan olduğuna inanılıyordu. Firavunlar insanlar ve tanrılar arasında arabulucu olarak görev aldılar, evrendeki düzeni korumak ve tanrıların tekliflerini yerine getirmek zorundaydılar. Mısırlılar tanrılar için muazzam tapınaklar yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Andrianampoinimerina</span>

Andrianampoinimerina, Merina Krallığı'nın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Merina Krallığı</span>

Merina Krallığı ya da Madagaskar Krallığı, Afrika kıtasının doğu kesiminde Hint Okyanusu'nun batı kesiminde yer alan, günümüzde Madagaskar Cumhuriyeti'nin varlığını sürdürdüğü ada üzerinde kurulan ve hakimiyetini 1897 yılına kadar sürdüren krallık.

<span class="mw-page-title-main">Aborijin mitolojisi</span>

Avustralya ve Tazmanya’ya 40 bin ile 60 bin yıl önce gelen ve günümüzde bile avcı toplayıcı olarak yaşayan Aborijinler, pek çok klan ve dil grubuna ayrıldığından bir bütün olarak Aborijin mitolojisinden söz etmek zordur. Buna rağmen sözlü geleneğe dayanan yaratılış ile insan-doğa ilişkisini açıklamaya yoğunlaşan söylence ve mitolojiler arasında benzerlikler bulmak mümkündür. Aborijinler yeryüzü üzerinde mevcut canlı ve cansız tüm varlıkları kutsal olarak kabul etmekte, ata totemi kültüne dayanan bir inanç sistemi geliştirmiş olup, Rüya Zamanı adını verdikleri bir dönemde ata ruhlarının yeryüzü üzerinde dolaşarak dağ, dere, göl, deniz, bitki, hayvan ve insanları yarattığına inanmaktadırlar. Aborijin mitolojisinde en önemli tanrısal varlık her şeyden ve atalardan önce var olduğuna inanılan ‘Her şeyin Babası’ olup, çeşitli kabilelerde Baiame, Biame’, ‘Nooralie’ ve Mungan Ngour bu ruhun oğlu ise ‘Daramulun’, ‘Gayundi’, ‘Gnawdenoorte’ ve ‘Tun-dun’ adlarıyla bilinmektedir. İnanışa göre Baiame hayvanları yarattıktan sonra önce erkek ardından kadını yaratırken diğer hayvanların şikayetlerini dikkate alarak mükemmelleştirmiş, insanların uyması gereken dini kuralları ve tören geleneklerini oluştururken, Aborijin dini törenlerinde özellikle inisiasyon sırasında kullanılan 'boğa gümbürtüsü' çalgısı tjuringa veya inma'yı da insana hediye etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Malgaşlar</span>

Malgaşlar, Madagaskar ada ülkesine özgü Avustronezyalı etnik gruptur. Malgaşlar iki alt gruba ayrılırlar. İlk grup Antananarivo ve Fianarantsoa'nın çevresindeki dağlık arazilerde yaşarken, ikinci grup kıyı yerleşimlerinde yaşar.

Ennead veya Büyük Ennead, Heliopolis'te tapınılan Mısır mitolojisindeki dokuz tanrıdan oluşan bir gruptu: güneş tanrısı Atum; çocukları Shu ve Tefnut; çocukları Geb ve Nut ve çocukları Osiris, Isis, Seth ve Nephthys. Ennead bazen Osiris ve Isis'in oğlu Horus'u içerir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik mitoloji</span> Yunanların ve Romalıların mitlerinin incelenmesi

Klasik mitoloji, Klasik Greko-Romen mitolojisi, Yunan ve Roma mitolojisi veya Greko-Romen mitolojisi, kültürel alımlama tarafından kullanıldıklarında veya dönüştürüldüklerinde antik Yunan ve Romalıların mitlerinin hem konusu hem de incelenmesidir. Bu mitolojiler, felsefe ve politik düşüncenin yanı sıra, daha sonraki Batı kültürü boyunca klasik antik çağın en önemli kalıntılarından birini temsil eder. Yunanca mitos kelimesi, konuşulan kelimeye veya konuşmaya atıfta bulunur, ancak aynı zamanda bir masal, hikâye veya anlatıyı da ifade eder.

Kongo dini veya Kongo mitolojisi, KiKongo konuşan halkların geniş geleneksel inançları kapsar. Din, dünyayı ve içinde yaşayan ruhları yaratan Nzambi Mpungu adlı bir ana yaratıcı tanrı fikrine dayanmaktadır. Dinde Nganga olarak bilinen rahip doktorları vardır. Bu rahip doktorlar takipçilerinin zihinlerini ve bedenlerini iyileştirmeye çalışır. Bir Nganga olmak gibi aracı roller, diğer ruhlar ve atalar dünyasından iletişim gerektirir. Evren, yaşayanlar ve ölüler dünyası olmak üzere iki dünya arasında bölünmüştür, bu dünyalar bir su kütlesi tarafından bölünmüştür. İnsanlar bu dünyalardan sürekli olarak döngü halinde geçerler.

<span class="mw-page-title-main">Makimsilerin evrimi</span>

63 milyon yıldan kısa bir süre önce diğer primatlardan ayrılan Strepsirrhini alt takımına ait olan makimsiler (Lemuroidea), en az 40 milyon yıl boyunca Madagaskar adasında evrimleşmiştir. Kök pramitlerle bazı özellikleri paylaşırlar ve bu nedenle çoğu zaman modern maymunların ve insansı maymunların ataları sanılır. Bunun yerine, sadece ilkel primatlara benzedikleri söylenebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.